Tính giá thành sản phẩm là gì? Cách tính giá thành sản phảm

Việc tính toán giá thành sản phẩm là một quá trình quan trọng giúp doanh nghiệp đưa ra các quyết định kinh doanh hiệu quả. Bằng cách hiểu rõ về các yếu tố cấu thành và các phương pháp tính giá thành, doanh nghiệp có thể kiểm soát chi phí, tăng lợi nhuận và nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường.

1. Thế nào là tính giá thành sản phẩm?

Tính giá thành sản phẩm là quá trình xác định tổng chi phí mà một doanh nghiệp phải bỏ ra để sản xuất ra một sản phẩm cụ thể. Việc tính toán chính xác giá thành sản phẩm là vô cùng quan trọng vì nó giúp doanh nghiệp:

• Xác định giá bán: Đặt ra mức giá hợp lý để đảm bảo lợi nhuận và cạnh tranh trên thị trường.
• Quản lý chi phí: Nhận biết những khoản chi phí nào đang tiêu tốn nhiều nhất và tìm cách cắt giảm.
• Đánh giá hiệu quả sản xuất: So sánh giá thành sản phẩm thực tế với giá thành dự kiến để đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.
• Lập kế hoạch sản xuất: Dự báo chi phí và lên kế hoạch sản xuất hiệu quả hơn

Dưới đây là một bài tập kế toán tính giá thành sản phẩm cùng với đáp án. Trong bài tập này, chúng ta sẽ sử dụng phương pháp trực tiếp để tính giá thành sản phẩm.

2. Cách tính giá thành sản phẩm

Việc lựa chọn công thức tính giá thành sản phẩm phù hợp phụ thuộc rất nhiều vào đặc thù của từng doanh nghiệp, quy mô sản xuất, tính chất sản phẩm và yêu cầu quản lý.

2.1 Phương pháp tính giá thành giản đơn (trực tiếp)

Tổng giá thành sản xuất

=

Chi phí sản xuất dở dang đầu kỳ

+

Chi phí sản xuất trong kỳ

–

Chi phí sản xuất dở dang cuối kỳ

• Ưu điểm: Dễ hiểu, dễ tính toán, phù hợp với các doanh nghiệp sản xuất đơn giản, quy trình sản xuất ngắn.
• Nhược điểm: Không phản ánh đầy đủ các chi phí phát sinh, có thể dẫn đến sai lệch trong đánh giá hiệu quả sản xuất.
• Áp dụng: Các doanh nghiệp sản xuất điện, nước, khai thác khoáng sản, sản xuất hàng hóa với quy trình công nghệ đơn giản.

2.2 Phương pháp tính giá thành theo từng giai đoạn sản xuất

• Ưu điểm: Phân tích chi tiết chi phí ở từng giai đoạn, giúp xác định các khâu phát sinh chi phí cao để cải tiến.
• Nhược điểm: Phức tạp hơn phương pháp giản đơn, đòi hỏi hệ thống kế toán chi tiết.
• Áp dụng: Các doanh nghiệp sản xuất nhiều giai đoạn, sản phẩm đa dạng.

2.3 Phương pháp tính giá thành theo đơn đặt hàng

Giá thành của từng đơn hàng

=

Tổng chi phí nguyên vật liệu trực tiếp

+

Chi phí nhân công trực tiếp

+

Chi phí sản xuất chung (*)

• Ưu điểm: Phù hợp với các doanh nghiệp sản xuất theo đơn đặt hàng, giúp xác định giá thành chính xác cho từng đơn hàng.
• Nhược điểm: Phải theo dõi chi phí cho từng đơn hàng, gây khó khăn trong quản lý.
• Áp dụng: Các doanh nghiệp sản xuất hàng hóa theo yêu cầu khách hàng, sản phẩm độc đáo.

