Bạn đang tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện và muốn biết khi nào được rút? Bạn muốn biết khi nào được rút bảo hiểm xã hội tự nguyện? Bài viết này sẽ cung cấp thông tin đầy đủ và chính xác về điều kiện, thủ tục, hồ sơ cần thiết và những lưu ý quan trọng khi rút bảo hiểm xã hội tự nguyện năm 2024. Song song đó, sẽ là câu trả lời cho câu hỏi Khi nào được rút bảo hiểm xã hội tự nguyện. Cùng theo dõi bài viết nhé
1. Khi nào được rút bảo hiểm xã hội tự nguyện?
Căn cứ khoản 1 Điều 7 Nghị định 134/2015/NĐ-CP quy định về tham gia bảo hiểm tự nguyện hưởng BHXH một lần:
“Điều 7. Bảo hiểm xã hội một lần
Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được hưởng bảo hiểm xã hội một lần theo quy định tại Điều 77 của Luật Bảo hiểm xã hội và Nghị quyết số 93/2015/QH13 ngày 22 tháng 6 năm 2015 của Quốc hội về việc thực hiện chính sách hưởng bảo hiểm xã hội một lần đối với người lao động.”
Bên cạnh đó, theo khoản 1 Điều 1 Nghị quyết số 93/2015/QH13 quy định:
“Điều 1.
Trường hợp người lao động tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc sau một năm nghỉ việc, người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện sau một năm không tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội khi có yêu cầu thì được nhận bảo hiểm xã hội một lần.”
Như vậy, người tham gia BHXH tự nguyện sau một năm không tiếp tục đóng BHXH mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH khi có yêu cầu thì được nhận BHXH 1 lần. Nên nếu bạn không có nhu cầu đóng BHXH tự nguyện nữa thì bạn sẽ phải đợi 1 năm sau khi ngừng đóng BHXH thì mới có thể được hưởng BHXH 1 lần.
Theo đó, bạn đóng BHXH tự nguyện từ 6/2016 đến 6/2019 (hơn 3 năm) bạn muốn rút BHXH 1 lần luôn thì phải chờ đến đầu tháng 7/2020 mới đủ điều kiện để được rút.
2. Điều kiện để rút bảo hiểm xã hội tự nguyện
Rút bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện là việc người tham gia BHXH tự nguyện được hưởng một lần số tiền BHXH mà họ đã đóng góp trong thời gian tham gia BHXH tự nguyện. Việc rút BHXH tự nguyện chỉ được thực hiện khi người tham gia BHXH tự nguyện đáp ứng các điều kiện nhất định và thực hiện theo đúng quy trình.
Điều kiện được rút BHXH tự nguyện:
- Đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định nhưng chưa đủ 20 năm đóng BHXH.
- Lao động nữ là người hoạt động chuyên trách hoặc không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn tham gia BHXH đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định nhưng chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện.
- Người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế.
- Người đi du học, học nghề, nghiên cứu sinh ở nước ngoài;
- Người xuất cảnh, định cư ở nước ngoài;
- Người có đủ điều kiện hưởng BHXH một lần theo quy định của pháp luật về BHXH trước ngày 01/7/2014 nhưng chưa làm thủ tục hưởng.
- Người lao động sau một năm nghỉ việc/không tiếp tục đóng BHXH tự nguyện mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH.
3. Thủ tục rút bảo hiểm xã hội tự nguyện
Rút BHXH 1 lần đối với người tham gia BHXH tự nguyện được thực hiện theo quy định tại Quyết định 222/QĐ-BHXH ban hành ngày 25/2/2021. Theo đó thủ tục rút BHXH 1 lần gồm:
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ
Người lao động cần chuẩn bị 01 bộ hồ sơ gồm có:
Bản chính Sổ bảo hiểm xã hội.
Bản chính Đơn đề nghị (Mẫu số 14-HSB).
>>>>>>>>>> Tải về: Bản chính Đơn đề nghị (Mẫu số 14-HSB)
Các trường hợp đặc biệt bổ sung giấy tờ sau:
– Đối với người ra nước ngoài để định cư phải nộp thêm bản sao Giấy xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về việc thôi quốc tịch Việt Nam hoặc bản dịch tiếng Việt được chứng thực hoặc công chứng một trong các giấy tờ sau đây:
Hộ chiếu do nước ngoài cấp;
Thị thực của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp có xác nhận việc cho phép nhập cảnh với lý do định cư ở nước ngoài;
Giấy tờ xác nhận về việc đang làm thủ tục nhập quốc tịch nước ngoài; giấy tờ xác nhận hoặc thẻ thường trú, cư trú có thời hạn từ 05 năm trở lên của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp.
