Bạn đã bao giờ cảm thấy rối rắm khi đối mặt với bài tập kế toán phải thu phải trả nội bộ? Đừng lo lắng! Trong bài viết này, chúng tôi sẽ đào sâu vào khái niệm này, cung cấp giải pháp, và giúp bạn hiểu rõ hơn về việc xử lý bài tập kế toán phải thu phải trả nội bộ. Chắc chắn rằng bạn sẽ không còn cảm thấy bối rối nữa!
Bài tập kế toán phải thu phải trả nội bộ
Bài tập 1:
Công ty ABC có các nghiệp vụ kinh tế phát sinh giữa các phòng ban như sau (đơn vị: nghìn đồng):
Ngày 1/7/2023:
- Phòng kinh doanh cấp cho phòng sản xuất 100.000 đồng tiền mặt để mua nguyên vật liệu.
- Phòng sản xuất cấp cho phòng kế toán 50.000 đồng tiền mặt để chi trả lương cho nhân viên.
Yêu cầu:
- Định khoản các nghiệp vụ kinh tế trên
Giải:
Định khoản các nghiệp vụ kế toán:
Ngày 1/7/2023:
- Phòng kinh doanh cấp cho phòng sản xuất 100.000 đồng tiền mặt để mua nguyên vật liệu:
Nợ TK 1362 – Phải thu nội bộ – Phòng sản xuất
Có TK 111 – Tiền mặt
- Phòng sản xuất cấp cho phòng kế toán 50.000 đồng tiền mặt để chi trả lương cho nhân viên:
Nợ TK 1361 – Phải trả nội bộ – Phòng kế toán
Có TK 111 – Tiền mặt
Lời giải chi tiết:
- Ngày 1/7/2023:
Nợ TK 1362 – Phải thu nội bộ – Phòng sản xuất
Có TK 111 – Tiền mặt (100.000)
Nợ TK 1361 – Phải trả nội bộ – Phòng kế toán
Có TK 111 – Tiền mặt (50.000)
Bài tập 2:
Công ty TNHH A có trụ sở chính tại Hà Nội và có một chi nhánh tại thành phố Hồ Chí Minh. Trong kỳ kế toán tháng 10/2023, Công ty có các nghiệp vụ kinh tế phát sinh sau:
- Ngày 01/10/2023, Công ty cấp cho chi nhánh tại thành phố Hồ Chí Minh 100 triệu đồng để chi trả lương cho nhân viên.
- Ngày 05/10/2023, Chi nhánh tại thành phố Hồ Chí Minh trả cho Công ty 50 triệu đồng.
- Ngày 10/10/2023, Chi nhánh tại thành phố Hồ Chí Minh bán hàng cho Công ty với giá bán chưa thuế là 100 triệu đồng, thuế GTGT 10%.
Yêu cầu:
- Hãy hạch toán các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trên cho Công ty TNHH A và chi nhánh tại thành phố Hồ Chí Minh.
Lời giải:
Tại Công ty TNHH A
- Ngày 01/10/2023:
Nợ TK 1362 – Phải thu nội bộ về vốn kinh doanh tại chi nhánh thành phố Hồ Chí Minh (100 triệu đồng) Có TK 3362 – Phải trả nội bộ về vốn kinh doanh tại chi nhánh thành phố Hồ Chí Minh (100 triệu đồng)
- Ngày 05/10/2023:
Nợ TK 1362 – Phải thu nội bộ về vốn kinh doanh tại chi nhánh thành phố Hồ Chí Minh (50 triệu đồng) Có TK 112 – Tiền gửi ngân hàng (50 triệu đồng)
- Ngày 10/10/2023:
Nợ TK 331 – Phải trả cho người bán (110 triệu đồng)
Có TK 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ (100 triệu đồng)
Có TK 3331 – Thuế GTGT phải nộp (10 triệu đồng)
Tại Chi nhánh tại thành phố Hồ Chí Minh
- Ngày 01/10/2023:
Nợ TK 112 – Tiền gửi ngân hàng (100 triệu đồng)
Có TK 3362 – Phải trả nội bộ về vốn kinh doanh tại Công ty (100 triệu đồng)
- Ngày 05/10/2023:
Nợ TK 3362 – Phải trả nội bộ về vốn kinh doanh tại Công ty (50 triệu đồng)
Có TK 112 – Tiền gửi ngân hàng (50 triệu đồng)
Bài tập 3:
Công ty A có các đơn vị cấp dưới trực thuộc sau:
- Chi nhánh B
- Chi nhánh C
Tại thời điểm đầu kỳ, các đơn vị cấp dưới chưa có nợ phải thu, phải trả nội bộ với công ty A.
