Thương mại quốc tế đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế toàn cầu, thúc đẩy giao thương hàng hóa và dịch vụ giữa các quốc gia. Song song với sự phát triển mạnh mẽ này, hệ thống thuế xuất nhập khẩu cũng ngày càng được chú trọng, nhằm điều tiết hoạt động thương mại, bảo vệ lợi ích quốc gia và tạo môi trường kinh doanh bình đẳng. Bài viết này ACC sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cơ bản về thuế xuất nhập khẩu ,giúp bạn hiểu rõ hơn về vai trò và tầm quan trọng của thuế xuất nhập khẩu trong hoạt động kinh doanh quốc tế.

1.Tổng quan thuế xuất nhập khẩu
1.1 Khái niệm về thuế xuất nhập khẩu
Thuế xuất nhập khẩu (XNK) là loại thuế gián thu được đánh vào hàng hóa xuất khẩu và nhập khẩu qua biên giới Việt Nam. Thuế XNK được áp dụng nhằm điều tiết hoạt động xuất nhập khẩu, bảo vệ sản xuất trong nước, thu ngân sách nhà nước và góp phần thực hiện các mục tiêu kinh tế – xã hội của đất nước.
1.2 Vai trò của thuế xuất nhập khẩu
Thuế xuất nhập khẩu (XNK) đóng vai trò then chốt trong nền kinh tế, thể hiện qua các chức năng chính.
Điều tiết hoạt động XNK: Định hướng xuất khẩu hàng hóa lợi thế, hạn chế nhập khẩu không cần thiết, bảo vệ sản xuất trong nước.
Thu ngân sách nhà nước: Góp phần đảm bảo nguồn lực cho chi tiêu công, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội.
Bảo vệ người tiêu dùng: Hạn chế sản phẩm kém chất lượng, nguy hiểm, đảm bảo môi trường an toàn.
Thúc đẩy hội nhập quốc tế: Tạo môi trường kinh doanh bình đẳng, hỗ trợ các ngành ưu tiên, khuyến khích xuất khẩu giá trị cao.
2.Cách tính thuế xuất nhập khẩu chi tiết 2024
2.1 Các phương pháp tính thuế
- Có 3 phương pháp tính thuế xuất nhập khẩu, tùy đặc điểm từng hàng hóa mà sẽ áp dụng phương pháp tính thuế khác nhau. Theo đó, công thức tính thuế xuất nhập khẩu cũng khác nhau.
- Các phương pháp tính thuế gồm:
Phương pháp tính thuế hỗn hợp: là việc áp dụng đồng thời phương pháp tính thuế theo tỷ lệ phần trăm và phương pháp tính thuế tuyệt đối.
Phương pháp tính thuế theo tỷ lệ phần trăm: là việc xác định thuế theo phần trăm (%) của trị giá tính thuế hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu.
Phương pháp tính thuế tuyệt đối: là việc ấn định số tiền thuế nhất định trên một đơn vị hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu.
2.2 Công thức tính thuế xuất nhập khẩu:
Thuế XNK = Giá tính thuế XNK x Thuế suất XNK
Trong đó:
- Giá tính thuế XNK: là giá trị được sử dụng để tính thuế XNK. Giá tính thuế XNK có thể được xác định theo hai phương thức chính là giá CIF và giá FOB.
Giá CIF (Cost, Insurance, Freight): là giá trị hàng hóa bao gồm giá bán, cước phí vận tải và bảo hiểm từ nước xuất khẩu đến cửa khẩu nhập khẩu.
Giá FOB (Free On Board): là giá trị hàng hóa tại cảng xuất khẩu, không bao gồm cước phí vận tải và bảo hiểm.
- Thuế suất XNK: là tỷ lệ phần trăm được áp dụng đối với giá tính thuế XNK để tính thuế XNK. Thuế suất XNK được quy định trong Biểu thuế xuất nhập khẩu của Việt Nam. Biểu thuế xuất nhập khẩu được cập nhật hàng năm và có thể được tra cứu trên website của Tổng cục Hải quan Việt Nam (https://www.customs.gov.vn/).
2.2.1 Ví dụ:
Giả sử doanh nghiệp nhập khẩu 1 tấn hàng hóa có giá CIF là 100 USD, thuế suất XNK áp dụng đối với loại hàng hóa này là 10%.
