Luật kiểm toán độc lập là một văn bản pháp luật quy định về hoạt động kiểm toán độc lập tại Việt Nam.
1. Luật kiểm toán độc lập là gì ?
Luật kiểm toán độc lập là một văn bản pháp luật quy định về hoạt động kiểm toán độc lập tại Việt Nam. Luật này được Quốc hội thông qua vào ngày 29 tháng 3 năm 2011 và có hiệu lực thi hành từ ngày 1 tháng 7 năm 2011.
Mục đích của Luật kiểm toán độc lập là:
- Bảo đảm tính trung thực, hợp lý và đầy đủ của báo cáo tài chính.
- Bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các nhà đầu tư, chủ nợ và các bên có liên quan.
- Thúc đẩy sự phát triển của thị trường chứng khoán và thị trường vốn.
Luật kiểm toán độc lập quy định về các nội dung sau:
- Tiêu chuẩn và quy trình kiểm toán độc lập.
- Quyền và nghĩa vụ của kiểm toán viên độc lập.
- Trách nhiệm của doanh nghiệp đối với hoạt động kiểm toán độc lập.
- Cơ quan quản lý nhà nước về kiểm toán độc lập.
Các tiêu chuẩn và quy trình kiểm toán độc lập được quy định tại Luật kiểm toán độc lập bao gồm:
- Tiêu chuẩn kiểm toán độc lập: là những quy định bắt buộc đối với kiểm toán viên độc lập khi thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính.
- Quy trình kiểm toán độc lập: là trình tự, thủ tục mà kiểm toán viên độc lập phải thực hiện để thu thập và đánh giá bằng chứng kiểm toán nhằm đưa ra ý kiến về báo cáo tài chính.
Quyền và nghĩa vụ của kiểm toán viên độc lập được quy định tại Luật kiểm toán độc lập bao gồm:
- Quyền của kiểm toán viên độc lập:
Được tiếp cận đầy đủ các tài liệu, thông tin cần thiết cho việc kiểm toán.
Được yêu cầu doanh nghiệp cung cấp các giải trình, chứng từ liên quan đến báo cáo tài chính.
Được quyền quyết định nội dung, phương pháp kiểm toán và thời gian kiểm toán.
- Nghĩa vụ của kiểm toán viên độc lập:
Thực hiện kiểm toán theo đúng tiêu chuẩn kiểm toán độc lập và quy trình kiểm toán độc lập.
Chịu trách nhiệm về ý kiến kiểm toán của mình.
Bảo mật thông tin thu thập được trong quá trình kiểm toán.
Trách nhiệm của doanh nghiệp đối với hoạt động kiểm toán độc lập được quy định tại Luật kiểm toán độc lập bao gồm:
- Trách nhiệm của doanh nghiệp đối với việc thuê kiểm toán viên độc lập:
Chọn lựa kiểm toán viên độc lập có đủ năng lực, kinh nghiệm và độc lập để thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính.
Ký hợp đồng kiểm toán với kiểm toán viên độc lập.
Cung cấp đầy đủ các tài liệu, thông tin cần thiết cho việc kiểm toán.
- Trách nhiệm của doanh nghiệp đối với việc thực hiện kiến nghị của kiểm toán viên độc lập:
Xem xét và giải trình các kiến nghị của kiểm toán viên độc lập.
Thực hiện các kiến nghị của kiểm toán viên độc lập trong khả năng của mình.
Cơ quan quản lý nhà nước về kiểm toán độc lập được quy định tại Luật kiểm toán độc lập bao gồm:
- Bộ Tài chính:
Ban hành các quy định về tiêu chuẩn kiểm toán độc lập, quy trình kiểm toán độc lập, quyền và nghĩa vụ của kiểm toán viên độc lập, trách nhiệm của doanh nghiệp đối với hoạt động kiểm toán độc lập.
Cấp, thu hồi giấy phép kiểm toán độc lập.
Thanh tra, kiểm tra hoạt động kiểm toán độc lập.
- Ủy ban Chứng khoán Nhà nước:
Quy định về tiêu chuẩn, quy trình kiểm toán báo cáo tài chính của các doanh nghiệp niêm yết, đăng ký giao dịch trên thị trường chứng khoán.
Tổ chức thi sát hạch cấp chứng chỉ kiểm toán viên độc lập.