2.4 Phương pháp tính giá thành sản phẩm theo đơn đặt hàng

• Phương pháp này được áp dụng trong các doanh nghiệp có nhu cầu phần lớn về bán nửa thành phẩm ra ngoài hoặc có nhu cầu hạch toán quản lý nội bộ cao giữa các giai đoạn công nghệ (bộ phận, phân xưởng), doanh nghiệp phải xác định giá thành phẩm trước khi xác định giá thành sản phẩm.

2.5 Phương pháp tính giá thành tiêu chuẩn

Giá thành thực tế sản phẩm

=

Giá thành định mức đơn vị sản phẩm từng loại

x

Tỷ lệ chi phí (%)

• Ưu điểm: Giúp lập kế hoạch sản xuất, kiểm soát chi phí hiệu quả.
• Nhược điểm: Cần cập nhật thường xuyên tiêu chuẩn để đảm bảo tính chính xác.
• Áp dụng: Các doanh nghiệp sản xuất lớn, có hệ thống kế toán hiện đại.

2.6 Phương pháp tính giá thành ABC (Activity-Based Costing)

• Ưu điểm: Phân bổ chi phí chính xác dựa trên các hoạt động tiêu thụ tài nguyên, giúp xác định các hoạt động gây tốn kém.
• Nhược điểm: Phức tạp, đòi hỏi nhiều dữ liệu và thời gian để thực hiện.
• Áp dụng: Các doanh nghiệp sản xuất đa dạng sản phẩm, chi phí sản xuất phức tạp.

3. Ví dụ về tính giá thành sản phẩm

Chi phí nguyên vật liệu: 10,000,000 VND
Chi phí tiền lương: 5,000,000 VND
Chi phí điện nước: 2,000,000 VND
Chi phí khấu hao máy móc: 3,000,000 VND
Sản lượng sản phẩm: 1,000 sản phẩm

Các bước tính:

Tính chi phí sản xuất dở dang đầu kỳ.
Tính chi phí sản xuất phát sinh trong kỳ.
Tính giá trị sản phẩm dở dang cuối kỳ.
Tính giá thành sản phẩm hoàn thành trong kỳ.

Đáp án:

Bước 1: Tính chi phí sản xuất dở dang đầu kỳ

Chi phí sản xuất dở dang đầu kỳ = Chi phí nguyên vật liệu + Chi phí tiền lương + Chi phí điện nước + Chi phí khấu hao máy móc
= 10,000,000 + 5,000,000 + 2,000,000 + 3,000,000
= 20,000,000 VND

Bước 2: Tính chi phí sản xuất phát sinh trong kỳ

Do bài toán không cung cấp thông tin chi phí sản xuất phát sinh trong kỳ, giả sử chi phí này là 5,000,000 VND.

Bước 3: Tính giá trị sản phẩm dở dang cuối kỳ

Giá trị sản phẩm dở dang cuối kỳ = (Sản lượng sản phẩm * Chi phí sản xuất phát sinh trong kỳ) / Sản lượng sản phẩm
= (1,000 * 5,000,000) / 1,000
= 5,000,000 VND

Bước 4: Tính giá thành sản phẩm hoàn thành trong kỳ

Giá thành sản phẩm hoàn thành trong kỳ = Chi phí sản xuất dở dang đầu kỳ + Chi phí sản xuất phát sinh trong kỳ – Giá trị sản phẩm dở dang cuối kỳ
= 20,000,000 + 5,000,000 – 5,000,000
= 20,000,000 VND
Vậy là giá thành sản phẩm hoàn thành trong kỳ là 20,000,000 VND.

Trên đây Kế toán Kiểm toán Thuế ACC đã cung cấp cho bạn kiến thức về Bài tập và đáp án kế toán tính giá thành sản phẩm. Nếu bạn cần hỗ trợ hãy đừng ngần ngại mà liên hệ với Công ty Kế toán Kiểm toán ACC, để được chúng tôi hỗ trợ nhanh chóng. ACC cam kết sẽ giúp bạn có trải nghiệm tốt nhất về các dịch vụ mà mình cung cấp đến khách hàng. Chúng tôi luôn đồng hành pháp lý cùng bạn.