Thương mại quốc tế đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế toàn cầu, thúc đẩy giao thương hàng hóa và dịch vụ giữa các quốc gia. Song song với sự phát triển mạnh mẽ này, hệ thống thuế xuất nhập khẩu cũng ngày càng được chú trọng, nhằm điều tiết hoạt động thương mại, bảo vệ lợi ích quốc gia và tạo môi trường kinh doanh bình đẳng. Bài viết này ACC sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cơ bản về thuế xuất nhập khẩu ,giúp bạn hiểu rõ hơn về vai trò và tầm quan trọng của thuế xuất nhập khẩu trong hoạt động kinh doanh quốc tế.
1.Tổng quan thuế xuất nhập khẩu
1.1. Khái niệm về Thuế Xuất Nhập Khẩu
Thuế xuất nhập khẩu (XNK) là loại thuế gián thu được đánh vào hàng hóa xuất khẩu và nhập khẩu khi qua biên giới Việt Nam. Thuế XNK được Nhà nước ban hành nhằm điều tiết hoạt động thương mại quốc tế, bảo vệ sản xuất trong nước, tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước, đồng thời góp phần thực hiện các mục tiêu kinh tế – xã hội của quốc gia.
1.2. Vai trò của Thuế Xuất Nhập Khẩu
Thuế XNK giữ vai trò quan trọng trong quản lý kinh tế và phát triển đất nước, thể hiện qua các chức năng chính sau:
– Điều tiết hoạt động xuất nhập khẩu:
Thuế XNK giúp định hướng xuất khẩu những mặt hàng có lợi thế, hạn chế nhập khẩu các mặt hàng không cần thiết hoặc gây ảnh hưởng tiêu cực đến sản xuất nội địa, bảo vệ doanh nghiệp và sản xuất trong nước.
– Đóng góp ngân sách nhà nước:
Thuế XNK là một nguồn thu quan trọng cho ngân sách quốc gia, đảm bảo nguồn lực tài chính để thực hiện các hoạt động chi tiêu công, đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng, an sinh xã hội.
– Bảo vệ người tiêu dùng:
Thông qua thuế suất cao đối với các hàng hóa không đảm bảo chất lượng, hàng hóa có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe, môi trường, thuế XNK giúp hạn chế nhập khẩu các sản phẩm kém chất lượng, nguy hiểm, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
– Thúc đẩy hội nhập quốc tế:
Việc áp dụng thuế XNK hợp lý tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh, khuyến khích doanh nghiệp nâng cao chất lượng sản phẩm, thúc đẩy xuất khẩu các mặt hàng giá trị gia tăng cao, góp phần hội nhập kinh tế quốc tế và nâng cao vị thế quốc gia trên trường thế giới.
2. Cách tính thuế xuất nhập khẩu chi tiết 2024
2.1 Các phương pháp tính thuế
- Có 3 phương pháp tính thuế xuất nhập khẩu, tùy đặc điểm từng hàng hóa mà sẽ áp dụng phương pháp tính thuế khác nhau. Theo đó, công thức tính thuế xuất nhập khẩu cũng khác nhau.
- Các phương pháp tính thuế gồm:
Phương pháp tính thuế hỗn hợp: là việc áp dụng đồng thời phương pháp tính thuế theo tỷ lệ phần trăm và phương pháp tính thuế tuyệt đối.
Phương pháp tính thuế theo tỷ lệ phần trăm: là việc xác định thuế theo phần trăm (%) của trị giá tính thuế hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu.
Phương pháp tính thuế tuyệt đối: là việc ấn định số tiền thuế nhất định trên một đơn vị hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu.
2.2 Công thức tính thuế xuất nhập khẩu:
Thuế XNK = Giá tính thuế XNK x Thuế suất XNK
Trong đó:
- Giá tính thuế XNK: là giá trị được sử dụng để tính thuế XNK. Giá tính thuế XNK có thể được xác định theo hai phương thức chính là giá CIF và giá FOB.