2. Mục đích của luật kiểm toán độc lập
Mục đích của luật kiểm toán độc lập là nhằm đảm bảo tính trung thực và đáng tin cậy của thông tin tài chính của các tổ chức, góp phần bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan, bao gồm:
- Nhà đầu tư sử dụng thông tin tài chính để đánh giá khả năng sinh lời của tổ chức.
- Ngân hàng sử dụng thông tin tài chính để đánh giá khả năng trả nợ của tổ chức.
- Cơ quan quản lý sử dụng thông tin tài chính để giám sát hoạt động kinh doanh của tổ chức.
Luật kiểm toán độc lập quy định các yêu cầu đối với hoạt động kiểm toán độc lập, bao gồm:
- Kiểm toán viên độc lập phải là người có đủ năng lực và kinh nghiệm.
- Kiểm toán viên độc lập phải độc lập về chuyên môn, đạo đức và tài chính.
- Kiểm toán viên độc lập phải tuân thủ các chuẩn mực kiểm toán.
Việc thực hiện luật kiểm toán độc lập góp phần nâng cao chất lượng thông tin tài chính, giúp các bên liên quan đưa ra quyết định chính xác và hiệu quả hơn.
Cụ thể, luật kiểm toán độc lập có các mục đích sau:
- Tăng cường tính minh bạch của thông tin tài chính
Luật kiểm toán độc lập quy định kiểm toán viên độc lập phải độc lập về chuyên môn, đạo đức và tài chính. Điều này giúp đảm bảo rằng kiểm toán viên độc lập sẽ đưa ra ý kiến khách quan về tính trung thực và đáng tin cậy của thông tin tài chính.
Bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan
Việc kiểm toán thông tin tài chính giúp xác định và ngăn chặn các sai sót, gian lận trong kế toán. Điều này giúp bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan, bao gồm nhà đầu tư, ngân hàng và cơ quan quản lý.
- Thúc đẩy sự phát triển của thị trường vốn
Thông tin tài chính là một trong những yếu tố quan trọng nhất để nhà đầu tư đánh giá khả năng sinh lời của một tổ chức. Luật kiểm toán độc lập giúp đảm bảo tính trung thực và đáng tin cậy của thông tin tài chính, từ đó góp phần thúc đẩy sự phát triển của thị trường vốn.
- Tạo môi trường kinh doanh lành mạnh
Thông tin tài chính thiếu trung thực và đáng tin cậy có thể dẫn đến các hành vi gian lận, lừa đảo. Luật kiểm toán độc lập giúp ngăn chặn các hành vi này, từ đó góp phần tạo môi trường kinh doanh lành mạnh.
3. Các tiêu chuẩn và quy trình của luật kiểm toán độc lập
Các tiêu chuẩn và quy trình của luật kiểm toán độc lập được quy định tại các văn bản pháp luật sau:
- Luật kiểm toán độc lập năm 2011
- Nghị định số 129/2012/NĐ-CP ngày 05/12/2012 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật kiểm toán độc lập
- Thông tư số 214/2012/TT-BTC ngày 25/12/2012 của Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện một số điều của Luật kiểm toán độc lập và Nghị định số 129/2012/NĐ-CP
Các tiêu chuẩn và quy trình của luật kiểm toán độc lập bao gồm các nội dung sau:
- Tiêu chuẩn đạo đức nghề nghiệp của kiểm toán viên độc lập
Tiêu chuẩn đạo đức nghề nghiệp của kiểm toán viên độc lập quy định về các nguyên tắc và chuẩn mực đạo đức mà kiểm toán viên độc lập phải tuân thủ trong quá trình thực hiện kiểm toán. Các nguyên tắc và chuẩn mực đạo đức này bao gồm:
Tính khách quan:** Kiểm toán viên độc lập phải độc lập về tư tưởng, hành động, và tài chính trong quá trình thực hiện kiểm toán.
Tính chuyên nghiệp:** Kiểm toán viên độc lập phải có trình độ chuyên môn, kinh nghiệm, và kỹ năng cần thiết để thực hiện kiểm toán.
Tính bảo mật:** Kiểm toán viên độc lập phải bảo mật thông tin mà họ tiếp cận trong quá trình thực hiện kiểm toán.
Tính trung thực và cẩn trọng:** Kiểm toán viên độc lập phải trung thực và cẩn trọng trong quá trình thực hiện kiểm toán.
