Công đoàn có vai trò thiết yếu trong việc bảo vệ quyền lợi của người lao động trong doanh nghiệp. Việc thành lập công đoàn không chỉ giúp cải thiện môi trường làm việc mà còn tăng cường sự đoàn kết giữa các nhân viên. Bài viết dưới đây ACC sẽ cung cấp thủ tục thành lập công đoàn tại doanh nghiệp một cách chi tiết.
Thủ tục thành lập công đoàn tại doanh nghiệp như thế nào?
1. Thủ tục thành lập công đoàn tại doanh nghiệp như thế nào?
Căn cứ theo Mục 12 Hướng dẫn 03/HD-TLĐ năm 2020, thủ tục thành lập Công đoàn cơ sở tại doanh nghiệp được hướng dẫn như sau:
Bước 1: Thành lập ban vận động công đoàn cơ sở
Đối với những nơi chưa có công đoàn cơ sở, người lao động có thể tự nguyện tổ chức một ban vận động để vận động những nhân viên khác gia nhập công đoàn và liên kết thành lập công đoàn cơ sở.
Trong quá trình này, ban vận động sẽ cử một trưởng ban và liên hệ với công đoàn cấp trên để nhận được hướng dẫn và hỗ trợ.
Khi có từ 5 người trở lên (bao gồm cả đoàn viên và những người có đơn xin gia nhập), trưởng ban sẽ liên hệ với công đoàn cấp trên để được giúp đỡ trong việc chuẩn bị và tổ chức đại hội thành lập công đoàn cơ sở.
Bước 2: Tổ chức đại hội thành lập công đoàn cơ sở
Sau khi đáp ứng được điều kiện thành lập công đoàn cơ sở, ban vận động tiến hành tổ chức đại hội thành lập. Những đối tượng tham gia đại hội gồm:
- Ban vận động thành lập công đoàn cơ sở
- Người lao động đã là đoàn viên hoặc chưa là đoàn viên có đơn xin gia nhập Công đoàn Việt Nam
- Đại diện doanh nghiệp, công đoàn cấp trên và các chủ thể liên quan khác nhằm chứng kiến đại hội thành lập công đoàn cơ sở
Ban vận động sẽ phụ trách điều hành đại hội và có thể mời thêm các đoàn viên khác có kinh nghiệm để tham gia.
Nội dung đại hội sẽ bao gồm:
- Tuyên bố lý do, giới thiệu đại biểu.
- Báo cáo quá trình vận động người lao động gia nhập công đoàn và công tác chuẩn bị tổ chức thành lập công đoàn cơ sở.
- Công bố danh sách người lao động có đơn tự nguyện gia nhập công đoàn.
- Tuyên bố thành lập công đoàn cơ sở.
- Đại diện công đoàn cấp trên phát biểu (nếu có).
- Người sử dụng lao động phát biểu (nếu có).
- Bầu cử ban chấp hành công đoàn cơ sở.
- Bầu cử chủ tịch công đoàn cơ sở.
- Thông qua kế hoạch hoạt động của công đoàn cơ sở.
Việc bầu cử trong đại hội thành lập công đoàn cơ sở được tiến hành bằng bỏ phiếu kín, phiếu bầu phải có chữ ký của trưởng ban vận động thành lập công đoàn cơ sở ở góc trái, phía trên phiếu bầu. Sau đại hội, ban vận động bàn giao toàn bộ hồ sơ cho ban chấp hành hoặc chủ tịch mới và chấm dứt nhiệm vụ sau khi đại hội thành công.
Bước 3: Trách nhiệm của chủ tịch công đoàn cơ sở sau đại hội
Sau khi đại hội kết thúc, chủ tịch công đoàn cơ sở cần tổ chức họp ban chấp hành trong vòng 10 ngày để bầu ra các vị trí quan trọng như ban thường vụ, phó chủ tịch và ủy ban kiểm tra.
Trong 15 ngày tiếp theo, ban chấp hành phải chuẩn bị hồ sơ đề nghị công nhận gửi đến công đoàn cấp trên.
Khi được công nhận, ban chấp hành sẽ thực hiện các thủ tục khắc dấu cho công đoàn và bắt đầu triển khai các hoạt động theo quy định của Điều lệ Công đoàn Việt Nam và kế hoạch hoạt động đã được thống nhất tại đại hội.
Thủ tục thành lập Công đoàn cơ sở tại doanh nghiệp
2. Hồ sơ đề nghị công nhận công đoàn tại doanh nghiệp
Căn cứ theo Mục 12.3 của Hướng dẫn 03/HD-TLĐ năm 2020, hồ sơ đề nghị công nhận công đoàn cơ sở bao gồm các tài liệu sau:
- Văn bản đề nghị công nhận đoàn viên và công đoàn cơ sở, kèm theo kết quả bầu cử ban chấp hành, ban thường vụ, ủy ban kiểm tra cùng các chức danh liên quan.
