Kế toán nhà nước là gì? Nghiệp vụ của kế toán nhà nước

Kế toán nhà nước là một ngành nghề quan trọng, đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tính minh bạch, công khai của hoạt động tài chính của các cơ quan nhà nước. Vậy kế toán nhà nước là gì ? Bài viết dưới đây của ACC sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn

1. Kế toán nhà nước là gì ?

Kế toán nhà nước là việc thu thập, xử lý và cung cấp thông tin về tình hình thu, chi ngân sách nhà nước, tình hình quản lý, sử dụng tài sản và nguồn vốn của Nhà nước theo quy định của pháp luật.

Mục tiêu của kế toán nhà nước

• Theo dõi, phản ánh đầy đủ, kịp thời, chính xác tình hình thu, chi ngân sách nhà nước, tình hình quản lý, sử dụng tài sản và nguồn vốn của Nhà nước.
• Cung cấp thông tin phục vụ cho việc quản lý, điều hành ngân sách nhà nước, quản lý tài sản và nguồn vốn của Nhà nước.
• Kiểm tra, giám sát việc chấp hành pháp luật về kế toán nhà nước, quản lý tài sản và nguồn vốn của Nhà nước.

Đối tượng áp dụng chế độ kế toán nhà nước

Chế độ kế toán nhà nước được áp dụng đối với các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động kế toán nhà nước, bao gồm:

• Cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về kế toán nhà nước.
• Cơ quan, tổ chức, đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước.
• Kho bạc nhà nước.
• Doanh nghiệp nhà nước.
• Tổ chức, cá nhân khác có liên quan đến hoạt động kế toán nhà nước.

Cơ sở pháp lý của kế toán nhà nước

Chế độ kế toán nhà nước được quy định tại Luật Kế toán, các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Kế toán và các văn bản pháp luật khác có liên quan.

Nội dung của kế toán nhà nước

Kế toán nhà nước bao gồm các nội dung chính sau:

Kế toán thu, chi ngân sách nhà nước: Thu thập, xử lý và cung cấp thông tin về tình hình thu, chi ngân sách nhà nước, bao gồm:

• Thu ngân sách nhà nước
• Chi ngân sách nhà nước

Kế toán tài sản và nguồn vốn của Nhà nước: Thu thập, xử lý và cung cấp thông tin về tình hình hiện có và biến động của tài sản và nguồn vốn của Nhà nước, bao gồm:

• Tài sản cố định
• Tài sản lưu động
• Nguồn vốn của Nhà nước

Kế toán nghiệp vụ kho bạc nhà nước: Thu thập, xử lý và cung cấp thông tin về các nghiệp vụ kho bạc nhà nước, bao gồm:

• Thu, chi ngân sách nhà nước qua kho bạc nhà nước
• Quản lý quỹ dự trữ tài chính nhà nước
• Quản lý quỹ dự trữ ngoại hối nhà nước

Kế toán doanh nghiệp nhà nước: Thu thập, xử lý và cung cấp thông tin về tình hình tài chính, tài sản và hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp nhà nước, bao gồm:

• Tài sản
• Nguồn vốn
• Doanh thu, chi phí và lợi nhuận

Các nghiệp vụ kinh tế, tài chính khác

Kế toán nhà nước được thực hiện theo nguyên tắc:

• Đúng pháp luật: Kế toán nhà nước phải tuân thủ các quy định của pháp luật về kế toán, tài chính.
• Cơ sở dồn tích: Kế toán nhà nước được thực hiện trên cơ sở dồn tích, theo nguyên tắc phát sinh, kết quả kinh doanh được xác định trên cơ sở kết quả hoạt động kinh doanh của kỳ kế toán.
• Tính toàn vẹn: Kế toán nhà nước phải phản ánh đầy đủ, toàn diện các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh trong kỳ kế toán.
• Tính chính xác: Kế toán nhà nước phải phản ánh chính xác, trung thực tình hình tài chính, tài sản và hoạt động kinh doanh của Nhà nước.
• Tính kịp thời: Kế toán nhà nước phải phản ánh kịp thời tình hình tài chính, tài sản và hoạt động kinh doanh của Nhà nước.
• Tính khả năng so sánh: Thông tin kế toán của Nhà nước phải có khả năng so sánh giữa các kỳ kế toán và giữa các cơ quan, tổ chức, đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước, doanh nghiệp nhà nước.

