Thuyết minh báo cáo tài chính là một bộ phận hợp thành không thể tách rời của Báo cáo tài chính, có vai trò cung cấp thông tin bổ sung, giải thích, làm rõ một số nội dung đã được trình bày trong Báo cáo tài chính. Vậy Thuyết minh báo cáo tài chính là gì ? Hãy để bài viết này của ACC giúp bạn hiểu rõ hơn
1. Báo cáo tài chính là gì ?
Báo cáo tài chính là bộ tài liệu phản ánh tình hình tài chính của một doanh nghiệp tại một thời điểm nhất định hoặc trong một khoảng thời gian nhất định. Báo cáo tài chính bao gồm ba loại chính:
- Bảng cân đối kế toán: Bảng cân đối kế toán phản ánh tình hình tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp tại một thời điểm nhất định.
- Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh: Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh phản ánh kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong một kỳ kế toán.
- Báo cáo lưu chuyển tiền tệ: Báo cáo lưu chuyển tiền tệ phản ánh dòng tiền vào và ra của doanh nghiệp trong một kỳ kế toán.
Báo cáo tài chính được sử dụng bởi các đối tượng khác nhau, bao gồm:
- Doanh nghiệp: Doanh nghiệp sử dụng báo cáo tài chính để đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh, xác định các điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của doanh nghiệp.
- Nhà đầu tư: Nhà đầu tư sử dụng báo cáo tài chính để đánh giá khả năng sinh lời của doanh nghiệp, xác định mức độ rủi ro khi đầu tư vào doanh nghiệp.
- Ngân hàng và các tổ chức tín dụng: Ngân hàng và các tổ chức tín dụng sử dụng báo cáo tài chính để đánh giá khả năng trả nợ của doanh nghiệp, xác định mức độ rủi ro khi cho doanh nghiệp vay vốn.
Báo cáo tài chính được lập theo các chuẩn mực kế toán do Bộ Tài chính ban hành. Các chuẩn mực kế toán quy định về cách thức lập báo cáo tài chính, các thông tin cần được trình bày trong báo cáo tài chính,…
Báo cáo tài chính là một công cụ quan trọng giúp các đối tượng sử dụng có cái nhìn toàn diện về tình hình tài chính của doanh nghiệp, từ đó đưa ra các quyết định kinh tế phù hợp.
2. Mục đích của thuyết minh báo cáo tài chính
Thuyết minh báo cáo tài chính là một bộ phận hợp thành không thể tách rời của báo cáo tài chính, có mục đích giải thích, bổ sung thông tin cho các thông tin trong báo cáo tài chính. Cụ thể, thuyết minh báo cáo tài chính có các mục đích sau:
- Giải thích các thông tin trong báo cáo tài chính
- Thuyết minh báo cáo tài chính giải thích các thông tin trong báo cáo tài chính một cách chi tiết và rõ ràng hơn. Điều này giúp người sử dụng báo cáo tài chính hiểu rõ hơn về tình hình tài chính của doanh nghiệp.
Ví dụ, thuyết minh báo cáo tài chính có thể giải thích các thông tin sau:
- Ý nghĩa của các chỉ tiêu tài chính
- Cách thức tính toán các chỉ tiêu tài chính
- Các giả định và ước tính kế toán
- Các sự kiện và giao dịch bất thường
Bổ sung thông tin cho báo cáo tài chính
Thuyết minh báo cáo tài chính bổ sung các thông tin cần thiết mà báo cáo tài chính không thể phản ánh đầy đủ. Điều này giúp người sử dụng báo cáo tài chính có cái nhìn toàn diện hơn về tình hình tài chính của doanh nghiệp.
Ví dụ, thuyết minh báo cáo tài chính có thể bổ sung các thông tin sau:
- Các khoản mục tài sản và nợ phải trả khác
- Các khoản mục thu nhập và chi phí khác
- Các thông tin về chính sách kế toán của doanh nghiệp
- Các thông tin về các bên liên quan
Tuân thủ các quy định của pháp luật
Thuyết minh báo cáo tài chính phải tuân thủ các quy định của pháp luật về kế toán và tài chính. Điều này giúp đảm bảo tính trung thực và minh bạch của báo cáo tài chính.
Ví dụ, theo quy định của Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 22, thuyết minh báo cáo tài chính phải cung cấp các thông tin sau:
- Các chính sách kế toán được sử dụng
- Các thay đổi chính sách kế toán
- Các ước tính kế toán
- Các sự kiện và giao dịch bất thường
- Các thông tin khác cần thiết để hiểu rõ báo cáo tài chính
Như vậy, thuyết minh báo cáo tài chính là một bộ phận quan trọng của báo cáo tài chính, có vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin cho người sử dụng báo cáo tài chính.
