Phân tích báo cáo tài chính là một kỹ năng quan trọng đối với các nhà đầu tư, nhà quản lý doanh nghiệp, và các bên liên quan khác. Báo cáo tài chính cung cấp thông tin về tình hình tài chính, hoạt động kinh doanh, và kết quả kinh doanh của một doanh nghiệp. Vậy Phân tích báo cáo tài chính hướng dẫn thực hành như thế nào ? Hãy cùng ACC tìm hiểu về vấn đề này thông qua bài viết dưới đây
1. Khái niệm phân tích báo cáo tài chính
Phân tích báo cáo tài chính là quá trình thu thập, xử lý, đánh giá và đưa ra nhận định về tình hình tài chính của một doanh nghiệp dựa trên các thông tin có sẵn trong báo cáo tài chính của doanh nghiệp đó. Báo cáo tài chính là bộ tài liệu quan trọng phản ánh tình hình tài chính của doanh nghiệp trong một khoảng thời gian nhất định.
Phân tích báo cáo tài chính có thể được thực hiện bởi các đối tượng khác nhau, bao gồm:
- Doanh nghiệp: Doanh nghiệp sử dụng phân tích báo cáo tài chính để đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh, xác định các điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của doanh nghiệp. Từ đó, doanh nghiệp có thể đưa ra các quyết định kinh doanh phù hợp, như: chiến lược kinh doanh, kế hoạch đầu tư, kế hoạch tài chính,…
- Nhà đầu tư: Nhà đầu tư sử dụng phân tích báo cáo tài chính để đánh giá khả năng sinh lời của doanh nghiệp, xác định mức độ rủi ro khi đầu tư vào doanh nghiệp. Từ đó, nhà đầu tư có thể đưa ra các quyết định đầu tư phù hợp, như: mua cổ phiếu, trái phiếu,…
- Ngân hàng và các tổ chức tín dụng: Ngân hàng và các tổ chức tín dụng sử dụng phân tích báo cáo tài chính để đánh giá khả năng trả nợ của doanh nghiệp, xác định mức độ rủi ro khi cho doanh nghiệp vay vốn. Từ đó, ngân hàng và các tổ chức tín dụng có thể đưa ra các quyết định cho vay phù hợp, như: cho vay ngắn hạn, cho vay dài hạn,…
- Phân tích báo cáo tài chính là một quá trình phức tạp, đòi hỏi kiến thức và kỹ năng chuyên môn. Để phân tích báo cáo tài chính một cách hiệu quả, cần nắm vững các nguyên tắc kế toán, các chỉ tiêu tài chính và các kỹ thuật phân tích báo cáo tài chính.
Dưới đây là một số kỹ thuật phân tích báo cáo tài chính phổ biến:
- Phân tích theo chiều dọc: Phân tích theo chiều dọc là so sánh các chỉ tiêu tài chính của doanh nghiệp trong cùng một kỳ kế toán. Kỹ thuật này giúp xác định xu hướng phát triển của doanh nghiệp, từ đó đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.
- Phân tích theo chiều ngang: Phân tích theo chiều ngang là so sánh các chỉ tiêu tài chính của doanh nghiệp giữa các kỳ kế toán. Kỹ thuật này giúp xác định sự thay đổi của các chỉ tiêu tài chính, từ đó đánh giá tác động của các yếu tố bên trong và bên ngoài đối với doanh nghiệp.
- Phân tích tỷ số: Phân tích tỷ số là so sánh các chỉ tiêu tài chính với nhau. Kỹ thuật này giúp đánh giá hiệu quả hoạt động, khả năng sinh lời và khả năng thanh toán của doanh nghiệp.
- Phân tích chi tiết: Phân tích chi tiết là phân tích các khoản mục cụ thể trong báo cáo tài chính. Kỹ thuật này giúp hiểu rõ hơn về tình hình tài chính của doanh nghiệp.
2. Những lưu ý khi phân tích các chỉ số tài chính doanh nghiệp
Phân tích chỉ số tài chính là một công cụ quan trọng giúp nhà đầu tư đánh giá tình hình tài chính của doanh nghiệp. Tuy nhiên, để phân tích các chỉ số tài chính một cách hiệu quả, nhà đầu tư cần lưu ý một số vấn đề sau:
- Sử dụng các chỉ số phù hợp với mục đích phân tích
Có rất nhiều chỉ số tài chính khác nhau, mỗi chỉ số có ý nghĩa riêng. Do đó, nhà đầu tư cần lựa chọn các chỉ số phù hợp với mục đích phân tích của mình. Ví dụ, nếu nhà đầu tư muốn đánh giá khả năng thanh toán của doanh nghiệp thì nên sử dụng các chỉ số như: khả năng thanh toán hiện hành, khả năng thanh toán nhanh, khả năng thanh toán dài hạn.
