Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt, các doanh nghiệp cần phải sử dụng các phương pháp quản trị tài chính hiện đại để đảm bảo rằng họ đang đầu tư và sử dụng tài sản của mình một cách thông minh. Hai chỉ số quan trọng trong kế toán quản trị là ROI (Return on Investment – Tỷ suất sinh lời) và RI (Residual Income – Thu nhập dư thừa). Chúng giúp doanh nghiệp đánh giá hiệu suất của các dự án và bộ phận trong tổ chức. Cùng Kế toán Kiểm toán Thuế ACC sẽ tìm hiểu về ví dụ bài tập kế toán quản trị tính ROI, RI nhé!
1. Khái quát về chỉ số ROI và RI trong kế toán quản trị
Trong kế toán quản trị, khi đánh giá hiệu quả tài chính của một bộ phận, một dự án hay toàn doanh nghiệp, chỉ số ROI và RI là hai công cụ phân tích rất quan trọng, giúp nhà quản lý đưa ra các quyết định đúng đắn. Dưới đây là tổng quan về hai chỉ số này:
1.1. Chỉ số ROI (Return on Investment) – Tỷ suất lợi nhuận trên đầu tư
ROI là chỉ số phản ánh mức lợi nhuận mà doanh nghiệp thu được từ một khoản đầu tư so với chi phí đã bỏ ra cho khoản đầu tư đó. Nói cách khác, ROI cho biết hiệu quả sinh lời của một khoản đầu tư.
Công thức tính ROI:
ROI = (Lợi nhuận ròng / Chi phí đầu tư) x 100%
Hoặc:
ROI = (Lợi nhuận trước lãi vay và thuế (EBIT) / Tổng tài sản đầu tư) x 100%
Ý nghĩa:
ROI giúp đánh giá mức độ hiệu quả khi doanh nghiệp sử dụng vốn để đầu tư.
Chỉ số này càng cao chứng tỏ doanh nghiệp đầu tư hiệu quả, sinh lợi tốt.
Được sử dụng nhiều để so sánh hiệu quả giữa các dự án, các bộ phận hoặc kỳ kế toán khác nhau.
Ví dụ: Nếu doanh nghiệp bỏ ra 1 tỷ đồng để đầu tư và thu được lợi nhuận ròng 200 triệu đồng, thì ROI = 20%.
1.2. Chỉ số RI (Residual Income) – Lợi nhuận thặng dư
RI là khoản lợi nhuận còn lại sau khi đã trừ đi chi phí sử dụng vốn đầu tư. Khác với ROI chỉ thể hiện tỷ lệ, RI phản ánh giá trị lợi nhuận tuyệt đối mà doanh nghiệp tạo ra vượt trên mức chi phí vốn tối thiểu yêu cầu.
Công thức tính RI:
RI = Lợi nhuận ròng – (Tổng tài sản đầu tư x Tỷ lệ hoàn vốn yêu cầu)
Ý nghĩa:
RI cho thấy doanh nghiệp hoặc bộ phận đã tạo ra bao nhiêu lợi nhuận thực sự sau khi đã đáp ứng được kỳ vọng về tỷ lệ sinh lời tối thiểu của nhà đầu tư.
RI dương: Doanh nghiệp đầu tư hiệu quả, vượt kỳ vọng.
RI âm: Đầu tư không đạt yêu cầu sinh lời.
Ví dụ: Một dự án có lợi nhuận ròng 500 triệu đồng, vốn đầu tư 3 tỷ đồng, tỷ lệ hoàn vốn yêu cầu 10%. Khi đó:
RI=500.000.000−(3.000.000.000×10%)=500.000.000−300.000.000=200.000.000.
Vậy, dự án này tạo ra 200 triệu đồng lợi nhuận thặng dư so với kỳ vọng.
Tóm lại, ROI và RI là hai chỉ số hữu ích giúp nhà quản trị đánh giá hiệu quả sử dụng vốn đầu tư, từ đó đưa ra các quyết định về tiếp tục, dừng hay mở rộng các hoạt động kinh doanh. Trong khi ROI giúp đánh giá hiệu quả theo tỷ lệ phần trăm, thì RI cho biết con số lợi nhuận thực tế mà doanh nghiệp có được sau khi trừ chi phí vốn.
>>> Tham khảo Bài tập kế toán tổng hợp có kèm lời giải chi tiết để biết thêm thông tin nhé!
