Những quy định về kế toán bán hàng trả góp

Kế toán bán hàng trả góp là quá trình ghi chép, phản ánh các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong hoạt động bán hàng trả góp của doanh nghiệp. Vậy những quy định về kế toán bán hàng trả góp như thế nào ? Bài viết này của Kế toán Kiểm toán Thuế ACC sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn.

1. Quy định về kế toán bán hàng trả góp

Theo quy định của pháp luật Việt Nam, kế toán bán hàng trả góp được thực hiện theo các nguyên tắc sau:

• Doanh thu bán hàng trả góp được ghi nhận theo giá bán trả góp, không phân biệt khách hàng đã thanh toán hay chưa thanh toán hết tiền.
• Lãi bán hàng trả góp được ghi nhận theo từng kỳ trả góp.
• Thuế giá trị gia tăng (VAT) được tính trên giá bán trả góp, không phân biệt khách hàng đã thanh toán hay chưa thanh toán hết tiền.

Cụ thể, kế toán bán hàng trả góp được thực hiện như sau:

Xuất hóa đơn bán hàng trả góp:

Khi bán hàng trả góp, kế toán lập hóa đơn bán hàng trả góp cho khách hàng. Hóa đơn bán hàng trả góp phải ghi rõ giá bán trả góp, lãi bán hàng trả góp và kỳ hạn trả góp.

Ghi nhận doanh thu bán hàng trả góp:

Doanh thu bán hàng trả góp được ghi nhận theo giá bán trả góp, không phân biệt khách hàng đã thanh toán hay chưa thanh toán hết tiền.

Ví dụ:

Công ty A bán hàng trả góp cho khách hàng B với giá bán trả góp là 100 triệu đồng, lãi bán hàng trả góp là 10 triệu đồng, kỳ hạn trả góp là 12 tháng.

Kế toán ghi nhận doanh thu bán hàng trả góp như sau:

• Nợ TK 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
• Có TK 111 – Tiền mặt/TK 112 – Tiền gửi ngân hàng

Ghi nhận lãi bán hàng trả góp:

Lãi bán hàng trả góp được ghi nhận theo từng kỳ trả góp.

Ví dụ:

Công ty A nhận được khoản thanh toán đầu tiên từ khách hàng B là 25 triệu đồng.

Kế toán ghi nhận lãi bán hàng trả góp như sau:

• Nợ TK 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
• Có TK 635 – Chi phí tài chính

Tính thuế giá trị gia tăng (VAT):

Thuế giá trị gia tăng (VAT) được tính trên giá bán trả góp, không phân biệt khách hàng đã thanh toán hay chưa thanh toán hết tiền.

Ví dụ:

Công ty A nhận được khoản thanh toán đầu tiên từ khách hàng B là 25 triệu đồng. Trong đó, giá bán trả góp là 20 triệu đồng và thuế giá trị gia tăng là 5 triệu đồng.

Kế toán ghi nhận thuế giá trị gia tăng như sau:

• Nợ TK 3331 – Thuế giá trị gia tăng phải nộp
• Có TK 133 – Thuế giá trị gia tăng được khấu trừ

Ngoài ra, kế toán bán hàng trả góp cần lưu ý một số vấn đề sau:

• Khi khách hàng trả góp đúng hạn, kế toán ghi nhận khoản tiền trả góp vào tài khoản tiền của doanh nghiệp.
• Khi khách hàng trả góp chậm hạn, kế toán ghi nhận khoản tiền trả góp vào tài khoản tiền của doanh nghiệp và ghi nhận khoản lãi chậm trả vào tài khoản chi phí.
• Khi khách hàng không trả được nợ trả góp, kế toán ghi nhận khoản nợ phải thu khó đòi.

2. Giá tính kế toán bán hàng trả góp như thế nào ?

Giá tính kế toán bán hàng trả góp được xác định theo giá bán trả một lần của hàng hóa, dịch vụ, không bao gồm lãi trả góp.

Theo quy định tại Điều 14 Thông tư 200/2014/TT-BTC, giá tính kế toán đối với hàng hóa, dịch vụ bán theo phương thức trả góp được xác định như sau:

Giá tính kế toán = Giá bán trả một lần

Giá bán trả một lần là giá bán của hàng hóa, dịch vụ được ghi trên hóa đơn bán hàng, bao gồm cả thuế giá trị gia tăng (GTGT) nếu có.

