Cách lấy tiền bảo hiểm xã hội khi nghỉ việc

Bạn vừa nghỉ việc và muốn rút tiền bảo hiểm xã hội (BHXH)? Vậy bạn đã biết cách lấy tiền bảo hiểm xã hội khi nghỉ việc chưa? Bài viết sau đây của công ty Kế toán Kiểm toán Thuế ACC sẽ hướng dẫn cho bạn chi tiết cách lấy tiền BHXH khi nghỉ việc một cách nhanh chóng và đơn giản nhất.

1. Tại sao phải cần lấy tiền bảo hiểm xã hội khi nghỉ việc?

Việc lấy tiền bảo hiểm xã hội khi nghỉ việc là rất cần thiết vì nó đảm bảo quyền lợi tài chính và hỗ trợ người lao động trong giai đoạn khó khăn. Dưới đây là những lý do cụ thể cho tầm quan trọng của việc này:

– Bảo vệ quyền lợi tài chính: Khi nghỉ việc, người lao động có thể gặp khó khăn về tài chính do mất thu nhập. Tiền bảo hiểm xã hội sẽ giúp họ trang trải chi phí sinh hoạt và duy trì cuộc sống trong thời gian tìm kiếm việc làm mới.

– Đảm bảo quyền lợi hợp pháp: Người lao động có quyền nhận các khoản trợ cấp từ bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật. Việc làm này không chỉ bảo vệ quyền lợi của bản thân mà còn thể hiện sự tuân thủ các quy định pháp luật liên quan.

– Hỗ trợ trong trường hợp khẩn cấp: Các khoản tiền bảo hiểm xã hội như trợ cấp thất nghiệp hay trợ cấp một lần có thể hỗ trợ người lao động trong những tình huống khó khăn, như bệnh tật hoặc tai nạn, giúp họ vượt qua giai đoạn khó khăn hơn.

2. Hướng dẫn cách lấy tiền bảo hiểm xã hội khi nghỉ việc

Theo Khoản 3, Điều 47 của Bộ Luật Lao động năm 2012, khi chấm dứt hợp đồng lao động, người sử dụng lao động có trách nhiệm:

• Hoàn tất thủ tục chốt sổ BHXH cho người lao động.
• Trả lại sổ BHXH và các giấy tờ liên quan trong vòng 07 ngày làm việc (có thể kéo dài đến 30 ngày nếu có lý do chính đáng).

Các bước thực hiện:

• Kiểm tra tình trạng đóng BHXH: Người lao động có thể tra cứu quá trình đóng BHXH trên trang web của Bảo hiểm xã hội Việt Nam hoặc liên hệ với cơ quan BHXH địa phương.
• Yêu cầu công ty chốt sổ BHXH: Công ty sẽ xác nhận quá trình tham gia BHXH và gửi hồ sơ đến cơ quan BHXH.
• Nhận lại sổ BHXH: Sau khi hoàn tất chốt sổ, công ty có trách nhiệm trả lại sổ cho người lao động.

Theo Điều 60, Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, người lao động có thể nhận BHXH một lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau:

• Đủ tuổi hưởng lương hưu nhưng chưa đủ 20 năm đóng BHXH.
• Sau 01 năm nghỉ việc và không tiếp tục đóng BHXH.
• Ra nước ngoài định cư.
• Mắc bệnh hiểm nghèo theo quy định của Bộ Y tế.

Ngoài ra, Khoản 5, Điều 21 của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 cũng quy định rằng đơn vị sử dụng lao động cần phối hợp với cơ quan bảo hiểm xã hội để xác nhận thời gian đóng bảo hiểm cho người lao động.

Do đó, tùy thuộc vào việc đơn vị sử dụng lao động còn hoạt động hay không, người lao động sẽ thực hiện việc lấy sổ bảo hiểm xã hội từ công ty cũ theo các bước sau:

2.1. Trường hợp đơn vị sử dụng lao động còn hoạt động

Nếu đơn vị sử dụng lao động vẫn còn hoạt động, người lao động cần lưu ý các bước sau để lấy sổ bảo hiểm:

Bước 1: Yêu cầu chốt sổ BHXH
Trước khi nghỉ việc, người lao động cần yêu cầu đơn vị sử dụng lao động hoàn tất các khoản đóng bảo hiểm còn thiếu và chuẩn bị thủ tục chốt sổ bảo hiểm xã hội. Nên thông báo cho đơn vị sử dụng lao động ít nhất 1 tháng trước ngày nghỉ.