Trong kỳ, công ty A có các nghiệp vụ kinh tế phát sinh sau:
- Ngày 01/01/2023, công ty A cấp vốn cho chi nhánh B số tiền 100.000.000 đồng bằng tiền mặt.
- Ngày 05/01/2023, chi nhánh B bán hàng cho khách hàng với giá bán chưa thuế là 200.000.000 đồng, thuế GTGT 10%. Chi nhánh B đã thu được 100% tiền bán hàng.
- Ngày 10/01/2023, chi nhánh C mua hàng của công ty A với giá bán chưa thuế là 150.000.000 đồng, thuế GTGT 10%. Chi nhánh C đã thanh toán 100% tiền mua hàng bằng tiền mặt.
Yêu cầu:
- Ghi sổ kế toán các nghiệp vụ phát sinh trên cho công ty A và các đơn vị cấp dưới.
- Tính số dư cuối kỳ của các tài khoản phải thu, phải trả nội bộ.
Lời giải:
Tại công ty A:
| Ngày | Nợ | Có | Nội dung |
|---|---|---|---|
| 01/01/2023 | 13611 | 100.000.000 | Cấp vốn cho chi nhánh B |
| 10/01/2023 | 13612 | 150.000.000 | Thu tiền hàng bán cho chi nhánh C |
Tại chi nhánh B:
| Ngày | Nợ | Có | Nội dung |
|---|---|---|---|
| 01/01/2023 | 13611 | 100.000.000 | Nhận vốn từ công ty A |
| 05/01/2023 | 1311 | 200.000.000 | Doanh thu bán hàng |
| 10/01/2023 | 1111 | 100.000.000 | Thu tiền bán hàng |
Tại chi nhánh C:
| Ngày | Nợ | Có | Nội dung |
|---|---|---|---|
| 10/01/2023 | 3361 | 150.000.000 | Phải trả tiền hàng cho công ty A |
Số dư cuối kỳ của các tài khoản phải thu, phải trả nội bộ:
| Tài khoản | Số dư cuối kỳ |
|---|---|
| 13611 – Phải thu nội bộ về vốn kinh doanh | 100.000.000 |
| 13612 – Phải thu nội bộ về hàng bán | 150.000.000 |
| 3361 – Phải trả nội bộ về hàng mua | 150.000.000 |
Kết luận:
- Công ty A có số phải thu nội bộ về vốn kinh doanh đối với chi nhánh B là 100.000.000 đồng.
- Công ty A có số phải thu nội bộ về hàng bán đối với chi nhánh C là 150.000.000 đồng.
- Chi nhánh C có số phải trả nội bộ về hàng mua đối với công ty A là 150.000.000 đồng.
Bài tập 4:
Công ty ABC có hai bộ phận: Bộ phận A và Bộ phận B. Bộ phận A cung cấp dịch vụ cho Bộ phận B và Bộ phận B phải thanh toán cho Bộ phận A. Dưới đây là một số giao dịch trong tháng 9:
- Bộ phận A cung cấp dịch vụ cho Bộ phận B trị giá 10.000.000 VND.
- Bộ phận B thanh toán cho Bộ phận A 4.000.000 VND.
- Bộ phận A cung cấp dịch vụ cho Bộ phận B trị giá 8.000.000 VND.
- Bộ phận B thanh toán cho Bộ phận A 6.000.000 VND.
Yêu cầu tính toán số tiền phải thu hoặc phải trả nội bộ của mỗi bộ phận tại cuối tháng 9 và biểu thị chúng trong sổ cái của công ty ABC.
