Cách tính thuế thu nhập cá nhân

Thuế thu nhập cá nhân là một trong những khái niệm quan trọng trong hệ thống thuế của Việt Nam. Được đặt ra với mục tiêu thu thuế trực tiếp trên thu nhập của cá nhân, thuế này đòi hỏi người dân phải nộp một phần thu nhập của họ cho ngân sách quốc gia. Cùng công ty kế toán kiểm toán thuế ACC tìm hiểu Cách tính thuế thu nhập cá nhân nhé!

1.Thuế thu nhập cá nhân là gì?

Thuế thu nhập cá nhân là một loại thuế mà người dân phải trả dựa trên số tiền mà họ kiếm được từ các nguồn thu nhập cá nhân. Thuế này là một phần quan trọng trong nguồn tài chính của một quốc gia và thường được sử dụng để hỗ trợ các dự án và dịch vụ công cộng, chẳng hạn như hệ thống y tế, giáo dục, cơ sở hạ tầng, quốc phòng, và nhiều chương trình xã hội khác.

Cách tính thuế thu nhập cá nhân thường khá phức tạp và có thể thay đổi tùy thuộc vào quốc gia và vùng lãnh thổ. Thông thường, thuế thu nhập cá nhân được tính bằng cách áp dụng một tỷ lệ thuế cố định hoặc biến đổi tùy theo mức thu nhập của người đó. Những người có thu nhập cao thường phải trả thuế cao hơn so với những người có thu nhập thấp.

Thuế thu nhập cá nhân có thể áp dụng cho nhiều nguồn thu nhập cá nhân khác nhau, bao gồm lương, tiền lãi, cổ tức, thu nhập từ kinh doanh tự do, thuê nhà, và nhiều nguồn thu khác. Một số quốc gia cũng có các khoản giảm trừ và ưu đãi thuế để giúp giảm bớt gánh nặng thuế đối với những người có thu nhập thấp hoặc để khuyến khích các hoạt động kinh tế cụ thể.

Thuế thu nhập cá nhân có vai trò quan trọng trong việc thu thập nguồn tài chính cho chính phủ và đảm bảo rằng tất cả công dân đóng góp theo khả năng của họ để hỗ trợ các dự án và dịch vụ công cộng quan trọng.

2. Cách tính thuế thu nhập cá nhân năm 2023

Để tính thuế thu nhập cá nhân (TNCN) năm 2023 tại Việt Nam, bạn cần tuân theo các bước sau:

1. Xác định thu nhập chịu thuế:
   • Thu nhập chịu thuế bao gồm tiền lương, lương thưởng, tiền thưởng, thu nhập từ kinh doanh, thuê nhà, chứng khoán, lãi suất tiết kiệm và các nguồn thu khác.
2. Loại bỏ các khoản miễn thuế:
   • Có một số khoản thu nhập được miễn thuế, như tiền trợ cấp, tiền phép, và một số khoản khác theo quy định của pháp luật.
3. Xác định thuế suất:
   • TNCN năm 2023 sẽ có các thuế suất khác nhau cho từng mức thu nhập. Các mức thuế suất thay đổi từ 5% đến 35%, tùy thuộc vào mức thu nhập hàng tháng. Dưới đây là một số ví dụ về thuế suất cơ bản:
     • Thuế suất 5% cho thu nhập hàng tháng dưới 5 triệu đồng.
     • Thuế suất 10% cho thu nhập từ 5 triệu đến 10 triệu đồng hàng tháng.
     • Thuế suất 15% cho thu nhập từ 10 triệu đến 18 triệu đồng hàng tháng.
4. Tính thuế TNCN:
   • Để tính thuế TNCN, bạn áp dụng thuế suất tương ứng vào số thu nhập chịu thuế sau khi đã loại bỏ các khoản miễn thuế.
5. Trừ gia cảnh và giảm trừ cá nhân:
   • Bạn có thể được hưởng các khoản trừ gia cảnh (nếu có người phụ thuộc) và các khoản giảm trừ cá nhân theo quy định của pháp luật. Điều này giúp giảm số thuế bạn phải đóng.
6. Nộp thuế:
   • Thuế TNCN sẽ được trừ trực tiếp từ mức thu nhập của bạn hoặc bạn phải tự đóng thuế vào cơ quan thuế địa phương hoặc ngân hàng theo quy định của pháp luật.
7. Báo cáo thuế:
   • Bạn cần báo cáo thuế thu nhập cá nhân hàng năm trước ngày 31 tháng 3 của năm sau. Bạn có thể nộp báo cáo này tại cơ quan thuế địa phương hoặc trực tuyến thông qua các trang web hoặc ứng dụng của cơ quan thuế.

