Cách hạch toán thuế chống bán phá giá

Thuế chống bán phá giá là một công cụ quan trọng mà các quốc gia sử dụng để bảo vệ nền sản xuất trong nước khỏi các hành vi bán phá giá, hay còn gọi là bán hàng dưới giá thành, từ các đối thủ nước ngoài. Chính vì thế, Kế toán Kiểm toán ACC sẽ cùng bạn tìm hiểu về “Cách hạch toán thuế chống bán phá giá” thông qua bài viết sau để có thêm nhiều thông tin chi tiết cách hạch toán thuế chống bán phá giá trong hệ thống kế toán doanh nghiệp.

1. Thuế chống bán phá giá là gì?

Thuế chống bán phá giá là một loại thuế nhập khẩu bổ sung được áp dụng đối với hàng hóa nhập khẩu vào Việt Nam, khi hàng hóa đó có hành vi bán phá giá và gây ra thiệt hại hoặc đe dọa thiệt hại đáng kể cho ngành sản xuất trong nước hoặc ngăn cản sự phát triển của ngành sản xuất trong nước.

Theo Điều 4, Khoản 5 Luật Thuế Xuất khẩu, Thuế Nhập khẩu 2016, thuế chống bán phá giá có thể được áp dụng khi:

• Hàng hóa bán phá giá là hành vi bán hàng hóa tại một quốc gia với giá thấp hơn giá trị thị trường của sản phẩm tại nước xuất khẩu hoặc thấp hơn giá bán trong nước của sản phẩm đó. Mục đích của việc bán phá giá là để chiếm lĩnh thị trường nước nhập khẩu, thường thông qua việc giảm giá mạnh, làm giảm khả năng cạnh tranh của sản phẩm trong nước.
• Nếu sự nhập khẩu hàng hóa với giá thấp do bán phá giá gây ra thiệt hại hoặc đe dọa thiệt hại đáng kể đối với ngành sản xuất trong nước ví dụ như giảm doanh thu của các doanh nghiệp trong nước, thất thoát việc làm, hoặc mất thị phần.
• Ngoài việc gây thiệt hại cho ngành sản xuất trong nước, hành vi bán phá giá còn có thể ngăn cản việc phát triển các ngành sản xuất trong nước, đặc biệt là khi các ngành sản xuất mới chưa có đủ khả năng cạnh tranh với hàng hóa giá rẻ từ nước ngoài.

2. Mục đích của thuế chống bán phá giá

Mục đích của thuế chống bán phá giá chủ yếu là để bảo vệ và hỗ trợ ngành sản xuất trong nước đối phó với những tác động tiêu cực từ hành vi bán phá giá của các sản phẩm nhập khẩu. Cụ thể:

– Bảo vệ ngành sản xuất trong nước khỏi sự cạnh tranh không công bằng từ hàng hóa bán phá giá

• Khi các doanh nghiệp từ nước ngoài bán sản phẩm ở mức giá thấp hơn giá trị thực tế của sản phẩm, họ có thể chiếm lĩnh thị trường một cách không công bằng, điều này khiến các sản phẩm nội địa không thể cạnh tranh về giá, dẫn đến các doanh nghiệp trong nước bị suy giảm doanh thu, thậm chí có thể bị phá sản.
• Thuế chống bán phá giá có tác dụng tạo ra một “rào cản” thương mại nhằm hạn chế sự xâm nhập của những sản phẩm bán phá giá vào thị trường nội địa. Việc áp thuế này giúp các doanh nghiệp trong nước không bị áp lực từ giá rẻ không hợp lý, bảo vệ sự ổn định của sản xuất và kinh doanh trong nước.

– Cải thiện tính cạnh tranh của các doanh nghiệp trong nước, giúp họ duy trì được thị phần và phát triển sản xuất

• Tăng khả năng cạnh tranh cho doanh nghiệp nội địa khi thuế chống bán phá giá được áp dụng, giá trị của sản phẩm nhập khẩu sẽ được điều chỉnh gần với giá trị thực tế của nó, làm cho các sản phẩm nội địa có thể cạnh tranh công bằng hơn về giá cả. Điều này không chỉ giúp bảo vệ doanh thu của các doanh nghiệp trong nước mà còn tạo cơ hội để họ phát triển và nâng cao chất lượng sản phẩm.
• Khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào đổi mới và nâng cao năng suất, khi không còn phải cạnh tranh với các sản phẩm giá rẻ không công bằng, các doanh nghiệp trong nước có thể tập trung vào việc cải thiện chất lượng và đổi mới công nghệ, từ đó tăng trưởng và phát triển bền vững.
• Với sự hỗ trợ của thuế chống bán phá giá, các doanh nghiệp trong nước có cơ hội duy trì và bảo vệ thị phần trước sự xâm nhập của các sản phẩm giá rẻ từ nước ngoài, từ đó ổn định việc làm và đóng góp vào nền kinh tế quốc gia.

