Trích lập dự phòng là một công việc quan trọng đối với mọi doanh nghiệp. Việc trích lập dự phòng đúng quy định sẽ giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro, tăng cường tính minh bạch của báo cáo tài chính và tuân thủ quy định của pháp luật. Vậy trích lập dự phòng là gì? Hãy cùng ACC tìm hiểu về vấn đề này thông qua bài viết dưới đây nhé!
Trích lập dự phòng là gì? Những điều bạn cần biết
1. Trích lập dự phòng là gì?
Trích lập dự phòng là việc doanh nghiệp trích một phần lợi nhuận hoặc thu nhập để dự phòng cho các rủi ro có thể xảy ra trong tương lai. Trích lập dự phòng là một phần quan trọng trong kế hoạch tài chính của mọi doanh nghiệp để đảm bảo sự bền vững và ổn định trong hoạt động kinh doanh.
2. Các loại trích lập dự phòng
2.1 Cấp độ của trích lập dự phòng chia theo cấp độ
Cấp độ của trích lập dự phòng có thể được chia thành 3 cấp độ chính:
Cấp độ quốc gia
Cấp độ quốc gia là cấp độ cao nhất của trích lập dự phòng. Dự phòng ở cấp độ này được thực hiện bởi Nhà nước nhằm phòng ngừa, ứng phó với các rủi ro, biến cố lớn, bất khả kháng, có thể gây thiệt hại nghiêm trọng đến kinh tế – xã hội của đất nước.
Một số loại dự phòng ở cấp độ quốc gia bao gồm:
- Dự phòng quốc gia cho thiên tai, bão lũ
- Dự phòng quốc gia cho dịch bệnh
- Dự phòng quốc gia cho an ninh, quốc phòng
Cấp độ doanh nghiệp
Cấp độ doanh nghiệp là cấp độ trung gian của trích lập dự phòng. Dự phòng ở cấp độ này được thực hiện bởi doanh nghiệp nhằm phòng ngừa, ứng phó với các rủi ro, tổn thất có thể xảy ra trong quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Một số loại dự phòng ở cấp độ doanh nghiệp bao gồm:
- Dự phòng cho các khoản nợ khó đòi
- Dự phòng cho các khoản chi phí trả trước
- Dự phòng cho các khoản tổn thất chưa được xử lý
- Cấp độ cá nhân và gia đình
Cấp độ cá nhân và gia đình
Cấp độ cá nhân và gia đình là cấp độ thấp nhất của trích lập dự phòng. Dự phòng ở cấp độ này được thực hiện bởi cá nhân và gia đình nhằm phòng ngừa, ứng phó với các rủi ro, biến cố có thể xảy ra trong cuộc sống.
Một số loại dự phòng ở cấp độ cá nhân và gia đình bao gồm:
- Dự phòng cho chi phí y tế
- Dự phòng cho chi phí giáo dục
- Dự phòng cho chi phí hưu trí
2.2 Các quỹ dự trữ, dự phòng trong ngân hàng
Quỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ: Được trích lập từ 5% lợi nhuận ròng hàng năm để bổ sung vốn điều lệ của ngân hàng. Quỹ này được lập cho đến khi bằng 50% vốn điều lệ thực có tại thời điểm trích lập quỹ.
Quỹ dự trữ đặc biệt: Được trích lập từ 0,5% tổng dư nợ cho vay của ngân hàng để dự phòng cho các rủi ro có thể phát sinh trong hoạt động cho vay của ngân hàng.
Quỹ dự phòng rủi ro tín dụng: Được trích lập từ 0,5% tổng dư nợ cho vay có rủi ro của ngân hàng để dự phòng cho các tổn thất có thể phát sinh do khách hàng không trả được nợ.
Đây là khoản dự phòng đối với từng khoản nợ cụ thể. Công thức tính là:
R =i=1nRi
Trong đó:
- R : tổng số tiền trích lập dự phòng.
- i=1n : tổng số tiền dự phòng cụ thể của khách hàng từ số dư nợ thứ 1 đến số dư nợ thứ n.
