Kế toán trong thương mại là một lĩnh vực kế toán chuyên biệt, tập trung vào việc thu thập, xử lý và cung cấp thông tin tài chính cho các doanh nghiệp thương mại. Vậy các loại kế toán trong doanh nghiệp thương mại như thế nào? Hãy để bài viết này của ACC giúp bạn hiểu rõ hơn nhé!
Các loại kế toán trong doanh nghiệp thương mại
1. Kế toán trong doanh nghiệp thương mại là gì?
Kế toán trong doanh nghiệp thương mại là một lĩnh vực chuyên môn trong lĩnh vực kế toán, tập trung vào việc ghi chép, tổng hợp và phản ánh các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh trong hoạt động của các doanh nghiệp thương mại.
2. Các loại kế toán trong doanh nghiệp thương mại
2.1. Kế toán công nợ
Kế toán công nợ là một phần hành kế toán liên quan đến việc ghi chép, phản ánh các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh giữa doanh nghiệp với các chủ nợ và khách hàng. Kế toán công nợ bao gồm hai loại công nợ:
- Công nợ phải thu: Là khoản nợ mà khách hàng có nghĩa vụ phải thanh toán cho doanh nghiệp.
- Công nợ phải trả: Là khoản nợ mà doanh nghiệp có nghĩa vụ phải thanh toán cho các chủ nợ.
Kế toán công nợ có vai trò quan trọng trong việc quản lý các khoản công nợ của doanh nghiệp, bao gồm:
- Kế toán công nợ giúp doanh nghiệp kiểm soát được tình hình công nợ phải thu, phải trả, từ đó có các biện pháp thu hồi nợ, thanh toán nợ kịp thời, tránh các rủi ro về tài chính.
- Kế toán công nợ cung cấp thông tin về tình hình công nợ của doanh nghiệp cho các nhà quản lý, phục vụ cho việc ra quyết định kinh doanh.
- Kế toán công nợ phải tuân thủ các quy định của pháp luật về kế toán, thuế, nhằm đảm bảo tính chính xác, trung thực của thông tin kế toán.
2.2. Kế toán kho
Kế toán kho là người chịu trách nhiệm theo dõi, kiểm soát số lượng, chất lượng hàng hóa, nguyên vật liệu tồn kho trong doanh nghiệp. Kế toán kho cần có kiến thức và kinh nghiệm chuyên môn để thực hiện các công việc sau:
- Lập chứng từ kế toán là công việc đầu tiên và quan trọng nhất của kế toán kho. Chứng từ kế toán là căn cứ để ghi chép, tổng hợp và kiểm tra các nghiệp vụ kinh tế phát sinh tại kho.
- Hạch toán kế toán là quá trình ghi chép, tổng hợp, xử lý các nghiệp vụ kinh tế phát sinh tại kho theo đúng quy định của pháp luật.
- Kiểm tra, đối chiếu số liệu kế toán là công việc quan trọng để đảm bảo tính chính xác, trung thực của thông tin kế toán.
- Lập báo cáo kế toán là công việc cuối cùng của kế toán kho. Báo cáo kế toán là nguồn thông tin quan trọng để các bên liên quan sử dụng để đánh giá tình hình tài chính, kinh doanh của doanh nghiệp.
2.3. Kế toán tài sản cố định
Kế toán tài sản cố định là công việc ghi nhận, theo dõi, quản lý các nghiệp vụ kinh tế phát sinh liên quan đến tài sản cố định của doanh nghiệp.Các nghiệp vụ kinh tế phát sinh liên quan đến tài sản cố định bao gồm:
- Mua sắm tài sản cố định
- Tự xây dựng tài sản cố định
- Nhận tài sản cố định do các tổ chức, cá nhân khác tặng cho, biếu, cho thuê,…
- Xuất, nhập, điều chuyển tài sản cố định
- Hết khấu hao tài sản cố định
- Bán, thanh lý tài sản cố định
Hạch toán tài sản cố định được thực hiện theo quy định của Thông tư 200/2014/TT-BTC về chế độ kế toán doanh nghiệp. Theo đó, tài sản cố định được hạch toán theo nguyên giá và giá trị hao mòn.
Nguyên giá tài sản cố định bao gồm:
- Giá mua, chi phí mua ngoài, chi phí vận chuyển, lắp đặt, chạy thử,…
- Chi phí tự xây dựng, chi phí phát triển đất, chi phí bồi thường, giải phóng mặt bằng,…
- Chi phí cải tạo, nâng cấp tài sản cố định
2.4. Kế toán doanh thu
Kế toán doanh thu là người chịu trách nhiệm ghi chép, tổng hợp, phân loại và giải thích các nghiệp vụ kinh tế phát sinh liên quan đến doanh thu của doanh nghiệp. Do đó, công việc của kế toán doanh thu có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tính chính xác, trung thực của các thông tin tài chính của doanh nghiệp.
Công việc của kế toán doanh thu có thể được chia thành các nhóm chính sau:
- Công việc về nghiệp vụ kế toán: Kiểm tra tính hợp lệ, hợp pháp của các chứng từ kế toán liên quan đến doanh thu. Lập các bút toán kế toán, sổ sách, báo cáo kế toán theo quy định.