Ví dụ: Công ty A bán một chiếc ô tô với giá 1.000.000.000 đồng, bao gồm 1.000.000 đồng thuế GTGT. Khách hàng mua trả góp với lãi suất 10%/năm, thời hạn trả góp 12 tháng.

Trong trường hợp này, giá tính kế toán đối với chiếc ô tô là 1.000.000.000 đồng.

Lưu ý:

• Trường hợp hàng hóa, dịch vụ bán theo phương thức trả góp có chiết khấu thanh toán, thì giá tính kế toán được xác định là giá bán trả một lần sau khi đã trừ đi chiết khấu thanh toán.
• Trường hợp hàng hóa, dịch vụ bán theo phương thức trả góp có giảm giá hàng bán, thì giá tính kế toán được xác định là giá bán trả một lần sau khi đã trừ đi khoản giảm giá hàng bán.

Trên thực tế, khi thực hiện kế toán bán hàng trả góp, kế toán cần lưu ý một số vấn đề sau:

• Kế toán cần ghi nhận doanh thu bán hàng theo từng kỳ trả góp.
• Kế toán cần hạch toán lãi trả góp vào doanh thu hoạt động tài chính theo từng kỳ trả góp.

>>>> Cùng ACC xem qua Nguyên tắc kế toán bán hàng theo thông tư 200 và 133

3. Cách hạch toán kế toán bán hàng trả góp 

 Kế toán bán hàng trả góp là việc ghi nhận các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong quá trình bán hàng hóa, dịch vụ theo hình thức trả góp.

Các bước hạch toán kế toán bán hàng trả góp

Các bước hạch toán kế toán bán hàng trả góp bao gồm:

Bước 1: Xuất kho hàng hóa, dịch vụ

Khi xuất kho hàng hóa, dịch vụ để giao cho khách hàng, kế toán cần thực hiện các công việc sau:

• Lập phiếu xuất kho
• Ghi nhận hàng hóa, dịch vụ xuất kho vào sổ kế toán

Bước 2: Ghi nhận doanh thu bán hàng trả góp

Khi khách hàng thanh toán tiền hàng theo tiến độ trả góp, kế toán cần thực hiện các công việc sau:

• Lập hóa đơn bán hàng
• Ghi nhận doanh thu bán hàng trả góp vào sổ kế toán

Bước 3: Tính thuế bán hàng

Doanh thu bán hàng trả góp là đối tượng chịu thuế bán hàng. Do đó, kế toán cần thực hiện các công việc sau:

• Xác định đối tượng chịu thuế bán hàng
• Xác định thuế suất thuế bán hàng
• Tính toán thuế bán hàng phải nộp

Bước 4: Ghi nhận các khoản giảm trừ doanh thu

Doanh nghiệp có thể được giảm trừ doanh thu bán hàng theo quy định của pháp luật, chẳng hạn như giảm trừ giá vốn hàng bán, giảm trừ thuế GTGT đầu vào được khấu trừ,…

Bước 5: Lập báo cáo bán hàng trả góp

Kế toán cần lập báo cáo bán hàng trả góp theo đúng quy định của pháp luật. Báo cáo bán hàng trả góp là căn cứ để doanh nghiệp quản lý hoạt động bán hàng, đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh và cung cấp thông tin cho các đối tượng sử dụng.

Ví dụ hạch toán kế toán bán hàng trả góp

Ngày 01/07/2023, Công ty ABC xuất kho 100 sản phẩm, giá bán là 10.000 đồng/sản phẩm, tổng giá trị bán hàng là 1.000.000 đồng.

Bút toán hạch toán:

• Nợ TK 156 – Hàng hóa (100 * 10.000)
• Có TK 621 – Mua hàng (1.000.000)

Ngày 05/07/2023, khách hàng thanh toán đợt 1 giá trị 500.000 đồng.

Bút toán hạch toán:

• Nợ TK 131 – Phải thu khách hàng (500.000)
• Có TK 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ (500.000)

Ngày 10/07/2023, khách hàng thanh toán đợt 2 giá trị 500.000 đồng.

