Hệ thống tài khoản kế toán ngân hàng thương mại

Tài khoản kế toán ngân hàng thương mại là một hệ thống các tài khoản kế toán được sử dụng để phản ánh tình hình hiện có và sự biến động của toàn bộ tài sản, nguồn hình thành tài sản của ngân hàng thương mại trong kỳ kế toán. Vậy Hệ thống tài khoản kế toán ngân hàng thương mại như thế nào ? Hãy cùng ACC tìm hiểu về vấn đề này thông qua bài viết dưới đây của ACC 

1. Hệ thống tài khoản kế toán ngân hàng thương mại

Hệ thống tài khoản kế toán ngân hàng thương mại là một tập hợp các tài khoản kế toán được sử dụng để phản ánh tình hình tài chính, tình hình hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại.

Theo Thông tư số 43/2022/TT-BTC ngày 29/06/2022 của Bộ Tài chính, hệ thống tài khoản kế toán ngân hàng thương mại được chia thành 5 loại:

Tài khoản tài sản: Phản ánh tình hình tài sản của ngân hàng thương mại, bao gồm:

• Tài sản ngắn hạn
• Tài sản dài hạn

Tài khoản nguồn vốn: Phản ánh nguồn vốn của ngân hàng thương mại, bao gồm:

• Vốn chủ sở hữu
• Nợ phải trả

Tài khoản doanh thu: Phản ánh các khoản doanh thu của ngân hàng thương mại, bao gồm:

• Doanh thu hoạt động tín dụng
• Doanh thu hoạt động dịch vụ
• Doanh thu hoạt động khác

Tài khoản chi phí: Phản ánh các khoản chi phí của ngân hàng thương mại, bao gồm:

• Chi phí hoạt động tín dụng
• Chi phí hoạt động dịch vụ
• Chi phí hoạt động khác

Tài khoản kết quả kinh doanh: Phản ánh kết quả kinh doanh của ngân hàng thương mại, bao gồm:

• Lợi nhuận
• Lỗ

Mỗi loại tài khoản kế toán ngân hàng thương mại được chia thành nhiều tài khoản cấp 2, cấp 3 để phản ánh chi tiết hơn tình hình tài chính, tình hình hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại.

Việc sử dụng hệ thống tài khoản kế toán ngân hàng thương mại giúp ngân hàng thương mại:

• Ghi chép, tổng hợp và phản ánh một cách đầy đủ, chính xác, kịp thời các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh trong hoạt động của ngân hàng thương mại.
• Lập báo cáo tài chính theo quy định của pháp luật.
• Đánh giá tình hình tài chính, tình hình hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại.
• Lập kế hoạch kinh doanh của ngân hàng thương mại.

Để sử dụng hệ thống tài khoản kế toán ngân hàng thương mại một cách hiệu quả, kế toán viên ngân hàng thương mại cần có kiến thức và kỹ năng chuyên môn về kế toán, tài chính, ngân hàng. Ngoài ra, kế toán viên ngân hàng thương mại cũng cần có khả năng sử dụng các phần mềm kế toán ngân hàng để hỗ trợ công việc.

2. Quy định của tài khoản kế toán ngân hàng thương mại

Theo Thông tư 27/2021/TT-NHNN ngày 22/12/2021 của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 200/2014/TT-BTC ngày 22/12/2014 của Bộ Tài chính hướng dẫn chế độ kế toán doanh nghiệp, hệ thống tài khoản kế toán của ngân hàng thương mại được quy định như sau:

• Nhóm tài khoản 1: Tài sản 
• Nhóm tài khoản 2: Nguồn vốn 
• Nhóm tài khoản 3: Nợ phải trả 
• Nhóm tài khoản 4: Vốn chủ sở hữu 
• Nhóm tài khoản 5: Chi phí 
• Nhóm tài khoản 6: Doanh thu 
• Nhóm tài khoản 7: Thu nhập khác 
• Nhóm tài khoản 8: Chi phí khác
• Nhóm tài khoản 9: Cuối kỳ 

Mỗi nhóm tài khoản kế toán ngân hàng thương mại được chia thành các tài khoản cấp 2, 3, 4, 5. Việc sử dụng tài khoản kế toán ngân hàng thương mại phải đảm bảo các nguyên tắc sau:

• Nguyên tắc căn cứ vào nội dung kinh tế của nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh

Tài khoản kế toán ngân hàng thương mại được sử dụng để phản ánh các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh trong quá trình hoạt động của ngân hàng thương mại. Việc sử dụng tài khoản kế toán phải căn cứ vào nội dung kinh tế của nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh, đảm bảo phản ánh đúng bản chất của nghiệp vụ kinh tế, tài chính.

• Nguyên tắc căn cứ vào mối quan hệ giữa các nghiệp vụ kinh tế, tài chính

Các tài khoản kế toán ngân hàng thương mại có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Việc sử dụng tài khoản kế toán phải căn cứ vào mối quan hệ giữa các nghiệp vụ kinh tế, tài chính để đảm bảo phản ánh đúng mối quan hệ kế toán giữa các nghiệp vụ kinh tế, tài chính.

