Báo cáo tài chính nhà nước (BCTCNN) là báo cáo tổng hợp toàn diện về tình hình tài chính của nhà nước, bao gồm nguồn lực tài chính, tình hình sử dụng nguồn lực tài chính và kết quả hoạt động tài chính của nhà nước. BCTCNN được lập theo chuẩn mực kế toán nhà nước và được kiểm toán bởi Kiểm toán nhà nước. Vậy Hướng dẫn lập báo cáo tài chính nhà nước theo quy định như thế nào ? Hãy để bài viết này của ACC giúp bạn hiểu rõ hơn
1. Báo cáo tài chính nhà nước được lập dựa trên căn cứ nào ?
Báo cáo tài chính nhà nước được lập dựa trên các căn cứ sau:
- Chuẩn mực kế toán nhà nước: Chuẩn mực kế toán nhà nước được ban hành bởi Bộ Tài chính, quy định các nguyên tắc, phương pháp kế toán áp dụng cho các cơ quan, đơn vị, tổ chức có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước hoặc do Nhà nước quản lý.
- Các quy định của pháp luật: Các quy định của pháp luật về kế toán, ngân sách nhà nước và các quy định khác có liên quan.
- Thông tư hướng dẫn lập báo cáo tài chính nhà nước: Thông tư này do Bộ Tài chính ban hành, quy định cụ thể về nội dung, phương pháp lập và trình bày báo cáo tài chính nhà nước.
Căn cứ vào các căn cứ trên, báo cáo tài chính nhà nước được lập và trình bày bao gồm các nội dung sau:
- Bảng cân đối kế toán: Bảng này liệt kê tất cả tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu của các cơ quan, đơn vị, tổ chức có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước hoặc do Nhà nước quản lý tại thời điểm lập báo cáo tài chính.
- Báo cáo kết quả hoạt động tài chính: Bảng này liệt kê tất cả doanh thu, chi phí và kết quả hoạt động tài chính của các cơ quan, đơn vị, tổ chức có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước hoặc do Nhà nước quản lý trong kỳ báo cáo.
- Báo cáo lưu chuyển tiền tệ: Bảng này liệt kê tất cả các dòng tiền vào và ra của các cơ quan, đơn vị, tổ chức có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước hoặc do Nhà nước quản lý trong kỳ báo cáo.
- Bảng thuyết minh báo cáo tài chính: Bảng này cung cấp thêm thông tin về các chỉ tiêu trên báo cáo tài chính.
Báo cáo tài chính nhà nước được lập và trình bày theo các nguyên tắc sau:
- Tính chính xác: Báo cáo tài chính phải phản ánh trung thực và đầy đủ tình hình tài chính, kết quả hoạt động tài chính và các luồng tiền của các cơ quan, đơn vị, tổ chức có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước hoặc do Nhà nước quản lý.
- Tính trung thực: Báo cáo tài chính phải được lập và trình bày một cách khách quan, không thiên vị.
- Tính hợp lệ: Báo cáo tài chính phải được lập và trình bày theo đúng các chuẩn mực kế toán nhà nước và các quy định của pháp luật.
- Tính đầy đủ: Báo cáo tài chính phải bao gồm tất cả các thông tin cần thiết để cung cấp cho người sử dụng báo cáo tài chính một bức tranh toàn diện về tình hình tài chính, kết quả hoạt động tài chính và các luồng tiền của các cơ quan, đơn vị, tổ chức có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước hoặc do Nhà nước quản lý.
Báo cáo tài chính nhà nước được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau, bao gồm:
- Đánh giá tình hình tài chính của các cơ quan, đơn vị, tổ chức có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước hoặc do Nhà nước quản lý: Các nhà đầu tư, chủ nợ, cơ quan quản lý nhà nước và các bên liên quan khác có thể sử dụng báo cáo tài chính nhà nước để đánh giá tình hình tài chính của các cơ quan, đơn vị, tổ chức có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước hoặc do Nhà nước quản lý, từ đó đưa ra các quyết định kinh tế hiệu quả.
- Giải trình hoạt động tài chính của các cơ quan, đơn vị, tổ chức có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước hoặc do Nhà nước quản lý: Báo cáo tài chính nhà nước là một công cụ quan trọng giúp các cơ quan, đơn vị, tổ chức có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước hoặc do Nhà nước quản lý giải trình hoạt động tài chính của mình với các bên liên quan.
