Chế độ kế toán hành chính sự nghiệp là một phần quan trọng trong quản lý tài chính của các tổ chức và doanh nghiệp. Việc thực hiện chế độ này đòi hỏi sự hiểu biết sâu rộng về các quy định và nguyên tắc kế toán, đặc biệt là trong lĩnh vực hành chính sự nghiệp. Trong hướng dẫn này, Kế toán Kiểm toán Thuế ACC sẽ cung cấp cho bạn thông tin chi tiết và các bước thực hiện để áp dụng chế độ kế toán hành chính sự nghiệp một cách hiệu quả. Đọc tiếp để hiểu rõ hơn về cách thức thực hiện và các yếu tố quan trọng cần được lưu ý trong quá trình này.
1. Chế độ kế toán hành chính sự nghiệp là gì ?
Chế độ kế toán hành chính sự nghiệp là hệ thống các quy định, nguyên tắc, phương pháp và thủ tục kế toán được áp dụng thống nhất cho các đơn vị hành chính, sự nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế, bao gồm cả đơn vị sự nghiệp công lập, trừ các đơn vị sự nghiệp công lập tự đảm bảo chi thường xuyên và chi đầu tư được vận dụng cơ chế tài chính như doanh nghiệp, áp dụng chế độ kế toán doanh nghiệp khi đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định hiện hành.
Thông tư 107/2017/TT-BTC hướng dẫn chế độ kế toán hành chính sự nghiệp được ban hành ngày 10 tháng 9 năm 2017 bởi Bộ Tài chính, thay thế cho Thông tư 147/2015/TT-BTC.
Chế độ kế toán hành chính sự nghiệp bao gồm các nội dung chính sau:
- Các nguyên tắc kế toán: Các nguyên tắc kế toán là những quy định chung, mang tính bắt buộc, được áp dụng trong quá trình ghi chép, tổng hợp và trình bày thông tin kế toán của các đơn vị hành chính, sự nghiệp.
- Kết cấu và nội dung của báo cáo tài chính: Báo cáo tài chính là hệ thống các báo cáo phản ánh tình hình tài chính, kinh doanh của các đơn vị hành chính, sự nghiệp. Kết cấu và nội dung của báo cáo tài chính được quy định cụ thể trong chế độ kế toán.
- Phương pháp kế toán: Phương pháp kế toán là cách thức ghi chép, tổng hợp và trình bày thông tin kế toán của các đơn vị hành chính, sự nghiệp. Phương pháp kế toán được quy định cụ thể trong chế độ kế toán.
- Hồ sơ kế toán: Hồ sơ kế toán là tập hợp các chứng từ, sổ sách, báo cáo kế toán dùng để ghi chép, tổng hợp và trình bày thông tin kế toán của các đơn vị hành chính, sự nghiệp.
- Trình tự lập và xử lý các chứng từ kế toán: Chứng từ kế toán là căn cứ ghi chép, tổng hợp và trình bày thông tin kế toán của các đơn vị hành chính, sự nghiệp. Trình tự lập và xử lý các chứng từ kế toán được quy định cụ thể trong chế độ kế toán.
- Hạch toán kế toán: Hạch toán kế toán là quá trình ghi chép, phân loại, tổng hợp các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong quá trình hoạt động của các đơn vị hành chính, sự nghiệp theo những quy định của chế độ kế toán.
Chế độ kế toán hành chính sự nghiệp được xây dựng theo hướng phù hợp với đặc thù hoạt động của các đơn vị hành chính, sự nghiệp, đảm bảo cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác, kịp thời về tình hình tài chính, kinh doanh của các đơn vị này cho các đối tượng sử dụng.
Chế độ kế toán hành chính sự nghiệp có một số điểm khác biệt so với chế độ kế toán doanh nghiệp, bao gồm:
– Kết cấu và nội dung của báo cáo tài chính: Báo cáo tài chính của các đơn vị hành chính, sự nghiệp có một số chỉ tiêu khác biệt so với báo cáo tài chính của doanh nghiệp, bao gồm:
- Chỉ tiêu “Nguồn kinh phí hoạt động”
- Chỉ tiêu “Chi phí hoạt động”
- Chỉ tiêu “Kết quả hoạt động tài chính”
– Phương pháp kế toán: Một số phương pháp kế toán của các đơn vị hành chính, sự nghiệp cũng có sự khác biệt so với phương pháp kế toán của doanh nghiệp, bao gồm:
- Phương pháp kế toán nguồn kinh phí hoạt động
- Phương pháp kế toán chi phí hoạt động
- Phương pháp kế toán kết quả hoạt động tài chính
>>>> Xem thêm Hướng dẫn thực hiện chế độ kế toán theo thông tư 133 cùng ACC nhé!