- So sánh các chỉ số của doanh nghiệp với các chỉ số của ngành và thị trường
Để đánh giá chính xác tình hình tài chính của doanh nghiệp, nhà đầu tư cần so sánh các chỉ số của doanh nghiệp với các chỉ số của ngành và thị trường. Điều này giúp nhà đầu tư có cái nhìn tổng quan hơn về tình hình tài chính của doanh nghiệp so với các doanh nghiệp khác cùng ngành hoặc so với thị trường chung.
- Tính toán các chỉ số theo thời gian
Nhà đầu tư cần tính toán các chỉ số tài chính theo thời gian để theo dõi xu hướng biến động của các chỉ số đó. Điều này giúp nhà đầu tư đánh giá được tình hình tài chính của doanh nghiệp đang cải thiện hay suy giảm.
- Tìm hiểu các yếu tố ảnh hưởng đến các chỉ số tài chính
Ngoài các yếu tố nội tại của doanh nghiệp, các yếu tố bên ngoài như tình hình kinh tế, chính trị, xã hội cũng có thể ảnh hưởng đến các chỉ số tài chính của doanh nghiệp. Do đó, nhà đầu tư cần tìm hiểu các yếu tố này để có cái nhìn toàn diện hơn về tình hình tài chính của doanh nghiệp.
Dưới đây là một số lưu ý cụ thể đối với từng nhóm chỉ số tài chính:
Nhóm chỉ số khả năng thanh toán
Các chỉ số khả năng thanh toán phản ánh khả năng của doanh nghiệp trong việc đáp ứng các nghĩa vụ tài chính ngắn hạn. Các chỉ số này thường được sử dụng để đánh giá sức khỏe tài chính của doanh nghiệp.
Khi phân tích các chỉ số khả năng thanh toán, nhà đầu tư cần lưu ý:
- Các chỉ số khả năng thanh toán càng cao thì khả năng thanh toán của doanh nghiệp càng tốt.
- Các chỉ số khả năng thanh toán cần được so sánh với các chỉ số của ngành và thị trường để có cái nhìn chính xác hơn.
- Các chỉ số khả năng thanh toán cần được tính toán theo thời gian để theo dõi xu hướng biến động của các chỉ số đó.
Nhóm chỉ số hiệu quả hoạt động
Các chỉ số hiệu quả hoạt động phản ánh hiệu quả sử dụng các nguồn lực của doanh nghiệp. Các chỉ số này thường được sử dụng để đánh giá khả năng sinh lời của doanh nghiệp.
Khi phân tích các chỉ số hiệu quả hoạt động, nhà đầu tư cần lưu ý:
- Các chỉ số hiệu quả hoạt động càng cao thì hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp càng tốt.
- Các chỉ số hiệu quả hoạt động cần được so sánh với các chỉ số của ngành và thị trường để có cái nhìn chính xác hơn.
- Các chỉ số hiệu quả hoạt động cần được tính toán theo thời gian để theo dõi xu hướng biến động của các chỉ số đó.
Nhóm chỉ số đòn bẩy tài chính
Các chỉ số đòn bẩy tài chính phản ánh mức độ phụ thuộc của doanh nghiệp vào nguồn vốn vay. Các chỉ số này thường được sử dụng để đánh giá khả năng rủi ro tài chính của doanh nghiệp.
Khi phân tích các chỉ số đòn bẩy tài chính, nhà đầu tư cần lưu ý:
- Các chỉ số đòn bẩy tài chính càng cao thì khả năng rủi ro tài chính của doanh nghiệp càng cao.
- Các chỉ số đòn bẩy tài chính cần được so sánh với các chỉ số của ngành và thị trường để có cái nhìn chính xác hơn.
- Các chỉ số đòn bẩy tài chính cần được tính toán theo thời gian để theo dõi xu hướng biến động của các chỉ số đó.
3. Hướng dẫn thực hành cách phân tích báo cáo tài chính
Để phân tích báo cáo tài chính một cách hiệu quả, cần thực hiện theo các bước sau:
Bước 1: Thu thập thông tin
Bước đầu tiên là thu thập thông tin từ báo cáo tài chính của doanh nghiệp. Thông tin cần thu thập bao gồm:
- Các chỉ số tài chính
- Các khoản mục trong báo cáo tài chính
- Các thuyết minh báo cáo tài chính
Bước 2: Phân tích theo chiều ngang
Phân tích theo chiều ngang là so sánh các chỉ số tài chính của doanh nghiệp qua các kỳ kế toán. Điều này giúp xác định xu hướng của các chỉ số tài chính theo thời gian.