- Tuân thủ các quy định của pháp luật: Báo cáo tài chính nhà nước phải được lập và trình bày theo đúng các chuẩn mực kế toán nhà nước và các quy định của pháp luật.
2. Hướng dẫn lập báo cáo tài chính nhà nước theo quy định
Hướng dẫn lập báo cáo tài chính nhà nước theo quy định
Báo cáo tài chính nhà nước là báo cáo tổng hợp tình hình tài sản, nguồn vốn, kết quả hoạt động và tình hình tài chính của các đơn vị kế toán nhà nước. Báo cáo tài chính nhà nước được lập theo mẫu quy định tại Thông tư số 133/2018/TT-BTC.
Đối tượng lập báo cáo tài chính nhà nước
Theo quy định tại Thông tư số 133/2018/TT-BTC, các đơn vị kế toán nhà nước sau đây phải lập báo cáo tài chính nhà nước:
- Cơ quan nhà nước, tổ chức, đơn vị thuộc cơ quan nhà nước
- Đơn vị sự nghiệp công lập
- Doanh nghiệp nhà nước
- Tổ chức tín dụng nhà nước
- Tổ chức bảo hiểm nhà nước
- Tổ chức kinh tế sử dụng ngân sách nhà nước
- Các đơn vị khác có sử dụng ngân sách nhà nước
- Nội dung của báo cáo tài chính nhà nước
Báo cáo tài chính nhà nước bao gồm các báo cáo sau:
- Bảng cân đối kế toán
- Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh
- Báo cáo lưu chuyển tiền tệ
- Bản thuyết minh báo cáo tài chính
Hướng dẫn lập báo cáo tài chính nhà nước
Bước 1: Thu thập thông tin
Trước khi lập báo cáo tài chính nhà nước, cần thu thập đầy đủ các thông tin về tài sản, nguồn vốn, doanh thu, chi phí, luồng tiền của đơn vị kế toán nhà nước. Các thông tin này có thể được thu thập từ các nguồn sau:
- Sổ kế toán
- Chứng từ kế toán
- Các báo cáo quản trị
Bước 2: Tính toán các chỉ tiêu
Sau khi thu thập thông tin, cần tính toán các chỉ tiêu trên báo cáo tài chính nhà nước. Các chỉ tiêu trên báo cáo tài chính nhà nước được tính toán dựa trên các thông tin được hạch toán trên sổ kế toán.
Bước 3: Lập báo cáo tài chính nhà nước
Sau khi tính toán các chỉ tiêu, cần lập báo cáo tài chính nhà nước theo mẫu quy định tại Thông tư số 133/2018/TT-BTC.
Bước 4: Kiểm tra báo cáo tài chính nhà nước
Trước khi gửi báo cáo tài chính nhà nước cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền, cần kiểm tra lại báo cáo tài chính nhà nước để đảm bảo tính chính xác, trung thực và đầy đủ.
Lưu ý khi lập báo cáo tài chính nhà nước
- Báo cáo tài chính nhà nước phải được lập theo đúng các chuẩn mực kế toán nhà nước và các quy định của pháp luật hiện hành.
- Báo cáo tài chính nhà nước phải được lập đầy đủ, chính xác, kịp thời.
- Báo cáo tài chính nhà nước phải được lập bởi người có đủ năng lực, trình độ chuyên môn và đạo đức nghề nghiệp.
Các trường hợp đặc biệt khi lập báo cáo tài chính nhà nước
- Đối với các đơn vị kế toán nhà nước thực hiện kế toán theo chế độ kế toán doanh nghiệp, việc lập báo cáo tài chính nhà nước thực hiện theo hướng dẫn tại Thông tư số 133/2018/TT-BTC.
- Đối với các đơn vị kế toán nhà nước thực hiện kế toán theo chế độ kế toán hành chính sự nghiệp, việc lập báo cáo tài chính nhà nước thực hiện theo hướng dẫn tại Thông tư số 12/2020/TT-BTC.
- Đối với các đơn vị kế toán nhà nước thực hiện kế toán theo chế độ kế toán ngân sách nhà nước, việc lập báo cáo tài chính nhà nước thực hiện theo hướng dẫn tại Thông tư số 342/2016/TT-BTC.
3. Báo cáo tài chính nhà nước được lập theo trình tự nào ?
Trình tự lập báo cáo tài chính nhà nước
Báo cáo tài chính nhà nước được lập theo trình tự sau:
Bước 1: Tập hợp, sắp xếp chứng từ kế toán
Trước khi lập báo cáo tài chính, cần tập hợp, sắp xếp chứng từ kế toán theo đúng nguyên tắc kế toán.
