Kế toán tiền mặt là một trong hai phương pháp kế toán được sử dụng trong doanh nghiệp, bên cạnh phương pháp kế toán dồn tích. Phương pháp kế toán tiền mặt ghi nhận doanh thu và chi phí khi thực tế nhận tiền và thực tế chi tiền. Vậy phương pháp kế toán tiền mặt theo thông tư hiện hành như thế nào ? Hãy cùng ACC tìm hiểu về vấn đề này thông qua bài viết dưới đây
1. Kế toán tiền mặt là gì ?
Kế toán tiền mặt là công việc ghi chép, theo dõi, kiểm soát các khoản thu, chi tiền mặt của doanh nghiệp. Kế toán tiền mặt là một bộ phận quan trọng của công tác kế toán, có vai trò quan trọng trong việc quản lý dòng tiền của doanh nghiệp.
Nhiệm vụ của kế toán tiền mặt
Nhiệm vụ của kế toán tiền mặt bao gồm các công việc sau:
- Lập phiếu thu, phiếu chi: Phiếu thu, phiếu chi là căn cứ để ghi sổ kế toán tiền mặt. Do đó, kế toán tiền mặt cần lập phiếu thu, phiếu chi đầy đủ, chính xác, kịp thời.
- Ghi sổ kế toán tiền mặt: Kế toán tiền mặt cần ghi sổ kế toán tiền mặt theo đúng quy định của pháp luật.
- Kiểm tra, đối chiếu số liệu: Kế toán tiền mặt cần kiểm tra, đối chiếu số liệu giữa sổ kế toán tiền mặt với các chứng từ, sổ sách kế toán khác để đảm bảo tính chính xác, trung thực của thông tin.
- Lập báo cáo tiền mặt: Kế toán tiền mặt cần lập báo cáo tiền mặt theo quy định của pháp luật.
Các phương pháp kế toán tiền mặt
Có hai phương pháp kế toán tiền mặt, bao gồm:
- Phương pháp kế toán tiền mặt theo cơ sở thực thu – thực chi: Phương pháp này chỉ ghi nhận các khoản thu, chi tiền mặt thực tế phát sinh trong kỳ kế toán.
- Phương pháp kế toán tiền mặt theo cơ sở dồn tích: Phương pháp này ghi nhận các khoản thu, chi tiền mặt theo nguyên tắc dồn tích, không phân biệt thời điểm thực thu, thực chi.
- Các yêu cầu đối với việc kế toán tiền mặt
Việc kế toán tiền mặt cần đảm bảo các yêu cầu sau:
- Đầy đủ: Các khoản thu, chi tiền mặt cần được ghi chép đầy đủ, không thiếu sót.
- Chính xác: Các khoản thu, chi tiền mặt cần được ghi chép chính xác, không sai sót.
- Kịp thời: Các khoản thu, chi tiền mặt cần được ghi chép kịp thời, không chậm trễ.
- Quy trình kế toán tiền mặt
Quy trình kế toán tiền mặt bao gồm các bước sau:
- Lập chứng từ kế toán: Bước đầu tiên cần lập chứng từ kế toán cho các khoản thu, chi tiền mặt phát sinh.
- Ghi sổ kế toán: Kế toán tiền mặt cần ghi sổ kế toán tiền mặt theo đúng quy định của pháp luật.
- Kiểm tra, đối chiếu số liệu: Kế toán tiền mặt cần kiểm tra, đối chiếu số liệu giữa sổ kế toán tiền mặt với các chứng từ, sổ sách kế toán khác để đảm bảo tính chính xác, trung thực của thông tin.
- Lập báo cáo tiền mặt: Kế toán tiền mặt cần lập báo cáo tiền mặt theo quy định của pháp luật.
2. Vai trò nhiệm vụ kế toán tiền mặt
Kế toán tiền mặt là một bộ phận quan trọng trong bộ máy kế toán của doanh nghiệp, chịu trách nhiệm ghi chép, tính toán, tổng hợp và cung cấp thông tin về tiền mặt, các khoản thu, chi bằng tiền mặt của doanh nghiệp.
