Chuẩn mực kế toán số 29 – Thay đổi chính sách kế toán, ước tính kế toán và sai sót (VAS 29) là chuẩn mực kế toán quy định và hướng dẫn các nguyên tắc và phương pháp kế toán đối với việc thay đổi chính sách kế toán
1. Chuẩn mực kế toán số chuẩn mực kế toán số chuẩn mực kế toán số 29 – Thay đổi chính sách
1.1. Chuẩn mực kế toán số 29 – Thay đổi chính sách là gì ?
Chuẩn mực kế toán số 29 – Thay đổi chính sách kế toán, ước tính kế toán, sai sót (VAS 29) là một trong những chuẩn mực kế toán cơ bản của Việt Nam, được ban hành và công bố theo Quyết định số 149/2001/QĐ-BTC ngày 31 tháng 12 năm 2001 của Bộ trưởng Bộ Tài chính. Chuẩn mực này quy định và hướng dẫn các nguyên tắc và phương pháp kế toán đối với việc thay đổi chính sách kế toán, ước tính kế toán và sửa chữa sai sót.
Thay đổi chính sách kế toán là việc thay đổi nguyên tắc, cơ sở hoặc phương pháp kế toán đã được áp dụng trước đó để ghi nhận, đo lường, trình bày các sự kiện và giao dịch kinh tế.
Ước tính kế toán là việc đánh giá một mức độ không chắc chắn liên quan đến một sự kiện hoặc giao dịch kinh tế tại thời điểm lập báo cáo tài chính.
Sai sót là việc lập hoặc trình bày sai sót trong báo cáo tài chính do nhầm lẫn, thiếu sót hoặc hiểu sai các sự kiện và giao dịch kinh tế.
Chuẩn mực kế toán số 29 quy định các nguyên tắc và phương pháp kế toán đối với việc thay đổi chính sách kế toán, ước tính kế toán và sửa chữa sai sót, bao gồm:
- Thay đổi chính sách kế toán
- Ước tính kế toán
- Sửa chữa sai sót
Thay đổi chính sách kế toán
Chuẩn mực kế toán số 29 quy định rằng thay đổi chính sách kế toán chỉ được ghi nhận khi đáp ứng đủ các điều kiện sau:
- Thay đổi chính sách kế toán là cần thiết để tuân thủ chuẩn mực kế toán, quy định của pháp luật về kế toán và thuế.
- Thay đổi chính sách kế toán không phải là kết quả của việc áp dụng chính sách kế toán mới cho các sự kiện và giao dịch tương tự mà đã xảy ra trong các kỳ trước.
- Thay đổi chính sách kế toán có ảnh hưởng trọng yếu đến báo cáo tài chính.
- Khi thay đổi chính sách kế toán, doanh nghiệp phải áp dụng chính sách kế toán mới cho toàn bộ các kỳ kế toán trước đó và các kỳ kế toán tiếp theo.
Ước tính kế toán
Chuẩn mực kế toán số 29 quy định rằng ước tính kế toán phải được xem xét lại thường xuyên để đảm bảo tính phù hợp. Khi có bằng chứng cho thấy ước tính kế toán trước đây không còn phù hợp, doanh nghiệp phải điều chỉnh ước tính kế toán cho phù hợp.
Sự điều chỉnh ước tính kế toán được ghi nhận trong kỳ kế toán phát sinh sự điều chỉnh và các kỳ kế toán tiếp theo.
Sửa chữa sai sót
Chuẩn mực kế toán số 29 quy định rằng sai sót phải được sửa chữa ngay khi được phát hiện, trừ khi sai sót đã được điều chỉnh trong các kỳ kế toán trước đó.
Sự sửa chữa sai sót được ghi nhận trong kỳ kế toán phát sinh sự sửa chữa và các kỳ kế toán tiếp theo.
Ý nghĩa của Chuẩn mực kế toán số 29
Chuẩn mực kế toán số 29 có ý nghĩa quan trọng đối với các doanh nghiệp, cụ thể:
- Giúp doanh nghiệp đảm bảo tính nhất quán và trung thực của thông tin trên báo cáo tài chính.
- Giúp doanh nghiệp tuân thủ các quy định của pháp luật về kế toán và thuế.
- Giúp nhà đầu tư, chủ nợ và các bên liên quan khác có được thông tin đầy đủ và chính xác về tình hình tài chính của doanh nghiệp.
