Bài tập báo cáo tài chính hợp nhất có đáp án

Bài tập 2 – Bài tập hợp nhất báo cáo tài chính của công ty con đồng thời là công ty liên doanh, liên kết hoặc có vốn góp của các đơn vị khác trong tập đoàn

Công ty mẹ A chiếm hữu 80 % gia tài thuần của công ty B và 60 % gia tài thuần của Công ty C. Công ty B góp vốn đầu tư thêm 20 % vào công ty C. Tại ngày góp vốn đầu tư 1/1/20 X3, ( giả sử không có lợi thế thương mại ), những công ty này có Bảng Cân đối kế toán như sau :

a) Trường hợp báo cáo tài chính của công ty B trình bày khoản đầu tư vào công ty C theo phương pháp giá gốc | Bài tập báo cáo tài chính hợp nhất

Đơn vị tính : Tỷ đồng

Chỉ tiêu	Công ty mẹ A	Công ty con B	Công ty con C
Đầu tư vào B	800
Đầu tư vào C	360	120
Tài sản thuần khác	8.840	880	600
Vốn CP	10.000	1.000	600

– Việc xác lập tỷ suất chiếm hữu của công ty mẹ và cổ đông không trấn áp như sau :

+ Tại Công ty B	Trực tiếp	Gián tiếp
Công ty mẹ	80 %
Cổ đông không trấn áp	20 %
+ Tại Công ty C
Công ty mẹ	60 %	16 %
Cổ đông không trấn áp	20 %	4 %

Nếu báo cáo tài chính của công ty B trình diễn khoản góp vốn đầu tư vào công ty C theo giải pháp giá gốc thì Tập đoàn phải hợp nhất công ty C theo tỷ suất nắm giữ trực tiếp và gián tiếp ( 76 % ). Cổ đông không trấn áp trong công ty C được tách theo tỷ suất 24 %. Đồng thời khi loại trừ khoản góp vốn đầu tư của công ty mẹ và công ty B vào công ty C, phải ghi giảm quyền lợi cổ đông không trấn áp tương ứng với phần cổ đông không trấn áp trong B góp vốn đầu tư vào C ( 4 % ) – Bút toán kiểm soát và điều chỉnh để lập Báo cáo tài chính hợp nhất tại ngày 1/1/20 X3 như sau :

+ Loại trừ khoản góp vốn đầu tư của công ty mẹ trong công ty con B :

Nợ Vốn CP 80 % x 1.000	800
Có góp vốn đầu tư vào công ty con B :		800
+ Tách quyền lợi cổ đông không trấn áp trong B :
Nợ Vốn CP	200
Có quyền lợi cổ đông không trấn áp		200
+ Loại trừ khoản góp vốn đầu tư của công ty mẹ và công ty B trong công ty C
Nợ Vốn chủ sở hữu Công ty C ( 600 × 76 % ) Nợ Lợi ích cổ đông không trấn áp ( 600 × 4 % )	456 24
Có Đầu tư vào Công ty con ( BCTC mẹ ) Có Đầu tư vào Công ty link ( BCTC của B )		360 120
+ Tách quyền lợi cổ đông không trấn áp trong C
Nợ Vốn CP ( 24 % x600 )	144
Có quyền lợi cổ đông không trấn áp		144

Bảng Cân đối kế toán hợp nhất của tập đoàn lớn tại ngày 31/12/20 X3 như sau :
Đơn vị tính : Tỷ đồng

Chỉ tiêu	Công ty mẹ A	Công ty con B	Công ty con C	Hợp nhất
Đầu tư vào công ty con B	800			–
Đầu tư vào công ty con C	360	120		–
Tài sản thuần khác	8840	880	600	10.320
Vốn CP	10.000	1.000	600	10.000
Lợi ích cổ đông không trấn áp				320

– Giả định rằng trong năm 20X3, công ty con C có 100 tỷ đồng doanh thu sau thuế, những công ty mẹ A và B có Bảng cân đối kế toán không biến hóa so với ngày đầu năm như