Kế toán tiền mặt có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tính chính xác, đầy đủ và kịp thời của thông tin về tiền mặt, các khoản thu, chi bằng tiền mặt của doanh nghiệp. Cụ thể, kế toán tiền mặt có các vai trò sau:
- Đảm bảo quyền lợi của doanh nghiệp: Kế toán tiền mặt giúp doanh nghiệp kiểm soát chặt chẽ dòng tiền, đảm bảo doanh nghiệp có đủ tiền để thực hiện các hoạt động kinh doanh.
- Giúp doanh nghiệp quản lý chi phí tiền mặt: Kế toán tiền mặt giúp doanh nghiệp kiểm soát chi phí tiền mặt, từ đó tiết kiệm chi phí, nâng cao hiệu quả hoạt động.
- Cung cấp thông tin cho các đối tượng sử dụng: Thông tin về tiền mặt, các khoản thu, chi bằng tiền mặt của doanh nghiệp là thông tin quan trọng, được sử dụng bởi nhiều đối tượng sử dụng, bao gồm: chủ sở hữu, nhà đầu tư, cơ quan thuế,…
Nhiệm vụ của kế toán tiền mặt
Nhiệm vụ của kế toán tiền mặt bao gồm các công việc sau:
- Lập chứng từ kế toán: Kế toán tiền mặt có nhiệm vụ lập các chứng từ kế toán liên quan đến tiền mặt, các khoản thu, chi bằng tiền mặt của doanh nghiệp, bao gồm: phiếu thu, phiếu chi, báo cáo thu chi tiền mặt,…
- Ghi sổ kế toán: Kế toán tiền mặt có nhiệm vụ ghi sổ kế toán liên quan đến tiền mặt, các khoản thu, chi bằng tiền mặt của doanh nghiệp, theo phương pháp ghi sổ kép.
- Tổng hợp báo cáo kế toán: Kế toán tiền mặt có nhiệm vụ tổng hợp các thông tin về tiền mặt, các khoản thu, chi bằng tiền mặt của doanh nghiệp để lập các báo cáo kế toán, bao gồm: báo cáo thu chi tiền mặt, báo cáo lưu chuyển tiền tệ,…
- Kiểm tra số liệu kế toán: Kế toán tiền mặt có nhiệm vụ kiểm tra số liệu kế toán về tiền mặt, các khoản thu, chi bằng tiền mặt của doanh nghiệp, để đảm bảo tính chính xác, đầy đủ và kịp thời.
Ngoài ra, kế toán tiền mặt còn có thể thực hiện các nhiệm vụ khác, như:
- Tiếp nhận, kiểm đếm tiền mặt: Kế toán tiền mặt có nhiệm vụ tiếp nhận, kiểm đếm tiền mặt khi doanh nghiệp thu tiền mặt hoặc trả tiền mặt.
- Quản lý tiền mặt: Kế toán tiền mặt có nhiệm vụ quản lý tiền mặt tại doanh nghiệp, bao gồm: lập kế hoạch thu, chi tiền mặt, kiểm soát số lượng tiền mặt hiện có,…
- Tư vấn cho lãnh đạo doanh nghiệp về các vấn đề liên quan đến tiền mặt: Kế toán tiền mặt có thể tư vấn cho lãnh đạo doanh nghiệp về các vấn đề liên quan đến tiền mặt, như: lập kế hoạch tài chính, quản lý dòng tiền,…
Yêu cầu đối với kế toán tiền mặt
Để đảm bảo thực hiện tốt các nhiệm vụ của mình, kế toán tiền mặt cần có các yêu cầu sau:
- Trình độ chuyên môn: Kế toán tiền mặt cần có trình độ chuyên môn về kế toán, tài chính, đặc biệt là về kế toán tiền mặt.
- Kỹ năng nghiệp vụ: Kế toán tiền mặt cần có các kỹ năng nghiệp vụ kế toán, như: lập chứng từ kế toán, ghi sổ kế toán, tổng hợp báo cáo kế toán,…
- Kỹ năng giao tiếp: Kế toán tiền mặt cần có kỹ năng giao tiếp tốt để có thể trao đổi thông tin với các bộ phận khác trong doanh nghiệp và với các đối tượng sử dụng thông tin kế toán.