Cách tính thuế XNK:
Thuế XNK = 100 USD x 10% = 10 USD
3.Cơ sở pháp lý thuế xuất nhập khẩu
3.1 Luật:
- Luật Thuế xuất nhập khẩu 2006 (đã được sửa đổi, bổ sung nhiều lần): Đây là văn bản luật có tính chất nền tảng, quy định những quy tắc chung về thuế XNK, bao gồm đối tượng chịu thuế, tỷ lệ thuế, phương pháp tính thuế, thủ tục hành chính thuế, …
- Luật Hải quan 2014 (đã được sửa đổi, bổ sung nhiều lần): Quy định về thủ tục hải quan, trong đó có thủ tục khai báo hải quan, tính thuế XNK, nộp thuế XNK, …
3.2 Nghị định:
- Nghị định của Chính phủ quy định chi tiết về thuế XNK: Do Chính phủ ban hành dựa trên Luật Thuế xuất nhập khẩu, quy định chi tiết về đối tượng chịu thuế, tỷ lệ thuế, phương pháp tính thuế, thủ tục hành chính thuế, …
- Nghị định của Chính phủ về quản lý hoạt động xuất nhập khẩu: Quy định về điều kiện, thủ tục xuất nhập khẩu hàng hóa, kiểm tra, giám sát hoạt động xuất nhập khẩu, …
3.3 Thông tư:
- Thông tư của Bộ Tài chính hướng dẫn về thuế XNK: Do Bộ Tài chính ban hành, hướng dẫn chi tiết về cách thức thực hiện các quy định về thuế XNK trong Nghị định của Chính phủ và Luật Thuế xuất nhập khẩu.
- Thông tư của Tổng cục Hải quan hướng dẫn về thủ tục hải quan: Do Tổng cục Hải quan ban hành, hướng dẫn chi tiết về cách thức thực hiện các thủ tục hải quan, bao gồm thủ tục khai báo hải quan, tính thuế XNK, nộp thuế XNK, …
4.Quyền và nghĩa vụ của người nộp thuế XNK
4.1 Quyền của người nộp thuế XNK:
- Được hưởng các chính sách ưu đãi thuế XNK theo quy định của pháp luật: Ví dụ như miễn thuế, giảm thuế, thuế suất ưu đãi áp dụng cho một số loại hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu.
- Được yêu cầu cơ quan thuế giải thích các quy định về thuế XNK: Khi có vướng mắc về các quy định về thuế XNK, người nộp thuế có quyền yêu cầu cơ quan thuế giải thích cụ thể, rõ ràng.
- Khiếu nại, tố cáo các hành vi vi phạm pháp luật về thuế XNK: Trường hợp phát hiện hành vi vi phạm pháp luật về thuế XNK, người nộp thuế có quyền khiếu nại, tố cáo đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền để được xử lý.
4.2 Nghĩa vụ của người nộp thuế XNK:
- Khai báo hải quan đầy đủ, chính xác và kịp thời: Doanh nghiệp xuất nhập khẩu phải khai báo hải quan đầy đủ, chính xác và kịp thời cho hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu theo quy định của pháp luật.
- Nộp thuế XNK đúng hạn, đúng số lượng: Doanh nghiệp xuất nhập khẩu phải nộp thuế XNK đúng hạn, đúng số lượng theo quy định của pháp luật.
- Lưu giữ hồ sơ liên quan đến hoạt động xuất nhập khẩu theo quy định: Doanh nghiệp xuất nhập khẩu phải lưu giữ hồ sơ liên quan đến hoạt động xuất nhập khẩu theo quy định của pháp luật, bao gồm hồ sơ khai báo hải quan, hóa đơn, chứng từ thanh toán, …
- Thực hiện các nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật: Ngoài các nghĩa vụ trên, người nộp thuế XNK còn có nghĩa vụ thực hiện các nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật về thuế XNK, như cung cấp thông tin, số liệu cho cơ quan thuế khi có yêu cầu, chấp hành các quyết định xử lý vi phạm hành chính về thuế XNK, …
5.Câu hỏi thường gặp về thuế xuất nhập khẩu
5.1 Thủ tục khai báo và nộp thuế xuất nhập khẩu như thế nào?
Doanh nghiệp xuất nhập khẩu phải thực hiện thủ tục khai báo hải quan và nộp thuế XNK theo quy định của pháp luật. Thủ tục khai báo hải quan và nộp thuế XNK có thể được thực hiện trực tuyến hoặc trực tiếp tại cơ quan hải quan.
5.2 Ai là người có thẩm quyền giải quyết các vướng mắc về thuế xuất nhập khẩu ?
Cơ quan thuế có thẩm quyền giải quyết các vướng mắc về thuế xuất nhập khẩu là cơ quan hải quan nơi doanh nghiệp xuất nhập khẩu thực hiện thủ tục khai báo hải quan.
5.3 Doanh nghiệp có thể làm gì khi có khiếu nại về thuế xuất nhập khẩu ?
Doanh nghiệp có thể khiếu nại về thuế xuất nhập khẩu với cơ quan hải quan cấp trên hoặc cơ quan thuế có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.
Hy vọng với những thông tin ACC đã cung cấp sẽ giúp bạn giải đáp được những thắc mắc về vấn đề thuế xuất nhập khẩu . Nếu bạn cần hỗ trợ hãy đừng ngần ngại mà liên hệ với Công ty Kế toán Kiểm toán Thuế ACC, để được chúng tôi hỗ trợ nhanh chóng. ACC cam kết sẽ giúp bạn có trải nghiệm tốt nhất về các dịch vụ mà mình cung cấp đến khách hàng. Chúng tôi luôn đồng hành pháp lý cùng bạn