- Công việc về phân tích tài chính: Phân tích tình hình doanh thu của doanh nghiệp, bao gồm: doanh thu theo từng loại hàng hóa, dịch vụ; doanh thu theo từng khu vực, thời kỳ,… Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến doanh thu của doanh nghiệp.
- Công việc về tư vấn tài chính: Tư vấn cho doanh nghiệp về các chính sách, chiến lược kinh doanh nhằm tăng doanh thu. Tư vấn cho doanh nghiệp về các biện pháp kiểm soát doanh thu.
2.5. Kế toán thuế
Kế toán thuế là một lĩnh vực chuyên môn trong kế toán, tập trung vào việc áp dụng các quy định pháp luật về thuế để tính toán, khai báo và nộp thuế cho doanh nghiệp. Kế toán thuế là một vị trí quan trọng trong doanh nghiệp, đảm bảo doanh nghiệp tuân thủ các quy định pháp luật về thuế và hạn chế tối đa các rủi ro về thuế.
Kế toán thuế có vai trò quan trọng trong doanh nghiệp, cụ thể như sau:
- Đảm bảo doanh nghiệp tuân thủ các quy định pháp luật về thuế.
- Giúp doanh nghiệp giảm thiểu các chi phí thuế.
- Giúp doanh nghiệp khai thác tối đa các ưu đãi về thuế.
- Giúp doanh nghiệp nâng cao khả năng cạnh tranh.
Nhiệm vụ của kế toán thuế bao gồm:
- Thu thập, xử lý các hóa đơn, chứng từ phát sinh liên quan đến thuế.
- Tính toán các khoản thuế phải nộp cho doanh nghiệp.
- Khai báo thuế theo đúng quy định của pháp luật.
- Theo dõi và nộp thuế đúng hạn cho cơ quan thuế.
- Giải trình về các vấn đề liên quan đến thuế với cơ quan thuế.
- Kiến thức và kỹ năng cần có của kế toán thuế
2.6. Kế toán chi phí
Kế toán chi phí là một bộ phận quan trọng trong hệ thống kế toán doanh nghiệp, có vai trò thu thập, phân loại, ghi chép và phân tích các chi phí phát sinh trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp.
Kế toán chi phí có vai trò quan trọng đối với doanh nghiệp, bao gồm:
- Thông tin kế toán chi phí được sử dụng để lập kế hoạch chi phí cho các hoạt động của doanh nghiệp.
- Thông tin kế toán chi phí được sử dụng để đo lường kết quả hoạt động của doanh nghiệp, bao gồm hiệu quả sử dụng tài sản, hiệu quả sử dụng nhân lực, hiệu quả sản xuất kinh doanh.
- Thông tin kế toán chi phí được sử dụng để tính giá thành sản phẩm, dịch vụ, là cơ sở để doanh nghiệp xác định giá bán sản phẩm, dịch vụ.
- Thông tin kế toán chi phí được sử dụng để hỗ trợ các quyết định đầu tư của doanh nghiệp, bao gồm quyết định đầu tư mới, quyết định thay thế tài sản, quyết định thu hồi vốn đầu tư.
- Thông tin kế toán chi phí được sử dụng để xác định giá bán sản phẩm, dịch vụ, đảm bảo giá bán phù hợp với chi phí sản xuất, kinh doanh và có tính cạnh tranh trên thị trường.
2.7. Kế toán tổng hợp
Kế toán tổng hợp là một vị trí kế toán quan trọng trong hệ thống công ty các doanh nghiệp thực hiện các công việc về lưu trữ (ghi chép, cất giữ các chứng từ) và phản ánh trên các tài khoản, sổ kế toán, báo cáo tài chính theo chỉ tiêu giá trị doanh nghiệp.
Công việc cụ thể của kế toán tổng hợp bao gồm:
- Kiểm tra tính hợp lệ, hợp pháp, chính xác của các chứng từ kế toán trước khi ghi chép vào sổ kế toán.
- Ghi chép các nghiệp vụ kinh tế phát sinh vào các tài khoản kế toán theo đúng quy định.
- Lập các sổ kế toán theo đúng mẫu biểu quy định, bao gồm sổ cái, sổ chi tiết, sổ nhật ký chung, sổ nhật ký bán hàng, sổ nhật ký mua hàng,…
- Lập báo cáo tài chính theo đúng quy định của pháp luật, bao gồm báo cáo tình hình tài chính, báo cáo lưu chuyển tiền tệ, báo cáo kết quả kinh doanh,…
- Kế toán tổng hợp đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin tài chính cho các đối tượng sử dụng như chủ doanh nghiệp, nhà đầu tư, ngân hàng, cơ quan thuế,…
2.8. Kế toán thanh toán
Kế toán thanh toán là người chịu trách nhiệm thực hiện các nghiệp vụ liên quan đến tiền mặt và ngân hàng trong doanh nghiệp. Họ là người đảm bảo cho dòng tiền của doanh nghiệp được lưu chuyển thông suốt và chính xác.