1.2. Các nguyên tắc và phương pháp chuẩn mực kế toán số 29
Chuẩn mực kế toán số 29 (TTK 29) quy định về việc kế toán các thay đổi trong chính sách kế toán, các ước tính kế toán và sửa chữa sai sót của các kỳ kế toán trước.
Nguyên tắc kế toán
TTK 29 quy định các nguyên tắc kế toán áp dụng cho việc kế toán các thay đổi trong chính sách kế toán, các ước tính kế toán và sửa chữa sai sót của các kỳ kế toán trước như sau:
- Nguyên tắc nhất quán: Doanh nghiệp phải áp dụng nhất quán các chính sách kế toán, các ước tính kế toán từ kỳ này sang kỳ khác, trừ khi có sự thay đổi về chính sách kế toán hoặc ước tính kế toán được chấp nhận.
- Nguyên tắc trọng yếu: Chỉ những thay đổi trong chính sách kế toán hoặc ước tính kế toán có tính trọng yếu mới được ghi nhận trong báo cáo tài chính.
- Nguyên tắc tính thận trọng: Khi lập và trình bày báo cáo tài chính, doanh nghiệp phải sử dụng các ước tính kế toán một cách thận trọng, dựa trên các thông tin có sẵn tại thời điểm lập báo cáo tài chính.
Phương pháp kế toán
TTK 29 quy định các phương pháp kế toán áp dụng cho việc kế toán các thay đổi trong chính sách kế toán, các ước tính kế toán và sửa chữa sai sót của các kỳ kế toán trước như sau:
- Phương pháp hồi tố: Thay đổi chính sách kế toán được áp dụng hồi tố từ ngày đầu tiên của kỳ kế toán gần nhất mà thay đổi đó có thể được xác định và ước tính một cách đáng tin cậy.
- Phương pháp không hồi tố: Thay đổi ước tính kế toán được áp dụng cho các kỳ kế toán bắt đầu từ kỳ kế toán mà ước tính thay đổi được xác định và ước tính một cách đáng tin cậy.
- Sửa chữa sai sót: Sai sót của các kỳ kế toán trước được sửa chữa hồi tố từ ngày đầu tiên của kỳ kế toán gần nhất mà sai sót đó có thể được xác định và ước tính một cách đáng tin cậy.
Các quy định cụ thể
Ngoài các nguyên tắc và phương pháp kế toán nêu trên, TTK 29 còn quy định một số quy định cụ thể đối với việc kế toán các thay đổi trong chính sách kế toán, các ước tính kế toán và sửa chữa sai sót của các kỳ kế toán trước, bao gồm:
- Thay đổi chính sách kế toán:
- Thay đổi chính sách kế toán được chấp nhận khi thay đổi đó đáp ứng các điều kiện sau:
- Thay đổi đó được ban hành bởi cơ quan có thẩm quyền.
- Thay đổi đó phù hợp với chuẩn mực kế toán, chế độ kế toán hiện hành.
- Thay đổi đó không làm thay đổi đáng kể tình hình tài chính, kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
- Ước tính kế toán:
Ước tính kế toán là việc sử dụng các thông tin có sẵn tại thời điểm lập báo cáo tài chính để dự đoán các khoản mục, sự kiện trong tương lai mà không thể xác định một cách chắc chắn.
Doanh nghiệp phải xem xét lại các ước tính kế toán định kỳ, ít nhất một lần trong một năm, để đảm bảo các ước tính kế toán được áp dụng phù hợp với thực tế.
- Sửa chữa sai sót:
Sai sót là những sai lệch của thông tin kế toán so với thực tế.
Sai sót có thể xảy ra do lỗi, nhầm lẫn, gian lận.
Sai sót của các kỳ kế toán trước được sửa chữa ngay khi phát hiện.
2. Hướng dẫn thực hiện chuẩn mực kế toán số 29 – Thay đổi chính sách
2.1. Ý nghĩa của chuẩn mực kế toán số 29
Ý nghĩa của chuẩn mực kế toán số 29 là quy định và hướng dẫn các nguyên tắc và phương pháp kế toán đối với việc thay đổi chính sách kế toán, ước tính kế toán và sai sót, nhằm đảm bảo tính trung thực, hợp lý và đầy đủ của thông tin về các sự kiện này trong báo cáo tài chính.
Cụ thể, chuẩn mực kế toán số 29 có ý nghĩa như sau:
- Đảm bảo tính trung thực, hợp lý và đầy đủ của thông tin về thay đổi chính sách kế toán, ước tính kế toán và sai sót trong báo cáo tài chính.
