Phân loại các phương pháp hạch toán kế toán

Phương pháp hạch toán kế toán là tổng hợp các biện pháp, phương thức mà kế toán sử dụng để thu thập, xử lý và ghi chép các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh trong doanh nghiệp, tổ chức. Vậy phân loại các phương pháp hạch kế toán như thế nào ? Hãy để bài viết này của ACC giúp bạn hiểu rõ hơn 

1. Hạch toán kế toán 

Hạch toán kế toán là một hệ thống thu thập, xử lý và cung cấp thông tin về tình hình tài chính, kinh tế của một đơn vị. Hạch toán kế toán là một công cụ quan trọng trong việc quản lý và điều hành hoạt động của doanh nghiệp.

Nội dung của hạch toán kế toán bao gồm:

• Lập chứng từ kế toán: Chứng từ kế toán là những giấy tờ và vật mang tin phản ánh nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh và đã hoàn thành, làm căn cứ ghi sổ kế toán. Chứng từ kế toán phải được lập đầy đủ, chính xác, kịp thời và có giá trị pháp lý.
• Ghi sổ kế toán: Các chứng từ kế toán sau khi được lập sẽ được dùng làm căn cứ để ghi sổ kế toán. Việc ghi sổ kế toán phải được thực hiện theo nguyên tắc ghi sổ kép, đảm bảo tính chính xác, trung thực và đầy đủ của thông tin kế toán.
• Kết chuyển tài khoản kế toán: Cuối kỳ kế toán, các số dư cuối kỳ của tài khoản kế toán được kết chuyển vào các tài khoản tổng hợp để lập báo cáo tài chính.
• Lập báo cáo tài chính: Báo cáo tài chính là tập hợp các báo cáo phản ánh tình hình tài chính, kinh tế của một đơn vị trong một kỳ kế toán. Báo cáo tài chính bao gồm Bảng cân đối kế toán, Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, Báo cáo lưu chuyển tiền tệ, Bảng cân đối kế toán có thuyết minh.

Các phương pháp kế toán được sử dụng phổ biến hiện nay bao gồm:

• Phương pháp ghi sổ kép: Phương pháp này yêu cầu mỗi nghiệp vụ kinh tế được ghi lại hai lần, một lần ở bên nợ và một lần ở bên có của một tài khoản. Điều này đảm bảo rằng tổng số tiền nợ và tổng số tiền có luôn bằng nhau.
• Phương pháp kế toán dồn tích: Phương pháp này ghi nhận các nghiệp vụ kinh tế theo thời gian, bất kể khi nào tiền mặt được thực sự nhận hoặc trả. Điều này đảm bảo rằng tất cả các chi phí và doanh thu được ghi nhận trong kỳ kinh doanh mà chúng phát sinh.
• Phương pháp kế toán tiền mặt: Phương pháp này chỉ ghi nhận các nghiệp vụ kinh tế khi tiền mặt được thực sự nhận hoặc trả. Điều này đơn giản hơn phương pháp kế toán dồn tích nhưng có thể dẫn đến sai lệch trong báo cáo tài chính.

Hạch toán kế toán có vai trò quan trọng trong việc:

• Quản lý tài chính, kinh tế của doanh nghiệp: Hạch toán kế toán giúp doanh nghiệp theo dõi, kiểm soát tình hình tài sản, nguồn vốn và quá trình kinh doanh của doanh nghiệp. Từ đó, doanh nghiệp có thể đưa ra các quyết định quản lý phù hợp.
• Lập báo cáo tài chính: Báo cáo tài chính là một nguồn thông tin quan trọng đối với các đối tượng sử dụng, bao gồm: chủ sở hữu, nhà đầu tư, ngân hàng, cơ quan thuế,… Hạch toán kế toán giúp doanh nghiệp lập báo cáo tài chính chính xác và đầy đủ, đáp ứng yêu cầu của các đối tượng sử dụng.
• Tuân thủ pháp luật: Hạch toán kế toán phải tuân thủ các quy định của pháp luật về kế toán. Việc hạch toán kế toán đúng pháp luật giúp doanh nghiệp tránh được các rủi ro về pháp lý.