2. Ví dụ bài tập kế toán quản trị tính ROI, RI
Ví dụ 1:
Một công ty A đầu tư 50.000 đô la vào một dự án và thu về 70.000 đô la sau 2 năm. Hãy tính ROI và RI của dự án này.
Lời giải:
ROI = (Lợi nhuận / Tổng vốn đầu tư) x 100
= ((70,000 – 50,000) / 50,000) x 100
= (20,000 / 50,000) x 100
= 40%
RI = Lợi nhuận – (Lợi nhuận mong đợi)
= 70,000 – (50,000 x 10% x 2)
= 70,000 – 10,000
= 60,000 đô la
ROI = 40%: Điều này có nghĩa rằng dự án này đem lại lợi nhuận 40% so với tổng số tiền đầu tư ban đầu (50.000 đô la).
RI = 60.000 đô la: RI dương cho thấy rằng lợi nhuận của dự án cao hơn so với lợi nhuận mong đợi (10% x 2 năm = 10.000 đô la).
Ví dụ 2 (của công ty B):
ROI = 25%: Dự án này mang lại 25% lợi nhuận so với tổng số tiền đầu tư ban đầu (80.000 đô la).
RI = 76.000 đô la: Lợi nhuận dương cho thấy rằng dự án này có lợi nhuận cao hơn so với lợi nhuận mong đợi (10% x 3 năm = 24.000 đô la).
Ví dụ 2:
Công ty B đầu tư 80.000 đô la vào một dự án và thu về 100.000 đô la lợi nhuận sau 3 năm. Tính ROI và RI của dự án này.
Lời giải:
ROI = (Lợi nhuận / Tổng vốn đầu tư) x 100
= ((100,000 – 80,000) / 80,000) x 100
= (20,000 / 80,000) x 100
= 25%
RI = Lợi nhuận – (Lợi nhuận mong đợi)
= 100,000 – (80,000 x 10% x 3)
= 100,000 – 24,000
= 76,000 đô la
Ví dụ 3:
Một dự án C đầu tư 120.000 đô la và sau 4 năm thu về 160.000 đô la. Tính ROI và RI của dự án này.
Lời giải:
ROI = (Lợi nhuận / Tổng vốn đầu tư) x 100
= ((160,000 – 120,000) / 120,000) x 100
= (40,000 / 120,000) x 100
= 33.33%
RI = Lợi nhuận – (Lợi nhuận mong đợi)
= 160,000 – (120,000 x 10% x 4)
= 160,000 – 48,000
= 112,000 đô la
Ví dụ 4:
Công ty D đầu tư 200.000 đô la vào một dự án và thu về 240.000 đô la sau 5 năm. Tính ROI và RI của dự án này.
Lời giải:
ROI = (Lợi nhuận / Tổng vốn đầu tư) x 100
= ((240,000 – 200,000) / 200,000) x 100
= (40,000 / 200,000) x 100
= 20%
RI = Lợi nhuận – (Lợi nhuận mong đợi)
= 240,000 – (200,000 x 10% x 5)
= 240,000 – 100,000
= 140,000 đô la
>>> Xem thêm Bài tập kế toán ngân hàng giấy tờ có giá
3. Câu hỏi thường gặp
Có phải bài tập kế toán quản trị tính ROI cần biết lợi nhuận ròng và tổng tài sản đầu tư?
Có, để tính ROI, cần có số liệu về lợi nhuận ròng và tổng số tài sản hoặc vốn đầu tư.
Có phải công thức tính ROI là Lợi nhuận ròng chia cho tổng đầu tư?
Công thức chuẩn của ROI là Lợi nhuận ròng / Tổng vốn đầu tư × 100%.
Trong bài tập kế toán quản trị, có bắt buộc phải tính cả ROI và RI cùng lúc không?
Không, tùy theo yêu cầu của bài tập, có thể tính một trong hai hoặc cả hai chỉ số.
Qua bài viết trên về bài tập kế toán quản trị tính ROI của Công ty Kế toán Kiểm toán Thuế ACC việc sử dụng công cụ tính toán ROI và RI là rất quan trọng trong quá trình đưa ra quyết định quản trị và đầu tư. Chúng giúp tối ưu hóa hiệu suất và lợi nhuận của tổ chức, đồng thời đảm bảo rằng tài nguyên và vốn đầu tư được sử dụng một cách hiệu quả. Chắc chắn rằng việc hiểu và sử dụng cẩn thận các chỉ số này sẽ đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển và thành công của tổ chức trong tương lai.
HÃY ĐỂ LẠI THÔNG TIN TƯ VẤN