Thông tin về thay đổi chính sách kế toán, ước tính kế toán và sai sót là những thông tin quan trọng, có ảnh hưởng đến ý nghĩa của các chỉ tiêu tài chính. Do đó, việc quy định và hướng dẫn các nguyên tắc và phương pháp kế toán đối với các sự kiện này là cần thiết để đảm bảo tính trung thực, hợp lý và đầy đủ của thông tin trong báo cáo tài chính.
- Giúp cho các đối tượng sử dụng thông tin tài chính có thể dễ dàng nắm bắt và đánh giá tình hình tài chính của doanh nghiệp.
Các đối tượng sử dụng thông tin tài chính, bao gồm nhà đầu tư, chủ nợ, cơ quan quản lý nhà nước,… cần có thông tin đầy đủ và chính xác về thay đổi chính sách kế toán, ước tính kế toán và sai sót để có thể đưa ra các quyết định kinh tế phù hợp.
- Hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao uy tín và khả năng tiếp cận vốn, tín dụng.
Doanh nghiệp có báo cáo tài chính được lập và trình bày theo chuẩn mực kế toán sẽ được các đối tượng sử dụng thông tin tài chính đánh giá cao hơn, từ đó giúp doanh nghiệp nâng cao uy tín và khả năng tiếp cận vốn, tín dụng.
2.2. Phạm vi áp dụng chuẩn mực kế toán số 29
Chuẩn mực kế toán số 29 – Thay đổi chính sách kế toán, ước tính kế toán, sai sót (VAS 29) áp dụng cho tất cả các doanh nghiệp, tổ chức có thực hiện kế toán, trừ các doanh nghiệp, tổ chức thuộc lĩnh vực đặc thù, như ngân hàng, bảo hiểm, chứng khoán,… được quy định riêng về kế toán thay đổi chính sách kế toán, ước tính kế toán, sai sót.
Cụ thể, các doanh nghiệp, tổ chức áp dụng Chuẩn mực kế toán số 29 bao gồm:
- Doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp cổ phần, doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp hợp tác xã,…
- Tổ chức tín dụng, tổ chức bảo hiểm, tổ chức chứng khoán,…
- Các tổ chức kinh tế, xã hội khác có thực hiện kế toán.
Chuẩn mực kế toán số 29 không áp dụng cho các trường hợp sau:
- Các sự kiện và giao dịch phát sinh trước ngày Chuẩn mực kế toán số 29 có hiệu lực.
- Các sự kiện và giao dịch được quy định riêng trong các chuẩn mực kế toán khác.
Các nguyên tắc chung về thay đổi chính sách kế toán
Chuẩn mực kế toán số 29 quy định các nguyên tắc chung về thay đổi chính sách kế toán, bao gồm:
- Thay đổi chính sách kế toán chỉ được thực hiện khi cần thiết.
- Thay đổi chính sách kế toán phải được áp dụng cho toàn bộ các kỳ kế toán trước đó và các kỳ kế toán tiếp theo.
- Sự thay đổi chính sách kế toán có ảnh hưởng trọng yếu đến báo cáo tài chính thì phải được thuyết minh trong báo cáo tài chính.
Các trường hợp thay đổi chính sách kế toán
Chuẩn mực kế toán số 29 quy định các trường hợp thay đổi chính sách kế toán, bao gồm:
- Thay đổi chính sách kế toán để tuân thủ chuẩn mực kế toán, quy định của pháp luật về kế toán và thuế.
- Thay đổi chính sách kế toán để phản ánh đúng hơn bản chất của các sự kiện và giao dịch kinh tế.
Các nguyên tắc chung về ước tính kế toán
Chuẩn mực kế toán số 29 quy định các nguyên tắc chung về ước tính kế toán, bao gồm:
- Ước tính kế toán phải được xem xét lại thường xuyên để đảm bảo tính phù hợp.
- Sự thay đổi ước tính kế toán phải được ghi nhận trong kỳ kế toán phát sinh sự thay đổi và các kỳ kế toán tiếp theo.
- Sự thay đổi ước tính kế toán có ảnh hưởng trọng yếu đến báo cáo tài chính thì phải được thuyết minh trong báo cáo tài chính.
Các trường hợp điều chỉnh ước tính kế toán
Chuẩn mực kế toán số 29 quy định các trường hợp điều chỉnh ước tính kế toán, bao gồm:
- Có bằng chứng cho thấy ước tính kế toán trước đây không còn phù hợp.
