Bút toán điều chỉnh đóng vai trò quan trọng trong hệ thống kế toán, giúp phản ánh chính xác tình hình tài chính của doanh nghiệp. Bài viết này, Công ty Kế toán Kiểm toán Thuế ACC sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm, phân loại và các bài tập về bút toán điều chỉnh trong kế toán.
1. Lý thuyết chung về bút toán điều chỉnh
Khái niệm: Bút toán điều chỉnh là các bút toán được thực hiện vào cuối mỗi kỳ kế toán nhằm đảm bảo phản ánh chính xác tình hình tài chính của doanh nghiệp, chuẩn bị sẵn sằng cho các TK cho BCTC.
Vai trò:
- Phản ánh chính xác tình hình tài chính: Bút toán điều chỉnh giúp ghi nhận đầy đủ doanh thu, chi phí phát sinh trong kỳ kế toán, đảm bảo tính chính xác và trung thực của thông tin tài chính. Nhờ vậy, doanh nghiệp có thể đánh giá đúng hiệu quả hoạt động kinh doanh, đưa ra quyết định quản lý phù hợp.
- Chuẩn bị cho việc lập BCTC: Bút toán điều chỉnh giúp điều chỉnh các tài khoản về trạng thái sẵn sàng cho việc lập báo cáo tài chính. Ví dụ, ghi nhận doanh thu đã phát sinh nhưng chưa thu được tiền, phân bổ chi phí trả trước vào các kỳ được hưởng lợi, trích khấu hao tài sản cố định,… Nhờ vậy, báo cáo tài chính sẽ phản ánh đúng bản chất hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, cung cấp thông tin hữu ích cho nhà đầu tư, chủ nợ và các bên liên quan khác.
- Đáp ứng yêu cầu của hệ thống kế toán: Bút toán điều chỉnh được thực hiện theo quy định của hệ thống kế toán, đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ trong việc ghi nhận và xử lý các nghiệp vụ kế toán. Nhờ vậy, doanh nghiệp có thể dễ dàng so sánh kết quả hoạt động kinh doanh trong các kỳ kế toán khác nhau, đồng thời đáp ứng yêu cầu của cơ quan thuế và các cơ quan quản lý nhà nước khác.
- Tăng cường tính tuân thủ: Việc thực hiện đầy đủ và chính xác các bút toán điều chỉnh giúp doanh nghiệp tuân thủ các quy định của pháp luật về kế toán. Nhờ vậy, doanh nghiệp có thể hạn chế được những rủi ro về pháp lý, đồng thời nâng cao uy tín trong hoạt động kinh doanh.
- Nâng cao chất lượng công tác kế toán: Bút toán điều chỉnh góp phần nâng cao chất lượng công tác kế toán, giúp cung cấp thông tin tài chính chính xác, trung thực và hữu ích cho việc ra quyết định quản lý. Nhờ vậy, doanh nghiệp có thể nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh, tăng cường lợi thế cạnh tranh trên thị trường.