- Danh sách đoàn viên và các đơn xin gia nhập Công đoàn Việt Nam từ người lao động.
- Danh sách trích ngang lý lịch của ủy viên ban chấp hành, ban thường vụ, và ủy viên ủy ban kiểm tra công đoàn cơ sở.
- Biên bản về đại hội thành lập công đoàn cơ sở.
- Biên bản kiểm phiếu bầu cử trong đại hội thành lập công đoàn cơ sở, cùng biên bản bầu cử tại hội nghị ban chấp hành (nếu có).
3. Điều kiện để thành lập công đoàn tại doanh nghiệp
Để thành lập tổ chức công đoàn trong doanh nghiệp, các điều kiện theo Điều 5 Nghị định số 98/2014/NĐ-CP cần được thỏa mãn như sau:
- Công đoàn cơ sở phải được thành lập tại đơn vị sử dụng lao động hoạt động hợp pháp.
- Doanh nghiệp phải có ít nhất 05 đoàn viên hoặc người lao động có đơn tự nguyện gia nhập công đoàn.
>>> Xem thêm: Mức lương kế toán công đoàn tại đây.
4. Mức xử phạt nếu vi phạm quyền thành lập công đoàn
Theo Điều 14 Nghị định 28/2020/NĐ-CP, mức xử phạt vi phạm quy định bảo đảm thực hiện quyền công đoàn được phân loại theo mức độ vi phạm, cụ thể như sau:
- Phạt từ 500.000 VND đến 1.000.000 VND: Áp dụng cho các trường hợp không đảm bảo điều kiện làm việc cho cán bộ công đoàn.
- Phạt từ 10.000.000 VND đến 20.000.000 VND: Áp dụng cho các vi phạm liên quan đến lạm quyền và không tuân thủ các quy định về kỷ luật cán bộ công đoàn.
5. Thời hạn thành lập công đoàn
Trong vòng tối đa 06 tháng kể từ khi thành lập và bắt đầu hoạt động, các cấp công đoàn (bao gồm công đoàn ngành, công đoàn khu chế xuất, khu công nghiệp và công đoàn địa phương) sẽ liên kết với doanh nghiệp để tiến hành thành lập công đoàn.
Việc này nhằm đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho người lao động, theo quy định của Luật Lao động, Điều lệ Công đoàn Việt Nam và Luật Công đoàn.
Nếu sau khoảng thời gian này, doanh nghiệp vẫn chưa thành lập công đoàn, công đoàn cấp trên có quyền quyết định thành lập ban chấp hành công đoàn lâm thời để đại diện cho người lao động, bảo vệ các quyền lợi chính đáng của họ trong doanh nghiệp.
6. Một số câu hỏi thường gặp
Tại sao doanh nghiệp nên thành lập công đoàn?
Việc thành lập công đoàn giúp bảo vệ quyền lợi của người lao động, đảm bảo điều kiện làm việc tốt hơn và thúc đẩy sự tham gia của họ vào các quyết định liên quan đến doanh nghiệp. Ngoài ra, công đoàn cũng tạo ra một kênh liên lạc hiệu quả giữa nhân viên và ban lãnh đạo.
Có những lợi ích gì cho nhân viên khi tham gia công đoàn?
Nhân viên tham gia công đoàn được hỗ trợ trong việc giải quyết các vấn đề liên quan đến quyền lợi lao động, được tham gia vào các hoạt động nâng cao kỹ năng và có cơ hội kết nối với đồng nghiệp. Họ cũng có thể tham gia vào các chương trình phúc lợi do công đoàn tổ chức.
Công đoàn có thể can thiệp vào các quyết định của doanh nghiệp không?
Công đoàn có quyền tham gia vào các vấn đề liên quan đến quyền lợi của người lao động, tuy nhiên, việc can thiệp vào quyết định quản lý doanh nghiệp phụ thuộc vào quy định và thỏa thuận giữa các bên. Sự tham gia này nhằm đảm bảo quyền lợi chính đáng cho nhân viên mà không ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh.
Hy vọng với những thông tin ACC đã cung cấp sẽ giúp bạn giải đáp được những thắc mắc về thủ tục thành lập công đoàn tại doanh nghiệp. Nếu bạn cần hỗ trợ hãy đừng ngần ngại mà liên hệ với Công ty Kế toán Kiểm toán Thuế ACC, để được chúng tôi hỗ trợ nhanh chóng. ACC cam kết sẽ giúp bạn có trải nghiệm tốt nhất về các dịch vụ mà mình cung cấp đến khách hàng.
