Tài khoản 412 – Chênh lệch đánh giá lại tài sản là một tài khoản đặc biệt, phản ánh những biến động về giá trị của tài sản cố định và bất động sản đầu tư. Việc hạch toán đúng tài khoản 412 là vô cùng quan trọng để đảm bảo tính chính xác và trung thực của báo cáo tài chính. Bài viết này Kế toán kiểm toán ACC sẽ hướng dẫn bạn chi tiết cách Hạch toán tài khoản 412 trên bảng cân đối tài khoản.
1. Tài khoản 412 trong kế toán là gì?
Tài khoản 412 – Chênh lệch đánh giá lại tài sản trong kế toán là tài khoản dùng để phản ánh các khoản chênh lệch tăng hoặc giảm giá trị tài sản của doanh nghiệp khi thực hiện đánh giá lại tài sản. Việc đánh giá lại tài sản có thể diễn ra trong các trường hợp như tái cơ cấu doanh nghiệp, cổ phần hóa, chuyển đổi hình thức sở hữu, hoặc các tình huống khác theo quy định pháp luật.
Các trường hợp sử dụng Tài khoản 412
Đánh giá lại tài sản trong cổ phần hóa hoặc tái cơ cấu doanh nghiệp: Khi doanh nghiệp chuyển đổi hình thức sở hữu, giá trị tài sản được đánh giá lại theo giá trị thị trường hoặc giá trị định giá mới.
Xử lý chênh lệch tài sản do điều chỉnh theo quy định pháp luật: Trường hợp này có thể xảy ra khi có các quy định mới liên quan đến việc định giá tài sản.
Chuyển nhượng hoặc thanh lý tài sản: Khi giá trị thực tế của tài sản khác biệt so với giá trị sổ sách.
2. Nguyên tắc kế toán tài khoản 412
1. Nguyên tắc kế toán tài khoản 412 (chênh lệch đánh giá lại tài sản)
Căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 68 Thông tư 200/2014/TT-BTC, nguyên tắc kế toán tài khoản 412 (chênh lệch đánh giá lại tài sản) được quy định như sau:
– Tài khoản 412 (chênh lệch đánh giá lại tài sản) dùng để phản ánh số chênh lệch do đánh giá lại tài sản hiện có và tình hình xử lý số chênh lệch đó ở doanh nghiệp. Tài sản được đánh giá lại chủ yếu là tài sản cố định, bất động sản đầu tư, một số trường hợp có thể và cần thiết đánh giá lại vật tư, công cụ, dụng cụ, thành phẩm, hàng hóa, sản phẩm dở dang…
– Chênh lệch đánh giá lại tài sản được phản ánh vào tài khoản 412 (chênh lệch đánh giá lại tài sản) trong các trường hợp sau:
+ Khi có quyết định của Nhà nước về đánh giá lại tài sản;
+ Khi thực hiện cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước;
+ Các trường hợp khác theo quy định của pháp luật.
– Tài khoản 412 (chênh lệch đánh giá lại tài sản) không phản ánh số chênh lệch đánh giá lại khi đưa tài sản đi góp vốn đầu tư vào đơn vị khác, thay đổi hình thức sở hữu. Khoản chênh lệch đánh giá lại trong các trường hợp này được phản ánh vào tài khoản 711 – Thu nhập khác (nếu là lãi) hoặc tài khoản 811 – Chi phí khác (nếu là lỗ).
– Giá trị tài sản được xác định lại trên cơ sở bảng giá Nhà nước quy định, Hội đồng định giá tài sản hoặc cơ quan thẩm định giá chuyên nghiệp xác định.
– Số chênh lệch giá do đánh giá lại tài sản được hạch toán và xử lý theo pháp luật hiện hành.
3. Hạch toán tài khoản 412 trên bảng cân đối tài khoản
Việc đánh giá lại tài sản như vật tư, hàng hóa, tài sản cố định, và bất động sản đầu tư thường xảy ra khi doanh nghiệp cần điều chỉnh giá trị tài sản theo thực tế. Dưới đây là hướng dẫn hạch toán chi tiết:
Đánh giá lại vật tư, hàng hóa (TK 412)
Khi đánh giá lại vật tư, hàng hóa, nếu giá trị thực tế chênh lệch so với giá trị sổ sách, cần ghi nhận vào tài khoản 412 – Chênh lệch đánh giá lại tài sản.