Phân loại: Có 4 loại bút toán điều chỉnh
- Điều chỉnh chi phí trả trước
- Điều chỉnh doanh thu chưa thực hiện
- Điều chỉnh chi phí chưa thanh toán và chưa ghi nhận
- Điều chỉnh doanh thu chưa thu tiền và chưa ghi nhận
2. Bài tập về bút toán điều chỉnh
2.1. Câu hỏi trắc nghiệm
1. Bút toán khóa sổ TK Doanh thu có dạng?
A. Nợ TK Xác định kết quả/ Có Doanh thu
B. Nợ TK Xác định kết quả/ Có TK Lợi nhuận giữ lại
C. Nợ TK Doanh thu/ Có TK xác định kết quả
D. Nợ TK Doanh thu chưa thực hiện/ Có TK Doanh thu
2. Kết cấu thích hợp cho các TK phản ánh Nợ phải trả?
A. Ghi tăng bên Có, giảm bên Nợ, không có số dư
B. Ghi tăng bên Có, giảm bên Nợ, số dư bên Có
C. Ghi tăng bên Nợ, giảm bên Có, không có số dư
D. Ghi tăng bên Nợ, giảm bên Có, số dư bên Nợ
3. Số phát sinh Có trên cột BCTC của chỉ tiêu Doanh thu trên Bảng tính nháp sẽ được trình bày như thế nào trên BCKQHĐ?
A. Ghi nhận vào phần Lợi nhuận thuần và ghi dương
B. Ghi nhận vào phần Lợi nhuận thuần và ghi âm
C. Ghi nhận vào phần Doanh thu và ghi dương
D. Ghi nhận vào phần Chi phí và ghi dương
4. Bút toán điều chỉnh đúng là?
A. Nợ TK Doanh thu lãi chưa thực hiện/ Có TK Doanh thu lãi
B. Nợ TK Chi phí thuê nhà/ Có TK Tiền
C. Nợ TK Thuê nhà trả trước/ Có TK Tiền
D. Nợ TK Thiết bị/ Có TK Phải trả người bán
5. Có nghiệp vụ sau: Hoàn thành cung cấp dịch vụ cho khách hàng, chưa nhận tiền. Vậy nghiệp vụ này có tác động đến?
A. Một TS tăng, một VCSH giảm
B. Một TS tăng, một VCSH tăng
C. Một TS tăng, một khoản nợ phải trả tăng
D. Một TS tăng, một TS khác giảm
2.2. Bài tập tự luận
Bài tập 1
Ngày 01/8/N, trong bảng cân đối thử của công ty dịch vụ Hạnh Phúc có các TK sau:
(ĐVT: 1.000đ)
| Chỉ tiêu | Số dư | |
| Nợ | Có | |
| Tiền | 324.000 | |
| Phải thu khách hàng | 120.000 | |
| Tiền thuê văn phòng trả trước | 50.000 | |
| Vật tư | 62.500 | |
| Thiết bị | 630.000 | |
| Khấu hao lũy kế thiết bị | 79.600 | |
| Phải trả người bán | 105.000 | |
| Doanh thu chưa thực hiện | 32.000 | |
| Vay ngân hàng | 300.000 | |
| Vốn cổ phần – phổ thông | 600.000 | |
| Cổ tức | 25.000 | |
| Doanh thu dịch vụ | 218.000 | |
| Chi phí lương và tiền công | 88.600 | |
| Chi phí quảng cáo | 34.500 | |
| Tổng cộng | 1.334.600 | 1.334.600 |
Phân tích cho thấy có một số dữ liệu bổ sung sau đây:
- Chi phí văn phòng phân bổ tháng 8 là 10.000
- Kiểm kê cho thấy giá trị vật tư còn tồn (chưa sử dụng) là 32.000
- Số khấu hao trong tháng 8 của thiết bị là 8.400
- Lãi tiền vay phát sinh theo tỷ lệ lãi suất 12%/năm là 3.000
- Một nửa doanh thu chưa thực hiện đã hoàn thành
- tính ra số tiền công cho nhân viên chưa trả đến cuối tháng 8 là 56.000
Yêu cầu: Ghi nhận các bút toán điều chỉnh vào ngày 31/8
Hướng dẫn giải:
| 1. Nợ TK CP thuê văn phòng: 10.000
Có TK thuê văn phòng trả trước: 10.000 |
| 2. Nợ TK CP vật tư: 30.300
Có TK vật tư: 30.300 |
| 3. Nợ TK CP khấu hao: 8.400
Có TK khấu hao lũy kế thiết bị: 8.400 |
| 4. Nợ TK CP lãi: 3.000
Có TK lãi phải trả: 3.000 |
| 5. Nợ TK DT chưa thực hiện: 16.000
Có TK DT dịch vụ: 16.000 |
| 6. Nợ TK CP lương và tiền công: 56.000
Có TK lương và tiền công phải trả: 56.000 |
Bài tập 2
Công ty La Linh lập BCTC theo kỳ tháng. Bảng cân đối thử chưa điều chỉnh và bảng cân đối thử đã điều chỉnh vào ngày 31/5/N như sau:
(ĐVT: 1.000đ)
|
Chỉ tiêu |
Trước được |
Sau được |
||
| Tiền | 382.000 | 382.000 | ||
| Phải thu khách hàng | 86.700 | 112.200 | ||
| Vật tư | 62.300 | 26.2000 | ||
| Tiền thuê văn phòng trả trước | 135.000 | 120.000 | ||
| Thiết bị | 526.000 | 526.000 | ||
| Khấu hao lũy kế thiết bị | 78.200 | 86.000 | ||
| Phải trả người bán | 96.300 | 96.300 | ||
| Vay ngân hàng | 200.000 | 200.000 | ||
| Tiền lương và tiền công phải trả | 0 | 66.500 | ||
| Lãi phải trả | 0 | 2.000 | ||
| Doanh thu chưa thực hiện | 48.000 | 36.000 | ||
| Vốn cổ phần – phổ thông | 800.000 | 800.000 | ||
| Cổ tức | 42.200 | 42.200 | ||
| Doanh thu dịch vụ | 136.500 | 174.000 | ||
| Chi phí lương và tiền công | 82.500 | 149.000 | ||
| Chi phí thuê văn phòng | 0 | 15.000 | ||
| Chi phí khấu hao thiết bị | 0 | 7.800 | ||
| Chi phí vật tư | 0 | 36.100 | ||
| Chi phí quảng cáo | 42.300 | 42.300 | ||
| Chi phí lãi | 0 | 2.000 | ||
| Tổng cộng | 1.359.000 | 1.359.000 | 1.460.800 | 1.460.800 |
Yêu cầu: Ghi nhận các bút toán điều chỉnh vào 31/5/N
Hướng dẫn giải:
| Nợ TK phải thu KH: 25.500
Có TK doanh thu dịch vụ: 25.500 |
| Nợ TK CP vật tư: 36.100
Có TK vật tư: 36.100 |
| Nợ TK CP thuê văn phòng: 15.000
Có TK thuê văn phòng trả trước: 15.000 |
| Nợ TK CP khấu hao thiết bị: 7.800
Có TK khấu hao lũy kế thiết bị: 7.800 |
| Nợ TK CP lương và tiền công: 66.500
Có TK lương và tiền công phải trả: 66.500 |
| Nợ TK CP lãi: 2.000
Có TK lãi phải trả: 2.000 |
| Nợ TK doanh thu chưa thực hiện: 12.000
Có TK doanh thu dịch vụ: 12.000 |