2. Nghiệp vụ của kế toán nhà nước

Nghiệp vụ của kế toán nhà nước là tổng thể các công việc kế toán được thực hiện trong các đơn vị kế toán nhà nước. Nghiệp vụ kế toán nhà nước bao gồm các nội dung chính sau:

• Tập hợp, xử lý chứng từ kế toán

Chứng từ kế toán là căn cứ pháp lý ghi nhận các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh và thực hiện trong đơn vị kế toán. Kế toán nhà nước có trách nhiệm tập hợp, xử lý chứng từ kế toán theo quy định của pháp luật.

• Định khoản kế toán

Định khoản kế toán là quá trình xác định nội dung, số tiền của các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh và thực hiện trong đơn vị kế toán. Kế toán nhà nước có trách nhiệm định khoản kế toán theo đúng nguyên tắc kế toán và các quy định của pháp luật.

• Ghi sổ kế toán

Ghi sổ kế toán là quá trình hệ thống hóa các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh và thực hiện trong đơn vị kế toán. Kế toán nhà nước có trách nhiệm ghi sổ kế toán theo đúng hệ thống tài khoản kế toán, phương pháp kế toán và các quy định của pháp luật.

• Lập báo cáo tài chính

Báo cáo tài chính là hệ thống thông tin kinh tế, tài chính tổng hợp của đơn vị kế toán, được lập và trình bày theo quy định của pháp luật. Kế toán nhà nước có trách nhiệm lập báo cáo tài chính theo đúng chế độ kế toán và các quy định của pháp luật.

Ngoài các nội dung chính trên, nghiệp vụ kế toán nhà nước còn bao gồm các nội dung khác như:

• Kế toán dự toán

Kế toán dự toán là quá trình thu thập, xử lý, kiểm tra, giám sát việc thực hiện dự toán thu, chi ngân sách nhà nước. Kế toán nhà nước có trách nhiệm kế toán dự toán theo đúng quy định của pháp luật.

• Kế toán vốn nhà nước tại doanh nghiệp

Kế toán vốn nhà nước tại doanh nghiệp là quá trình thu thập, xử lý, kiểm tra, giám sát việc quản lý, sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Kế toán nhà nước có trách nhiệm kế toán vốn nhà nước tại doanh nghiệp theo đúng quy định của pháp luật.

• Kế toán tài sản, nguồn vốn của nhà nước tại các đơn vị khác

Kế toán tài sản, nguồn vốn của nhà nước tại các đơn vị khác là quá trình thu thập, xử lý, kiểm tra, giám sát việc quản lý, sử dụng tài sản, nguồn vốn của nhà nước tại các đơn vị khác. Kế toán nhà nước có trách nhiệm kế toán tài sản, nguồn vốn của nhà nước tại các đơn vị khác theo đúng quy định của pháp luật.

3. Nhiệm vụ của kế toán nhà nước là gì ?

Nhiệm vụ của kế toán nhà nước là thu thập, xử lý, kiểm tra, giám sát, phân tích và cung cấp thông tin kế toán phục vụ cho việc quản lý, điều hành ngân sách nhà nước, kiểm tra, kiểm soát hoạt động ngân sách nhà nước, quyết toán ngân sách nhà nước và các mục đích khác theo quy định của pháp luật.