- Tiêu chuẩn kiểm toán
Tiêu chuẩn kiểm toán quy định về các yêu cầu về chất lượng của báo cáo kiểm toán. Các tiêu chuẩn này bao gồm:
Tiêu chuẩn kiểm toán chung: Tiêu chuẩn này quy định về các yêu cầu chung đối với kiểm toán viên độc lập trong quá trình thực hiện kiểm toán, bao gồm:
* Trách nhiệm của kiểm toán viên độc lập
* Kế hoạch và thực hiện kiểm toán
* Báo cáo kiểm toán
Tiêu chuẩn kiểm toán chuyên biệt:Tiêu chuẩn này quy định về các yêu cầu đối với kiểm toán viên độc lập trong việc thực hiện kiểm toán các loại báo cáo tài chính khác nhau, bao gồm:
* Kiểm toán báo cáo tài chính tổng hợp
* Kiểm toán báo cáo tài chính riêng lẻ
* Kiểm toán báo cáo quản trị
- Quy trình kiểm toán
Quy trình kiểm toán là tập hợp các bước mà kiểm toán viên độc lập thực hiện để thu thập và đánh giá bằng chứng kiểm toán. Quy trình kiểm toán bao gồm các bước sau:
Lập kế hoạch kiểm toán: Kiểm toán viên độc lập lập kế hoạch kiểm toán để xác định phạm vi, thời gian, và phương pháp kiểm toán.
Thu thập bằng chứng kiểm toán: Kiểm toán viên độc lập thu thập bằng chứng kiểm toán để đánh giá tính trung thực và hợp lý của thông tin tài chính.
Đánh giá bằng chứng kiểm toán: Kiểm toán viên độc lập đánh giá bằng chứng kiểm toán để đưa ra kết luận về tính trung thực và hợp lý của thông tin tài chính.
Lập báo cáo kiểm toán: Kiểm toán viên độc lập lập báo cáo kiểm toán để trình bày kết quả kiểm toán.
Việc tuân thủ các tiêu chuẩn và quy trình của luật kiểm toán độc lập là trách nhiệm của kiểm toán viên độc lập. Việc tuân thủ các tiêu chuẩn và quy trình này giúp đảm bảo tính trung thực, hợp lý và đầy đủ của thông tin tài chính, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng vốn đầu tư của Nhà nước, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các chủ thể có liên quan.
4. Nguyên tắc của luật kiểm toán độc lập
Luật kiểm toán độc lập quy định các nguyên tắc cơ bản của hoạt động kiểm toán độc lập như sau:
- Nguyên tắc độc lập: Kiểm toán viên độc lập phải độc lập về tư tưởng, quan điểm và hành động trong quá trình thực hiện kiểm toán. Kiểm toán viên độc lập không được tham gia vào các hoạt động của đơn vị được kiểm toán, không được nhận bất kỳ khoản thù lao nào từ đơn vị được kiểm toán ngoài khoản thù lao do dịch vụ kiểm toán mang lại.
- Nguyên tắc khách quan: Kiểm toán viên độc lập phải khách quan trong quá trình thực hiện kiểm toán, không được thiên vị hoặc có định kiến đối với đơn vị được kiểm toán. Kiểm toán viên độc lập phải thực hiện kiểm toán theo các chuẩn mực kiểm toán được quy định.
- Nguyên tắc thận trọng: Kiểm toán viên độc lập phải thận trọng trong quá trình thực hiện kiểm toán, không được bỏ qua các rủi ro sai sót trọng yếu. Kiểm toán viên độc lập phải đánh giá một cách hợp lý các bằng chứng kiểm toán thu thập được và đưa ra ý kiến kiểm toán phù hợp với kết quả đánh giá.
- Nguyên tắc chuyên môn nghiệp vụ: Kiểm toán viên độc lập phải có đủ trình độ chuyên môn và kinh nghiệm để thực hiện kiểm toán. Kiểm toán viên độc lập phải thường xuyên cập nhật kiến thức và kỹ năng kiểm toán để đáp ứng được yêu cầu của công việc.
- Nguyên tắc bảo mật thông tin: Kiểm toán viên độc lập phải bảo mật thông tin thu thập được trong quá trình thực hiện kiểm toán. Kiểm toán viên độc lập chỉ được sử dụng thông tin này cho mục đích kiểm toán và phải chịu trách nhiệm về việc bảo mật thông tin.