Chỉ tiêu	Công ty mẹ A	Công ty con B	Công ty con C
Đầu tư vào B	800
Đầu tư vào C	360	120
Tài sản thuần khác	8840	880	600
Vốn CP	10.000	1.000	600
Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối			100

Xác định quyền lợi cổ đông không trấn áp : Lợi ích cổ đông không trấn áp tại công ty C gồm cả trực tiếp và gián tiếp là 24 %. Vì vậy, khi Công ty C có 100 doanh thu trong kỳ thì Tập đoàn được hưởng 76, Cổ đông không trấn áp hưởng 24. Ngoài những bút toán như mục a nêu trên thì cần thực thi thêm bút toán tách quyền lợi cổ đông không trấn áp phát sinh từ doanh thu sau thuế trong năm 20X3 của công ty C như sau :

Nợ Lợi nhuận sau thuế : 100 x 24	24
Có Lợi ích cổ đông không trấn áp		24

Báo cáo tài chính hợp nhất của tập đoàn lớn tại ngày 31/12/20 X3 như sau :
Đơn vị tính : Tỷ đồng

Chỉ tiêu	Công ty mẹ A	Công ty con B	Công ty con C	Hợp nhất
Bảng cân đối kế toán
Đầu tư vào Công ty B	800			–
Đầu tư vào Công ty C	360	120		–
Tài sản thuần khác	8840	880	700	10.420
Vốn CP	10.000	1.000	600	10.000
Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối			100	76
Lợi ích cổ đông không trấn áp				344
Báo cáo tác dụng hoạt động giải trí kinh doanh thương mại
Lợi nhuận sau thuế Trong đó : Cổ đông không trấn áp	–	–	100	100 24

b) Trường hợp báo cáo tài chính của các đơn vị trong tập đoàn trình bày khoản đầu tư vào công ty con theo phương pháp vốn chủ sở hữu

Chỉ tiêu	Công ty mẹ A	Công ty con B	Công ty con C
Đầu tư vào B	800
Đầu tư vào C	360	140
Tài sản thuần khác	8840	880	700
Vốn CP	10.000	1.000	600
LNST chưa phân phối			100

Tiếp theo ví dụ trên, nếu báo cáo tài chính của công ty B trình diễn khoản góp vốn đầu tư vào công ty C theo giải pháp vốn chủ sở hữu thì khi công ty C có doanh thu là 100 thì công ty B được kiểm soát và điều chỉnh tăng giá trị khoản góp vốn đầu tư thêm 20 do nó nắm giữ 20 % gia tài thuần của C. Kết quả là trên BCTC của B, khoản góp vốn đầu tư vào C có giá trị là 140. Trong số kiểm soát và điều chỉnh tăng thêm này đã có 16 % của công ty mẹ và 4 % của cổ đông không trấn áp . Khi lập Báo cáo tài chính hợp nhất, kế toán triển khai theo những bước tựa như ví dụ a, sau đó phải kiểm soát và điều chỉnh giảm giá phí khoản góp vốn đầu tư, phần lãi, lỗ trong công ty link, liên kết kinh doanh và quyền lợi cổ đông không trấn áp . Việc công ty mẹ hợp nhất với Công ty B và C tại ngày 31/12/20 X3 được triển khai như sau : – Đối với công ty B

+ Loại trừ khoản góp vốn đầu tư của công ty mẹ trong công ty con B :

Nợ Vốn CP ( 80 % x 1.000 )	800
Có góp vốn đầu tư vào công ty con B :		800

+ Lợi ích cổ đông không trấn áp đầu kỳ trong B :

Nợ Vốn CP	200
Có Lợi ích cổ đông không trấn áp		200

+ Xác định quyền lợi cổ đông không trấn áp phát sinh trong kỳ, ghi :