2. Phân loại hạch toán kế toán 

Hạch toán kế toán là quá trình ghi chép, xử lý, tổng hợp các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong doanh nghiệp theo đúng quy định của pháp luật. Hạch toán kế toán được phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau, bao gồm:

Phân loại theo nội dung phản ánh

• Hạch toán tài sản: Hạch toán tài sản là quá trình ghi chép, xử lý, tổng hợp các nghiệp vụ kinh tế phát sinh liên quan đến tài sản của doanh nghiệp. Tài sản của doanh nghiệp bao gồm tài sản cố định, tài sản lưu động, tài sản thuê tài chính, tài sản phi tài chính,…
• Hạch toán nguồn vốn: Hạch toán nguồn vốn là quá trình ghi chép, xử lý, tổng hợp các nghiệp vụ kinh tế phát sinh liên quan đến nguồn vốn của doanh nghiệp. Nguồn vốn của doanh nghiệp bao gồm vốn chủ sở hữu, vốn nợ,…
• Hạch toán doanh thu: Hạch toán doanh thu là quá trình ghi chép, xử lý, tổng hợp các nghiệp vụ kinh tế phát sinh liên quan đến doanh thu của doanh nghiệp. Doanh thu của doanh nghiệp bao gồm doanh thu bán hàng, doanh thu cung cấp dịch vụ,…
• Hạch toán chi phí: Hạch toán chi phí là quá trình ghi chép, xử lý, tổng hợp các nghiệp vụ kinh tế phát sinh liên quan đến chi phí của doanh nghiệp. Chi phí của doanh nghiệp bao gồm chi phí sản xuất, kinh doanh, chi phí quản lý, chi phí bán hàng, chi phí tài chính,…
• Hạch toán kết quả kinh doanh: Hạch toán kết quả kinh doanh là quá trình ghi chép, xử lý, tổng hợp các nghiệp vụ kinh tế phát sinh liên quan đến kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Kết quả kinh doanh của doanh nghiệp bao gồm lãi, lỗ.

Phân loại theo thời gian phản ánh

• Hạch toán hiện hành: Hạch toán hiện hành là quá trình ghi chép, xử lý, tổng hợp các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong kỳ kế toán.
• Hạch toán tổng hợp: Hạch toán tổng hợp là quá trình tổng hợp các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong kỳ kế toán để lập báo cáo tài chính.

Phân loại theo tính chất của nghiệp vụ kinh tế

• Hạch toán nghiệp vụ kinh tế phát sinh thường xuyên: Hạch toán nghiệp vụ kinh tế phát sinh thường xuyên là quá trình ghi chép, xử lý, tổng hợp các nghiệp vụ kinh tế phát sinh thường xuyên trong kỳ kế toán.
• Hạch toán nghiệp vụ kinh tế phát sinh không thường xuyên: Hạch toán nghiệp vụ kinh tế phát sinh không thường xuyên là quá trình ghi chép, xử lý, tổng hợp các nghiệp vụ kinh tế phát sinh không thường xuyên trong kỳ kế toán.

Phân loại theo phương pháp ghi chép

• Hạch toán theo phương pháp chứng từ: Hạch toán theo phương pháp chứng từ là quá trình ghi chép, xử lý, tổng hợp các nghiệp vụ kinh tế phát sinh dựa trên chứng từ kế toán.
• Hạch toán theo phương pháp máy tính: Hạch toán theo phương pháp máy tính là quá trình ghi chép, xử lý, tổng hợp các nghiệp vụ kinh tế phát sinh bằng máy tính.

Phân loại theo hình thức tổ chức

• Hạch toán kế toán thủ công: Hạch toán kế toán thủ công là quá trình ghi chép, xử lý, tổng hợp các nghiệp vụ kinh tế phát sinh bằng tay.
• Hạch toán kế toán máy: Hạch toán kế toán máy là quá trình ghi chép, xử lý, tổng hợp các nghiệp vụ kinh tế phát sinh bằng máy tính.

Phân loại theo đối tượng sử dụng

• Hạch toán nội bộ: Hạch toán nội bộ là quá trình ghi chép, xử lý, tổng hợp các nghiệp vụ kinh tế phát sinh phục vụ cho nhu cầu quản lý nội bộ của doanh nghiệp.
• Hạch toán ngoại bộ: Hạch toán ngoại bộ là quá trình ghi chép, xử lý, tổng hợp các nghiệp vụ kinh tế phát sinh phục vụ cho nhu cầu cung cấp thông tin cho các bên liên quan bên ngoài doanh nghiệp.

3. Phương pháp hạch toán kế toán

Phương pháp hạch toán kế toán là phương pháp kế toán phản ánh các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh trong doanh nghiệp một cách có hệ thống, theo trình tự nhất định, đảm bảo tính chính xác, trung thực và đầy đủ của thông tin kế toán.