5. Quản lý nhà nước về hoạt động luật kiểm toán độc lập
Quản lý nhà nước về hoạt động kiểm toán độc lập là hoạt động của các cơ quan nhà nước nhằm tổ chức, hướng dẫn, kiểm tra, giám sát việc thực hiện các quy định của pháp luật về kiểm toán độc lập.
Mục tiêu của quản lý nhà nước về hoạt động kiểm toán độc lập là:
- Bảo đảm tính độc lập, khách quan, chất lượng của hoạt động kiểm toán độc lập.
- Tạo môi trường thuận lợi cho hoạt động kiểm toán độc lập phát triển lành mạnh, hiệu quả.
- Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các đối tượng có liên quan đến hoạt động kiểm toán độc lập.
Cơ quan quản lý nhà nước về hoạt động kiểm toán độc lập là Bộ Tài chính. Bộ Tài chính thực hiện quản lý nhà nước về hoạt động kiểm toán độc lập thông qua các nhiệm vụ sau:
- Ban hành văn bản quy phạm pháp luật về kiểm toán độc lập.
- Quản lý hoạt động cấp, thu hồi giấy phép kiểm toán độc lập.
- Quản lý hoạt động kiểm tra, giám sát hoạt động kiểm toán độc lập.
- Giải quyết khiếu nại, tố cáo về hoạt động kiểm toán độc lập.
Ngoài Bộ Tài chính, các cơ quan nhà nước khác có liên quan cũng có trách nhiệm tham gia quản lý nhà nước về hoạt động kiểm toán độc lập, bao gồm:
- Cơ quan quản lý nhà nước về chứng khoán.
- Cơ quan quản lý nhà nước về ngân hàng.
- Cơ quan quản lý nhà nước về bảo hiểm.
- Cơ quan quản lý nhà nước về doanh nghiệp.
- Cơ quan quản lý nhà nước về sở hữu trí tuệ.
Quản lý nhà nước về hoạt động kiểm toán độc lập được thực hiện theo quy định của Luật Kiểm toán độc lập và các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan.
Một số nội dung cụ thể của quản lý nhà nước về hoạt động kiểm toán độc lập bao gồm:
- Quản lý về điều kiện hành nghề kiểm toán độc lập: Bộ Tài chính quy định về điều kiện hành nghề kiểm toán độc lập, bao gồm:
Tiêu chuẩn về đạo đức nghề nghiệp.
Tiêu chuẩn về trình độ chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp.
Tiêu chuẩn về kinh nghiệm hành nghề.
- Quản lý về cấp, thu hồi giấy phép kiểm toán độc lập: Bộ Tài chính cấp giấy phép kiểm toán độc lập cho các tổ chức kiểm toán độc lập đáp ứng đủ điều kiện hành nghề kiểm toán độc lập. Bộ Tài chính thu hồi giấy phép kiểm toán độc lập đối với các tổ chức kiểm toán độc lập vi phạm pháp luật về kiểm toán độc lập.
- Quản lý về kiểm tra, giám sát hoạt động kiểm toán độc lập: Bộ Tài chính có trách nhiệm kiểm tra, giám sát hoạt động kiểm toán độc lập của các tổ chức kiểm toán độc lập. Các cơ quan nhà nước khác có liên quan cũng có trách nhiệm kiểm tra, giám sát hoạt động kiểm toán độc lập trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ của mình.
- Giải quyết khiếu nại, tố cáo về hoạt động kiểm toán độc lập: Bộ Tài chính có trách nhiệm giải quyết khiếu nại, tố cáo về hoạt động kiểm toán độc lập theo quy định của pháp luật.
Trên đây là một số thông tin về luật kiểm toán độc lập . Hy vọng với những thông tin ACC đã cung cấp sẽ giúp bạn giải đáp được những thắc mắc về vấn đề trên. Nếu bạn cần hỗ trợ hãy đừng ngần ngại mà liên hệ với Công ty Kế toán Kiểm toán ACC, để được chúng tôi hỗ trợ nhanh chóng. ACC cam kết sẽ giúp bạn có trải nghiệm tốt nhất về các dịch vụ mà mình cung cấp đến khách hàng. Chúng tôi luôn đồng hành pháp lý cùng bạn