Nợ Lợi nhuận sau thuế của cổ đông không trấn áp ( 20 % x20 )	4
Có Lợi ích cổ đông không trấn áp		4

– Đối với Công ty C :
+ Loại trừ khoản góp vốn đầu tư của công ty mẹ và công ty B trong công ty C

Nợ Vốn chủ sở hữu Công ty C ( 600 × 76 % ) Nợ Lợi ích cổ đông không trấn áp ( 600 × 4 % )	456 24
Có Đầu tư vào Công ty con ( BCTC mẹ ) Có Đầu tư vào Công ty link ( BCTC của B )	360 120

+ Tách quyền lợi cổ đông không trấn áp trong C

Nợ Vốn CP ( 24 % x600 )	144
Có quyền lợi cổ đông không trấn áp	144

+ Xác định quyền lợi cổ đông không trấn áp phát sinh từ doanh thu sau thuế trong năm 20X3 của công ty C như sau :

Nợ Lợi nhuận sau thuế : ( 100 x 24 )	24
Có Lợi ích cổ đông không trấn áp	24

Điều chỉnh ảnh hưởng tác động của biến hóa trong giá trị khoản góp vốn đầu tư vào công ty link theo giải pháp vốn chủ sở hữu và quyền lợi cổ đông không trấn áp
+ Điều chỉnh giá trị khoản góp vốn đầu tư vào công ty liên kết kinh doanh, link :

Nợ Phần lãi hoặc lỗ trong công ty liên kết kinh doanh, link	20
Có Đầu tư vào công ty liên kết kinh doanh, link	20

+ Điều chỉnh quyền lợi cổ đông không trấn áp do kiểm soát và điều chỉnh giảm phần lãi trong công ty liên kết kinh doanh, link

Nợ Lợi ích của cổ đông thiểu số	4
Có Lợi nhuận sau thuế của cổ đông thiểu số	4

Báo cáo tài chính hợp nhất của tập đoàn lớn tại ngày 31/12/20 X3 như sau :
Đơn vị tính : Tỷ đồng

Chỉ tiêu	Công ty mẹ A	Công ty con B	Công ty con C	Hợp nhất
Đầu tư vào B	800			–
Đầu tư vào C	360	140		–
Tài sản thuần khác	8840	880	700	10.420
Vốn CP	10.000	1.000	600	10.000
Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối			100	76
Lợi ích cổ đông không trấn áp				344
Phần lãi, lỗ trong công ty liên kết kinh doanh, link		20		–
Lợi nhuận sau thuế Trong đó : Cổ đông không trấn áp		20	100	100 24

Bài tập 3 – Bài tập hợp nhất báo cáo tài chính Công ty con và công ty liên kết mua lại cổ phiếu đã phát hành (cổ phiếu quỹ)

Vào ngày 1/1/20 X1, Công ty X mua 55 % CP của công ty Y với giá là 198 tỷ đồng. Tại ngày này, gia tài thuần của công ty Y theo giá trị hài hòa và hợp lý gồm : Vốn CP là 100 tỷ đồng và doanh thu sau thuế chưa phân phối là 200 tỷ đồng . Vào ngày 1/1/20 X2, Công ty X mua 46 % CP của công ty Z với giá 276 tỷ đồng ( tương ứng 9,2 triệu CP ). Tại ngày này, gia tài thuần của công ty Z theo giá trị hài hòa và hợp lý gồm : Vốn CP là 200 tỷ đồng và doanh thu sau thuế chưa phân phối là 300 tỷ đồng. Khoản góp vốn đầu tư này được xác lập là khoản góp vốn đầu tư vào công ty link . Ngày 1/1/20 X5, cả hai công ty Y và Z mua lại 10 % CP từ thị trường tự do. Giá trị thị trường CP mua lại của công ty Y là 60 đ / cp ( tương ứng 60 tỷ đồng ) và công ty Z là 50.000 đ / cp ( tương ứng 100 tỷ đồng ). Kết quả của việc mua lại, Công ty X đạt được quyền trấn áp công ty Z vào ngày 01/01/20 X5 .