3. Nguyên tắc lập và trình bày thuyết minh báo cáo tài chính
Thuyết minh báo cáo tài chính là một phần không thể tách rời của báo cáo tài chính. Thuyết minh báo cáo tài chính cung cấp thông tin bổ sung cho các thông tin đã được trình bày trong báo cáo tài chính, giúp người sử dụng báo cáo tài chính hiểu rõ hơn về tình hình tài chính, tình hình kinh doanh và các rủi ro của doanh nghiệp.
Theo Chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS) 21, thuyết minh báo cáo tài chính phải tuân thủ các nguyên tắc sau:
- Tính toàn diện
Thuyết minh báo cáo tài chính phải trình bày đầy đủ các thông tin cần thiết để người sử dụng báo cáo tài chính có thể hiểu rõ tình hình tài chính, tình hình kinh doanh và các rủi ro của doanh nghiệp.
- Tính trung thực và khách quan
Thuyết minh báo cáo tài chính phải phản ánh trung thực và khách quan tình hình tài chính, tình hình kinh doanh và các rủi ro của doanh nghiệp.
- Tính trọng yếu
Thông tin được trình bày trong thuyết minh báo cáo tài chính phải có tính trọng yếu, nghĩa là thông tin đó có khả năng ảnh hưởng đến quyết định của người sử dụng báo cáo tài chính.
- Tính nhất quán
Cách thức trình bày thông tin trong thuyết minh báo cáo tài chính phải nhất quán với cách thức trình bày thông tin trong báo cáo tài chính.
- Tính rõ ràng
Thông tin được trình bày trong thuyết minh báo cáo tài chính phải rõ ràng, dễ hiểu và dễ so sánh.
Nội dung thuyết minh báo cáo tài chính
Thuyết minh báo cáo tài chính phải bao gồm các nội dung sau:
Thông tin tổng quát về doanh nghiệp
Thông tin tổng quát về doanh nghiệp bao gồm:
- Tên, địa chỉ, mã số thuế của doanh nghiệp.
- Hình thức tổ chức của doanh nghiệp.
- Loại hình doanh nghiệp.
- Ngành nghề kinh doanh chính.
- Thời gian hoạt động của doanh nghiệp.
Thông tin về các chính sách kế toán
Thông tin về các chính sách kế toán bao gồm:
- Các chính sách kế toán áp dụng trong kỳ báo cáo.
- Các thay đổi trong chính sách kế toán so với kỳ báo cáo trước.
Thông tin về các khoản mục trong báo cáo tài chính
Thông tin về các khoản mục trong báo cáo tài chính bao gồm:
- Giải thích chi tiết về từng khoản mục trong báo cáo tài chính.
- Các ước tính kế toán và các sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán.
Thông tin về các công cụ tài chính
Thông tin về các công cụ tài chính bao gồm:
- Tính chất và bản chất của các công cụ tài chính.
- Các rủi ro tài chính liên quan đến các công cụ tài chính.
Thông tin về các khoản nợ
Thông tin về các khoản nợ bao gồm:
- Tính chất và bản chất của các khoản nợ.
- Các rủi ro tài chính liên quan đến các khoản nợ.
Thông tin về các khoản đầu tư
Thông tin về các khoản đầu tư bao gồm:
- Tính chất và bản chất của các khoản đầu tư.
- Các rủi ro tài chính liên quan đến các khoản đầu tư.
Thông tin về các khoản thuế
Thông tin về các khoản thuế bao gồm:
- Các khoản thuế phải nộp.
- Các khoản thuế được hoàn.
Thông tin về các thông tin khác
Thông tin về các thông tin khác bao gồm:
- Các thông tin cần thiết khác để người sử dụng báo cáo tài chính có thể hiểu rõ tình hình tài chính, tình hình kinh doanh và các rủi ro của doanh nghiệp.
Thuyết minh báo cáo tài chính phải được lập và trình bày một cách rõ ràng, dễ hiểu và dễ so sánh. Người sử dụng báo cáo tài chính cần đọc kỹ thuyết minh báo cáo tài chính để hiểu rõ hơn về tình hình tài chính, tình hình kinh doanh và các rủi ro của doanh nghiệp.
4. Nội dung và phương pháp lập các chỉ tiêu thuyết minh báo cáo tài chính
Nội dung và phương pháp lập các chỉ tiêu thuyết minh báo cáo tài chính
- Nội dung của thuyết minh báo cáo tài chính
Theo Thông tư 200/2014/TT-BTC, thuyết minh báo cáo tài chính là một bộ phận hợp thành không thể tách rời của báo cáo tài chính, dùng để mô tả mang tính tường thuật hoặc phân tích chi tiết các thông tin số liệu đã được trình bày trong bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, báo cáo lưu chuyển tiền tệ cũng như các thông tin cần thiết khác theo yêu cầu của các chuẩn mực kế toán cụ thể.