Bút toán hạch toán:

• Nợ TK 131 – Phải thu khách hàng (500.000)
• Có TK 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ (500.000)

Trên đây là hướng dẫn hạch toán kế toán bán hàng trả góp. Để hạch toán chính xác và hiệu quả, kế toán cần nắm vững kiến thức chuyên môn và kinh nghiệm thực tế.

4.  Lưu ý khi hạch toán kế toán bán hàng trả góp

Hạch toán kế toán bán hàng trả góp cần tuân thủ chặt chẽ các nguyên tắc kế toán và quy định pháp luật để đảm bảo tính chính xác và minh bạch trong báo cáo tài chính. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng:

1. Xác định doanh thu bán hàng trả góp

Hợp đồng mua bán hàng hóa, dịch vụ trả góp là căn cứ quan trọng để xác định doanh thu.

Kế toán cần căn cứ vào giá bán trả góp được ghi trên hợp đồng để ghi nhận doanh thu, không bao gồm lãi trả góp.

Doanh thu ghi nhận theo giá bán trả ngay tại thời điểm giao hàng hoặc cung ứng dịch vụ, phần chênh lệch do trả góp được hạch toán vào doanh thu tài chính hoặc chi phí tài chính tùy theo quy định kế toán hiện hành.

2. Xác định khoản giảm trừ doanh thu (nếu có)

Doanh nghiệp có thể được giảm trừ doanh thu bán hàng trả góp trong một số trường hợp theo quy định pháp luật, chẳng hạn như chiết khấu thương mại, hàng bán bị trả lại hoặc giảm giá hàng bán.

Kế toán cần xác định chính xác các khoản giảm trừ hợp lệ dựa trên quy định hiện hành để đảm bảo hạch toán đúng.

3. Hạch toán lãi suất trả góp

Phần lãi suất trả góp không ghi nhận vào doanh thu bán hàng, mà được hạch toán vào doanh thu tài chính hoặc chi phí tài chính theo từng kỳ thanh toán.

Cần theo dõi riêng khoản lãi này để đảm bảo việc phân bổ phù hợp với thời gian trả góp của khách hàng.

4. Theo dõi công nợ và thu hồi tiền bán hàng

Kế toán cần theo dõi chặt chẽ công nợ phải thu của khách hàng, ghi nhận chính xác từng khoản thanh toán theo thời gian quy định.

Đối với các khoản trả chậm, cần có biện pháp theo dõi và nhắc nhở thu hồi nợ để tránh rủi ro tài chính.

Hạch toán kế toán bán hàng trả góp đòi hỏi sự cẩn trọng trong việc xác định doanh thu, phân bổ lãi suất, theo dõi công nợ và thực hiện các khoản giảm trừ theo quy định. Việc tuân thủ đúng quy định sẽ giúp doanh nghiệp quản lý tài chính hiệu quả và tránh sai sót trong báo cáo kế toán.

>>> Tham khảo Đặc điểm và vai trò của kế toán bán hàng trong doanh nghiệp

5. Câu hỏi thường gặp

Có bắt buộc phải ghi nhận lãi trả chậm khi bán hàng trả góp không?

Có. Lãi trả chậm phải được tính toán và ghi nhận riêng biệt theo quy định kế toán.

Có thể ghi nhận toàn bộ doanh thu theo số tiền khách hàng sẽ thanh toán trong tương lai không?

Không. Doanh thu chỉ được ghi nhận theo giá bán ngay tại thời điểm bán, lãi trả chậm được ghi nhận vào thu nhập tài chính.

Khi khách hàng trả trước một phần, có cần ghi nhận công nợ không?

Có. Phần còn lại sẽ được ghi nhận là khoản phải thu khách hàng.

Trên đây là một số thông tin về Những quy định về kế toán bán hàng trả góp. Hy vọng với những thông tin ACC đã cung cấp sẽ giúp bạn giải đáp được những thắc mắc về vấn đề trên. Nếu bạn cần hỗ trợ hãy đừng ngần ngại mà liên hệ với Công ty Kế toán Kiểm toán ACC, để được chúng tôi hỗ trợ nhanh chóng. ACC cam kết sẽ giúp bạn có trải nghiệm tốt nhất về các dịch vụ mà mình cung cấp đến khách hàng. Chúng tôi luôn đồng hành pháp lý cùng bạn