>>>> Quan tâm Chi phí mua chữ ký số hạch toán vào đâu? liên hệ Kế toán Kiểm toán ACC để được tư vấn.

3. Cách hạch toán thuế chống bán phá giá

Cách hạch toán thuế chống bán phá giá theo quy định cụ thể như sau:

– Khi nhập khẩu hàng hóa, vật tư

Khi doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa và phải trả thuế chống bán phá giá, hạch toán như sau:

• Nợ các tài khoản có liên quan đến hàng hóa, vật tư (TK 152, 156…): Ghi nhận giá trị hàng hóa nhập khẩu bao gồm cả thuế nhập khẩu và thuế chống bán phá giá.
• Có TK 3333 – Thuế xuất, nhập khẩu (Chi tiết thuế nhập khẩu): Ghi nhận thuế nhập khẩu.
• Có TK 3333 – Thuế xuất, nhập khẩu (Chi tiết thuế chống bán phá giá): Ghi nhận thuế chống bán phá giá.
• Có các tài khoản thanh toán (TK 111, 112, 331…): Ghi nhận số tiền thanh toán (tiền mặt, chuyển khoản hoặc nợ phải trả cho nhà cung cấp).

– Khi nộp thuế chống bán phá giá vào ngân sách nhà nước (NSNN)

Khi doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ nộp thuế chống bán phá giá và thuế nhập khẩu cho nhà nước, hạch toán như sau:

• Nợ TK 3333 – Thuế xuất, nhập khẩu (Chi tiết thuế nhập khẩu – tiểu mục 1901): Ghi nhận thuế nhập khẩu phải nộp.
• Nợ TK 3333 – Thuế xuất, nhập khẩu (Chi tiết thuế chống bán phá giá – tiểu mục 1951): Ghi nhận thuế chống bán phá giá phải nộp.
• Có TK 111, 112: Ghi nhận việc thanh toán thuế qua tiền mặt hoặc chuyển khoản.

– Trường hợp mức thuế chống bán phá giá tạm thời cao hơn mức thuế chính thức, doanh nghiệp được hoàn lại khoản chênh lệch

Khi mức thuế chống bán phá giá tạm thời mà doanh nghiệp đã nộp cao hơn mức thuế chính thức, doanh nghiệp sẽ được hoàn lại khoản chênh lệch thuế. Hạch toán như sau:

• Nợ TK 3333 – Thuế xuất, nhập khẩu (Chi tiết thuế chống bán phá giá): Ghi nhận số thuế chống bán phá giá đã nộp dư.
• Có TK 632 – Giá vốn hàng bán (nếu đã bán hàng hóa nhập khẩu): Ghi giảm giá vốn hàng bán nếu hàng đã được bán.
• Có TK 152, 156 – Hàng hóa: Ghi giảm giá trị hàng hóa trong kho nếu chưa bán.

Khi doanh nghiệp nhận được số tiền hoàn lại từ NSNN, hạch toán như sau:

• Nợ TK 111, 112: Ghi nhận tiền hoàn lại vào tài khoản tiền mặt hoặc tài khoản ngân hàng.
• Có TK 3333 – Thuế xuất, nhập khẩu (Chi tiết thuế chống bán phá giá): Ghi giảm khoản thuế chống bán phá giá đã nộp.

Tóm lại, hạch toán thuế chống bán phá giá bao gồm các bước:

• Khi nhập khẩu hàng hóa, ghi nhận thuế nhập khẩu và thuế chống bán phá giá vào chi phí hàng hóa nhập kho.
• Khi nộp thuế, hạch toán số thuế phải nộp vào NSNN.
• Khi hoàn thuế, ghi nhận việc hoàn lại thuế chống bán phá giá nếu doanh nghiệp nộp thuế tạm tính cao hơn mức thuế chính thức.

4. Lưu ý khi hạch toán thuế chống bán phá giá

Khi hạch toán thuế chống bán phá giá bạn cần lưu ý một số điều sau đây:

– Xác định đúng loại thuế:
Khi nhập khẩu hàng hóa, kế toán cần xác định rõ các loại thuế liên quan bao gồm thuế nhập khẩu và thuế chống bán phá giá. Cả hai loại thuế này phải được hạch toán riêng biệt, theo đúng từng tiểu mục trong tài khoản thuế xuất nhập khẩu (TK 3333).

– Hạch toán chính xác theo từng loại thuế:
Thuế chống bán phá giá phải được hạch toán riêng biệt trong chi tiết tài khoản thuế xuất nhập khẩu (TK 3333) với tiểu mục riêng biệt, giúp doanh nghiệp theo dõi dễ dàng và chính xác các khoản thuế phải nộp cho nhà nước.