Báo cáo tác dụng hoạt động giải trí kinh doanh thương mại năm 20X5 của 3 công ty như sau :

	X	Y	Z
Lợi nhuận trước thuế	300	120	150
giá thành thuế	( 80 )	( 30 )	( 40 )
Lợi nhuận sau thuế	220	90	110
Bảng cân đối kế toán tại ngày 31/12/20 X5
	X	Y	Z
Đầu tư vào công ty Y	198	–	–
Đầu tư vào công ty Z	276	–	–
Tài sản thuần khác	226	290	530
Cộng	700	290	530
Vốn CP	300	100	200
Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối	400	250	430
– Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối lũy kế đến cuối kỳ trước	180	160	320
– LNST chưa phân phối kỳ này	220	90	110
Cổ phiếu quỹ	–	( 60 )	( 100 )
Cộng	700	290	530

Yêu cầu : Lập báo cáo tài chính hợp nhất của công ty X Bhd cho năm tài chính 20X5 .

Xác định lợi thế thương mại khi mua công ty Y (Đơn vị tính: Tỷ đồng):

Giá phí góp vốn đầu tư Giá trị hài hòa và hợp lý của gia tài thuần của Y ( 100 + 200 ) Phần chiếm hữu của công ty mẹ trong gia tài thuần ( 55 % )Lợi thế thương mại

198 300 16533

Thay đổi tỷ lệ sở hữu của các cổ đông khi công ty Y từ việc mua lại cổ phiếu quỹ:

	Công ty mẹ	Cổ đông không trấn áp
Tỷ lệ chiếm hữu trước khi công ty Y mua lại CP quỹ	55 %	45 %
Tỷ lệ chiếm hữu sau khi công ty Y mua lại CP quỹ ( 55/90 )	61.11 %	38.89 %
Tăng / giảm trong tỷ suất chiếm hữu	6.11 %	( 6.11 %)

Thay đổi trong tài sản thuần:

	Tổng cộng	Công ty mẹ	Cổ đông không trấn áp
Tài sản thuần trước khi mua lại CP	260	143 260 × 55 %	117
Tài sản thuần sau khi mua lại CP	200	122 200 × 55/90	78
Phần chiếm hữu trong gia tài thuần giảm		( 21 )	( 39 )
Tiền mặt trả cho cổ đông không trấn áp		— —	60
Thay đổi trong giá trị gia tài thuần		( 21 )	21

Những thay đổi liên quan đến công ty Z

a) Xác định lợi thế thương mại khi nắm giữ quyền kiểm soát Công ty Z:

Sau khi công ty Z mua lại CP quỹ, tỷ suất chiếm hữu của công ty mẹ trong gia tài thuần của công ty Z tăng lên 51 % ( 46/90 ). Công ty mẹ xác lập lợi thế thương mại như sau : Giá trị hài hòa và hợp lý của CP mua lại : 50.000 đ / cp Công ty mẹ nắm giữ : 9,2 triệu CP

Giá trị hài hòa và hợp lý khoản góp vốn đầu tư tại ngày 1/1/20 X5 là 460 tỷ đồng

		Công ty Mẹ
Giá chuyển nhượng ủy quyền	–
Giá trị hài hòa và hợp lý của khoản góp vốn đầu tư vào công ty Z trước đây		276
Giá trị khoản góp vốn đầu tư theo giá trị hợp đồng tại ngày trấn áp		460
Tài sản thuần theo giá trị hài hòa và hợp lý :
Vốn CP	200
Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối tại 1/1/20 X5 Cổ phiếu quỹ	320 ( 100 )420
Phần chiếm hữu của công ty mẹ 420 x46 / 90		215
Lợi thế thương mại		245

b) Xác định khoản lãi do đánh giá lại giá trị khoản đầu tư theo giá trị hợp lý tại ngày 1/1/20X5 trên báo cáo tài chính hợp nhất:

– Giá trị khoản góp vốn đầu tư theo giải pháp vốn chủ sở hữu khi công ty Z còn là công ty link được xác lập là 285,2 tỷ đồng : 276 tỷ đồng ( giá gốc ) + 9,2 tỷ đồng ( phần kiểm soát và điều chỉnh tăng tương ứng với 46 % trong lãi của công ty link sau ngày góp vốn đầu tư ( 320 – 300 ) )
– Phần lãi do nhìn nhận lại khoản góp vốn đầu tư theo giá trị hài hòa và hợp lý là : 460 – 285,2 = 174,8

Bài tập 4: Bút toán hợp nhất

Bút toán hợp nhất với công ty Y

a) Loại trừ khoản đầu tư của công ty mẹ vào công ty Y

Nợ Vốn CP của Y Nợ Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối Nợ Lợi thế thương mạiCó Đầu tư vào công ty Y	110 33	55198
( b ) Tách quyền lợi cổ đông không trấn áp tại 1/1/20 X5 Nợ Vốn CP của công ty Y Nợ Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối lũy kế đến đầu kỳ trướcCó Lợi ích cổ đông không trấn áp	45 72	117
( c ) Ghi giảm LICĐKKS do mua CP quỹ : Nợ Lợi ích cổ đông không trấn ápCó Cổ phiếu quỹ	60	60
( d ) Ghi nhận đổi khác trong gia tài thuần của công ty Y Nợ Lợi nhuận sau thuế chưa phân phốiCó Lợi ích cổ đông không trấn áp	21	21
( e ) Tách quyền lợi của cổ đông không trấn áp phát sinh trong kỳ Nợ Lợi nhuận sau thuế của cổ đông không trấn áp ( 90 × 35/90 )Có Lợi ích cổ đông không trấn áp	35	35
Bút toán hợp nhất với Công ty Z
( f ) Ghi nhận khoản góp vốn đầu tư bắt đầu vào công ty Z theo chiêu thức vốn chủ sở hữu	9,2
Nợ Đầu tư vào công ty Z Có Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối		9,2
( g ) Ghi nhận chênh lệch giữa giá trị hài hòa và hợp lý khoản góp vốn đầu tư tại ngày trấn áp và giá trị khoản góp vốn đầu tư theo chiêu thức vốn chủ sở hữu	174,8
Nợ Đầu tư vào công ty Z		174,8
Có Doanh thu hoạt động giải trí tài chính
( h ) Loại trừ khoản góp vốn đầu tư của công ty mẹ vào công ty Z Nợ Vốn CP của công ty Z ( 200 × 46/90 ) Nợ Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối ( 320 × 46/90 ) Nợ Lợi thế thương mại Có CP quỹ của công ty Z ( 100 × 46/90 )Có Đầu tư vào công ty Z	102 164 245	51 460
( i ) Tách quyền lợi cổ đông không trấn áp đầu kỳ Nợ Vốn CP của công ty Z ( 200 × 44/90 ) Nợ Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối ( 320 × 44/90 ) Có CP quỹ của công ty Z ( 100 × 44/90 )Có Lợi ích cổ đông không trấn áp	98 156	49 205
( j ) Tách quyền lợi cổ đông không trấn áp phát sinh trong kỳ Nợ LNST của cổ đông không trấn áp ( 110 x 44/90 )Có Lợi ích cổ đông không trấn áp	54	54

k) Bút toán kết chuyển

Bút toán ( e ) kết chuyển LNST của cổ đông không trấn áp ( 35 ) Bút toán ( g ) kiểm soát và điều chỉnh tăng lệch giá hoạt động giải trí tài chính : 174,8

Bút toán ( k ) kết chuyển LNST của cổ đông không trấn áp : ( 54 )

Cộng Nợ Lợi nhuận sau thuế ( BCKQKD )Có Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối kỳ này

