đắn loại thuế này là vô cùng quan trọng để đảm bảo báo cáo tài chính chính xác và tuân thủ quy định pháp luật. Bài viết này Kế toán kiểm toán ACC sẽ hướng dẫn bạn từng bước cách hạch toán thuế thu nhập hoãn lại một cách chi tiết và dễ hiểu.
1. Thuế thu nhập hoãn lại là gì?
Thuế thu nhập hoãn lại là một khái niệm khá phức tạp trong kế toán, nó đại diện cho khoản thuế thu nhập mà doanh nghiệp sẽ phải nộp trong tương lai, dựa trên sự chênh lệch giữa lợi nhuận kế toán và lợi nhuận tính thuế trong kỳ. Nói cách khác, đây là khoản thuế được “hoãn” lại, chưa phải nộp ngay trong kỳ mà sẽ được hạch toán vào các kỳ kế toán sau.
Tại sao có thuế thu nhập hoãn lại?
Nguyên nhân chính dẫn đến sự xuất hiện của thuế thu nhập hoãn lại là do sự khác biệt giữa các quy định kế toán và quy định thuế. Cụ thể:
- Khác biệt về thời điểm ghi nhận doanh thu và chi phí: Kế toán và thuế có thể có những quy định khác nhau về thời điểm ghi nhận doanh thu và chi phí, dẫn đến sự chênh lệch giữa lợi nhuận kế toán và lợi nhuận tính thuế.
- Khác biệt về phương pháp khấu hao: Các phương pháp khấu hao tài sản cố định được sử dụng trong kế toán và thuế có thể khác nhau, gây ra chênh lệch giữa lợi nhuận kế toán và lợi nhuận tính thuế.
- Các khoản trích lập dự phòng: Các khoản trích lập dự phòng như dự phòng nợ khó đòi, dự phòng rủi ro… thường được ghi nhận khác nhau trong kế toán và thuế.
2. Cơ sở tính thuế thu nhập hoãn lại
Thuế thu nhập hoãn lại được xác định dựa trên các tình huống chênh lệch tạm thời hoặc các khoản ưu đãi, lỗ tính thuế chưa sử dụng, tạo nên tài sản hoặc nghĩa vụ thuế hoãn lại. Việc tính toán nhằm phản ánh chính xác các khoản thuế doanh nghiệp có thể phải trả hoặc được khấu trừ trong tương lai.
Tài sản thuế thu nhập hoãn lại từ chênh lệch tạm thời được khấu trừ
Chênh lệch tạm thời được khấu trừ thường phát sinh khi doanh nghiệp có các khoản chi phí chưa thực sự phát sinh hoặc khi phương pháp khấu hao giữa kế toán và thuế có sự khác biệt.
Ví dụ, các khoản chi phí trích trước như sửa chữa lớn tài sản cố định, trích trước lãi vay trả sau là những chi phí đã ghi nhận trong kế toán nhưng chưa được tính vào thuế. Ngoài ra, nếu chi phí khấu hao theo kế toán lớn hơn mức khấu hao được trừ theo quy định thuế, cũng tạo ra chênh lệch tạm thời được khấu trừ.
Tài sản thuế thu nhập hoãn lại được tính bằng cách nhân chênh lệch tạm thời được khấu trừ với thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành.
Tài sản thuế thu nhập hoãn lại từ lỗ tính thuế chưa sử dụng
Nếu doanh nghiệp sau quyết toán thuế bị lỗ, khoản lỗ này có thể được bù trừ vào thu nhập chịu thuế trong các năm tiếp theo, nhưng không quá 5 năm kể từ năm tiếp sau năm phát sinh lỗ. Giá trị các khoản lỗ chưa sử dụng này sẽ tạo ra tài sản thuế thu nhập hoãn lại, phản ánh khả năng giảm nghĩa vụ thuế trong tương lai.
Công thức tính tài sản thuế thu nhập hoãn lại trong trường hợp này là lấy giá trị các khoản lỗ chưa sử dụng nhân với thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành.
Tài sản thuế thu nhập hoãn lại từ các khoản ưu đãi thuế chưa sử dụng
Nếu doanh nghiệp được hưởng các khoản ưu đãi thuế theo quy định pháp luật mà chưa sử dụng hết, cuối năm tài chính, doanh nghiệp cần đánh giá khả năng sử dụng các ưu đãi này trong tương lai. Chỉ khi chắc chắn rằng sẽ có đủ thu nhập tính thuế để tận dụng các ưu đãi, doanh nghiệp mới ghi nhận tài sản thuế thu nhập hoãn lại.
Cách tính tài sản thuế thu nhập hoãn lại cho các khoản ưu đãi thuế chưa sử dụng là nhân giá trị ưu đãi thuế còn lại với thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành.
3. Hướng dẫn hạch toán thuế thu nhập hoãn lại chi tiết
Hạch toán thuế thu nhập hoãn lại là một phần quan trọng trong kế toán doanh nghiệp, nhằm ghi nhận sự chênh lệch giữa giá trị kế toán và cơ sở tính thuế của các tài sản, nợ phải trả. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết cách hạch toán thuế thu nhập hoãn lại, bao gồm cả tài sản và nợ phải trả thuế thu nhập hoãn lại.