Lưu ý rằng thông tin trên chỉ là hướng dẫn tổng quan về cách tính thuế thu nhập cá nhân tại Việt Nam vào năm 2023. Để biết thêm chi tiết và đảm bảo tuân theo các quy định và quy tắc mới nhất, bạn nên tham khảo tư vấn từ cơ quan thuế hoặc chuyên gia tài chính.

3. Cách tính thuế thuế thu nhập cá nhân online năm 2023

Để tính thuế thu nhập cá nhân online cho năm 2023, bạn có thể thực hiện các bước sau:

Bước 1: Xác định thu nhập chịu thuế

Trước tiên, bạn cần xác định tổng thu nhập của mình trong năm 2023. Điều này bao gồm lương công việc, thu nhập từ kinh doanh, tiền lãi, cổ tức và bất kỳ nguồn thu nhập nào khác.

Bước 2: Loại trừ thuế

Sau khi xác định tổng thu nhập, bạn có thể được miễn thuế hoặc được giảm thuế bằng cách sử dụng các loại trừ thuế. Các loại trừ thông thường bao gồm:

• Loại trừ gia cảnh: Gồm các khoản trừ cho bản thân, người phụ thuộc và số người phụ thuộc.
• Loại trừ cá nhân: Bao gồm các khoản trừ cho việc mua bảo hiểm y tế, học phí và lãi suất vay mua nhà.

Bước 3: Tính thuế thu nhập cá nhân

Sau khi áp dụng các loại trừ thuế, bạn cần tính thuế thu nhập cá nhân dựa trên bảng thuế thu nhập cá nhân hiện hành. Từ năm 2022, bảng thuế thu nhập cá nhân có sự thay đổi. Bạn cần tham khảo bảng thuế thu nhập cá nhân mới để xác định mức thuế cụ thể.

Bước 4: Nộp thuế qua hệ thống trực tuyến

Sau khi tính toán số tiền thuế thu nhập cá nhân, bạn cần truy cập hệ thống nộp thuế trực tuyến do cơ quan thuế quản lý (thường là Cục thuế) cung cấp. Trong hệ thống này, bạn sẽ cung cấp thông tin về thu nhập của mình và số tiền thuế phải nộp. Hệ thống sẽ tính toán tự động số tiền còn lại mà bạn cần nộp sau khi đã tính toán các khoản trừ.

Bước 5: Thanh toán thuế

Sau khi hệ thống tính toán số tiền thuế, bạn có thể sử dụng các phương thức thanh toán online, như chuyển khoản ngân hàng hoặc sử dụng thẻ tín dụng để thanh toán số tiền thuế thu nhập cá nhân. Đảm bảo rằng bạn thanh toán đúng hạn để tránh phạt và lãi suất.

Bước 6: Bảo lưu hồ sơ thuế

Sau khi hoàn tất quá trình nộp thuế, bạn nên bảo lưu hồ sơ thuế, bao gồm tất cả các tài liệu và giấy tờ liên quan đến thuế thu nhập cá nhân trong ít nhất 5 năm tới. Điều này cần thiết để kiểm tra và xác minh thuế trong tương lai.

Lưu ý rằng quy định thuế thu nhập cá nhân có thể thay đổi theo thời gian và theo quy định của cơ quan thuế. Do đó, luôn cập nhật thông tin từ cơ quan thuế hoặc tư vấn với một chuyên gia thuế nếu bạn có bất kỳ câu hỏi hoặc thắc mắc nào.

4. Bài tập tính thuế thu nhập cá nhân có đáp án

Bài tập tính thuế thu nhập cá nhân số 1:

Ông Minh là đối tượng cư trú tại VN làm việc trong một công ty cổ phần trong năm tính thuế 202X có tài liệu sau:

1, Thu nhập trong 7 tháng làm việc ở VN:

– Thu nhập chịu thuế từ tiền lương trước khi trừ BHBB và thuế TNCN: 200 triệu đồng.