- Tính cẩn thận, trung thực: Kế toán tiền mặt cần có tính cẩn thận, trung thực để đảm bảo tính chính xác của thông tin kế toán về tiền mặt, các khoản thu, chi bằng tiền mặt của doanh nghiệp.
3. Phương pháp kế toán tiền mặt
Phương pháp kế toán tiền mặt là phương pháp kế toán ghi nhận doanh thu và chi phí theo nguyên tắc thực thu – thực chi. Theo phương pháp này, doanh thu chỉ được ghi nhận khi tiền được thực thu, chi phí chỉ được ghi nhận khi tiền được thực chi.
Ưu điểm của phương pháp kế toán tiền mặt
- Phương pháp kế toán tiền mặt đơn giản, dễ hiểu, dễ áp dụng.
- Phương pháp kế toán tiền mặt phù hợp với các doanh nghiệp có quy mô nhỏ, hoạt động kinh doanh đơn giản, không có nhiều tài sản cố định.
Nhược điểm của phương pháp kế toán tiền mặt
- Phương pháp kế toán tiền mặt không phản ánh chính xác toàn bộ tình hình tài chính của doanh nghiệp.
- Phương pháp kế toán tiền mặt không phù hợp với các doanh nghiệp có quy mô lớn, hoạt động kinh doanh phức tạp, có nhiều tài sản cố định.
Cách ghi chép kế toán tiền mặt
Cách ghi chép kế toán tiền mặt được thực hiện theo các bước sau:
Thu tiền mặt
Khi thu tiền mặt, kế toán ghi chép vào sổ thu tiền mặt, đồng thời ghi nhận doanh thu vào sổ kế toán doanh thu.
Ví dụ: Ngày 10/01/2023, Công ty A thu tiền bán hàng bằng tiền mặt với số tiền 100 triệu đồng. Kế toán ghi chép như sau:
Sổ thu tiền mặt:
- Cột số tiền: 100.000.000 đồng
- Cột Nợ: Tài khoản 111 – Tiền mặt
- Cột Có: Tài khoản 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
Sổ kế toán doanh thu:
- Cột số tiền: 100.000.000 đồng
- Cột Nợ: Tài khoản 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
- Cột Có: Tài khoản 155 – Thành phẩm
Chi tiền mặt
Khi chi tiền mặt, kế toán ghi chép vào sổ chi tiền mặt, đồng thời ghi nhận chi phí vào sổ kế toán chi phí.
Ví dụ: Ngày 15/01/2023, Công ty A chi tiền mặt để mua nguyên vật liệu với số tiền 50 triệu đồng. Kế toán ghi chép như sau:
Sổ chi tiền mặt:
- Cột số tiền: 50.000.000 đồng
- Cột Nợ: Tài khoản 152 – Nguyên liệu, vật liệu
- Cột Có: Tài khoản 111 – Tiền mặt
Sổ kế toán chi phí:
- Cột số tiền: 50.000.000 đồng
- Cột Nợ: Tài khoản 621 – Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp
- Cột Có: Tài khoản 152 – Nguyên liệu, vật liệu
Lưu ý khi áp dụng phương pháp kế toán tiền mặt
Khi áp dụng phương pháp kế toán tiền mặt, kế toán cần lưu ý một số điểm sau:
- Phải kiểm tra, đối chiếu chặt chẽ giữa số tiền thực thu, thực chi với số tiền ghi chép trên sổ sách kế toán.
- Phải đảm bảo số tiền thực thu, thực chi khớp với số liệu báo cáo tài chính.
Trên đây là một số thông tin về Phương pháp kế toán tiền mặt theo thông tư hiện hành. Hy vọng với những thông tin ACC đã cung cấp sẽ giúp bạn giải đáp được những thắc mắc về vấn đề trên. Nếu bạn cần hỗ trợ hãy đừng ngần ngại mà liên hệ với Công ty Kế toán Kiểm toán ACC, để được chúng tôi hỗ trợ nhanh chóng. ACC cam kết sẽ giúp bạn có trải nghiệm tốt nhất về các dịch vụ mà mình cung cấp đến khách hàng. Chúng tôi luôn đồng hành pháp lý cùng bạn