Bước 2: Chờ chốt sổ từ đơn vị sử dụng lao động
Sau khi người lao động nghỉ việc, trong vòng 7 ngày, đơn vị sử dụng lao động có trách nhiệm nộp hồ sơ cho cơ quan bảo hiểm xã hội (không quá 30 ngày). Đơn vị cần chú ý đến các quy định liên quan trước khi báo giảm lao động và chốt sổ BHXH:

• Nếu báo giảm và chốt sổ trễ hơn thời gian nghỉ việc thực tế, doanh nghiệp sẽ bị truy thu lãi suất chậm nộp hồ sơ theo quy định của bảo hiểm xã hội.
• Nếu thực hiện đồng thời báo giảm và chốt sổ, đơn vị chỉ cần nộp 2 loại hồ sơ này một lần. Cơ quan bảo hiểm xã hội sẽ giải quyết nếu hồ sơ hợp lệ và đã thanh toán đầy đủ tiền đóng BHXH cho người lao động.

Bước 3: Nhận lại sổ BHXH tại công ty cũ
Người lao động sẽ nhận lại sổ BHXH tại công ty cũ theo thỏa thuận về thời gian giữa hai bên. Khi được thông báo lấy sổ, người lao động cần đến đúng hẹn để nhận sổ và không nên để lâu.

Sổ BHXH là tài liệu quan trọng giúp người lao động tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội tại đơn vị mới hoặc làm hồ sơ hưởng chế độ bảo hiểm thất nghiệp.

2.2. Trường hợp đơn vị sử dụng lao động không còn hoạt động và tuyên bố phá sản

Trong trường hợp đơn vị hoặc doanh nghiệp đã không còn hoạt động và tuyên bố phá sản mà không chốt sổ BHXH cho người lao động, người lao động có thể thực hiện theo các bước sau để lấy sổ BHXH:

Bước 1: Chuẩn bị giấy tờ tùy thân
Người lao động cần chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ tùy thân như Chứng minh nhân dân hoặc thẻ căn cước để chứng minh nhân thân.

Bước 2: Đến cơ quan BHXH yêu cầu xác nhận
Người lao động đến cơ quan bảo hiểm xã hội nơi quản lý sổ BHXH để đề nghị xác nhận thời gian đóng BHXH đến thời điểm doanh nghiệp bị đóng cửa.

Lưu ý rằng nếu doanh nghiệp chưa đóng đủ bảo hiểm, cơ quan bảo hiểm xã hội sẽ xác nhận sổ BHXH đến thời điểm đã đóng BHXH, bảo hiểm thất nghiệp, cũng như bảo hiểm tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp. Sau khi thu hồi được số tiền mà đơn vị còn nợ, sẽ có xác nhận bổ sung trên sổ BHXH.

Như vậy, khi doanh nghiệp phá sản và không thực hiện thủ tục chốt sổ BHXH, người lao động có thể liên hệ với cơ quan BHXH để xác nhận thời gian đóng BHXH cho đến thời điểm doanh nghiệp ngừng hoạt động.

>>> Xem thêm: Dịch vụ đăng ký bảo hiểm xã hội dành cho doanh nghiệp

3. Nghỉ việc bao lâu thì được lãnh bảo hiểm xã hội 1 lần?

Trong trường hợp người lao động làm việc tại công ty, doanh nghiệp, hoặc tổ chức tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc và có nhu cầu hưởng BHXH một lần sau khi nghỉ việc, họ cần chờ đủ thời gian theo quy định.

Theo Điều 1 Nghị quyết số 93/2015/QH13 và điểm b khoản 1 Điều 8 Nghị định số 115/2015/NĐ-CP, người lao động tham gia BHXH bắt buộc có thể nhận bảo hiểm xã hội sau 1 năm nghỉ việc kể từ thời điểm chấm dứt đóng BHXH, nếu thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm.

Ngoài các trường hợp phải chờ 1 năm sau khi nghỉ việc mới được hưởng BHXH, một số đối tượng có thể nhận BHXH một lần ngay mà không cần chờ đợi thời gian như sau:

• Người lao động đã đủ tuổi hưởng lương hưu nhưng chưa đủ 20 năm đóng BHXH.
• Lao động nữ làm việc chuyên trách hoặc không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn tham gia BHXH khi nghỉ việc mà chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện.
• Người lao động ra nước ngoài để định cư.
• Người lao động mắc phải một trong những bệnh nghiêm trọng, nguy hiểm đến tính mạng như: Ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS, hoặc những bệnh nghiêm trọng khác theo quy định của Bộ Y tế.
• Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, hạ sĩ quan, chiến sĩ quân đội nhân dân; hạ sĩ quan, chiến sĩ công an nhân dân phục vụ có thời hạn… phục viên, xuất ngũ, hoặc thôi việc mà không đủ điều kiện hưởng lương hưu.

Như vậy, người lao động có thể rút bảo hiểm xã hội một lần sau 1 năm kể từ khi chấm dứt đóng BHXH, nếu họ không tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội và thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm.

>>> Xem thêm: Nộp hồ sơ rút tiền bảo hiểm xã hội ở đâu Hà Nội?