Tài khoản sử dụng
- Tài khoản 243 – Tài sản thuế thu nhập hoãn lại: Phản ánh các khoản thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) sẽ được khấu trừ trong tương lai từ các chênh lệch tạm thời được khấu trừ hoặc các khoản lỗ chưa sử dụng.
- Tài khoản 347 – Thuế thu nhập hoãn lại phải trả: Phản ánh các khoản thuế TNDN phải trả trong tương lai do chênh lệch tạm thời chịu thuế.
- Tài khoản 8212 – Chi phí thuế TNDN hoãn lại: Ghi nhận chi phí thuế TNDN hoãn lại phát sinh trong kỳ.
- Tài khoản 911 – Xác định kết quả kinh doanh: Được sử dụng khi kết chuyển chi phí thuế TNDN hoãn lại để xác định kết quả kinh doanh.
Quy trình hạch toán
– Khi phát sinh tài sản thuế thu nhập hoãn lại
Phát sinh tài sản thuế thu nhập hoãn lại do chênh lệch tạm thời được khấu trừ hoặc các khoản lỗ tính thuế chưa sử dụng:
- Nợ TK 243 – Tài sản thuế thu nhập hoãn lại
- Có TK 8212 – Chi phí thuế TNDN hoãn lại
– Khi phát sinh nợ phải trả thuế thu nhập hoãn lại
Phát sinh nợ phải trả thuế thu nhập hoãn lại do chênh lệch tạm thời chịu thuế:
- Nợ TK 8212 – Chi phí thuế TNDN hoãn lại
- Có TK 347 – Thuế thu nhập hoãn lại phải trả
– Khi phát sinh nợ phải trả thuế thu nhập hoãn lại
Phát sinh nợ phải trả thuế thu nhập hoãn lại do chênh lệch tạm thời chịu thuế:
- Nợ TK 8212 – Chi phí thuế TNDN hoãn lại
- Có TK 347 – Thuế thu nhập hoãn lại phải trả
– Kết chuyển chi phí thuế TNDN hoãn lại
Cuối kỳ kế toán, chi phí thuế TNDN hoãn lại được kết chuyển vào tài khoản xác định kết quả kinh doanh:
- Nợ TK 911 – Xác định kết quả kinh doanh
- Có TK 8212 – Chi phí thuế TNDN hoãn lại
– Khi sử dụng tài sản thuế thu nhập hoãn lại trong tương lai
Khi tài sản thuế thu nhập hoãn lại được sử dụng để khấu trừ thuế trong tương lai:
- Nợ TK 8212 – Chi phí thuế TNDN hoãn lại
- Có TK 243 – Tài sản thuế thu nhập hoãn lại
– Khi thanh toán nợ thuế thu nhập hoãn lại
Khi nợ thuế thu nhập hoãn lại phát sinh trong tương lai phải nộp:
- Nợ TK 347 – Thuế thu nhập hoãn lại phải trả
- Có TK 8212 – Chi phí thuế TNDN hoãn lại
Hạch toán thuế thu nhập hoãn lại là một quy trình phức tạp nhưng cần thiết để phản ánh đúng thực trạng tài chính và nghĩa vụ thuế trong báo cáo tài chính. Doanh nghiệp cần tuân thủ đúng các bước hạch toán, đảm bảo số liệu chính xác và đầy đủ, từ đó hỗ trợ việc ra quyết định quản lý tài chính hiệu quả.
4. Câu hỏi thường gặp
Tài sản thuế thu nhập hoãn lại được ghi nhận vào tài khoản 243?
Tài khoản 243 – Tài sản thuế thu nhập hoãn lại, được sử dụng để ghi nhận các khoản thuế TNDN mà doanh nghiệp có thể khấu trừ trong tương lai do chênh lệch tạm thời được khấu trừ hoặc lỗ chưa sử dụng.
Chi phí thuế TNDN hoãn lại được hạch toán vào tài khoản 8211?
Chi phí thuế TNDN hoãn lại được ghi nhận vào tài khoản 8212, không phải 8211. Tài khoản 8211 chỉ dành cho chi phí thuế TNDN hiện hành.
Chênh lệch tạm thời chịu thuế làm phát sinh nợ thuế thu nhập hoãn lại phải trả?
Chênh lệch tạm thời chịu thuế sẽ làm phát sinh nợ thuế thu nhập hoãn lại phải trả, được ghi nhận vào tài khoản 347.
Trên đây là một số thông tin về Hướng dẫn hạch toán thuế thu nhập hoãn lại chi tiết vào tài khoản nào?. Hy vọng với những thông tin ACC đã cung cấp sẽ giúp bạn giải đáp được những thắc mắc về vấn đề trên. Nếu bạn cần hỗ trợ hãy đừng ngần ngại mà liên hệ với Công ty Kế toán Kiểm toán Thuế ACC, để được chúng tôi hỗ trợ nhanh chóng.
