Kế toán chi phí sản xuất là một phần quan trọng trong quá trình quản lý doanh nghiệp, giúp xác định mức đầu tư vào việc sản xuất hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ. Tính giá thành sản phẩm là quá trình quan trọng để định giá sản phẩm hoặc dịch vụ này, giúp doanh nghiệp đưa ra quyết định về giá cả, lợi nhuận, và chiến lược kinh doanh.Cùng công ty kế toán kiểm toán thuế ACC sẽ tìm hiểu bài tập kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm nhé!
Bài tập 1:
Công ty XYZ sản xuất sản phẩm A và B. Dưới đây là thông tin về hoạt động của công ty trong một tháng cụ thể:
- Sản phẩm A:
- Số lượng sản xuất: 1,000 đơn vị
- Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp: 10,000 đơn vị tiền tệ
- Chi phí lao động trực tiếp: 5,000 đơn vị tiền tệ
- Chi phí sản xuất gián tiếp: 2,000 đơn vị tiền tệ
- Sản phẩm B:
- Số lượng sản xuất: 800 đơn vị
- Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp: 8,000 đơn vị tiền tệ
- Chi phí lao động trực tiếp: 4,000 đơn vị tiền tệ
- Chi phí sản xuất gián tiếp: 2,500 đơn vị tiền tệ
Hãy tính giá thành sản phẩm cho mỗi sản phẩm (A và B) và tính lợi nhuận toàn bộ của công ty sau một tháng.
Lời giải:
Bước 1: Tính tổng chi phí trực tiếp cho từng sản phẩm:
Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp + Chi phí lao động trực tiếp
Cho sản phẩm A: Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp A = 10,000 đơn vị tiền tệ Chi phí lao động trực tiếp A = 5,000 đơn vị tiền tệ Tổng chi phí trực tiếp A = 10,000 + 5,000 = 15,000 đơn vị tiền tệ
Cho sản phẩm B: Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp B = 8,000 đơn vị tiền tệ Chi phí lao động trực tiếp B = 4,000 đơn vị tiền tệ Tổng chi phí trực tiếp B = 8,000 + 4,000 = 12,000 đơn vị tiền tệ
Bước 2: Tính giá thành sản phẩm cho từng sản phẩm:
Tổng chi phí trực tiếp + Chi phí sản xuất gián tiếp
Giá thành sản phẩm A = Tổng chi phí trực tiếp A + Chi phí sản xuất gián tiếp A Giá thành sản phẩm A = 15,000 + 2,000 = 17,000 đơn vị tiền tệ
Giá thành sản phẩm B = Tổng chi phí trực tiếp B + Chi phí sản xuất gián tiếp B Giá thành sản phẩm B = 12,000 + 2,500 = 14,500 đơn vị tiền tệ
Bước 3: Tính lợi nhuận toàn bộ của công ty:
Lợi nhuận = Doanh thu – Tổng giá thành sản phẩm
Giả sử doanh thu từ bán hàng là 30,000 đơn vị tiền tệ.
Lợi nhuận toàn bộ = 30,000 – (Giá thành sản phẩm A x Số lượng sản xuất A + Giá thành sản phẩm B x Số lượng sản xuất B) Lợi nhuận toàn bộ = 30,000 – (17,000 x 1,000 + 14,500 x 800) = 30,000 – (17,000,000 + 11,600,000) = 30,000 – 28,600,000 = 1,400,000 đơn vị tiền tệ
Lợi nhuận toàn bộ của công ty sau một tháng là 1,400,000 đơn vị tiền tệ.
Bài tập 2:
Công ty ABC sản xuất sản phẩm A và B. Hãy tính giá thành sản phẩm A và B dựa trên thông tin sau đây:
Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp (Direct Materials Cost):
- Sản phẩm A: 1.500.000 VNĐ
- Sản phẩm B: 2.000.000 VNĐ
Chi phí lao động trực tiếp (Direct Labor Cost):
- Sản phẩm A: 800.000 VNĐ
- Sản phẩm B: 1.200.000 VNĐ
Chi phí năng suất trực tiếp (Direct Overhead Cost):
- Sản phẩm A: 300.000 VNĐ
- Sản phẩm B: 500.000 VNĐ
Sản phẩm A được sản xuất 1.000 đơn vị, trong khi sản phẩm B được sản xuất 1.500 đơn vị.
Yêu cầu: Tính giá thành sản phẩm A và B bằng cách sử dụng phương pháp tích hợp chi phí sản xuất (Absorption Costing).
