Chi phí cố định là một khái niệm quan trọng trong lĩnh vực quản lý tài chính doanh nghiệp. Trong bối cảnh nền kinh tế biến động, việc nắm bắt thông tin về cách phân loại và ý nghĩa của chi phí cố định là chìa khóa để đảm bảo sự linh hoạt và hiệu quả trong quản lý nguồn lực. Cùng Công ty Kế toán Kiểm toán Thuế ACC tìm hiểu về vấn đề nhé!
1. Chi phí cố định là gì?
Chi phí cố định là các khoản chi phí mà doanh nghiệp phải thanh toán đều đặn theo định kỳ và thường ít biến động trong một khoảng thời gian nhất định.
Ví dụ: Dù doanh nghiệp có hoạt động sản xuất kinh doanh hay không, họ vẫn phải trả các khoản chi phí cố định như tiền thuê mặt bằng, phí bảo hiểm, lãi vay ngân hàng,… Những khoản này không phụ thuộc vào doanh thu hay sản lượng sản xuất của doanh nghiệp.
2. Cách phân loại chi phí cố định
2.1 Phân loại theo yếu tố quản lý
– Chi phí cố định bắt buộc:
Đây là các khoản chi mà doanh nghiệp buộc phải thanh toán cho các hoạt động cơ bản và không phụ thuộc vào mức độ sản xuất hoặc doanh số. Dù doanh nghiệp sản xuất hoặc bán hàng nhiều hay ít, những chi phí này vẫn giữ nguyên.
Ví dụ bao gồm: tiền thuê mặt bằng, chi phí bảo trì định kỳ, và phí sử dụng máy móc.
– Chi phí cố định không bắt buộc:
Là những khoản chi phí có thể được quản lý và điều chỉnh tùy theo nhu cầu của doanh nghiệp. Các chi phí này phát sinh trong quá trình sản xuất kinh doanh và có thể thay đổi dựa trên quyết định của ban lãnh đạo.
Ví dụ: chi phí cho quảng cáo hoặc nghiên cứu và phát triển sản phẩm.
2.2 Phân loại dựa theo tính chất phân bổ
– Chi phí cố định định kỳ:
Là các chi phí đã được dự trù từ trước và cần phải thanh toán đều đặn theo thời gian mà không phụ thuộc vào doanh thu hay sản lượng. Ví dụ: tiền thuê văn phòng hàng tháng hoặc phí bảo hiểm hàng năm.
– Chi phí cố định có thể phân bổ:
Là các chi phí có thể được phân chia cho từng sản phẩm hoặc dự án cụ thể để tính giá thành. Ví dụ như chi phí khấu hao tài sản hay chi phí máy móc, có thể phân bổ dựa trên sản lượng sản xuất.
>>> Xem thêm: Chi phí cố định tiếng anh là gì? Phân loại chi phí cố định
3. Ý nghĩa của chi phí cố định
Chi phí cố định đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý tài chính và hoạch định chiến lược của doanh nghiệp. Dưới đây là những ý nghĩa quan trọng của chi phí cố định:
– Dự trù ngân sách: Chi phí cố định giúp doanh nghiệp dự trù ngân sách dễ dàng hơn vì chúng không thay đổi theo sản lượng hoặc doanh thu. Điều này giúp doanh nghiệp có kế hoạch tài chính ổn định và chính xác hơn.
– Quản lý lợi nhuận: Hiểu rõ chi phí cố định giúp doanh nghiệp xác định được điểm hòa vốn, tức là mức doanh thu cần thiết để bù đắp tất cả các chi phí. Qua đó, doanh nghiệp có thể tính toán được lợi nhuận khi doanh thu vượt qua mức này.
– Ra quyết định đầu tư: Nhờ vào chi phí cố định, doanh nghiệp có thể phân tích tính khả thi của các dự án đầu tư dài hạn. Việc biết trước chi phí không thay đổi giúp doanh nghiệp dự báo được dòng tiền trong tương lai và ra quyết định đầu tư phù hợp.
– Kiểm soát chi phí: Mặc dù không thay đổi theo hoạt động sản xuất, việc quản lý chi phí cố định vẫn quan trọng để đảm bảo hiệu quả kinh doanh. Doanh nghiệp cần tìm cách tối ưu hóa các khoản chi này để tăng tính cạnh tranh và bền vững.
>>> Xem thêm: Chi phí tài sản cố định là gì? Các đặc điểm
4. Công thức tính chi phí cố định
Có hai phương pháp phổ biến để tính toán chi phí cố định (FC):
– Phương pháp trực tiếp: FC = Tổng chi phí cố định = Tổng chi phí – Chi phí biến đổi
Với công thức này, chi phí cố định bao gồm tất cả các khoản không thay đổi theo mức độ hoạt động hoặc sản xuất của doanh nghiệp. Ví dụ điển hình là các khoản tiền thuê mặt bằng, khấu hao tài sản, lãi vay ngân hàng, và phí bảo hiểm.