Giá CIF (Cost, Insurance, Freight): là giá trị hàng hóa bao gồm giá bán, cước phí vận tải và bảo hiểm từ nước xuất khẩu đến cửa khẩu nhập khẩu.
Giá FOB (Free On Board): là giá trị hàng hóa tại cảng xuất khẩu, không bao gồm cước phí vận tải và bảo hiểm.
- Thuế suất XNK: là tỷ lệ phần trăm được áp dụng đối với giá tính thuế XNK để tính thuế XNK. Thuế suất XNK được quy định trong Biểu thuế xuất nhập khẩu của Việt Nam. Biểu thuế xuất nhập khẩu được cập nhật hàng năm và có thể được tra cứu trên website của Tổng cục Hải quan Việt Nam (https://www.customs.gov.vn/).
Ví dụ: Giả sử doanh nghiệp nhập khẩu 1 tấn hàng hóa có giá CIF là 100 USD, thuế suất XNK áp dụng đối với loại hàng hóa này là 10%.
Cách tính thuế XNK:
Thuế XNK = 100 USD x 10% = 10 USD
3. Cơ sở pháp lý thuế xuất nhập khẩu
3.1 Luật
Luật Thuế xuất nhập khẩu 2006 (đã được sửa đổi, bổ sung nhiều lần): Đây là văn bản luật có tính chất nền tảng, quy định những quy tắc chung về thuế XNK, bao gồm đối tượng chịu thuế, tỷ lệ thuế, phương pháp tính thuế, thủ tục hành chính thuế, …
Luật Hải quan 2014 (đã được sửa đổi, bổ sung nhiều lần): Quy định về thủ tục hải quan, trong đó có thủ tục khai báo hải quan, tính thuế XNK, nộp thuế XNK, …
3.2 Nghị định
Nghị định của Chính phủ quy định chi tiết về thuế XNK: Do Chính phủ ban hành dựa trên Luật Thuế xuất nhập khẩu, quy định chi tiết về đối tượng chịu thuế, tỷ lệ thuế, phương pháp tính thuế, thủ tục hành chính thuế, …
Nghị định của Chính phủ về quản lý hoạt động xuất nhập khẩu: Quy định về điều kiện, thủ tục xuất nhập khẩu hàng hóa, kiểm tra, giám sát hoạt động xuất nhập khẩu, …
3.3 Thông tư
Thông tư của Bộ Tài chính hướng dẫn về thuế XNK: Do Bộ Tài chính ban hành, hướng dẫn chi tiết về cách thức thực hiện các quy định về thuế XNK trong Nghị định của Chính phủ và Luật Thuế xuất nhập khẩu.
Thông tư của Tổng cục Hải quan hướng dẫn về thủ tục hải quan: Do Tổng cục Hải quan ban hành, hướng dẫn chi tiết về cách thức thực hiện các thủ tục hải quan, bao gồm thủ tục khai báo hải quan, tính thuế XNK, nộp thuế XNK, …
4. Quyền và nghĩa vụ của người nộp thuế XNK
Khi tham gia hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa, người nộp thuế XNK không chỉ thực hiện nghĩa vụ đóng thuế mà còn được pháp luật bảo vệ và trao quyền nhất định. Việc hiểu rõ quyền và nghĩa vụ sẽ giúp cá nhân, doanh nghiệp thực hiện đúng quy định, đồng thời bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.
4.1. Quyền của người nộp thuế XNK
Người nộp thuế XNK được hưởng một số quyền theo quy định của pháp luật, bao gồm:
- Được hưởng các chính sách ưu đãi thuế XNK: Người nộp thuế có quyền áp dụng các chính sách miễn thuế, giảm thuế, hoặc được hưởng thuế suất ưu đãi đối với một số loại hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu theo quy định. Điều này giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, gia tăng hiệu quả kinh doanh.