- Ri = (Ai – Ci) x r : tổng số tiền dự phòng cụ thể của số dư nợ gốc thứ i (Ai là dư nợ gốc thứ i, Ci là giá trị khấu trừ tài sản bảo đảm cho khoản nợ thứ i, r là tỷ lệ trích lập dự phòng cụ thể theo nhóm)
Quỹ dự phòng rủi ro thị trường: Được trích lập từ 0,5% tổng giá trị danh mục đầu tư của ngân hàng để dự phòng cho các tổn thất có thể phát sinh do biến động giá cả thị trường.
2.3 Các quỹ dự phòng đối với doanh nghiệp thông thường
Theo quy định của pháp luật Việt Nam, các doanh nghiệp thông thường được phép trích lập các quỹ dự phòng sau:
- Quỹ dự phòng bảo hành sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, công trình xây dựng
- Quỹ dự phòng giảm giá hàng tồn kho
- Quỹ dự phòng tổn thất tài sản
- Quỹ dự phòng nợ khó đòi
- Quỹ dự phòng bảo hiểm xã hội
- Quỹ dự phòng khác
3. Những quy định về trích lập dự phòng
Quy định về trích lập dự phòng được quy định của Luật Kế toán năm 2021 và Thông tư 48/2019/TT-BTC hướng dẫn trích lập và xử lý các khoản dự phòng.Khi thực hiện trích lập dự phòng, doanh nghiệp cần tuân thủ các nguyên tắc sau để đảm bảo tính chính xác và hiệu quả:
- Doanh nghiệp cần thực hiện việc trích lập dự phòng và hoàn nhập các khoản dự phòng vào thời điểm lập Báo cáo tài chính. Điều này giúp đảm bảo các số liệu tài chính phản ánh đúng tình hình thực tế của doanh nghiệp tại thời điểm báo cáo.
- Các khoản dự phòng phải được tính vào chi phí được trừ khi xác định phần thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp. Điều này giúp giảm thu nhập chịu thuế và tối ưu hóa nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp.
- Các khoản trích lập dự phòng hàng tồn kho không được cao hơn giá thị trường, và giá trị của các khoản dự phòng nợ phải thu khó đòi không được cao hơn giá trị có thể thu hồi tại thời điểm lập báo cáo. Nguyên tắc này giúp doanh nghiệp tránh việc ghi nhận dự phòng quá mức, gây ảnh hưởng đến tình hình tài chính.
- Doanh nghiệp không được trích lập dự phòng đối với các khoản đầu tư ra nước ngoài. Điều này đảm bảo rằng các khoản đầu tư quốc tế không bị ảnh hưởng bởi các khoản dự phòng nội bộ.
4. Mục đích của việc trích lập dự phòng
Mục đích của việc trích lập dự phòng là để đảm bảo tính trung thực và hợp lý trong báo cáo tài chính, đồng thời giúp doanh nghiệp có thể dự phòng cho những chi phí, bù đắp những tổn thất có thể xảy ra trong tương lai.
Cụ thể, việc trích lập dự phòng giúp:
- Đảm bảo tính trung thực và hợp lý trong báo cáo tài chính: Báo cáo tài chính phản ánh tình hình tài chính của doanh nghiệp tại một thời điểm nhất định. Việc trích lập dự phòng giúp dự báo những chi phí, tổn thất có thể xảy ra trong tương lai, từ đó phản ánh đúng tình hình tài chính của doanh nghiệp.
- Giúp doanh nghiệp có thể dự phòng cho những chi phí, bù đắp những tổn thất có thể xảy ra trong tương lai: Việc trích lập dự phòng giúp doanh nghiệp có một khoản tiền dự trữ để chi trả cho những chi phí, tổn thất có thể xảy ra trong tương lai, từ đó giảm thiểu rủi ro cho doanh nghiệp.
Trên đây là một số thông tin về trích lập dự phòng là gì? Những điều bạn cần biết. Hy vọng với những thông tin ACC đã cung cấp sẽ giúp bạn giải đáp được những thắc mắc về vấn đề trên. Nếu bạn cần hỗ trợ hãy đừng ngần ngại mà liên hệ với Công ty Kế toán Kiểm toán ACC, để được chúng tôi hỗ trợ nhanh chóng. ACC cam kết sẽ giúp bạn có trải nghiệm tốt nhất về các dịch vụ mà mình cung cấp đến khách hàng.