Cụ thể, kế toán nhà nước thực hiện các nhiệm vụ sau:

• Thu thập thông tin kế toán: Kế toán nhà nước có trách nhiệm thu thập đầy đủ, kịp thời, chính xác các thông tin kế toán về tình hình thu, chi ngân sách nhà nước, tình hình sử dụng và quản lý tài sản, nguồn vốn ngân sách nhà nước.
• Xử lý thông tin kế toán: Kế toán nhà nước có trách nhiệm xử lý các thông tin kế toán theo đúng nguyên tắc, phương pháp kế toán và các quy định của pháp luật về kế toán.
• Kiểm tra, giám sát thông tin kế toán: Kế toán nhà nước có trách nhiệm kiểm tra, giám sát việc ghi chép, tính toán, trình bày thông tin kế toán để đảm bảo các thông tin kế toán được ghi chép trung thực, đầy đủ, chính xác.
• Phân tích thông tin kế toán: Kế toán nhà nước có trách nhiệm phân tích thông tin kế toán để đánh giá tình hình tài chính, tình hình hoạt động của ngân sách nhà nước.
• Cung cấp thông tin kế toán: Kế toán nhà nước có trách nhiệm cung cấp thông tin kế toán cho các đối tượng sử dụng thông tin theo quy định của pháp luật.
• Kế toán nhà nước có vai trò quan trọng trong việc quản lý, điều hành ngân sách nhà nước. Kế toán nhà nước cung cấp thông tin kế toán phục vụ cho việc lập dự toán ngân sách nhà nước, quyết toán ngân sách nhà nước, phân tích, đánh giá tình hình thực hiện ngân sách nhà nước, quản lý tài sản, nguồn vốn ngân sách nhà nước.

4. Phạm vi quyền hạn của một kế toán nhà nước là gì ?

Phạm vi quyền hạn của một kế toán nhà nước được quy định tại Điều 14 Luật Kế toán Nhà nước năm 2015, bao gồm các quyền sau:

• Quyền được tiếp cận thông tin: Kế toán nhà nước có quyền được tiếp cận thông tin về tài sản, nguồn vốn, doanh thu, chi phí, kết quả hoạt động, các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh trong phạm vi đơn vị kế toán.
• Quyền được sử dụng tài sản, trang thiết bị của đơn vị kế toán: Kế toán nhà nước có quyền được sử dụng tài sản, trang thiết bị của đơn vị kế toán để phục vụ cho công tác kế toán.
• Quyền được ký các chứng từ kế toán: Kế toán nhà nước có quyền ký các chứng từ kế toán theo quy định của pháp luật.
• Quyền được lập báo cáo tài chính: Kế toán nhà nước có quyền lập báo cáo tài chính theo quy định của pháp luật.
• Quyền được tham gia các khóa đào tạo, bồi dưỡng về kế toán: Kế toán nhà nước có quyền được tham gia các khóa đào tạo, bồi dưỡng về kế toán để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ.
• Quyền được bảo vệ khi thực hiện nhiệm vụ kế toán: Kế toán nhà nước có quyền được bảo vệ khi thực hiện nhiệm vụ kế toán, bao gồm quyền được bảo vệ về tính mạng, sức khỏe, tài sản, danh dự, nhân phẩm.

Ngoài ra, kế toán nhà nước còn có các quyền khác theo quy định của pháp luật.

• Để thực hiện các quyền hạn của mình, kế toán nhà nước phải có trách nhiệm thực hiện các nghĩa vụ theo quy định của pháp luật, bao gồm các nghĩa vụ sau:
• Thực hiện đúng các quy định của pháp luật về kế toán: Kế toán nhà nước phải thực hiện đúng các quy định của pháp luật về kế toán, bao gồm các quy định về nguyên tắc kế toán, phương pháp kế toán, chứng từ kế toán, sổ sách kế toán, báo cáo tài chính,…
• Thực hiện nhiệm vụ được giao: Kế toán nhà nước phải thực hiện nhiệm vụ được giao một cách trung thực, chính xác, đầy đủ và kịp thời.
• Bảo mật thông tin kế toán: Kế toán nhà nước có trách nhiệm bảo mật thông tin kế toán theo quy định của pháp luật.
• Chịu trách nhiệm về chất lượng công việc kế toán: Kế toán nhà nước phải chịu trách nhiệm về chất lượng công việc kế toán của mình.

5. Đối tượng của kế toán nhà nước 

Đối tượng của kế toán nhà nước là tài sản, nguồn vốn, sự biến động của tài sản và nguồn vốn trong quá trình hoạt động của các đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước, các quỹ tài chính nhà nước, các đơn vị hành chính, sự nghiệp.