- Được yêu cầu cơ quan thuế giải thích quy định về thuế XNK: Khi gặp khó khăn, vướng mắc về quy định thuế, người nộp thuế có quyền yêu cầu cơ quan hải quan, cơ quan thuế giải đáp, hướng dẫn rõ ràng để đảm bảo việc thực hiện nghĩa vụ thuế đúng quy định.
- Khiếu nại, tố cáo hành vi vi phạm pháp luật về thuế XNK: Người nộp thuế có quyền khiếu nại các quyết định, hành vi của cơ quan thuế hoặc cán bộ thuế khi cho rằng có dấu hiệu vi phạm pháp luật, cũng như quyền tố cáo các hành vi sai phạm liên quan đến quản lý thuế XNK.
4.2. Nghĩa vụ của người nộp thuế XNK
Bên cạnh các quyền lợi, người nộp thuế XNK phải thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ theo quy định pháp luật, cụ thể:
- Khai báo hải quan đầy đủ, chính xác, kịp thời: Khi thực hiện xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa, doanh nghiệp phải thực hiện khai báo hải quan đúng quy định, đảm bảo tính chính xác của thông tin về loại hàng hóa, số lượng, trị giá, mã HS, xuất xứ, …
- Nộp thuế XNK đúng thời hạn, đúng số tiền: Người nộp thuế có nghĩa vụ thực hiện việc nộp thuế xuất khẩu, nhập khẩu theo thời gian và mức thuế quy định, tránh các trường hợp nợ thuế, chậm nộp dẫn đến bị xử phạt.
- Lưu giữ hồ sơ, chứng từ liên quan đến hoạt động XNK: Doanh nghiệp phải lưu giữ đầy đủ các giấy tờ, tài liệu liên quan như tờ khai hải quan, hóa đơn, chứng từ thanh toán, giấy phép xuất nhập khẩu (nếu có), đảm bảo có thể cung cấp khi cơ quan quản lý yêu cầu kiểm tra, đối chiếu.
- Thực hiện các nghĩa vụ khác theo quy định pháp luật: Người nộp thuế còn có nghĩa vụ phối hợp với cơ quan hải quan, cơ quan thuế trong quá trình kiểm tra, giám sát; cung cấp thông tin, số liệu khi được yêu cầu; chấp hành các quyết định xử lý vi phạm về thuế XNK nếu có.
5. Câu hỏi thường gặp về thuế xuất nhập khẩu
Thủ tục khai báo và nộp thuế xuất nhập khẩu như thế nào?
Doanh nghiệp xuất nhập khẩu phải thực hiện thủ tục khai báo hải quan và nộp thuế XNK theo quy định của pháp luật. Thủ tục khai báo hải quan và nộp thuế XNK có thể được thực hiện trực tuyến hoặc trực tiếp tại cơ quan hải quan.
Ai là người có thẩm quyền giải quyết các vướng mắc về thuế xuất nhập khẩu ?
Cơ quan thuế có thẩm quyền giải quyết các vướng mắc về thuế xuất nhập khẩu là cơ quan hải quan nơi doanh nghiệp xuất nhập khẩu thực hiện thủ tục khai báo hải quan.
Doanh nghiệp có thể làm gì khi có khiếu nại về thuế xuất nhập khẩu ?
Doanh nghiệp có thể khiếu nại về thuế xuất nhập khẩu với cơ quan hải quan cấp trên hoặc cơ quan thuế có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.
Hy vọng với những thông tin Kế toán Kiểm toán Thuế ACC đã cung cấp sẽ giúp bạn giải đáp được những thắc mắc về vấn đề thuế xuất nhập khẩu. Nếu bạn cần hỗ trợ hãy đừng ngần ngại mà liên hệ với Công ty Kế toán Kiểm toán Thuế ACC, để được chúng tôi hỗ trợ nhanh chóng. ACC cam kết sẽ giúp bạn có trải nghiệm tốt nhất về các dịch vụ mà mình cung cấp đến khách hàng. Chúng tôi luôn đồng hành pháp lý cùng bạn
HÃY ĐỂ LẠI THÔNG TIN TƯ VẤN