Thuyết minh báo cáo tài chính cần trình bày các nội dung sau:
- Thông tin về cơ sở lập và trình bày báo cáo tài chính
- Các chính sách kế toán áp dụng
- Thông tin bổ sung cho các khoản mục trình bày trong báo cáo tài chính
- Phương pháp lập các chỉ tiêu thuyết minh báo cáo tài chính
Việc lập các chỉ tiêu thuyết minh báo cáo tài chính cần tuân thủ các nguyên tắc sau:
- Nguyên tắc trung thực và khách quan: Thông tin thuyết minh báo cáo tài chính phải phản ánh trung thực và khách quan tình hình tài chính và hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
- Nguyên tắc đầy đủ: Thông tin thuyết minh báo cáo tài chính phải đầy đủ, cung cấp cho người sử dụng báo cáo tài chính những thông tin cần thiết để hiểu và đánh giá đúng tình hình tài chính và hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
- Nguyên tắc rõ ràng: Thông tin thuyết minh báo cáo tài chính phải rõ ràng, dễ hiểu, dễ so sánh.
- Việc lập các chỉ tiêu thuyết minh báo cáo tài chính cần thực hiện theo các bước sau:
Bước 1: Xác định các chỉ tiêu thuyết minh cần lập
Các chỉ tiêu thuyết minh báo cáo tài chính được quy định tại Thông tư 200/2014/TT-BTC. Ngoài ra, doanh nghiệp có thể bổ sung các chỉ tiêu thuyết minh khác khi cần thiết để cung cấp thông tin đầy đủ cho người sử dụng báo cáo tài chính.
Bước 2: Thu thập số liệu cần thiết
Số liệu cần thiết để lập các chỉ tiêu thuyết minh báo cáo tài chính được lấy từ các nguồn sau:
- Số liệu từ các khoản mục trình bày trong bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, báo cáo lưu chuyển tiền tệ.
- Số liệu từ các sổ kế toán chi tiết.
- Số liệu từ các tài liệu kế toán khác.
Bước 3: Tính toán các chỉ tiêu thuyết minh
Các chỉ tiêu thuyết minh báo cáo tài chính được tính toán theo các công thức quy định tại Thông tư 200/2014/TT-BTC. Trong trường hợp cần thiết, doanh nghiệp có thể tự xây dựng các công thức tính toán phù hợp với tình hình cụ thể của doanh nghiệp.
Bước 4: Hiểu ý nghĩa của các chỉ tiêu thuyết minh
Việc hiểu ý nghĩa của các chỉ tiêu thuyết minh báo cáo tài chính sẽ giúp người lập báo cáo tài chính lựa chọn các chỉ tiêu phù hợp và tính toán các chỉ tiêu chính xác.
- Một số chỉ tiêu thuyết minh báo cáo tài chính phổ biến
Dưới đây là một số chỉ tiêu thuyết minh báo cáo tài chính phổ biến:
- Thông tin về cơ sở lập và trình bày báo cáo tài chính
- Thông tin về chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán áp dụng.
- Thông tin về chính sách kế toán lựa chọn và áp dụng.
- Các chính sách kế toán áp dụng
- Chính sách kế toán về giá trị hợp lý.
- Chính sách kế toán về dự phòng.
- Chính sách kế toán về phân bổ chi phí.
- Thông tin bổ sung cho các khoản mục trình bày trong báo cáo tài chính
- Thông tin về tài sản cố định.
- Thông tin về hàng tồn kho.
- Thông tin về nợ phải trả.
- Thông tin về vốn chủ sở hữu.
- Thông tin về doanh thu.
- Thông tin về chi phí.
- Thông tin về lưu chuyển tiền tệ.
Việc lập các chỉ tiêu thuyết minh báo cáo tài chính là một công việc quan trọng, giúp cung cấp thông tin đầy đủ và hữu ích cho người sử dụng báo cáo tài chính.
Trên đây là một số thông tin về Thuyết minh báo cáo tài chính là gì ? . Hy vọng với những thông tin ACC đã cung cấp sẽ giúp bạn giải đáp được những thắc mắc về vấn đề trên. Nếu bạn cần hỗ trợ hãy đừng ngần ngại mà liên hệ với Công ty Kế toán Kiểm toán ACC, để được chúng tôi hỗ trợ nhanh chóng. ACC cam kết sẽ giúp bạn có trải nghiệm tốt nhất về các dịch vụ mà mình cung cấp đến khách hàng. Chúng tôi luôn đồng hành pháp lý cùng bạn