– Phương pháp dựa trên mức hoạt động: FC = Mức phí hoạt động cao nhất/thấp nhất – (Chi phí biến đổi trên mỗi đơn vị x Số lượng đơn vị hoạt động cao nhất/thấp nhất)
Trong đó:
- FC: Chi phí cố định
- Mức phí hoạt động cao nhất/thấp nhất: Mức chi phí cao nhất hoặc thấp nhất mà doanh nghiệp chi trả trong một khoảng thời gian nhất định, không phụ thuộc vào sản lượng.
- Chi phí biến đổi trên mỗi đơn vị: Chi phí thay đổi khi sản xuất một đơn vị sản phẩm hoặc dịch vụ.
- Số lượng đơn vị hoạt động cao nhất/thấp nhất: Số lượng sản phẩm hoặc dịch vụ cao nhất hoặc thấp nhất được sản xuất hoặc bán ra trong thời gian tính toán.
Nếu các chi phí biến đổi liên tục thay đổi, doanh nghiệp có thể sử dụng phương pháp tính trung bình để tính toán biến phí cho mỗi đơn vị.
5. Phân biệt chi phí cố định và chi phí biến đổi
Dưới đây là bảng so sánh giữa chi phí cố định và chi phí biến đổi, giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về bản chất và cách thức hoạt động của từng loại chi phí. Thông tin này hỗ trợ trong việc quản lý tài chính và hoạch định chiến lược hiệu quả:
| Chi phí cố định | Chi phí biến đổi | |
| Định nghĩa | Là khoản chi phí không thay đổi theo mức độ hoạt động kinh doanh hay sản lượng sản xuất. | Là khoản chi phí thay đổi theo mức độ hoạt động kinh doanh hay sản lượng sản xuất. |
| Đặc điểm | Dễ dàng dự đoán và tính toán trước. Chi phí cố định vẫn tồn tại ngay cả khi không hoạt động. | Khó dự đoán và tính toán trước. Chi phí biến đổi bằng 0, nếu không có hoạt động. |
| Ví dụ | Tiền thuê nhà, khấu hao tài sản cố định, lãi vay ngân hàng, phí bảo hiểm. | Nguyên liệu thô, tiền lương nhân viên sản xuất, chi phí năng lượng, chi phí vận chuyển. |
| Tác động đến giá thành sản phẩm | Giảm khi sản lượng tăng | Tăng khi sản lượng tăng |
| Tính vào tồn kho | Không bao gồm trong thời điểm định giá tồn kho. | Bao gồm trong thời điểm định giá tồn kho. |
| Biểu đồ | Đường thẳng ngang. | Đường thẳng dốc lên. |
| Ý nghĩa | Giúp dự đoán mức chi phí tối thiểu, là cơ sở để tính toán giá thành sản phẩm, dịch vụ, giúp doanh nghiệp đưa ra quyết định về sản xuất, kinh doanh hiệu quả. | Giúp doanh nghiệp đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh, kiểm soát chi phí hiệu quả. |
6. Một số câu hỏi thường thấy
Chi phí cố định có thay đổi theo thời gian không?
Mặc dù chi phí cố định không thay đổi theo sản lượng, nhưng chúng có thể điều chỉnh sau một thời gian nhất định, chẳng hạn như chi phí thuê mặt bằng tăng theo hợp đồng.
Doanh nghiệp nên quản lý chi phí cố định như thế nào để tăng hiệu quả tài chính?
Doanh nghiệp có thể xem xét đàm phán lại các hợp đồng dài hạn hoặc tối ưu hóa quy trình vận hành để giảm chi phí cố định, giúp tăng khả năng cạnh tranh và duy trì lợi nhuận.
Chi phí cố định có ảnh hưởng đến giá thành sản phẩm như thế nào?
Chi phí cố định được phân bổ vào giá thành sản phẩm dựa trên số lượng sản phẩm sản xuất, do đó khi sản xuất nhiều hơn, chi phí cố định trên mỗi đơn vị sản phẩm sẽ giảm.
Hy vọng với những thông tin ACC đã cung cấp sẽ giúp bạn nắm được khái niệm chi phí cố định, cách phân loại và ý nghĩa. Nếu bạn cần hỗ trợ hãy đừng ngần ngại mà liên hệ với Công ty Kế toán Kiểm toán Thuế ACC, để được chúng tôi hỗ trợ nhanh chóng. ACC cam kết sẽ giúp bạn có trải nghiệm tốt nhất về các dịch vụ mà mình cung cấp đến khách hàng.