2. Vai trò của chế độ kế toán hành chính sự nghiệp
Chế độ kế toán hành chính sự nghiệp là hệ thống các quy định, nguyên tắc, phương pháp, thủ tục, biểu mẫu kế toán, được áp dụng thống nhất cho các đơn vị hành chính sự nghiệp, được ban hành bởi Bộ Tài chính. Chế độ kế toán hành chính sự nghiệp có vai trò quan trọng trong việc quản lý kinh tế, tài chính của các đơn vị hành chính sự nghiệp, cụ thể như sau:
- Chế độ kế toán là cơ sở pháp lý cho hoạt động kế toán của các đơn vị hành chính sự nghiệp: Chế độ kế toán quy định rõ các nguyên tắc, phương pháp, thủ tục kế toán, các biểu mẫu kế toán cần sử dụng trong quá trình ghi chép, xử lý và lập báo cáo tài chính của các đơn vị hành chính sự nghiệp. Do đó, chế độ kế toán là cơ sở pháp lý cho hoạt động kế toán của các đơn vị hành chính sự nghiệp, đảm bảo tính thống nhất, hợp lý và chính xác trong công tác kế toán.
- Chế độ kế toán là công cụ quản lý kinh tế, tài chính của các đơn vị hành chính sự nghiệp: Chế độ kế toán cung cấp các thông tin về tình hình tài chính, kinh doanh của các đơn vị hành chính sự nghiệp cho các đối tượng có liên quan, như: cơ quan quản lý nhà nước, các đối tác, nhà đầu tư,… Thông tin kế toán được cung cấp từ chế độ kế toán là cơ sở để các đối tượng này đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của các đơn vị hành chính sự nghiệp, đưa ra các quyết định kinh doanh hợp lý.
- Chế độ kế toán là cơ sở cho việc lập báo cáo tài chính của các đơn vị hành chính sự nghiệp: Báo cáo tài chính là một loại báo cáo quan trọng, phản ánh tình hình tài chính, kinh doanh của các đơn vị hành chính sự nghiệp tại một thời điểm nhất định. Chế độ kế toán quy định rõ các nội dung, phương pháp lập báo cáo tài chính, đảm bảo tính chính xác, trung thực và đầy đủ của báo cáo tài chính.
- Chế độ kế toán là cơ sở cho việc kiểm tra, giám sát hoạt động kinh tế, tài chính của các đơn vị hành chính sự nghiệp: Kiểm toán, giám sát là hoạt động quan trọng nhằm đảm bảo tính chính xác, hợp lý của thông tin kế toán. Chế độ kế toán là cơ sở để các cơ quan kiểm toán, giám sát thực hiện nhiệm vụ của mình.
3. Đặc điểm của chế độ kế toán hành chính sự nghiệp
Chế độ kế toán hành chính sự nghiệp là hệ thống quy định do Bộ Tài chính ban hành, áp dụng cho cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập, ngoại trừ các đơn vị tự đảm bảo chi thường xuyên và chi đầu tư theo cơ chế tài chính như doanh nghiệp. Chế độ này có những đặc điểm nổi bật sau:
– Xây dựng trên các nguyên tắc kế toán
Chế độ kế toán hành chính sự nghiệp tuân thủ các nguyên tắc kế toán quan trọng như:
- Nguyên tắc giá gốc: Ghi nhận tài sản, nguồn vốn theo giá gốc ban đầu.
- Nguyên tắc thận trọng: Đánh giá và ghi nhận các khoản mục tài chính một cách cẩn trọng.
- Nguyên tắc phù hợp: Doanh thu và chi phí phát sinh trong cùng kỳ kế toán.
- Nguyên tắc nhất quán: Phương pháp kế toán ổn định theo thời gian.
Nguyên tắc trọng yếu: Chỉ những thông tin có ảnh hưởng đáng kể mới được ghi nhận. - Nguyên tắc toàn bộ: Phản ánh toàn bộ tài sản, nguồn vốn, nợ phải trả.
Nguyên tắc trung thực và hợp lý: Báo cáo tài chính phản ánh đúng thực tế.
– Xây dựng theo yêu cầu quản lý của đơn vị hành chính sự nghiệp
Chế độ kế toán giúp quản lý tài chính hiệu quả, phục vụ các mục tiêu:
- Cung cấp thông tin tài chính đầy đủ, minh bạch.
- Hỗ trợ ra quyết định và lập kế hoạch tài chính.
- Đảm bảo quản lý tài sản, nguồn vốn theo đúng quy định.
- Đáp ứng yêu cầu giám sát của Nhà nước.
– Tính linh hoạt
Chế độ kế toán hành chính sự nghiệp cho phép các đơn vị lựa chọn phương pháp kế toán phù hợp với đặc điểm hoạt động, đảm bảo việc ghi chép và báo cáo chính xác.
– Tính hiện đại
Chế độ kế toán được cập nhật để phù hợp với sự phát triển của nền kinh tế và công nghệ thông tin, hỗ trợ việc áp dụng phần mềm kế toán, tự động hóa quy trình ghi nhận số liệu.
– Phản ánh đặc điểm hoạt động của đơn vị hành chính sự nghiệp
Doanh nghiệp hoạt động vì lợi nhuận, trong khi đơn vị hành chính sự nghiệp không vì lợi nhuận, hoạt động chủ yếu dựa vào ngân sách nhà nước và cung cấp dịch vụ công cho xã hội. Vì vậy, chế độ kế toán phải phù hợp với những đặc thù này.
