Thuế quan là một công cụ chính sách thương mại được sử dụng phổ biến bởi các quốc gia nhằm bảo hộ ngành sản xuất trong nước khỏi sự cạnh tranh từ nước ngoài. Thuế quan có thể được chia thành hai loại chính là thuế quan bảo hộ và thuế quan cấm đoán. Vậy Quy định về thuế quan ngăn cấm là gì ? Hãy để bài viết này của ACC giúp bạn hiểu rõ hơn
1. Thuế quan ngăn cấm là gì ?
Thuế quan ngăn cấm là một loại thuế quan có thuế suất rất cao, gần như không còn nhà nhập khẩu nào dám nhập mặt hàng đó nữa. Thuế quan ngăn cấm thường được áp dụng đối với những mặt hàng có nguy cơ gây hại nghiêm trọng đến sức khỏe con người, an ninh quốc phòng, môi trường hoặc nền sản xuất trong nước
Ví dụ, Việt Nam áp dụng thuế quan ngăn cấm đối với các loại vũ khí, chất ma túy, động vật hoang dã quý hiếm, chất thải độc hại.
Thuế quan ngăn cấm có tác dụng hạn chế nhập khẩu các mặt hàng gây hại, bảo vệ sức khỏe con người, an ninh quốc phòng, môi trường và nền sản xuất trong nước. Tuy nhiên, thuế quan ngăn cấm cũng có thể gây ra một số tác động tiêu cực, chẳng hạn như:
Tăng giá hàng hóa. Thuế quan ngăn cấm có thể làm tăng giá hàng hóa nhập khẩu, ảnh hưởng đến quyền lợi của người tiêu dùng.
Tạo ra thị trường ngầm. Thuế quan ngăn cấm có thể khiến cho các mặt hàng bị cấm nhập khẩu được nhập lậu hoặc vận chuyển trái phép qua biên giới, gây khó khăn cho công tác quản lý.
2. Các quy định về thuế quan ngăn cấm
Các quy định về thuế quan ngăn cấm là những quy định hạn chế hoặc cấm hoàn toàn việc nhập khẩu một số loại hàng hóa. Các quy định này thường được áp dụng với mục đích bảo vệ an ninh quốc gia, sức khỏe cộng đồng, hoặc môi trường.
Theo Hiệp định chung về thuế quan và mậu dịch (GATT), các nước thành viên được phép áp dụng thuế quan, nhưng không được áp dụng các hạn chế định lượng, bao gồm cả hạn ngạch nhập khẩu. Tuy nhiên, GATT cũng cho phép các nước thành viên áp dụng các biện pháp tự vệ khi có một lượng nhập khẩu hàng hóa tăng đột biến gây ra hoặc đe dọa gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho ngành sản xuất nội địa. Các biện pháp tự vệ này thường được áp dụng dưới dạng một khoản thuế quan tăng thêm, hoặc hạn ngạch thuế quan hoặc hạn chế lượng nhập khẩu.
Ngoài ra, GATT cũng cho phép các nước thành viên áp dụng các quy định về thuế quan ngăn cấm trong một số trường hợp cụ thể, bao gồm:
- Các hàng hóa bị cấm nhập khẩu theo luật pháp quốc tế: Ví dụ như vũ khí, chất nổ, ma túy, động vật hoang dã,…
- Các hàng hóa có thể gây hại cho an ninh quốc gia: Ví dụ như thiết bị quân sự, công nghệ cao,…
- Các hàng hóa có thể gây hại cho sức khỏe cộng đồng: Ví dụ như thực phẩm, thuốc,…
- Các hàng hóa có thể gây hại cho môi trường: Ví dụ như chất thải độc hại,…
Tại Việt Nam, các quy định về thuế quan ngăn cấm được quy định tại Điều 13 Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu năm 2016. Theo đó, các hàng hóa bị cấm nhập khẩu bao gồm:
- Hàng hóa cấm nhập khẩu theo quy định của pháp luật Việt Nam: Ví dụ như vũ khí, chất nổ, ma túy, động vật hoang dã,…
- Hàng hóa cấm nhập khẩu theo quy định của pháp luật quốc tế: Ví dụ như hàng hóa có nguồn gốc từ động vật hoang dã, hàng hóa có nguồn gốc từ các nước đang có chiến tranh,…
- Hàng hóa nhập khẩu để sản xuất, chế biến, sử dụng để sản xuất vũ khí, chất nổ, ma túy,…
- Hàng hóa nhập khẩu để sản xuất, chế biến, sử dụng để gây hại cho an ninh quốc gia, sức khỏe cộng đồng, môi trường,…
3. Các biện pháp hạn chế định lượng
Biện pháp hạn chế định lượng là các biện pháp thương mại phi thuế quan được sử dụng để hạn chế số lượng hàng hóa được nhập khẩu hoặc xuất khẩu. Các biện pháp này thường được áp dụng nhằm bảo vệ ngành sản xuất trong nước hoặc đạt được các mục tiêu chính sách khác.