– Phân bổ thuế khi có chênh lệch thuế hoàn lại:
Nếu mức thuế chống bán phá giá tạm thời cao hơn thuế chính thức, doanh nghiệp sẽ được hoàn lại khoản chênh lệch. Việc hạch toán giảm trừ thuế phải được thực hiện chính xác và kịp thời, giúp giảm giá trị tồn kho hoặc giá vốn hàng bán (nếu hàng đã bán) trong trường hợp hoàn thuế.

– Theo dõi và phân bổ đúng kỳ:
Việc phân bổ thuế phải được thực hiện theo kỳ, đúng thời điểm mà thuế đã được nộp hoặc hoàn lại, đảm bảo rằng các khoản thuế được ghi nhận vào chi phí hợp lý và đúng kỳ kế toán.

– Chứng từ hợp lệ:
Hạch toán thuế chống bán phá giá cần có các chứng từ hợp lệ từ cơ quan thuế và chứng nhận thanh toán của nhà cung cấp hoặc nhà chức trách. Doanh nghiệp phải lưu trữ các chứng từ này để đối chiếu và kiểm tra trong quá trình quyết toán thuế.

– Trường hợp hoàn thuế:
Khi doanh nghiệp nhận được khoản hoàn thuế chống bán phá giá, kế toán phải cập nhật khoản hoàn thuế vào tài khoản ngân hàng hoặc tài khoản tiền mặt. Đồng thời, cập nhật các bút toán giảm trừ giá trị hàng hóa đã nhập kho hoặc giá vốn hàng bán nếu đã bán sản phẩm.

– Quy trình nộp thuế và hoàn thuế:
Doanh nghiệp cần tuân thủ đúng quy trình và thời gian nộp thuế chống bán phá giá cho NSNN. Việc hoàn thuế có thể mất thời gian, vì vậy cần theo dõi tình trạng hoàn thuế để hạch toán chính xác khi tiền hoàn thuế được chuyển về.

– Phân bổ thuế chống bán phá giá cho các bộ phận:
Trong một số trường hợp, thuế chống bán phá giá có thể liên quan đến nhiều bộ phận trong doanh nghiệp (như bộ phận nhập khẩu, bán hàng, sản xuất). Kế toán cần đảm bảo rằng các khoản thuế này được phân bổ hợp lý giữa các bộ phận để tránh sai sót trong báo cáo tài chính.

– Tuân thủ các quy định thuế:
Doanh nghiệp phải theo dõi các quy định của cơ quan thuế về mức thuế chống bán phá giá và thực hiện nghĩa vụ thuế đúng theo các quy định của pháp luật.

>>>> Xem thêm Hướng dẫn hạch toán tiền lương theo thông tư 200 cho doanh nghiệp do Kế toán Kiểm toán ACC cung cấp.

5. Câu hỏi thường gặp

Cách thức thu thuế chống bán phá giá như thế nào khi doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa?

Khi doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa có áp dụng thuế chống bán phá giá, cơ quan hải quan sẽ thu thuế này trong quá trình làm thủ tục nhập khẩu. Doanh nghiệp sẽ phải thanh toán thuế này tại thời điểm làm thủ tục thông quan hàng hóa.

Cách thức thu thuế chống bán phá giá như thế nào khi doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa?

Khi doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa có áp dụng thuế chống bán phá giá, cơ quan hải quan sẽ thu thuế này trong quá trình làm thủ tục nhập khẩu. Doanh nghiệp sẽ phải thanh toán thuế này tại thời điểm làm thủ tục thông quan hàng hóa.

Nếu doanh nghiệp không hạch toán thuế chống bán phá giá đúng cách, sẽ gặp phải rủi ro gì?

Nếu doanh nghiệp không hạch toán thuế chống bán phá giá đúng cách, sẽ gặp phải các rủi ro như:

• Vi phạm quy định pháp luật về thuế và kế toán, dẫn đến việc bị phạt tiền hoặc truy thu thuế.
• Ảnh hưởng đến báo cáo tài chính và tính toán thuế thu nhập doanh nghiệp, gây ra những sai sót trong kê khai thuế.

Hiểu rõ các quy trình và phương pháp hạch toán thuế chống bán phá giá sẽ giúp doanh nghiệp kiểm soát chi phí, tối ưu hóa lợi nhuận và tránh các rủi ro pháp lý. Hy vọng rằng Kế toán Kiểm toán ACC với những thông tin về “Cách hạch toán thuế chống bán phá giá”, sẽ giúp cho bạn và doanh nghiệp dễ dàng thực hiện hạch toán thuế chống bán phá giá một cách hiệu quả và đúng đắn.