– Tiền bồi thường bảo hiểm thân thể nhận được từ một công ty bảo hiểm: 30 triệu đồng.

– Chị giá ruột tặng một chiếc TV trị giá 40 triệu đồng và một chiếc xe máy trị giá kê khai 50 triệu đồng.

– Giải thưởng 1 cuộc thi trên truyền hình sau khi đã khấu trừ thuế: 91 triệu đồng.

– Chuyển nhượng phần vốn đã đầu tư vào 1 công ty TNHH với giá chuyển nhượng 1 tỷ đồng. Tổng giá vốn của phần vốn có chứng từ hợp pháp chứng minh là 900 triệu đồng.

– Nhận thừa kế từ cha mẹ đẻ một căn nhà trị giá 4 tỷ đồng. Sau khi nhận thừa kế, ông Minh bán căn nhà mà ông đã sở hữu trước khi nhận thừa kế với giá 3 tỷ đồng. Giá vốn căn nhà này 2 tỷ đồng.

2, Thu nhập trong thời gian 5 tháng lao động ở nước ngoài là 270 triệu đồng (sau khi đã nộp thuế ở nước ngoài 30 triệu đồng. Nước này chưa ký hiệp định tránh đánh thuế 2 lần với VN)

Yêu cầu: Xác định thuế TNCN ông Minh phải nộp (hoặc phải được khấu trừ tại nguồn) và còn phải nộp sau khi quyết toán thuế năm.

Biết rằng:

– Số thuế thu nhập từ tiền lương mà công ty này đã khấu từ và nộp đối với thu nhập của ông minh là 5 triệu đồng (có chứng từ đúng quy định)

– Phí bảo hiểm bắt buộc đã trừ vào lương: 16 triệu đồng

– Ông Minh có nuôi 2 con đang học đại học, không có thu nhập và một bác ruột hết tuổi lao động không nơi nương tựa, không có thu nhập.

– Sau khi nhận tiền giải thưởng của cuộc thi trên truyền hình 91 triệu đồng, ông Minh đã trích ra 6 triệu đồng để ủng hộ Trung tâm chăm sóc trẻ em khuyết tật (Trung tâm này do Chủ tịch UBND tỉnh ra quyết định thành lập

– Giá trị quà tặng từ chị gái mà ông Minh kê khai thấp hơn giá tính lệ phí trước bạ 20 triệu đồng.

Lời giải bài tập

1, Thuế thu nhập từ tiền lương, tiền công

* Công thức:

Thuế TNCN phải nộp = Thu nhập tính thuế x thuế suất

Thu nhập tính thuế = Thu nhập chịu thuế – Các khoản giảm trừ

Thu nhập chịu thuế = Tổng thu nhập – các khoản được miễn thuế

* Thu nhập chịu thuế:

– Tiền lương trong 7 tháng làm việc ở VN: 200 triệu

– Thu nhập trong thời gian làm việc ở nước ngoài: 270 triệu + 30 triệu = 300 triệu

– TNCT từ tiền lương, tiền công: 500 triệu đồng

* Các khoản giảm trừ:

– Đóng góp bải hiểm bắt buộc: 16 triệu

– Giảm trừ bản thân: 132 triệu

– Giảm trừ người phụ thuộc: 3 x 52,8 triệu = 158,4 triệu đồng

– Giảm trừ đóng góp từ thiện: 6 triệu đồng

– Tổng các khoản giảm trừ: 16 triệu + 132 triệu + 158,4 triệu + 6 triệu = 312,4 triệu

* Thu nhập tính thuế từ tiền lương, tiền công: 500 triệu – 312,4 triệu = 187,6 triệu

* Thuế thu nhập từ tiền lương, tiền công chưa trừ thuế thu nhập đã nộp ở nước ngoài:

60 triệu x 5% + (120 triệu – 60 triệu) x 10% + (187,6 triệu – 120 triệu) x15%= 19,14 triệu đồng

* Thuế thu nhập đã nộp ở nước ngoài được trừ: 19,14 triệu đồng x 300 triệu/500 triệu = 11,484 triệu