85.8

85.8

85.8

Bảng tổng hợp các chỉ tiêu hợp nhất như sau:

Chỉ tiêu	Công ty mẹ	Công ty Y	Công ty Z	Điều chỉnh	Hợp nhất
Nợ	Có
Đầu tư vào Y	198				198 a
Đầu tư vào Z	276			174,8 g 9,2 f	460 h
Tài sản thuần khác	226	290	530			1.046
Lợi thế thương mại				33 a 245 h		278
Tổng tài sản thuần	700	290	530			1.324
Vốn CP	300	100	200	55 a 45 b 102 h98 i		300
Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối đến cuối kỳ trước	180	160	320	110 a 72 b 164 h156 i	9,2 f	167,2
Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối kỳ này	220	90	110	21 d	85,8 k	484,8
Cổ phiếu quỹ		( 60 )	( 100 )		60 c 51 h49 i
Lợi ích cổ đông không trấn áp				60 c	117 b 21 d 35 e 205 i54 j	372
Tổng vốn chủ sở hữu	700	290	530			1.324
Doanh thu hoạt động giải trí tài chính					174,8 g	174,8
Lợi nhuận trước thuế	300	120	150			570
giá thành thuế	( 80 )	( 30 )	( 40 )			( 150 )
Lợi nhuận sau thuế	220	90	110	85.8 k		594,8
Lợi nhuận sau thuế của cổ đông không trấn áp				35 e 54 j		89
Lợi nhuận sau thuế của công ty mẹ						505.8
Cộng kiểm soát và điều chỉnh				1.519,8	1.519,8

Bài tập 5: Xác định lợi thế thương mại (khoản 9 – Điều 10)

Ví dụ 5a: Xác định lợi thế thương mại trong giao dịch hợp nhất kinh doanh qua một lần mua

Ngày 01/01/20×0, Công ty mẹ mua 60% cổ phần của Công ty con với trị giá là 200 tỷ đồng. Cùng ngày này, Tài sản thuần của công ty con theo giá trị hợp lý là 250 tỷ đồng (Bao gồm vốn cổ phần là 100 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế chưa phân phối là 150 tỷ đồng). Lợi thế thương mại được xác định như sau (Đơn vị tính: Tỷ đồng):

Giá phí khoản đầu tư của công ty mẹ Phần sở hữu của công ty mẹ trong tài sản thuần của công ty con 250 x 60% Lợi thế thương mại

200 150 50

Ví dụ 5b: Xác định lợi thế thương mại và giá phí hợp nhất kinh doanh qua nhiều giai đoạn

Công ty mẹ mua một công ty con như sau:

Đơn vị tính: Triệu đồng

Thời điểm	Số lượng cổ phiếu mua	Giá phí	Số dư LNSTCPP
1/1/20×1	1.000.000	15.000	20.000
1/1/20×2	1.500.000	40.000	30.000
1/1/20×3	3.000.000	75.000	50.000
Cộng	5.500.000	130.000	100.000

Biết rằng công ty con có tổng cộng 10.000.000 cổ phiếu. Tại ngày 1/1/20×3, giá trị thị trường của cổ phiếu công ty con là 25.000đ/cp. Việc xác định giá phí hợp nhất kinh doanh và lợi thế thương mại được thực hiện như sau:

Giá phí khoản đầu tư tại ngày mua (mua thêm 30%) Giá phí khoản đầu tư của 2 lần mua trước tính theo giá trị hợp lý tại lần mua đạt được quyền kiểm soát (10%+15%)x250.000

Mẹ 55% 75.000 62.500

Tổng giá phí đầu tư vào công ty con	(a)	137.500
Giá trị hợp lý tài sản thuần công ty con tại ngày mua	150.000
Phần sở hữu của công ty mẹ trong tài sản thuần của công ty con (150.000×55%)	(b)	82.500
Lợi thế thương mại	(a) – (b)	55.000