• Nguyên tắc căn cứ vào quy định của chế độ kế toán

Việc sử dụng tài khoản kế toán ngân hàng thương mại phải tuân thủ các quy định của chế độ kế toán hiện hành.

 

Ngoài ra, kế toán ngân hàng thương mại cần lưu ý một số vấn đề sau khi sử dụng tài khoản kế toán:

• Cần sử dụng đúng tên tài khoản kế toán

Tên tài khoản kế toán phải được sử dụng đúng theo quy định của chế độ kế toán hiện hành.

• Cần sử dụng đúng số hiệu tài khoản kế toán

Số hiệu tài khoản kế toán được sử dụng theo quy định của chế độ kế toán hiện hành.

• Cần sử dụng đúng định khoản kế toán

Định khoản kế toán được sử dụng để phản ánh các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh trên các tài khoản kế toán. Việc lập định khoản kế toán phải tuân thủ các quy định của chế độ kế toán hiện hành.

• Cần ghi chép các nghiệp vụ kinh tế, tài chính trên các tài khoản kế toán đúng quy định

Các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh trong quá trình hoạt động của ngân hàng thương mại phải được ghi chép đầy đủ, chính xác, kịp thời trên các tài khoản kế toán theo đúng quy định của chế độ kế toán hiện hành.

Việc sử dụng tài khoản kế toán ngân hàng thương mại đúng quy định sẽ giúp đảm bảo phản ánh chính xác, trung thực tình hình tài chính của ngân hàng thương mại, phục vụ cho việc lập báo cáo tài chính và các mục đích khác của quản lý.

3. Tài khoản kế toán ngân hàng thương mại gồm bao nhiêu loại tài khoản 

Theo Thông tư 23/2008/TT-NHNN về Chế độ kế toán ngân hàng thương mại, tài khoản kế toán ngân hàng thương mại gồm 8 loại tài khoản sau:

Tài khoản vốn chủ sở hữu

Tài khoản vốn chủ sở hữu phản ánh nguồn vốn kinh doanh của ngân hàng, bao gồm:

• Vốn điều lệ
• Vốn góp của chủ sở hữu
• Vốn đầu tư của chủ sở hữu
• Lợi nhuận chưa phân phối
• Quỹ dự phòng tài chính
• Quỹ dự phòng rủi ro

Tài khoản nợ phải trả

Tài khoản nợ phải trả phản ánh các khoản nợ của ngân hàng đối với các đối tượng khác, bao gồm:

• Tiền gửi của khách hàng
• Cho vay
• Vay và nợ khác
• Thuế và các khoản phải nộp Nhà nước
• Chi phí phải trả
• Lợi nhuận trả trước

Tài khoản tài sản

Tài khoản tài sản phản ánh các khoản tài sản của ngân hàng, bao gồm:

• Tiền mặt
• Tiền gửi tại các tổ chức tín dụng khác
• Đầu tư chứng khoán
• Tài sản cố định
• Tài sản vô hình
• Các khoản phải thu
• Chi phí trả sau

Tài khoản doanh thu và thu nhập khác

Tài khoản doanh thu và thu nhập khác phản ánh các khoản doanh thu và thu nhập khác của ngân hàng, bao gồm:

• Doanh thu hoạt động ngân hàng
• Doanh thu hoạt động đầu tư
• Doanh thu hoạt động khác
• Thu nhập khác

Tài khoản chi phí và lỗ khác

Tài khoản chi phí và lỗ khác phản ánh các khoản chi phí và lỗ khác của ngân hàng, bao gồm:

• Chi phí hoạt động ngân hàng
• Chi phí hoạt động đầu tư
• Chi phí hoạt động khác
• Lỗ khác

Tài khoản chênh lệch tỷ giá hối đoái

Tài khoản chênh lệch tỷ giá hối đoái phản ánh chênh lệch tỷ giá hối đoái phát sinh trong quá trình hoạt động của ngân hàng, bao gồm:

• Chênh lệch tỷ giá hối đoái lãi
• Chênh lệch tỷ giá hối đoái lỗ

Tài khoản điều chỉnh

Tài khoản điều chỉnh phản ánh các khoản điều chỉnh cần thiết cho các tài khoản kế toán khác, bao gồm:

• Điều chỉnh do sai sót
• Điều chỉnh do thay đổi chính sách kế toán
• Điều chỉnh do các yếu tố khác

Ngoài 8 loại tài khoản trên, ngân hàng thương mại có thể mở thêm các tài khoản kế toán phụ để phục vụ cho yêu cầu quản lý của mình.

Trên đây là một số thông tin về Hệ thống tài khoản kế toán ngân hàng thương mại. Hy vọng với những thông tin ACC đã cung cấp sẽ giúp bạn giải đáp được những thắc mắc về vấn đề trên. Nếu bạn cần hỗ trợ hãy đừng ngần ngại mà liên hệ với Công ty Kế toán Kiểm toán ACC, để được chúng tôi hỗ trợ nhanh chóng. ACC cam kết sẽ giúp bạn có trải nghiệm tốt nhất về các dịch vụ mà mình cung cấp đến khách hàng. Chúng tôi luôn đồng hành pháp lý cùng bạn