Lời giải:
- Bước đầu tiên, chúng ta cần tính số tiền phải thu hoặc phải trả từ mỗi giao dịch.
- Giao dịch 1: Bộ phận A cung cấp dịch vụ cho Bộ phận B trị giá 10.000.000 VND, nên Bộ phận B phải trả 10.000.000 VND cho Bộ phận A.
- Giao dịch 2: Bộ phận B thanh toán cho Bộ phận A 4.000.000 VND, nên Bộ phận A phải thu 4.000.000 VND từ Bộ phận B.
- Giao dịch 3: Bộ phận A cung cấp dịch vụ cho Bộ phận B trị giá 8.000.000 VND, nên Bộ phận B phải trả 8.000.000 VND cho Bộ phận A.
- Giao dịch 4: Bộ phận B thanh toán cho Bộ phận A 6.000.000 VND, nên Bộ phận A phải thu 6.000.000 VND từ Bộ phận B.
- Tiếp theo, tính toán số dư cuối cùng cho mỗi bộ phận:
- Bộ phận A: Số tiền phải thu cuối tháng là 10.000.000 (giao dịch 1) – 4.000.000 (giao dịch 2) + 8.000.000 (giao dịch 3) – 6.000.000 (giao dịch 4) = 8.000.000 VND.
- Bộ phận B: Số tiền phải trả cuối tháng là 10.000.000 (giao dịch 1) – 4.000.000 (giao dịch 2) + 8.000.000 (giao dịch 3) – 6.000.000 (giao dịch 4) = 8.000.000 VND.
- Biểu thị thông tin này trong sổ cái của công ty ABC:Sổ cái Bộ phận A:
Ngày Mô tả giao dịch Phải thu (VND) Phải trả (VND) Số dư cuối kỳ (VND) 01/09/2023 Bắt đầu kỳ – – 0 01/09/2023 Cung cấp dịch vụ (10M) 10.000.000 – 10.000.000 10/09/2023 Thanh toán (4M) – 4.000.000 6.000.000 20/09/2023 Cung cấp dịch vụ (8M) 8.000.000 – 14.000.000 30/09/2023 Thanh toán (6M) – 6.000.000 8.000.000 Sổ cái Bộ phận B:
Ngày Mô tả giao dịch Phải thu (VND) Phải trả (VND) Số dư cuối kỳ (VND) 01/09/2023 Bắt đầu kỳ – – 0 01/09/2023 Cung cấp dịch vụ (10M) – 10.000.000 -10.000.000 10/09/2023 Thanh toán (4M) 4.000.000 – -6.000.000 20/09/2023 Cung cấp dịch vụ (8M) – 8.000.000 -14.000.000 30/09/2023 Thanh toán (6M) 6.000.000 – -8.000.000
Như vậy, số dư cuối kỳ của Bộ phận A là 8.000.000 VND và số dư cuối kỳ của Bộ phận B cũng là 8.000.000 VND.
Bài tập 5:
Một công ty ABC có hai bộ phận: Bộ phận A và Bộ phận B. Bộ phận A đã cung cấp dịch vụ cho Bộ phận B với tổng giá trị 10.000.000 VND trong tháng 9. Bộ phận B đã thanh toán 3.000.000 VND trong tháng đó, và số tiền còn lại sẽ được thanh toán sau. Bộ phận A đã ghi nhận việc phải thu này trong sổ sách của mình. Hãy ghi nhận giao dịch này trong bộ sách kế toán của công ty ABC.
Lời giải:
Trong trường hợp này, công ty ABC cần ghi nhận các khoản phải thu và phải trả nội bộ như sau:
- Bộ phận A ghi nhận khoản phải thu:
- Nợ phải thu nội bộ: 7.000.000 VND
- Ghi nợ tài khoản 131 – “Phải thu nội bộ” (mã tài khoản thay đổi tùy theo hệ thống tài khoản cụ thể của công ty).