Bước 2: Hạch toán kế toán
Trên cơ sở chứng từ kế toán đã được tập hợp, sắp xếp, tiến hành hạch toán kế toán để xác định các chỉ tiêu trên báo cáo tài chính.
Bước 3: Phân tích, đánh giá tình hình tài chính
Sau khi hạch toán kế toán, cần phân tích, đánh giá tình hình tài chính của đơn vị theo các chỉ tiêu trên báo cáo tài chính.
Bước 4: Lập báo cáo tài chính
Trên cơ sở phân tích, đánh giá tình hình tài chính, tiến hành lập báo cáo tài chính theo đúng mẫu biểu quy định.
Bước 5: Kiểm tra, soát xét báo cáo tài chính
Sau khi lập báo cáo tài chính, cần kiểm tra, soát xét kỹ lưỡng để đảm bảo báo cáo tài chính được lập đầy đủ, chính xác và không có sai sót.
Bước 6: Ký và đóng dấu báo cáo tài chính
Báo cáo tài chính phải được ký và đóng dấu bởi người đại diện theo pháp luật của đơn vị lập báo cáo tài chính.
Thời hạn lập báo cáo tài chính nhà nước
Thời hạn lập báo cáo tài chính nhà nước được quy định như sau:
- Báo cáo tài chính quý: Trong vòng 20 ngày kể từ ngày kết thúc kỳ kế toán quý.
- Báo cáo tài chính năm: Trong vòng 90 ngày kể từ ngày kết thúc năm tài chính.
Trình tự lập báo cáo tài chính nhà nước theo từng loại báo cáo
Báo cáo tài chính tổng hợp
Báo cáo tài chính tổng hợp được lập trên cơ sở các báo cáo tài chính của các đơn vị thuộc phạm vi quản lý.
Trình tự lập báo cáo tài chính tổng hợp như sau:
- Thu thập, sắp xếp chứng từ kế toán của các đơn vị thuộc phạm vi quản lý.
- Hạch toán kế toán để xác định các chỉ tiêu trên báo cáo tài chính tổng hợp.
- Phân tích, đánh giá tình hình tài chính của các đơn vị thuộc phạm vi quản lý.
- Lập báo cáo tài chính tổng hợp.
- Kiểm tra, soát xét báo cáo tài chính tổng hợp.
- Ký và đóng dấu báo cáo tài chính tổng hợp.
Báo cáo tài chính đơn vị
Báo cáo tài chính đơn vị được lập trên cơ sở sổ kế toán của đơn vị.
Trình tự lập báo cáo tài chính đơn vị như sau:
- Tập hợp, sắp xếp chứng từ kế toán theo đúng nguyên tắc kế toán.
- Hạch toán kế toán để xác định các chỉ tiêu trên báo cáo tài chính.
- Phân tích, đánh giá tình hình tài chính của đơn vị.
- Lập báo cáo tài chính.
- Kiểm tra, soát xét báo cáo tài chính.
- Ký và đóng dấu báo cáo tài chính.
Lưu ý khi lập báo cáo tài chính nhà nước
Khi lập báo cáo tài chính nhà nước, cần lưu ý các vấn đề sau:
- Tuân thủ các nguyên tắc và chuẩn mực kế toán
Báo cáo tài chính nhà nước phải được lập tuân thủ các nguyên tắc và chuẩn mực kế toán.
- Đầy đủ, chính xác, trung thực
Báo cáo tài chính nhà nước phải được lập đầy đủ, chính xác, trung thực, phản ánh đúng tình hình tài chính của đơn vị.
- Kịp thời
Báo cáo tài chính nhà nước phải được lập kịp thời theo quy định.
- Có tính khả thi
Báo cáo tài chính nhà nước phải có tính khả thi, đáp ứng được nhu cầu sử dụng của các bên liên quan.
Trên đây là một số thông tin về Hướng dẫn lập báo cáo tài chính nhà nước theo quy định . Hy vọng với những thông tin ACC đã cung cấp sẽ giúp bạn giải đáp được những thắc mắc về vấn đề trên. Nếu bạn cần hỗ trợ hãy đừng ngần ngại mà liên hệ với Công ty Kế toán Kiểm toán ACC, để được chúng tôi hỗ trợ nhanh chóng. ACC cam kết sẽ giúp bạn có trải nghiệm tốt nhất về các dịch vụ mà mình cung cấp đến khách hàng. Chúng tôi luôn đồng hành pháp lý cùng bạn
