Thuế tiêu thụ đặc biệt, hay còn gọi là thuế tiêu thụ đặc biệt, là một loại thuế được áp dụng lên các sản phẩm và dịch vụ có tính chất đặc biệt hoặc có tác động xấu đến môi trường và sức khỏe cộng đồng. Đây là một công cụ quan trọng của chính phủ để kiểm soát và hạn chế việc sử dụng những sản phẩm gây hại. Thuế tiêu thụ đặc biệt có thể ảnh hưởng đến giá cả và tạo nguồn tài chính quan trọng cho ngân sách quốc gia, đồng thời thúc đẩy tư duy xanh và bảo vệ sức khỏe của cộng đồng. Sau đây Công ty Kế toán Kiểm toán Thuế ACC tìm hiểu thêm về các ví dụ thuế tiêu thụ đặc biệt.
1. Thuế tiêu thụ đặc biệt là gì?
Thuế tiêu thụ đặc biệt là một loại thuế áp dụng lên các sản phẩm hoặc dịch vụ có tính chất đặc biệt hoặc có tác động xấu đến môi trường, sức khỏe, hoặc xã hội. Mục tiêu chính của thuế này là kiểm soát và hạn chế việc sử dụng những sản phẩm có tiềm ẩn nguy cơ, đồng thời thu thập nguồn tài chính cho ngân sách quốc gia. Thuế tiêu thụ đặc biệt thường được áp dụng lên các mặt hàng như thuốc lá, rượu, nhiên liệu hoá thạch, và sản phẩm gây ô nhiễm môi trường để khuyến khích sử dụng bền vững và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
2. Đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt
Đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt bao gồm các cá nhân và tổ chức tiêu dùng hoặc sản xuất các sản phẩm hoặc dịch vụ mà thuế này được áp dụng. Thông thường, đối tượng này có thể là người mua hàng hoặc doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu, hoặc phân phối các sản phẩm và dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Những người hoặc tổ chức này chịu trách nhiệm thanh toán thuế cho chính sản phẩm hoặc dịch vụ đó, và sau đó, có thể chuyển chi phí thuế này cho người tiêu dùng cuối cùng thông qua giá cả sản phẩm hoặc dịch vụ. Mục tiêu của thuế tiêu thụ đặc biệt là tạo ra một động cơ tài chính để kiểm soát sử dụng các sản phẩm gây hại cho môi trường và sức khỏe, đồng thời cung cấp nguồn tài chính cho ngân sách quốc gia.
2.1. Hàng hóa chịu thuế tiêu thụ đặc biệt
Hàng hóa chịu thuế tiêu thụ đặc biệt bao gồm các sản phẩm và dịch vụ mà chính phủ xác định là có tính chất đặc biệt hoặc có tác động xấu đến môi trường, sức khỏe, hoặc xã hội. Một số ví dụ về các loại hàng hóa thường chịu thuế tiêu thụ đặc biệt bao gồm:
1. Thuốc lá và sản phẩm liên quan đến hút thuốc.
2. Rượu và các loại đồ uống chứa cồn.
3. Nhiên liệu hoá thạch như xăng, dầu diesel.
4. Đồ uống có gas (nước ngọt có ga).
5. Xe hơi và phương tiện giao thông cá nhân.
6. Sản phẩm thực phẩm có chứa đường, dầu béo, hoặc các thành phần gây tác động xấu đến sức khỏe.
7. Máy tính và điện thoại di động.
8. Dịch vụ giải trí như cờ bạc, sòng bạc.
Danh sách hàng hóa chịu thuế tiêu thụ đặc biệt có thể thay đổi tùy theo quốc gia và chính sách thuế của từng nước. Mục tiêu của việc áp dụng thuế này là giảm tiêu thụ các sản phẩm có tác động xấu đến xã hội và môi trường, cũng như cung cấp nguồn tài chính quan trọng cho ngân sách quốc gia.