– Trường hợp bị mắc những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như: Ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS thì có thêm trích sao/tóm tắt hồ sơ bệnh án thể hiện tình trạng không tự phục vụ được;
Nếu người lao động bị mắc các bệnh khác thì thay bằng Biên bản giám định mức suy giảm từ 81% khả năng lao động trở lên của Hội đồng giám định y khoa thể hiện tình trạng không tự phục vụ được.
– Trường hợp thanh toán phí giám định y khoa thì có thêm hóa đơn, chứng từ thu phí giám định kèm theo bản chính bảng kê các nội dung giám định của cơ sở thực hiện giám định y khoa.
Bước 2: Nộp hồ sơ hưởng BHXH 1 lần
Người lao động đến tại Cơ quan BHXH huyện/tỉnh nơi cư trú nộp hồ sơ hưởng BHXH một lần. Sau khi kiểm tra bộ phận tiếp nhận sẽ gửi cho người nộp phiếu hẹn trả kết quả.
Bước 3: Nhận tiền BHXH 1 lần
Trong thời hạn giải quyết 05 ngày kể từ ngày cơ quan BHXH nhận đủ hồ sơ sẽ tiến hành chi trả BHXH 1 lần cho người hưởng. Người nhận có thể nhận tiền BHXH 1 lần thông qua phương thức đã đăng ký trong hồ sơ hưởng. Các phương thức nhận tiền gồm:
Nhận tiền trực tiếp tại cơ quan BHXH nơi nộp hồ sơ;
Nhận tiền thông qua bưu điện;
Nhận tiền thông qua hình thức chuyển khoản vào tài khoản cá nhân.
4. Mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần tự nguyện
– Mức được hưởng BHXH khi rút 1 lần được tính căn cứ theo số năm đã đóng BHXH;
– 1,5 tháng với mức bình quân thu nhập tháng được đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014;
– 02 tháng mức bình quân thu nhập đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014;
– Với trường hợp thời gian đóng chưa đạt đủ 01 năm thì mức hưởng BHXH bằng số tiền đã được đóng với mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân thu nhập để đã đóng BHXH
Tuy nhiên, khi tính mức hưởng BHXH một lần trong trường hợp thời gian đống BHXH có tháng lẻ thì từ 01 tháng đến 06 tháng sẽ được tính là nửa năm, thời gian 07 tháng đến 11 tháng sẽ được tính là một năm.
Với trường hợp đóng BHXH cả trước và sau ngày 01/01/2014 mà thời gian đóng trước ngày 01/01/2014 mà có tháng lẻ. Đối vơi những tháng lẻ thì chuyển giai đoạn đóng BHXH từ ngày 01/01/2014 trở đi, từ đó làm căn cứ tính mức hưởng BHXH một lần
5. Cách tính mức hưởng BHXH 1 lần được
Căn cứ theo Điều 6, Thông tư 01/2016/TT-BLĐTBXH ban hành ngày 18/2/2016 thì người tham gia BHXH tự nguyện được hưởng BHXH 1 lần khi có đủ điều kiện theo quy định của pháp luật. Mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần được tính như sau:
Đối với trường hợp tham gia BHXH trên 1 năm:
Mức hưởng BHXH 1 lần được thực hiện theo quy định tại Điểm a và Điểm b, Khoản 2, Điều 77 của Luật Bảo hiểm xã hội, Khoản 3, Điều 1 Nghị quyết số 93/2015/QH13 ngày 22/6/2015 của Quốc hội về việc thực hiện chính sách hưởng BHXH 1 lần đối với người lao động.
Mức hưởng BHXH 01 lần = (1,5 x Mbqtn x Thời gian đóng BHXH trước năm 2014) + (2 x Mbqtn x Thời gian đóng BHXH sau năm 2014) – Số tiền Nhà nước hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện (*)
Lưu ý: Mbqtn là mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.