Trường hợp 1: Giá trị vật tư, hàng hóa tăng so với giá trị sổ sách
Nếu giá trị đánh giá lại cao hơn giá trị đã ghi trong sổ kế toán (tăng chênh lệch giá), ghi nhận như sau:
- Nợ TK 152, 153, 155, 156: Phản ánh giá trị tăng thêm của vật tư, hàng hóa.
- Có TK 412: Phản ánh phần chênh lệch tăng.
Trường hợp 2: Giá trị vật tư, hàng hóa giảm so với giá trị sổ sách
Nếu giá trị đánh giá lại thấp hơn giá trị đã ghi trong sổ kế toán (giảm chênh lệch giá), ghi nhận như sau:
- Nợ TK 412: Phản ánh phần chênh lệch giảm.
- Có TK 152, 153, 155, 156: Ghi giảm giá trị vật tư, hàng hóa.
Đánh giá lại tài sản cố định và bất động sản đầu tư
Kế toán cần dựa trên kết quả kiểm kê và đánh giá thực tế để ghi nhận các điều chỉnh về nguyên giá, giá trị còn lại, và hao mòn của tài sản cố định hoặc bất động sản đầu tư.
Trường hợp 1: Tăng giá trị tài sản cố định và bất động sản đầu tư
Nếu nguyên giá, giá trị còn lại, hoặc giá trị hao mòn được điều chỉnh tăng:
- Nợ TK 211, 213, 217: Ghi tăng nguyên giá của tài sản cố định, tài sản vô hình, hoặc bất động sản đầu tư.
- Có TK 214: Phản ánh giá trị hao mòn tăng.
- Có TK 412: Phản ánh phần chênh lệch tăng.
Trường hợp 2: Giảm giá trị tài sản cố định và bất động sản đầu tư
Nếu nguyên giá, giá trị còn lại, hoặc giá trị hao mòn được điều chỉnh giảm:
- Nợ TK 412: Phản ánh phần chênh lệch giảm.
- Nợ TK 214: Ghi giảm giá trị hao mòn.
- Có TK 211, 213, 217: Ghi giảm nguyên giá của tài sản cố định, tài sản vô hình, hoặc bất động sản đầu tư.
4. Các câu hỏi thường gặp
Tài khoản 412 là tài khoản thuộc nhóm tài sản trên bảng cân đối tài khoản?
Tài khoản 412 không thuộc nhóm tài sản mà là tài khoản phản ánh chênh lệch giá trị tài sản sau khi đánh giá lại, thường được trình bày trong mục vốn chủ sở hữu hoặc điều chỉnh giá trị tài sản trên báo cáo tài chính.
Khi doanh nghiệp đánh giá lại vật tư, hàng hóa, giá trị chênh lệch được ghi vào tài khoản 412?
Phần chênh lệch tăng hoặc giảm khi đánh giá lại vật tư, hàng hóa sẽ được ghi nhận vào tài khoản 412.
Tài khoản 412 được sử dụng để phản ánh toàn bộ chi phí hao mòn của tài sản cố định?
Chi phí hao mòn của tài sản cố định được ghi nhận vào tài khoản 214, không phản ánh vào tài khoản 412. Tài khoản 412 chỉ phản ánh chênh lệch giá trị sau khi đánh giá lại.
Trên đây là một số thông tin về Hạch toán tài khoản 412 trên bảng cân đối tài khoản vào tài khoản nào?. Hy vọng với những thông tin ACC đã cung cấp sẽ giúp bạn giải đáp được những thắc mắc về vấn đề trên. Nếu bạn cần hỗ trợ hãy đừng ngần ngại mà liên hệ với Công ty Kế toán Kiểm toán Thuế ACC, để được chúng tôi hỗ trợ nhanh chóng.
HÃY ĐỂ LẠI THÔNG TIN TƯ VẤN