Bước 3: Phân tích theo chiều dọc
Phân tích theo chiều dọc là so sánh các chỉ số tài chính của doanh nghiệp với các chỉ số tương tự của các doanh nghiệp cùng ngành. Điều này giúp xác định khả năng của doanh nghiệp so với các doanh nghiệp khác trong cùng ngành.
Bước 4: Phân tích các chỉ số tài chính
Mỗi chỉ số tài chính đều có ý nghĩa riêng. Cần hiểu rõ ý nghĩa của từng chỉ số để đưa ra nhận định chính xác về tình hình tài chính của doanh nghiệp.
Bước 5: Nhận định tổng quan
Sau khi phân tích các chỉ số tài chính, cần đưa ra nhận định tổng quan về tình hình tài chính của doanh nghiệp. Nhận định cần dựa trên các yếu tố sau:
- Xu hướng của các chỉ số tài chính
- So sánh các chỉ số tài chính của doanh nghiệp với các chỉ số tương tự của các doanh nghiệp cùng ngành
- Mục tiêu và chiến lược của doanh nghiệp
Một số lưu ý khi phân tích báo cáo tài chính
- Cần hiểu rõ ý nghĩa của các chỉ số tài chính.
- Cần so sánh các chỉ số tài chính của doanh nghiệp với các chỉ số tương tự của các doanh nghiệp cùng ngành.
- Cần xem xét các yếu tố khác ảnh hưởng đến tình hình tài chính của doanh nghiệp, chẳng hạn như môi trường kinh doanh, ngành nghề kinh doanh và chiến lược của doanh nghiệp.
Dưới đây là một số ví dụ về phân tích báo cáo tài chính:
Ví dụ 1: Phân tích khả năng thanh toán
Một doanh nghiệp có hệ số khả năng thanh toán hiện hành (Current Ratio) là 1,5. Điều này có nghĩa là doanh nghiệp có đủ tài sản lưu động để thanh toán các khoản nợ ngắn hạn. Nếu hệ số khả năng thanh toán hiện hành của doanh nghiệp đang có xu hướng giảm, điều này có thể là dấu hiệu cho thấy khả năng thanh toán của doanh nghiệp đang bị suy giảm.
Ví dụ 2: Phân tích hiệu quả sử dụng tài sản
Một doanh nghiệp có hệ số vòng quay tài sản lưu động (Asset Turnover Ratio) là 0,8. Điều này có nghĩa là doanh nghiệp cần 1,25 năm để tạo ra doanh thu từ tổng tài sản lưu động của mình. Nếu hệ số vòng quay tài sản lưu động của doanh nghiệp đang có xu hướng giảm, điều này có thể là dấu hiệu cho thấy doanh nghiệp đang sử dụng tài sản lưu động của mình kém hiệu quả.
Ví dụ 3: Phân tích khả năng sinh lời
Một doanh nghiệp có hệ số lợi nhuận trên tài sản (Return on Assets) là 10%. Điều này có nghĩa là doanh nghiệp tạo ra 10 đồng lợi nhuận cho mỗi 100 đồng tài sản. Nếu hệ số lợi nhuận trên tài sản của doanh nghiệp đang có xu hướng giảm, điều này có thể là dấu hiệu cho thấy doanh nghiệp đang kém hiệu quả trong việc tạo ra lợi nhuận.
Phân tích báo cáo tài chính là một kỹ năng quan trọng cần có cho các nhà đầu tư, nhà quản lý và các nhà kinh doanh. Bằng cách phân tích báo cáo tài chính một cách hiệu quả, có thể đưa ra các quyết định đầu tư và kinh doanh một cách sáng suốt.
Trên đây là một số thông tin về Phân tích báo cáo tài chính hướng dẫn thực hành. Hy vọng với những thông tin ACC đã cung cấp sẽ giúp bạn giải đáp được những thắc mắc về vấn đề trên. Nếu bạn cần hỗ trợ hãy đừng ngần ngại mà liên hệ với Công ty Kế toán Kiểm toán ACC, để được chúng tôi hỗ trợ nhanh chóng. ACC cam kết sẽ giúp bạn có trải nghiệm tốt nhất về các dịch vụ mà mình cung cấp đến khách hàng. Chúng tôi luôn đồng hành pháp lý cùng bạn