Các phương pháp hạch toán kế toán

Có 2 phương pháp hạch toán kế toán chính, đó là:

• Phương pháp hạch toán chứng từ

Phương pháp hạch toán chứng từ là phương pháp kế toán ghi chép các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh vào chứng từ kế toán, sau đó tổng hợp số liệu trên chứng từ kế toán vào sổ kế toán. Phương pháp này được sử dụng phổ biến trong các doanh nghiệp.

• Phương pháp hạch toán máy

Phương pháp hạch toán máy là phương pháp kế toán sử dụng máy tính để ghi chép, xử lý và cung cấp thông tin kế toán. Phương pháp này được sử dụng ngày càng phổ biến trong các doanh nghiệp lớn.

Các bước hạch toán kế toán

Quá trình hạch toán kế toán được thực hiện theo các bước sau:

Phát hiện nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh

Bước đầu tiên của quá trình hạch toán kế toán là phát hiện các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh trong doanh nghiệp. Các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh có thể được phát hiện thông qua các nguồn sau:

• Hợp đồng, hóa đơn, chứng từ mua bán, giao dịch,…
• Báo cáo của các bộ phận trong doanh nghiệp

Kiểm kê tài sản, hàng hóa

Kiểm tra, giám sát hoạt động của doanh nghiệp

Phân loại nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh

Sau khi phát hiện các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh, kế toán cần phân loại các nghiệp vụ này theo các tiêu thức khác nhau, bao gồm:

• Theo nội dung kinh tế
• Theo đối tượng kế toán
• Theo thời gian phát sinh

Theo phương thức thanh toán

Lập chứng từ kế toán

Chứng từ kế toán là căn cứ để kế toán ghi chép các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh. Kế toán cần lập chứng từ kế toán theo đúng quy định của pháp luật và phù hợp với đặc điểm của từng nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh.

Ghi chép chứng từ kế toán

Sau khi lập chứng từ kế toán, kế toán cần ghi chép các chứng từ này vào sổ kế toán. Việc ghi chép chứng từ kế toán phải được thực hiện một cách chính xác, trung thực và đầy đủ.

Kết chuyển số liệu sổ kế toán

Kết thúc kỳ kế toán, kế toán cần thực hiện việc kết chuyển số liệu sổ kế toán để tổng hợp các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh trong kỳ.

Lập báo cáo kế toán

Báo cáo kế toán là sản phẩm cuối cùng của quá trình hạch toán kế toán. Báo cáo kế toán cung cấp thông tin về tình hình tài chính, kết quả hoạt động kinh doanh và tình hình lưu chuyển tiền tệ của doanh nghiệp.

Tầm quan trọng của phương pháp hạch toán kế toán

Phương pháp hạch toán kế toán có vai trò quan trọng đối với việc ghi chép, xử lý và cung cấp thông tin kế toán. Cụ thể, phương pháp này có những vai trò sau:

• Giúp phản ánh một cách chính xác, trung thực và đầy đủ tình hình và sự biến động của các đối tượng kế toán

Phương pháp hạch toán kế toán giúp kế toán ghi chép các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh một cách chính xác, trung thực và đầy đủ. Điều này đảm bảo tính trung thực và đáng tin cậy của thông tin kế toán, từ đó đáp ứng được các yêu cầu của quản lý, điều hành hoạt động của doanh nghiệp và các cơ quan quản lý nhà nước.

• Giúp kiểm tra, giám sát hoạt động của doanh nghiệp

Thông tin kế toán được phản ánh trên các sổ kế toán và báo cáo kế toán là cơ sở để doanh nghiệp kiểm tra, giám sát hoạt động của mình. Phương pháp hạch toán kế toán giúp đảm bảo tính hệ thống và logic của thông tin kế toán, từ đó giúp doanh nghiệp phát hiện kịp thời những sai sót, gian lận trong hoạt động kinh doanh.

• Giúp lập báo cáo tài chính

Báo cáo tài chính là một hệ thống các báo cáo kế toán tổng

Trên đây là một số thông tin về Phân loại các phương pháp hạch kế toán . Hy vọng với những thông tin ACC đã cung cấp sẽ giúp bạn giải đáp được những thắc mắc về vấn đề trên. Nếu bạn cần hỗ trợ hãy đừng ngần ngại mà liên hệ với Công ty Kế toán Kiểm toán ACC, để được chúng tôi hỗ trợ nhanh chóng. ACC cam kết sẽ giúp bạn có trải nghiệm tốt nhất về các dịch vụ mà mình cung cấp đến khách hàng. Chúng tôi luôn đồng hành pháp lý cùng bạn