Cách hạch toán chi phí xây dựng nhà xưởng

Hạch toán chi phí xây dựng nhà xưởng là yếu tố quan trọng trong quản lý tài chính của doanh nghiệp. Việc thực hiện đúng quy trình giúp đảm bảo tính minh bạch trong báo cáo tài chính. Bài viết này sẽ hướng dẫn cách hạch toán chi phí xây dựng nhà xưởng một cách hiệu quả. Hãy cùng khám phá để tối ưu hóa quy trình kế toán của bạn.

1. Kết cấu tài khoản hạch toán chi phí xây dựng nhà xưởng

Tài khoản 214 – Xây dựng cơ bản dở dang phản ánh chi phí thực hiện và tình hình quyết toán các dự án đầu tư xây dựng cơ bản trong doanh nghiệp, bao gồm cả việc mua sắm và sửa chữa lớn tài sản cố định (TSCĐ).

Bên Nợ:

• Chi phí mua sắm và sửa chữa lớn tài sản cố định hữu hình và vô hình.
• Chi phí cải tạo, nâng cấp TSCĐ cùng các chi phí phát sinh sau khi đã ghi nhận TSCĐ ban đầu.
• Chi phí mua sắm bất động sản đầu tư có giai đoạn đầu tư xây dựng và các chi phí phát sinh sau khi ghi nhận ban đầu của bất động sản đầu tư.
• Chi phí đầu tư xây dựng cơ bản của bất động sản đầu tư.

Bên Có:

• Giá trị của các dự án đầu tư xây dựng cơ bản và mua sắm TSCĐ đã hoàn thành và đưa vào sử dụng.
• Giá trị sửa chữa lớn TSCĐ đã hoàn thành và được kết chuyển khi quyết toán.
• Giá trị bất động sản đầu tư có giai đoạn đầu tư xây dựng đã hoàn thành.
• Kết chuyển giá trị công trình bị loại bỏ cùng các khoản chi phí loại bỏ khác khi quyết toán được phê duyệt.
• Chi phí phát sinh sau khi ghi nhận ban đầu của bất động sản đầu tư và TSCĐ được kết chuyển.

Số dư bên Nợ của tài khoản 214 bao gồm:

• Chi phí sửa chữa lớn TSCĐ và đầu tư xây dựng còn dở dang.
• Giá trị của các dự án sửa chữa lớn TSCĐ hoặc đầu tư xây dựng cơ bản đã hoàn thiện nhưng chưa được bàn giao để đưa vào sử dụng hoặc chưa quyết toán.
• Giá trị của bất động sản đầu tư có giai đoạn đầu tư xây dựng còn dở dang.

2. Cách hạch toán chi phí xây dựng nhà xưởng

2.1. Phản ánh chi phí đầu tư xây dựng cơ bản phát sinh thực tế

Khi doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh hàng hóa áp dụng phương pháp khấu trừ thuế, sử dụng công trình xây dựng đã hoàn thành, ghi nhận chi phí như sau:

• Nợ TK 2412: Giá trị xây dựng cơ bản dở dang (không bao gồm thuế GTGT)
• Nợ TK 1332: Thuế GTGT được khấu trừ
• Có TK 111, 112, 152, 334

Nếu doanh nghiệp sử dụng phương pháp trực tiếp hoặc không thuộc đối tượng chịu thuế, ghi nhận chi phí như sau:

• Nợ TK 2412: Giá trị xây dựng cơ bản dở dang (bao gồm thuế GTGT)
• Có TK 111, 112, 152, 334

2.2. Khi công trình hoàn thành và đưa vào sử dụng

Khi công trình đã hoàn thành và được đưa vào sử dụng, kế toán ghi:

• Nợ TK 211, 213: Giá trị tài sản cố định (TSCĐ)
• Có TK 152, 153
• Có TK 2412: Giá trị xây dựng cơ bản dở dang (theo giá đã quyết toán hoặc giá tạm tính)

Sau khi quyết toán, kế toán cần điều chỉnh giá tạm tính như sau:

• Nợ TK 211, 213: Giá trị TSCĐ
• Nợ TK 152, 153
• Nợ TK 138: Phải thu khác
• Có TK 2412: Chênh lệch nếu giá quyết toán lớn hơn giá tạm tính

Nếu giá tạm tính lớn hơn giá được phê duyệt, kế toán ghi ngược lại bút toán này. Đối với công trình đã hoàn thành nhưng chưa được bàn giao để sử dụng, kế toán cần mở sổ chi tiết tài khoản 241 để theo dõi riêng.