- Có sự thay đổi trong các giả định được sử dụng để lập ước tính kế toán.
Các nguyên tắc chung về sửa chữa sai sót
Chuẩn mực kế toán số 29 quy định các nguyên tắc chung về sửa chữa sai sót, bao gồm:
- Sai sót phải được sửa chữa ngay khi được phát hiện.
- Sự sửa chữa sai sót phải được ghi nhận trong kỳ kế toán phát sinh sự sửa chữa và các kỳ kế toán tiếp theo.
- Sự sửa chữa sai sót có ảnh hưởng trọng yếu đến báo cáo tài chính thì phải được thuyết minh trong báo cáo tài chính.
Các trường hợp sửa chữa sai sót
Chuẩn mực kế toán số 29 quy định các trường hợp sửa chữa sai sót, bao gồm:
- Sai sót phát sinh trong quá trình lập báo cáo tài chính.
- Sai sót phát sinh do nhầm lẫn, thiếu sót hoặc hiểu sai các sự kiện và giao dịch kinh tế.
2.3. Các thuật ngữ trong chuẩn mực kế toán số 29
Chuẩn mực kế toán số 29 (TTK 29) quy định về việc kế toán các thay đổi trong chính sách kế toán, các ước tính kế toán và sửa chữa sai sót của các kỳ kế toán trước. TTK 29 sử dụng một số thuật ngữ quan trọng như sau:
- Chính sách kế toán: Là các nguyên tắc, cơ sở và phương pháp kế toán cụ thể được doanh nghiệp áp dụng trong việc lập và trình bày báo cáo tài chính.
- Ước tính kế toán: Là việc sử dụng các thông tin có sẵn tại thời điểm lập báo cáo tài chính để dự đoán các khoản mục, sự kiện trong tương lai mà không thể xác định một cách chắc chắn.
- Sai sót: Là những sai lệch của thông tin kế toán so với thực tế.
Dưới đây là giải thích chi tiết về các thuật ngữ này:
Chính sách kế toán
Chính sách kế toán là các nguyên tắc, cơ sở và phương pháp kế toán cụ thể được doanh nghiệp áp dụng trong việc lập và trình bày báo cáo tài chính. Chính sách kế toán có thể được áp dụng cho toàn bộ doanh nghiệp hoặc cho từng bộ phận, từng khoản mục tài sản, nợ phải trả, doanh thu, chi phí,…
Một số ví dụ về chính sách kế toán bao gồm:
- Phương pháp ghi nhận doanh thu: Phương pháp ghi nhận doanh thu theo giá trị hợp lý, phương pháp ghi nhận doanh thu theo tiến độ thực hiện hợp đồng,…
- Phương pháp khấu hao: Phương pháp khấu hao đường thẳng, phương pháp khấu hao theo số dư giảm dần,…
- Phương pháp tính giá vốn hàng bán: Phương pháp kê khai thường xuyên, phương pháp kiểm kê định kỳ,…
Ước tính kế toán
Ước tính kế toán là việc sử dụng các thông tin có sẵn tại thời điểm lập báo cáo tài chính để dự đoán các khoản mục, sự kiện trong tương lai mà không thể xác định một cách chắc chắn.
Ví dụ, doanh nghiệp phải ước tính giá trị của hàng tồn kho cuối kỳ, giá trị của tài sản cố định hữu hình, giá trị của dự phòng phải thu khó đòi,…
Sai sót
Sai sót là những sai lệch của thông tin kế toán so với thực tế. Sai sót có thể xảy ra do lỗi, nhầm lẫn, gian lận.
Ví dụ, doanh nghiệp ghi nhận doanh thu không đúng, ghi nhận chi phí không đúng, ghi nhận tài sản không đúng,…Trên đây là một số thông tin về chuẩn mực kế toán số 29 – Thay đổi chính sách . Thông tin về các bên liên quan. Hy vọng với những thông tin ACC đã cung cấp sẽ giúp bạn giải đáp được những thắc mắc về vấn đề trên. Nếu bạn cần hỗ trợ hãy đừng ngần ngại mà liên hệ với Công ty Kế toán Kiểm toán ACC, để được chúng tôi hỗ trợ nhanh chóng. ACC cam kết sẽ giúp bạn có trải nghiệm tốt nhất về các dịch vụ mà mình cung cấp đến khách hàng. Chúng tôi luôn đồng hành pháp lý cùng bạn.