Mbqtn = (Số tháng đóng BHXH x Thu nhập tháng đóng BHXH x Mức điều chỉnh hàng năm) / (Tổng số tháng đóng BHXH)
Nếu bệnh nhân mắc các bệnh nguy hiểm đến tính mạng thì tại (*) sẽ không bị trừ số tiền Nhà nước hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện.
Đối với trường hợp tham gia BHXH chưa đủ một năm:
Mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần của người tham gia BHXH có thời gian đóng BHXH chưa đủ một năm (12 tháng) được tính bằng 22% của tổng các mức thu nhập tháng đã đóng BHXH, mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.
Trong đó, mức thu nhập tháng đã đóng BHXH để tính hưởng BHXH một lần được điều chỉnh trên cơ sở chỉ số giá tiêu dùng theo quy định tại Khoản 2, Điều 4, Nghị định số 134/2015/NĐ-CP.
Công thức: Mức hưởng BHXH 01 lần = 22% x Tổng mức thu nhập tháng đã đóng BHXH – Số tiền Nhà nước hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện (*)
Lưu ý:
Trường hợp thời gian đóng BHXH có tháng lẻ thì từ 01 tháng đến 06 tháng được tính là nửa năm, từ 07 tháng đến 11 tháng được tính là một năm.
Trường hợp có thời gian đóng BHXH cả trước và sau ngày 01/01/2014 mà thời gian đóng trước ngày 01/01/2014 có tháng lẻ thì những tháng lẻ đó được chuyển sang giai đoạn đóng BHXH từ ngày 01/01/ 2014 trở đi để làm căn cứ tính hưởng bảo hiểm xã hội một lần.
6. Việc rút BHXH 1 lần có lợi cho người tham gia BHXH hay không ?
6.1 Đối với mức đóng BHXH tự nguyện
Theo Điều 10 và Điều 14 Nghị định 134/2015/NĐ-CP và Thông báo 447/TB-BHXH năm 2022 thì mức đóng BHXH tự nguyện của người tham gia được áp dụng theo công thức sau thì:
Mức đóng/tháng = 22% x Mức thu nhập chọn đóng BHXH tự nguyện – Mức đóng được Nhà nước hỗ trợ đóng
Theo đó:
– Mức thu nhập chọn đóng BHXH tự nguyện của người tham gia do người đó tự quyết định;
– Còn mức đóng nhà nước hỗ trợ được tính theo tỷ lệ phần trăm dựa trên mức đóng BHXH hằng tháng theo mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn: Hộ nghèo được hỗ trợ 30%, Hộ cận nghèo được hỗ trợ là 25%, Các đối tượng khác được hỗ trợ là 10%.
6.2 Về mức hưởng BHXH 1 lần khi tham gia tự nguyện
Với quy định tại Điều 6 Thông tư 01/2016/TT-BLĐTBXH thì tiền BHXH 1 lần mà người tham gia BHXH tự nguyện được nhận sẽ được tính như sau:
– Trường hợp đóng dưới 1 năm thì mức hưởng BHXH 1 lần = 22% x Tổng mức thu nhập tháng đã đóng BHXH – Số tiền nhà nước hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện.
Như vậy, mức thu nhập tháng đã đóng BHXH còn được điều chỉnh dựa trên cơ sở chỉ số giá tiêu dùng (hệ số trượt giá). Trên thực tế thì hệ số trượt giá được tính bằng cách nhân với mức thu nhập tháng đóng BHXH tự nguyện là không cao
Vì vậy, khi đối chiếu với mức người tham gia BHXH đã đóng có thể thấy người tham gai BHXH tự nguyện dưới 01 năm thực hiện thủ tục rút BHXH 1 lần thì chỉ nhận được số tiền BHXH 1 lần tương đương với khoản tiền đã đóng BHXH.
– Trường hợp người tham gia đóng BHXH từ đủ 01 năm trở lên thì: Mức hưởng BHXH 1 lần sẽ được tính =
( 1,5 x Mức bình quân thu nhập x Thời gian đóng BHXh trước 2014 + 2 x Mức bình quân thu nhập x Thời gian đóng BHXH sau 2014) – Số tiền Nhà nước hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện
Như vậy, đối chiếu với từng mức đóng mà người tham gia BHXH khi rút 1 lần khi đóng BHXH tự nguyện trên 1 năm sẽ ít hơn số tiền đã đóng. Vì vậy, người tham gia BHXH rút 1 lần sẽ bị thiệt.