- Bộ phận B ghi nhận khoản phải trả nội bộ:
- Phải trả nội bộ: 7.000.000 VND
- Ghi có tài khoản 333 – “Phải trả nội bộ” (mã tài khoản thay đổi tùy theo hệ thống tài khoản cụ thể của công ty).
Khi Bộ phận B thanh toán khoản còn lại của 7.000.000 VND, sẽ xảy ra các giao dịch sau:
- Bộ phận B thanh toán khoản phải trả nội bộ:
- Giảm phải trả nội bộ: 7.000.000 VND
- Ghi có tài khoản 333 – “Phải trả nội bộ”.
- Bộ phận A ghi nhận việc thu tiền:
- Giảm phải thu nội bộ: 7.000.000 VND
- Ghi có tài khoản 131 – “Phải thu nội bộ”.
Bài tập 6:
Công ty TNHH ABC là một công ty sản xuất và kinh doanh các sản phẩm điện tử. Trong kỳ kinh doanh tháng 7/2023, công ty có các nghiệp vụ kinh tế phát sinh liên quan đến phải thu phải trả nội bộ sau:
- Ngày 01/07/2023, công ty chi nhánh Đồng Nai cấp cho công ty chi nhánh Hà Nội 100.000.000 đồng để mua hàng.
- Ngày 10/07/2023, công ty chi nhánh Hà Nội trả lại cho công ty chi nhánh Đồng Nai 50.000.000 đồng.
- Ngày 20/07/2023, công ty chi nhánh Đồng Nai nhận được từ công ty chi nhánh Hà Nội 50.000.000 đồng tiền lãi cho khoản phải thu.
Yêu cầu:
- Định khoản kế toán cho các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trên.
Lời giải:
Ngày 01/07/2023
- Nợ TK 1361 – Phải thu nội bộ – Chi nhánh Hà Nội: 100.000.000 đồng
- Có TK 1362 – Phải trả nội bộ – Chi nhánh Đồng Nai: 100.000.000 đồng
Ngày 10/07/2023
- Nợ TK 1362 – Phải trả nội bộ – Chi nhánh Đồng Nai: 50.000.000 đồng
- Có TK 1361 – Phải thu nội bộ – Chi nhánh Hà Nội: 50.000.000 đồng
Ngày 20/07/2023
- Nợ TK 1361 – Phải thu nội bộ – Chi nhánh Hà Nội: 50.000.000 đồng
- Có TK 711 – Thu nhập khác: 50.000.000 đồng
Bài tập 7:
Công ty ABC Corporation hoạt động trong lĩnh vực sản xuất và phân phối. Trong tháng 11/2023, công ty đã thực hiện các giao dịch sau đây liên quan đến các khoản phải thu và phải trả nội bộ:
- Ngày 05/11/2023: Công ty đã giao hàng cho công ty con, XYZ Company, trị giá 15.000.000 VNĐ và thỏa thuận thanh toán sau 30 ngày.
- Ngày 10/11/2023: Công ty đã mua nguyên liệu từ Nhà cung cấp DEF, trị giá 8.000.000 VNĐ, và cam kết thanh toán sau 45 ngày.
- Ngày 25/11/2023: Công ty ABC Corporation đã thanh toán 70% giá trị đơn hàng mà họ mua vào ngày 10/11/2023.
- Ngày 30/11/2023: Nhà cung cấp DEF yêu cầu thanh toán từ công ty ABC Corporation.
Yêu cầu:
a) Tạo sổ cái phải thu và phải trả nội bộ cho tháng 11/2023.
b) Ghi các giao dịch vào sổ cái.
c) Tính toán số dư cuối cùng của các tài khoản phải thu và phải trả nội bộ sau tất cả các giao dịch trên.
d) Hiện thực các sổ cái và tạo báo cáo cân đối kế toán cho tháng 11/2023 bao gồm tài sản và nguồn vốn.