Công việc của kế toán thanh toán bao gồm:
- Là người trực tiếp lập các chứng từ thu, chi khi có nhu cầu thanh toán bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản. Chứng từ thu, chi là cơ sở để hạch toán các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong doanh nghiệp.
- Có trách nhiệm theo dõi số dư tiền mặt, ngân hàng trong doanh nghiệp và quản lý các khoản thu, chi tiền mặt và ngân hàng.
- Thực hiện việc hạch toán các nghiệp vụ kinh tế phát sinh liên quan đến tiền mặt và ngân hàng. Hạch toán chính xác sẽ giúp doanh nghiệp có được bức tranh tài chính chính xác và minh bạch.
2.9. Kế toán ngân hàng
Kế toán ngân hàng là vị trí công việc thực hiện việc ghi chép, tổng hợp, phân loại và giải thích những nghiệp vụ về kinh tế, tài chính để cung cấp những thông tin cần thiết cho các ngân hàng nhằm quản lý hoạt động tiền tệ.
Mô tả công việc của kế toán ngân hàng thường bao gồm các nội dung sau:
- Ghi chép đầy đủ, chính xác các nghiệp vụ kinh tế phát sinh ở ngân hàng, bao gồm các nghiệp vụ tiền gửi, cho vay, thanh toán, ngoại hối,…
- Cần lập các báo cáo tài chính theo quy định của pháp luật, bao gồm báo cáo lưu chuyển tiền tệ, báo cáo lãi lỗ, báo cáo vốn chủ sở hữu,… Các báo cáo này cung cấp thông tin về tình hình tài chính của ngân hàng, giúp các nhà quản lý đưa ra các quyết định kinh doanh hiệu quả.
- Cần kiểm tra, soát xét các nghiệp vụ kinh tế để đảm bảo tính chính xác, hợp lý của các nghiệp vụ này.
- Có thể tư vấn cho ngân hàng về các vấn đề kế toán, tài chính, thuế,…
2.10. Kế toán quản trị
Kế toán quản trị là một lĩnh vực chuyên môn của kế toán nhằm nắm bắt các vấn đề về thực trạng, đặc biệt là thực trạng tài chính của doanh nghiệp. Thông qua đó, giúp nhà quản lý doanh nghiệp đưa ra quyết định điều hành một cách hiệu quả nhất.
Kế toán quản trị đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin ban giám đốc điều hành để phục vụ cho việc ra quyết định. Nhìn chung, vai trò của kế toán quản trị cần phải cung cấp những thông tin như:
- Tình hình tài chính hiện tại của doanh nghiệp, từ đó giúp nhà quản trị xây dựng kế hoạch tài chính phù hợp với mục tiêu của doanh nghiệp.
- Tình hình thực hiện kế hoạch, từ đó giúp nhà quản trị giám sát và điều chỉnh hoạt động của doanh nghiệp để đạt được mục tiêu đã đề ra.
- Hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, từ đó giúp nhà quản trị đánh giá hiệu quả hoạt động và đưa ra các biện pháp cải thiện.
- Các tình huống cụ thể, từ đó giúp nhà quản trị đưa ra các quyết định kịp thời và phù hợp.
3. Một số câu hỏi thường gặp
Doanh nghiệp thương mại phải thực hiện kế toán hàng hóa như thế nào để đảm bảo tính chính xác?
Doanh nghiệp thương mại cần thực hiện kế toán hàng hóa bằng cách ghi nhận tất cả các giao dịch mua, bán và tồn kho hàng hóa một cách chính xác. Họ phải theo dõi số lượng và giá trị hàng hóa nhập kho, xuất kho, và tính toán giá vốn hàng bán.
Làm thế nào để kế toán chi phí trong doanh nghiệp thương mại có thể kiểm soát tốt các khoản chi phí?
Kế toán chi phí trong doanh nghiệp thương mại có thể kiểm soát các khoản chi phí bằng cách phân loại chi phí rõ ràng và theo dõi các khoản chi phí phát sinh trong từng bộ phận hoặc dự án.
Kế toán doanh thu cần chú ý điều gì khi ghi nhận doanh thu trong doanh nghiệp thương mại?
Kế toán doanh thu cần chú ý ghi nhận doanh thu đúng thời điểm và số tiền theo hóa đơn hoặc chứng từ hợp lệ, đồng thời theo dõi các khoản phải thu từ khách hàng. Họ cần đảm bảo rằng tất cả các khoản giảm giá, chiết khấu được xử lý chính xác và phản ánh đúng trong báo cáo tài chính.
Trên đây là một số thông tin về Các loại kế toán trong doanh nghiệp thương mại. Hy vọng với những thông tin ACC đã cung cấp sẽ giúp bạn giải đáp được những thắc mắc về vấn đề trên. Nếu bạn cần hỗ trợ hãy đừng ngần ngại mà liên hệ với Công ty Kế toán Kiểm toán ACC, để được chúng tôi hỗ trợ nhanh chóng. ACC cam kết sẽ giúp bạn có trải nghiệm tốt nhất về các dịch vụ mà mình cung cấp đến khách hàng. Chúng tôi luôn đồng hành pháp lý cùng bạn.