Lời giải:
Bước 1: Tính tổng chi phí trực tiếp của mỗi sản phẩm:
- Chi phí trực tiếp sản phẩm A: Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp + Chi phí lao động trực tiếp + Chi phí năng suất trực tiếp = 1,500,000 VNĐ + 800,000 VNĐ + 300,000 VNĐ = 2,600,000 VNĐ
- Chi phí trực tiếp sản phẩm B: Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp + Chi phí lao động trực tiếp + Chi phí năng suất trực tiếp = 2,000,000 VNĐ + 1,200,000 VNĐ + 500,000 VNĐ = 3,700,000 VNĐ
Bước 2: Tính giá thành sản phẩm bằng cách phân bổ tổng chi phí trực tiếp và giá trị tồn kho cuối kỳ (nếu có):
- Giá trị tồn kho cuối kỳ (Ending Inventory): Điều này đòi hỏi bạn biết số lượng sản phẩm chưa bán vào cuối kỳ. Giả sử có 200 đơn vị sản phẩm A và 300 đơn vị sản phẩm B trong tồn kho cuối kỳ.
Bước 3: Tính giá thành sản phẩm (Cost of Goods Sold – COGS) bằng cách sử dụng phương trình sau:
- COGS (sản phẩm A) = Sản lượng sản phẩm A đã bán x Giá thành sản phẩm A
- COGS (sản phẩm B) = Sản lượng sản phẩm B đã bán x Giá thành sản phẩm B
- COGS (sản phẩm A) = (1,000 – 200) x 2,600,000 VNĐ = 800,000,000 VNĐ
- COGS (sản phẩm B) = (1,500 – 300) x 3,700,000 VNĐ = 5,550,000,000 VNĐ
Bước 4: Tính giá thành sản phẩm cho sản phẩm A và B:
- Giá thành sản phẩm A = Chi phí trực tiếp sản phẩm A + (COGS sản phẩm A / Sản lượng sản phẩm A đã bán)
- Giá thành sản phẩm B = Chi phí trực tiếp sản phẩm B + (COGS sản phẩm B / Sản lượng sản phẩm B đã bán)
- Giá thành sản phẩm A = 2,600,000 VNĐ + (800,000,000 VNĐ / 1,000) = 2,600,000 VNĐ + 800,000 VNĐ = 3,400,000 VNĐ
- Giá thành sản phẩm B = 3,700,000 VNĐ + (5,550,000,000 VNĐ / 1,500) = 3,700,000 VNĐ + 3,700,000 VNĐ = 7,400,000 VNĐ
Vậy, giá thành sản phẩm A là 3,400,000 VNĐ và giá thành sản phẩm B là 7,400,000 VNĐ khi sử dụng phương pháp tích hợp chi phí sản xuất (Absorption Costing).
Bài tập 3:
Công ty ABC sản xuất một sản phẩm gốm sứ và có các thông tin sau đây về hoạt động trong tháng:
- Số lượng sản phẩm sản xuất: 5.000 đơn vị.
- Chi phí nguyên vật liệu tiêu hao: 30.000.000 VND.
- Chi phí lao động trực tiếp (tiền lương cho công nhân sản xuất): 15.000.000 VND.
- Chi phí năng lượng (điện, nước) trong xưởng sản xuất: 5.000.000 VND.
- Chi phí máy móc và thiết bị sản xuất: 10.000.000 VND.
- Chi phí quản lý sản xuất và quản lý nhà máy: 8.000.000 VND.
- Doanh thu bán hàng: 100.000.000 VND.
Hãy tính giá thành sản phẩm và lãi gộp (lãi trước thuế) của Công ty ABC trong tháng.
Lời giải:
Để tính giá thành sản phẩm, ta cần tạo ra một biểu đồ chi phí sản xuất:
- Chi phí nguyên vật liệu tiêu hao: 30.000.000 VND.
- Chi phí lao động trực tiếp: 15.000.000 VND.
- Chi phí năng lượng: 5.000.000 VND.
- Chi phí máy móc và thiết bị: 10.000.000 VND.
- Chi phí quản lý sản xuất và quản lý nhà máy: 8.000.000 VND.
Tổng chi phí sản xuất = 30.000.000 + 15.000.000 + 5.000.000 + 10.000.000 + 8.000.000 = 68.000.000 VND
Số lượng sản phẩm sản xuất: 5.000 đơn vị.
Giá thành sản phẩm = Tổng chi phí sản xuất / Số lượng sản phẩm sản xuất Giá thành sản phẩm = 68.000.000 VND / 5.000 đơn vị = 13.600 VND/đơn vị.
Doanh thu bán hàng: 100.000.000 VND.
Lãi gộp = Doanh thu bán hàng – Tổng chi phí sản xuất Lãi gộp = 100.000.000 VND – 68.000.000 VND = 32.000.000 VND.
Vậy, lãi gộp của Công ty ABC trong tháng là 32.000.000 VND.
Trong bài tập này, Công ty Kế toán Kiểm toán Thuế ACC sẽ xem xét cách thu thập, phân loại, và ghi nhận các loại chi phí liên quan đến sản xuất, từ chi phí nguyên liệu đến chi phí lao động và chi phí quản lý. Chúng ta cũng sẽ tìm hiểu cách tính giá thành sản phẩm bằng các phương pháp khác nhau như phương pháp trực tiếp, phương pháp gián tiếp, hay phương pháp ABC (Activity-Based Costing).