– Đảm bảo tính hợp pháp và hiệu quả
Hệ thống kế toán phải tuân thủ các quy định pháp luật về kế toán, thuế và quản lý tài chính. Đồng thời, nó cũng giúp các đơn vị hành chính sự nghiệp nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách, quản lý tài sản công minh bạch, tránh lãng phí và thất thoát.
>>> Tham khảo Chế độ kế toán là gì? Các chế độ kế toán hiện nay để biết thêm thông tin.
4. Ý nghĩa của chế độ kế toán hành chính sự nghiệp
Chế độ kế toán hành chính sự nghiệp bao gồm các quy định, nguyên tắc, phương pháp và thủ tục kế toán áp dụng cho các đơn vị hành chính, sự nghiệp như đơn vị sự nghiệp công lập, đơn vị có vốn đầu tư nước ngoài, đơn vị tự bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư. Hệ thống kế toán này có vai trò quan trọng trong việc quản lý tài chính, giám sát nguồn lực và tuân thủ pháp luật.
– Đảm bảo tính chính xác, trung thực và kịp thời của thông tin kế toán
Chế độ kế toán quy định rõ cách ghi nhận, phân loại, đo lường và trình bày các nghiệp vụ tài chính, giúp:
- Cung cấp dữ liệu chính xác, khách quan phục vụ quản lý, điều hành.
- Đánh giá đúng tình hình tài chính, hoạt động của đơn vị.
- Xác định chính xác nghĩa vụ thuế, hiệu quả sử dụng nguồn lực.
- Ra quyết định đúng đắn, tăng độ tin cậy với đối tác.
– Tạo sự thống nhất trong hệ thống kế toán hành chính sự nghiệp
Việc áp dụng chung chế độ kế toán giúp các đơn vị hành chính, sự nghiệp có cách ghi chép, lập báo cáo tài chính đồng nhất, tạo thuận lợi cho:
- So sánh, đánh giá tình hình tài chính giữa các đơn vị.
- Giám sát hiệu quả hoạt động, sử dụng ngân sách.
- Đồng bộ dữ liệu kế toán giữa các cấp quản lý nhà nước.
– Đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật về kế toán
Chế độ kế toán hành chính sự nghiệp do Bộ Tài chính ban hành, là cơ sở pháp lý cho các đơn vị thực hiện kế toán đúng quy định, tránh:
- Sai sót trong hạch toán tài chính.
- Xử phạt vi phạm hành chính do không tuân thủ pháp luật.
– Hỗ trợ cơ quan quản lý giám sát hoạt động tài chính
Chế độ kế toán cung cấp dữ liệu giúp các cơ quan quản lý nhà nước, thanh tra, kiểm toán thực hiện giám sát, đánh giá hiệu quả sử dụng nguồn lực tại các đơn vị hành chính, sự nghiệp.
– Hỗ trợ các tổ chức tài chính và nhà đầu tư
Hệ thống kế toán minh bạch giúp:
- Tổ chức tài chính đánh giá khả năng tài chính để ra quyết định cấp vốn.
- Nhà đầu tư xem xét hiệu quả hoạt động trước khi đầu tư.
Chế độ kế toán hành chính sự nghiệp không chỉ giúp các đơn vị hành chính quản lý hiệu quả tài chính, mà còn tạo nền tảng cho sự minh bạch, trách nhiệm và phát triển bền vững trong quản lý ngân sách nhà nước.
5. Câu hỏi thường gặp
Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn sử dụng ngân sách cấp xã cũng áp dụng Thông tư này?
Không. Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn sử dụng ngân sách cấp xã không thuộc phạm vi áp dụng của Thông tư 24/2024/TT-BTC.
Thông tư 24/2024/TT-BTC hướng dẫn về chứng từ kế toán?
Có. Thông tư hướng dẫn về chứng từ kế toán, tài khoản kế toán, sổ kế toán và báo cáo tài chính.
Các đơn vị sự nghiệp công lập phải lập báo cáo tài chính theo Thông tư 24/2024/TT-BTC?
Có. Các đơn vị sự nghiệp công lập phải lập báo cáo tài chính theo hướng dẫn của Thông tư này.
Thông tư 24/2024/TT-BTC áp dụng cho các doanh nghiệp tư nhân?
Không. Thông tư này không áp dụng cho các doanh nghiệp tư nhân.
Trên đây là một số thông tin về chế độ kế toán hành chính sự nghiệp. Hy vọng với những thông tin ACC đã cung cấp sẽ giúp bạn giải đáp được những thắc mắc về vấn đề trên. Nếu bạn cần hỗ trợ hãy đừng ngần ngại mà liên hệ với Công ty Kế toán Kiểm toán ACC, để được chúng tôi hỗ trợ nhanh chóng. ACC cam kết sẽ giúp bạn có trải nghiệm tốt nhất về các dịch vụ mà mình cung cấp đến khách hàng. Chúng tôi luôn đồng hành pháp lý cùng bạn
HÃY ĐỂ LẠI THÔNG TIN TƯ VẤN