2.2. Dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt
Dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt là các loại dịch vụ mà chính phủ xác định là có tính chất đặc biệt hoặc có tác động xấu đến môi trường, sức khỏe, hoặc xã hội, và do đó phải chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Một số ví dụ về các loại dịch vụ thường chịu thuế tiêu thụ đặc biệt bao gồm:
1. Các loại dịch vụ giải trí như sòng bạc, cờ bạc, và công viên giải trí.
2. Dịch vụ làm đẹp và spa.
3. Dịch vụ làm tóc và nail.
4. Dịch vụ vận chuyển cá nhân, bao gồm hãng taxi và dịch vụ thuê xe.
5. Dịch vụ công viên và vui chơi giải trí.
6. Dịch vụ khám sức khỏe tại các phòng khám riêng.
7. Dịch vụ du lịch và nhà hàng cao cấp.
Nhưng danh sách dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt có thể thay đổi tùy theo quy định và chính sách thuế của từng quốc gia. Mục tiêu của việc áp dụng thuế này là giảm tiêu thụ các dịch vụ có tác động xấu đến xã hội và môi trường, đồng thời cung cấp nguồn tài chính quan trọng cho ngân sách quốc gia.
3. Đối tượng không chịu thuế tiêu thụ đặc biệt
Đối tượng không chịu thuế tiêu thụ đặc biệt thường là các cá nhân hoặc tổ chức mà theo quy định của chính phủ không phải đóng thuế tiêu thụ đặc biệt khi sử dụng hoặc sản xuất các sản phẩm hoặc dịch vụ có tính chất đặc biệt. Tuy nhiên, quyền miễn thuế này có thể khác nhau tùy theo quốc gia và luật pháp cụ thể của từng nước.
Một số trường hợp phổ biến mà đối tượng không chịu thuế tiêu thụ đặc biệt có thể bao gồm:
1. Những người có giấy phép miễn thuế hoặc chế độ miễn thuế đặc biệt do hoàn cảnh cá nhân hoặc kinh doanh.
2. Các ngành công nghiệp hoặc dự án được chính phủ miễn thuế để thúc đẩy phát triển kinh tế hoặc môi trường.
3. Các sản phẩm hoặc dịch vụ được chính phủ quy định miễn thuế để hỗ trợ các mục tiêu xã hội như chăm sóc sức khỏe cộng đồng.
4. Các tổ chức phi lợi nhuận thường được miễn thuế tiêu thụ đặc biệt khi sử dụng dịch vụ cho mục tiêu từ thiện hoặc xã hội.
Lưu ý rằng danh sách đối tượng không chịu thuế tiêu thụ đặc biệt có thể thay đổi tùy theo quy định và chính sách thuế của từng quốc gia.
4. Một số ví dụ về các loại thuế tiêu thụ đặc biệt ở Việt Nam:
1. Thuế tiêu thụ đặc biệt trên xăng dầu: Chính phủ áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt trên xăng dầu để kiểm soát tiêu thụ nhiên liệu hóa dầu và thu thêm nguồn thu ngân sách.
2. Thuế tiêu thụ đặc biệt trên thuốc lá: Để giảm thiểu tiêu thụ thuốc lá và tăng nguồn thu cho ngân sách quốc gia, thuế tiêu thụ đặc biệt đã được áp dụng lên sản phẩm này.
3. Thuế tiêu thụ đặc biệt trên bia và rượu: Chính phủ áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt trên bia và rượu để kiểm soát tiêu thụ các sản phẩm có cồn và để bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
4. Thuế tiêu thụ đặc biệt trên ô tô: Thuế này áp dụng cho việc mua ô tô và dự kiến để kiểm soát sự gia tăng trong việc sử dụng ô tô và ứng phó với tắc nghẽn giao thông.
5. Thuế tiêu thụ đặc biệt trên các mặt hàng xa xỉ: Ngoài các mặt hàng trên, chính phủ cũng có thể áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt lên các mặt hàng xa xỉ như đồ trang sức, đồng hồ, thậm chí là máy bay riêng để tạo nguồn thu cao hơn và kiểm soát tiêu thụ của các sản phẩm này.
Những loại thuế này được thiết lập với mục tiêu riêng biệt và có thể thay đổi theo thời gian để phản ánh các mục tiêu chính trị và kinh tế của chính phủ.