* Thuế thu nhập từ tiền lương phải nộp: 19,14 triệu -11,484 triệu = 7,656 triệu

* Thuế thu nhập từ tiền lương còn phải nộp sau quyết toán thuế năm: 7,656 triệu – 5 triệu = 2,656 triệu

2, Thuế thu nhập đối với các khoản thu nhập khác:

– Tiền bồi thường bảo hiểm thân thể là thu nhập được miễn thuế

– Nhận quà tặng là TV không thuộc diện chịu thuế TNCN

– Thuế TNCN đối với quà tặng là xe máy:

+ Trị giá quà tặng tính thuế: 50 triệu + 20 triệu = 70 triệu

+ TNTT: 70 triệu – 10 triệu = 60 triệu

+ Thuế TNCN phải nộp: 60 triệu x 10% = 6 triệu

– Thuế thu nhập từ trúng thưởng:

+ TNTT= (91 triệu – 10 triệu) /(1-10%) = 90 triệu

+ Thuế TNCN phải nộp và đã được khấu trừ tại nguồn: 90 triệu x 10% = 9 triệu

-Thuế thu nhập từ chuyển nhượng vốn:

+ Thu nhập tính thuế: 1.000 triệu -900 triệu = 100 triệu

+ Thuế TNCN phải nộp: 100 triệu x 20% = 20 triệu

– Thu nhập từ nhận thừa kế của cha mẹ được miễn thuế

– Thuế thu nhập từ chuyển nhượng BĐS: 3.000 x 2%= 60 triệu đồng

Bài tập tính thuế thu nhập cá nhân số 2:

Ông Nguyễn Văn An (quốc tịch Việt Nam), đăng ký hộ khẩu thường trú tại Hà Nội làm việc trong một
doanh nghiệp liên doanh có thu nhập trong năm tính thuế như sau:

– Tiền công thực nhận sau khi trừ các khoản bảo hiểm bắt buộc: 480 triệu đồng.;

– Tiền thưởng tính theo năng suất lao động: 50 triệu đồng.;

– Phụ cấp độc hại: 20 triệu đồng.

– Tiền thưởng sáng kiến, cải tiến kỹ thuật (kèm theo chứng nhận sáng chế): 15 triệu đồng.

– Tiền cho thuê mặt bằng sản xuất là 300 trđ.

Yêu cầu: Xác định thuế TNCN ông An phải nộp trong năm. Biết rằng ông đăng ký giảm trừ cho hai
con dưới 18 tuổi.

Lời giải bài tập tính thuế thu nhập cá nhân:

– Thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ tiền lương:

– Thu nhập chịu thuế: 480tr + 50tr = 530 triệu đồng.

– Các khoản giảm trừ: 11tr x 12 + 4,4tr x 2 x 12= 237,6 triệu đồng

– Thu nhập tính thuế: 530tr — 237,6tr = 292,4 triệu đồng /năm thuộc bậc 4

– Thuế TNCN đối với thu nhập từ tiền lương:

Bậc 1= 60 x 5% = 3tr

Bậc 2= (120tr – 60tr) x 10% = 6tr

Bậc 3 = (216tr -120tr) x 15% = 14,4tr

Bậc 4 = (292,4tr – 216tr) x 20% = 15,28tr

Số thuế TNCN đối với thu nhập từ tiền lương của ông Nguyễn Văn An = 38,68tr

Thuế TNCN đối với thu nhập từ cho mặt bằng sản xuất: 300tr x 5% = 15tr.

Tổng thuế TNCN phải nộp: 38,68tr + 15tr = 53,68tr đồng

Thuế thu nhập cá nhân là một phần quan trọng của hệ thống thuế của Việt Nam. Đây là nguồn tài chính quan trọng cho ngân sách quốc gia và có vai trò quan trọng trong việc phân chia tài nguyên, cân bằng xã hội và hỗ trợ phát triển đất nước. Việc hiểu rõ cách thuế thu nhập cá nhân hoạt động và cách tính thuế là rất quan trọng để cá nhân và doanh nghiệp có thể tuân thủ pháp luật thuế và tối ưu hóa tài chính của họ. Trên đây là thông tin từ Kế toán Kiểm toán Thuế ACC cung cấp đến bạn. Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc hỗ trợ về kế toán, hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn chi tiết và đáng tin cậy.