2.3. Doanh nghiệp liên doanh theo hình thức tài sản đồng kiểm soát

Khi mua bất động sản và đầu tư thêm, ghi nhận như sau:

• Nợ TK 241: Xây dựng cơ bản dở dang
• Nợ TK 133: Thuế GTGT được khấu trừ
• Có TK 111, 112, 331

Khi phát sinh các chi phí đầu tư xây dựng, ghi:

• Nợ TK 241: Xây dựng cơ bản dở dang
• Nợ TK 133: Thuế GTGT được khấu trừ
• Có TK 111, 112, 152, 153…

Khi bất động sản hoàn thành và được bàn giao, ghi:

• Nợ TK 217, 156: Bất động sản đầu tư, hàng hóa…
• Có TK 241: Xây dựng cơ bản dở dang

Một số trường hợp ghi tăng nguyên giá bất động sản đầu tư bao gồm chi phí cải tạo, nâng cấp mà giúp bất động sản đầu tư mang lại lợi ích kinh tế cao hơn so với mức đánh giá ban đầu, ghi như sau:

• Nợ TK 241: Xây dựng cơ bản dở dang
• Nợ TK 133: Thuế GTGT được khấu trừ
• Có TK 111, 112, 152, 153…

Khi bàn giao, ghi tăng nguyên giá bất động sản đầu tư như sau:

• Nợ TK 217: Bất động sản đầu tư
• Có TK 241: Xây dựng cơ bản dở dang.

2.4. Quyết toán vốn đầu tư được duyệt

Dựa vào mục đích đầu tư và nguồn vốn, kế toán sẽ hạch toán chuyển nguồn.

Trong trường hợp tài sản cố định dùng cho sản xuất kinh doanh và sử dụng nguồn vốn ngân sách để đầu tư xây dựng cơ bản hoặc quỹ đầu tư phát triển, khi quyết toán vốn đầu tư được cơ quan có thẩm quyền cho phép tăng thêm nguồn vốn kinh doanh, ghi:

• Nợ TK 441, TK 414: Nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản hoặc quỹ đầu tư phát triển
• Có TK 411: Nguồn vốn đầu tư chủ sở hữu

Nếu tài sản cố định được hình thành từ quỹ phúc lợi và chủ đầu tư phê duyệt quyết toán, kế toán ghi:

• Nợ TK 3532: Quỹ phúc lợi
• Có TK 3533: Quỹ phúc lợi đã hình thành tài sản cố định.

>>> Xem thêm: Hạch toán chi phí sữa chữa tài sản cố định

3. Cách hạch toán chi phí xây dựng nhà xưởng trong chi phí nhân công trực tiếp

Tài khoản 622 được sử dụng để phản ánh chi phí lao động trực tiếp tham gia vào quá trình xây lắp, sản xuất và cung cấp dịch vụ. Chi phí lao động này bao gồm các khoản phải trả cho người lao động thuộc sự quản lý của doanh nghiệp cũng như lao động thuê ngoài.

Khi ghi nhận chi phí lao động, kế toán sẽ thực hiện như sau:

• Nợ TK 622 (Chi phí nhân công, bao gồm: tiền lương, tiền công lao động và các khoản trích theo quy định trên tiền lương.)
• Có TK 154 (Chi phí sản xuất dở dang.)

3.1. Hạch toán chi phí xây dựng cụ thể

Khi hạch toán chi phí xây dựng nhà xưởng, kế toán sẽ căn cứ vào bảng tính lương cho công nhân tham gia vào hoạt động xây lắp, bao gồm lương chính, lương phụ và các khoản phụ cấp. Cụ thể, các bút toán ghi nhận sẽ như sau:

• Nợ TK 622
• Có TK 334 (3341 – Khoản chi phải trả cho công nhân viên)
• Có TK 334 (3342 – Tiền lương trả cho lao động thuê ngoài)

Đối với các khoản chi phí liên quan đến BHXH, BHYT, KPCĐ cho lao động trực tiếp sản xuất sản phẩm công nghiệp và cung cấp dịch vụ, ghi nhận như sau:

• Nợ TK 622
• Có TK 338 (3382, 3383, 3384)

3.2. Tạm ứng chi phí lao động

Nếu kế toán tạm ứng chi phí tiền công cho việc thực hiện giá trị khối lượng giao khoán và xây dựng mà không áp dụng tổ chức kế toán riêng, bút toán sẽ ghi như sau:

• Nợ TK 141 (Chi phí tạm ứng xây lắp giao khoán nội bộ)
• Có TK 111, 112…

3.3. Quyết toán tạm ứng

Khi quyết toán tạm ứng về giá trị xây lắp đã hoàn thành và được bàn giao, kế toán ghi nhận như sau:

• Nợ TK 622
• Có TK 141

>>> Xem thêm: Hạch toán chi phí bảo hành sản phẩm theo thông tư 200

4. Những lưu ý khi đầu tư xây dựng theo phương thức tự làm

• Phương thức tự làm chỉ được áp dụng cho những chủ đầu tư có đủ điều kiện và năng lực để thực hiện dự án cũng như các công việc cụ thể liên quan đến cấp công trình của dự án đó.
• Khi doanh nghiệp sử dụng nguồn lao động và máy móc của mình để thực hiện các dự án đầu tư xây dựng cơ bản, tất cả các chi phí phát sinh sẽ được theo dõi và hạch toán qua tài khoản 2412 – Xây dựng cơ bản. 
• Mọi chi phí liên quan đến việc thực hiện dự án đầu tư đều phải được ghi chép cụ thể theo từng loại chi phí, bao gồm nhưng không giới hạn ở các khoản như: chi phí khảo sát, thiết kế, xây dựng, thiết bị,… Tất cả các chi phí này sẽ được tập hợp vào tài khoản 2412.
• Kế toán xây dựng cơ bản sẽ được thực hiện theo Thông tư 200/2014/TT-BTC, trong đó yêu cầu việc theo dõi và hạch toán được thực hiện trong một hệ thống sổ sách kế toán chặt chẽ. 

5. Câu hỏi thường gặp

Chi phí mua sắm vật tư xây dựng có cần phân bổ không?

Trả lời: Nếu vật tư mua về được sử dụng cho việc xây dựng nhà xưởng, chi phí này sẽ được ghi nhận vào tài khoản 241 (Xây dựng cơ bản dở dang) trong giai đoạn thi công. Sau khi công trình hoàn thành, chi phí sẽ được chuyển thành tài sản cố định. Nếu vật tư chưa sử dụng hết, cần phân bổ vào các kỳ tiếp theo.

Làm thế nào để hạch toán chi phí nhân công trong quá trình xây dựng nhà xưởng?

Trả lời: Chi phí nhân công trực tiếp trong quá trình xây dựng nhà xưởng cần được hạch toán vào tài khoản 622 (Chi phí nhân công trực tiếp) hoặc tài khoản 241, tùy thuộc vào công việc liên quan đến công trình. Sau khi nhà xưởng hoàn thành, chi phí này sẽ được chuyển sang tài sản cố định.

Chi phí thuê máy móc, thiết bị trong xây dựng nhà xưởng được hạch toán như thế nào?

Trả lời: Chi phí thuê máy móc, thiết bị phục vụ xây dựng nhà xưởng được ghi nhận vào tài khoản 242 (Chi phí thuê tài sản) hoặc tài khoản 241 (Xây dựng cơ bản dở dang) trong giai đoạn thi công. Sau khi hoàn thành, chi phí sẽ được chuyển sang tài sản cố định nếu thiết bị hoặc máy móc là tài sản cố định của doanh nghiệp.

Hy vọng với những thông tin Kế toán Kiểm toán Thuế ACC đã cung cấp sẽ giúp bạn giải đáp được những thắc mắc về cách hạch toán chi phí xây dựng nhà xưởng. Nếu bạn cần hỗ trợ hãy đừng ngần ngại mà liên hệ với Kế toán Kiểm toán Thuế ACC, để được chúng tôi hỗ trợ nhanh chóng. Kế toán Kiểm toán Thuế ACC cam kết sẽ giúp bạn có trải nghiệm tốt nhất về các dịch vụ mà mình cung cấp đến khách hàng. Chúng tôi luôn đồng hành pháp lý cùng bạn.