Lời giải:
a) Tạo sổ cái phải thu và phải trả nội bộ cho tháng 11/2023:
- Sổ cái phải thu (Phía ghi nợ) cho tháng 11/2023:
Ngày Nội dung giao dịch Phải Thu (Nợ) Phải Trả (Có) Số dư Cuối Kỳ (Nợ) 05/11/2023 Giao hàng cho XYZ Company 15.000.000 15.000.000 25/11/2023 Nhận thanh toán từ XYZ Company 10.500.000 10.500.000 - Sổ cái phải trả (Phía ghi có) cho tháng 11/2023:
Ngày Nội dung giao dịch Phải Thu (Nợ) Phải Trả (Có) Số dư Cuối Kỳ (Nợ) 10/11/2023 Mua nguyên liệu từ Nhà cung cấp DEF 8.000.000 8.000.000 30/11/2023 Thanh toán cho Nhà cung cấp DEF 5.600.000 5.600.000
b) Ghi các giao dịch vào sổ cái:
- 05/11/2023: Giao hàng cho XYZ Company:Ghi nợ 15.000.000 VNĐ vào tài khoản Phải Thu và ghi có 15.000.000 VNĐ vào tài khoản Doanh Thu.
Tài khoản Ghi Nợ (VNĐ) Ghi Có (VNĐ) Phải Thu 15.000.000 Doanh Thu 15.000.000 - 10/11/2023: Mua nguyên liệu từ Nhà cung cấp DEF:Ghi nợ 8.000.000 VNĐ vào tài khoản Mua Hàng và ghi có 8.000.000 VNĐ vào tài khoản Phải Trả.
Tài khoản Ghi Nợ (VNĐ) Ghi Có (VNĐ) Mua Hàng 8.000.000 Phải Trả 8.000.000 - 25/11/2023: Nhận thanh toán từ XYZ Company:Ghi nợ 10.500.000 VNĐ vào tài khoản Phải Thu và ghi có 10.500.000 VNĐ vào tài khoản Tiền Mặt.
Tài khoản Ghi Nợ (VNĐ) Ghi Có (VNĐ) Phải Thu 10.500.000 Tiền Mặt 10.500.000 - 30/11/2023: Thanh toán cho Nhà cung cấp DEF:Ghi nợ 5.600.000 VNĐ vào tài khoản Phải Thu và ghi có 5.600.000 VNĐ vào tài khoản Tiền Mặt.
Tài khoản Ghi Nợ (VNĐ) Ghi Có (VNĐ) Phải Thu 5.600.000 Tiền Mặt 5.600.000
c) Tính toán số dư cuối cùng của các tài khoản phải thu và phải trả nội bộ sau tất cả các giao dịch:
- Phải Thu: 15.000.000 VNĐ (Ban đầu) – 10.500.000 VNĐ (Nhận thanh toán từ XYZ Company) = 4.500.000 VNĐ
- Phải Trả: 8.000.000 VNĐ (Ban đầu) – 5.600.000 VNĐ (Thanh toán cho Nhà cung cấp DEF) = 2.400.000 VNĐ
d) Báo cáo cân đối kế toán cho tháng 11/2023:
Tài sản:
- Tiền Mặt: 5.500.000 VNĐ (Ban đầu) + 10.500.000 VNĐ (Nhận thanh toán từ XYZ Company) – 5.600.000 VNĐ (Thanh toán cho Nhà cung cấp DEF) = 10.400.000 VNĐ
Nguồn vốn:
- Vốn chủ sở hữu: Số dư không thay đổi, vẫn giữ giá trị ban đầu.
Tổng cân đối kế toán vẫn cân bằng, tức là Tài sản bằng Nguồn vốn: 10.400.000 VNĐ = 10.400.000 VNĐ.
Bài tập kế toán phải thu phải trả nội bộ có lời giải có thể thách thức, nhưng với kiến thức và quy trình đúng, bạn có thể thực hiện nó một cách dễ dàng. Việc quản lý tiền mặt nội bộ là quan trọng để đảm bảo sự cân đối tài chính và hoạt động suôn sẻ của tổ chức hoặc công ty. Công ty Kế toán Kiểm toán Thuế ACC hy vọng rằng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về chủ đề “Bài tập kế toán phải thu phải trả nội bộ” và cách giải quyết nó một cách hiệu quả. Chúc bạn thành công trong việc thực hiện bài tập này!