4. Thời hạn giải quyết BHXH 1 lần 

Người lao động đủ điều kiện để nhận bảo hiểm xã hội một lần cần nộp hồ sơ cho Cơ quan BHXH trong vòng 30 ngày kể từ thời điểm yêu cầu hưởng BHXH một lần, theo quy định tại Điều 109 của Luật BHXH năm 2014.

Theo quy định tại Khoản 4, Điều 110 của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, cơ quan bảo hiểm xã hội có trách nhiệm giải quyết và chi trả bảo hiểm xã hội một lần cho người lao động trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ. Nếu không giải quyết được, cơ quan này phải thông báo bằng văn bản và nêu rõ lý do và phải gửi thông báo bằng văn bản và nêu rõ lý do không chấp thuận.

5. Trường hợp nên rút bảo hiểm xã hội một lần

Rút bảo hiểm xã hội một lần là quyền lợi của người lao động khi họ không còn nhu cầu tham gia Bảo hiểm xã hội (BHXH) hoặc có những lý do cá nhân khác. Dưới đây là một số trường hợp mà người lao động có thể xem xét nên rút BHXH một lần:

Điều kiện đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ thời gian đóng BHXH:

Người lao động chưa đủ thời gian đóng BHXH để hưởng lương hưu (dưới 20 năm) có thể chọn đóng BHXH tự nguyện thay vì rút BHXH một lần. Nếu không có kế hoạch tham gia BHXH tự nguyện, họ mới có thể xem xét rút BHXH một lần.

Trường hợp mắc bệnh nguy hiểm:

Danh sách bệnh nặng được quy định bởi Bộ Y tế, không chỉ giới hạn ở những bệnh như ung thư, bại liệt, lao nặng, HIV/AIDS giai đoạn cuối… mà còn có các bệnh khác khiến người lao động mất khả năng lao động từ 81% trở lên.

Người lao động cần tiền để thanh toán nợ, mua nhà, kinh doanh:

Đây không phải là lý do hợp pháp để được rút BHXH một lần theo quy định. Người lao động chỉ có thể rút BHXH một lần khi thuộc các trường hợp quy định trong Luật BHXH, không phải theo nhu cầu cá nhân.

Thêm một điều kiện quan trọng:

Người lao động sau 12 tháng nghỉ việc, không tiếp tục đóng BHXH và chưa đủ 20 năm đóng BHXH mới có thể rút BHXH một lần.

Việc rút BHXH một lần cần được cân nhắc kỹ lưỡng, vì khi nhận BHXH một lần, người lao động sẽ mất quyền lợi hưởng lương hưu và các chế độ BHXH khác trong tương lai.

6. Một số câu hỏi thường gặp

Quyền lợi nào tôi có thể nhận được từ bảo hiểm xã hội khi nghỉ việc?

Khi nghỉ việc, bạn có thể nhận được các quyền lợi từ bảo hiểm xã hội như trợ cấp thất nghiệp nếu bạn đủ điều kiện. Trợ cấp thất nghiệp giúp hỗ trợ tài chính tạm thời trong thời gian bạn không có thu nhập. 

Làm thế nào để tính toán mức trợ cấp thất nghiệp mà tôi sẽ nhận được?

Mức trợ cấp thất nghiệp được tính dựa trên mức lương bình quân của bạn trong khoảng thời gian trước khi nghỉ việc và thời gian bạn đã tham gia bảo hiểm thất nghiệp. Thông thường, mức trợ cấp thất nghiệp là một tỷ lệ phần trăm của mức lương bình quân. 

Tôi có thể nhận tiền bảo hiểm xã hội nếu tôi tự nghỉ việc không phải vì lý do sa thải?

Bạn vẫn có thể nhận tiền bảo hiểm xã hội nếu bạn nghỉ việc tự nguyện, nhưng phải đảm bảo rằng lý do nghỉ việc đáp ứng các tiêu chí của cơ quan bảo hiểm xã hội. Thông thường, nếu nghỉ việc vì lý do cá nhân hoặc chọn ngừng làm việc để học tập, bạn cần chứng minh rằng việc nghỉ việc là vì lý do chính đáng và phù hợp với quy định của pháp luật.

Việc nhận tiền bảo hiểm xã hội khi nghỉ việc không chỉ giúp bạn có nguồn tài chính ổn định trong thời gian tìm kiếm công việc mới, mà còn bảo vệ quyền lợi dài hạn của bạn trong hệ thống bảo hiểm xã hội. Với những bước hướng dẫn cách lấy tiền bảo hiểm xã hội khi nghỉ việc trên, Công ty Kế toán Kiểm toán Thuế ACC hy vọng bạn đã có cái nhìn rõ ràng về quy trình và các quyền lợi mà bạn có thể nhận được.