Có hai loại biện pháp hạn chế định lượng chính:
- Hạn ngạch: Là biện pháp hạn chế số lượng hàng hóa được nhập khẩu hoặc xuất khẩu trong một khoảng thời gian nhất định. Hạn ngạch có thể được phân loại thành hạn ngạch cứng và hạn ngạch mềm. Hạn ngạch cứng là loại hạn ngạch mà không có sự linh hoạt, trong khi hạn ngạch mềm cho phép nhập khẩu hoặc xuất khẩu vượt quá hạn ngạch với mức thuế cao hơn.
Cấm nhập khẩu hoặc xuất khẩu: Là biện pháp cấm hoàn toàn việc nhập khẩu hoặc xuất khẩu một loại hàng hóa nhất định.
Các biện pháp hạn chế định lượng có thể tác động đáng kể đến thương mại quốc tế. Chúng có thể làm tăng giá hàng hóa, giảm cạnh tranh và hạn chế sự lựa chọn của người tiêu dùng.
Các biện pháp hạn chế định lượng được quy định trong Hiệp định chung về Thuế quan và Thương mại (GATT) của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Theo GATT, các biện pháp hạn chế định lượng chỉ được phép áp dụng trong những trường hợp đặc biệt, chẳng hạn như để bảo vệ an ninh quốc gia, bảo vệ sức khỏe con người hoặc động vật, hoặc để ngăn chặn tình trạng cạnh tranh không lành mạnh.
4. Các biện pháp có tác dụng tương đương
Các biện pháp có tác dụng tương đương (EQ measures) là các biện pháp không phải là thuế quan hoặc hạn chế định lượng, nhưng có tác dụng tương tự như các biện pháp này trong việc hạn chế thương mại. Các biện pháp này thường được sử dụng bởi các quốc gia để bảo vệ nền kinh tế nội địa của họ khỏi sự cạnh tranh từ nước ngoài.
Các biện pháp có tác dụng tương đương có thể được chia thành hai loại chính:
- Các biện pháp phi thuế quan (NTMs): Các biện pháp này bao gồm các quy định về tiêu chuẩn kỹ thuật, vệ sinh an toàn thực phẩm, môi trường, v.v. Các quy định này có thể làm tăng chi phí sản xuất đối với các doanh nghiệp nước ngoài, khiến họ khó cạnh tranh với các doanh nghiệp trong nước.
- Các biện pháp hành chính (ADs): Các biện pháp này bao gồm các quy định về kiểm tra chất lượng, kiểm dịch, v.v. Các quy định này có thể làm chậm trễ hoặc cản trở việc nhập khẩu hàng hóa, khiến các doanh nghiệp nước ngoài khó tiếp cận thị trường nội địa.
Một số ví dụ cụ thể về các biện pháp có tác dụng tương đương bao gồm:
- Các quy định về tiêu chuẩn kỹ thuật, chẳng hạn như yêu cầu về nhãn mác, an toàn, chất lượng, v.v.
- Các quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm, chẳng hạn như yêu cầu về kiểm dịch, kiểm tra chất lượng, v.v.
- Các quy định về môi trường, chẳng hạn như yêu cầu về xử lý chất thải, bảo vệ nguồn nước, v.v.
- Các quy định về kiểm tra chất lượng, chẳng hạn như yêu cầu kiểm tra hàng hóa nhập khẩu trước khi đưa ra thị trường.
Các quy định về kiểm dịch, chẳng hạn như yêu cầu kiểm tra động vật, thực vật nhập khẩu để ngăn ngừa dịch bệnh.
Các biện pháp có tác dụng tương đương có thể gây ra nhiều vấn đề đối với thương mại quốc tế. Chúng có thể làm tăng chi phí sản xuất, cản trở việc lưu thông hàng hóa và dịch vụ, và dẫn đến cạnh tranh không bình đẳng giữa các doanh nghiệp trong và ngoài nước.
Để giải quyết vấn đề này, các hiệp định thương mại tự do (FTAs) thường có các quy định về loại bỏ hoặc hạn chế các biện pháp có tác dụng tương đương. Ví dụ, Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – Liên minh Châu Âu (EVFTA) quy định rằng các bên tham gia phải loại bỏ tất cả các biện pháp có tác dụng tương đương đối với hàng hóa và dịch vụ.
Tuy nhiên, việc thực thi các quy định này có thể gặp khó khăn, vì các biện pháp có tác dụng tương đương thường được ngụy trang bên trong những luật lệ có vẻ hợp pháp.
Trên đây là một số thông tin về Quy định về thuế quan ngăn cấm là gì ? . Hy vọng với những thông tin ACC đã cung cấp sẽ giúp bạn giải đáp được những thắc mắc về vấn đề trên. Nếu bạn cần hỗ trợ hãy đừng ngần ngại mà liên hệ với Công ty Kế toán Kiểm toán ACC, để được chúng tôi hỗ trợ nhanh chóng. ACC cam kết sẽ giúp bạn có trải nghiệm tốt nhất về các dịch vụ mà mình cung cấp đến khách hàng. Chúng tôi luôn đồng hành pháp lý cùng bạn