Cụ thể, đối tượng của kế toán nhà nước bao gồm:

• Tài sản: Là những vật có giá trị được sử dụng vào hoạt động của các đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước, các quỹ tài chính nhà nước, các đơn vị hành chính, sự nghiệp. Tài sản bao gồm tài sản cố định, tài sản lưu động, tài sản tài chính và các tài sản khác.
• Nguồn vốn: Là nguồn hình thành tài sản của các đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước, các quỹ tài chính nhà nước, các đơn vị hành chính, sự nghiệp. Nguồn vốn bao gồm vốn ngân sách nhà nước, vốn ngoài ngân sách nhà nước, vốn tự có và các nguồn vốn khác.
• Sự biến động của tài sản và nguồn vốn: Là những thay đổi về số lượng, giá trị, hình thái của tài sản và nguồn vốn trong quá trình hoạt động của các đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước, các quỹ tài chính nhà nước, các đơn vị hành chính, sự nghiệp. Sự biến động của tài sản và nguồn vốn bao gồm các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong quá trình hoạt động của các đơn vị.

Đối tượng của kế toán nhà nước được xác định dựa trên các căn cứ sau:

• Chủ thể kế toán: Các đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước, các quỹ tài chính nhà nước, các đơn vị hành chính, sự nghiệp là chủ thể của kế toán nhà nước.
• Mục đích của kế toán: Kế toán nhà nước nhằm cung cấp thông tin về tài sản, nguồn vốn, sự biến động của tài sản và nguồn vốn cho các đối tượng sử dụng thông tin kế toán.
• Quy định của pháp luật: Pháp luật về kế toán quy định cụ thể về đối tượng của kế toán nhà nước.

6. Một số câu hỏi thêm về kế toán nhà nước

Mức lương của Kế toán nhà nước là bao nhiêu?

Nhà nước không quy định về ngành kế toán lương bao nhiêu tối đa nên tùy theo khả năng của cá nhân và đãi ngộ công ty mà bạn có thể nhận được mức lương phù hợp. Theo đó, vị trí kế toán có kinh nghiệm sẽ có thang lương phổ biến từ 10 – 30 triệu đồng.

Vị trí Kế toán nhà nước xin việc dễ không?

Thứ nhất do nhu cầu của thị trường bên lĩnh vực kế toán còn đang thiếu. Cử nhân tốt nghiệp lĩnh vực kế, kiểm lớn nhưng lại không đáp ứng đủ các yêu cầu. Do đó dẫn đến tình trạng thiếu nguồn nhân lực có chất lượng tốt.

Nếu bạn có bằng cấp đủ chuyên môn và tự tin vào năng lực của mình. Thêm nữa sở hữu những khả năng về ngoại ngữ, tin học. Thì trung cấp kế toán chính là nấc thang đầy tiềm năng mở ra cho bạn cơ hội.

Thứ hai tỷ lệ khi ra trường kiếm được việc làm của trung cấp tín chỉ khá ổn định. Theo như khảo sát có đến 50% số học viên ra trường làm đúng chuyên ngành. Ngoài ra, 50% còn lại có thể linh hoạt làm trong các công ty tài chính.

Kiến thức trong kế toán đã cung cấp đầy đủ và còn liên quan đến các ngành khác. Do đó mà tỷ lệ kiếm việc làm sau khi học trung cấp kế toán là khá dễ.

Thứ ba khả năng xin việc của bằng trung cấp kế toán còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố. Nó không chỉ phụ thuộc vào bằng cấp của riêng ai.

Trên đây là một số thông tin về Kế toán nhà nước là gì? Nghiệp vụ của kế toán nhà nước. Hy vọng với những thông tin ACC đã cung cấp sẽ giúp bạn giải đáp được những thắc mắc về vấn đề trên. Nếu bạn cần hỗ trợ hãy đừng ngần ngại mà liên hệ với Công ty Kế toán Kiểm toán ACC, để được chúng tôi hỗ trợ nhanh chóng. ACC cam kết sẽ giúp bạn có trải nghiệm tốt nhất về các dịch vụ mà mình cung cấp đến khách hàng. Chúng tôi luôn đồng hành pháp lý cùng bạn