Thời điểm trích khấu hao tài sản cố định là khi nào?

Thời điểm trích khấu hao tài sản cố định là một vấn đề quan trọng đối với mọi doanh nghiệp. Việc xác định chính xác thời điểm này giúp doanh nghiệp đảm bảo tuân thủ pháp lý và tối ưu hóa chi phí trong quá trình sản xuất, kinh doanh. Kế toán Kiểm toán Thuế ACC luôn hỗ trợ các doanh nghiệp giải quyết vấn đề này một cách chính xác, đảm bảo sự minh bạch và tuân thủ quy định kế toán.

1. Khấu hao tài sản cố định là gì?

Khấu hao tài sản cố định là quá trình phân bổ dần giá trị của tài sản cố định vào chi phí kinh doanh trong suốt thời gian sử dụng của tài sản đó. Mục đích của việc khấu hao là nhằm phản ánh sự giảm giá trị của tài sản do hao mòn tự nhiên, hư hỏng hoặc do sự lạc hậu về công nghệ. Khấu hao tài sản cố định giúp doanh nghiệp phân bổ chi phí đầu tư ban đầu vào tài sản, qua đó giảm bớt gánh nặng thuế phải nộp.

Tài sản cố định (TSCĐ) là những tài sản có giá trị lớn và thời gian sử dụng trên một năm. Những tài sản này sẽ dần dần bị hao mòn trong quá trình sử dụng, ví dụ như nhà xưởng, máy móc, thiết bị, phương tiện vận tải, công cụ dụng cụ, v.v. Khi tài sản cố định được đưa vào sử dụng, doanh nghiệp sẽ bắt đầu trích khấu hao để phân bổ chi phí của tài sản đó vào các kỳ kế toán, qua đó phản ánh đúng giá trị của tài sản trong báo cáo tài chính.

Khấu hao tài sản cố định không chỉ giúp doanh nghiệp quản lý tài sản hiệu quả mà còn giúp doanh nghiệp tuân thủ các quy định về thuế, vì phần khấu hao này sẽ được tính vào chi phí hợp lý, làm giảm thu nhập chịu thuế và từ đó giảm số thuế phải nộp.

>> Đọc thêm bài viết sau do Kế toán Kiểm toán Thuế ACC cung cấp: Cách hạch toán khấu hao TSCĐ theo TK 214

2. Thời điểm trích khấu hao tài sản cố định là khi nào?

Theo quy định tại Khoản 10, Điều 2 Thông tư 45/2013/TT-BTC, thời điểm trích khấu hao tài sản cố định là khoảng thời gian mà doanh nghiệp cần thực hiện để phân bổ dần chi phí đầu tư ban đầu vào tài sản cố định đó trong suốt quá trình sử dụng của tài sản.

Trích khấu hao tài sản cố định là một bước quan trọng trong công tác quản lý tài chính của doanh nghiệp. Khi doanh nghiệp đầu tư vào tài sản cố định như máy móc, thiết bị, phương tiện vận tải hay nhà xưởng, việc xác định thời điểm bắt đầu trích khấu hao giúp doanh nghiệp phân bổ chi phí này theo từng năm, đồng thời thu hồi vốn đầu tư hiệu quả. Thời điểm bắt đầu trích khấu hao sẽ quyết định thời gian mà doanh nghiệp sẽ phân bổ chi phí đầu tư của tài sản đó vào các kỳ kế toán.

Công tác xác định thời gian trích khấu hao là cần thiết để doanh nghiệp đảm bảo tính công bằng trong việc phân bổ chi phí, giúp các khoản chi phí này hợp lý và hợp pháp trong suốt vòng đời sử dụng tài sản. Các khoản chi phí khấu hao sẽ được phân bổ vào các kỳ kế toán theo các phương pháp khác nhau, chẳng hạn như phương pháp khấu hao theo thời gian, theo đơn vị sản phẩm, hay theo dòng tiền.

Theo Khoản 9, Điều 9 Thông tư 45/2013/TT-BTC, quy định về trích và thôi trích khấu hao tài sản cố định sẽ được áp dụng dựa trên thời điểm tài sản cố định được tăng hoặc giảm. Khi có thay đổi liên quan đến tài sản cố định, như mua mới, bán hoặc thanh lý, doanh nghiệp cần hạch toán tăng hoặc giảm tài sản cố định một cách chính xác và minh bạch theo quy định kế toán.

Việc trích khấu hao tài sản cố định giúp doanh nghiệp tuân thủ quy định kế toán, đồng thời đảm bảo doanh nghiệp thực hiện đúng các bước về hạch toán và ghi nhận tài sản cố định vào hệ thống kế toán. Điều này không chỉ đảm bảo sự chính xác trong các báo cáo tài chính mà còn giúp doanh nghiệp quản lý, kiểm soát tài sản hiệu quả hơn, đồng thời hỗ trợ việc ra quyết định tài chính và đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh.

Như vậy, việc xác định thời điểm trích khấu hao tài sản cố định là vô cùng quan trọng, giúp doanh nghiệp tuân thủ các quy định về kế toán và thuế, đồng thời tối ưu hóa hiệu quả tài chính.

3. Các phương pháp trích khấu hao tài sản cố định theo quy định

Căn cứ vào khoản 1 Điều 13 trong Thông tư 45/2013/TT-BTC, Bộ Tài chính quy định rõ về các phương pháp trích khấu hao tài sản cố định. Các phương pháp này được áp dụng nhằm phân bổ chi phí của tài sản cố định vào các kỳ kế toán một cách hợp lý và công bằng. Các phương pháp trích khấu hao tài sản cố định bao gồm:

• Phương pháp khấu hao đường thẳng: Phương pháp này giả định rằng tài sản cố định sẽ giảm giá trị đều đặn trong suốt thời gian sử dụng. Mức khấu hao hàng năm được tính bằng cách chia giá trị ban đầu của tài sản cho thời gian sử dụng kỳ vọng của nó. Đây là phương pháp đơn giản, dễ áp dụng và phổ biến nhất, đặc biệt là đối với các tài sản có tuổi thọ dài và ít thay đổi giá trị trong suốt thời gian sử dụng.

• Phương pháp khấu hao theo số dư giảm dần có điều chỉnh: Phương pháp này cho phép doanh nghiệp trích khấu hao dựa trên tỷ lệ phần trăm cố định áp dụng cho số dư giá trị còn lại của tài sản. Ban đầu, tỷ lệ khấu hao được tính dựa trên tuổi thọ kỳ vọng của tài sản, và sau đó điều chỉnh theo các yếu tố như tình trạng tài sản, mức độ hao mòn, hoặc thay đổi giá trị tài sản theo thời gian. Phương pháp này giúp doanh nghiệp linh hoạt hơn trong việc tính toán khấu hao, đặc biệt đối với những tài sản có xu hướng giảm giá trị nhanh trong những năm đầu sử dụng.

• Phương pháp khấu hao theo số lượng, khối lượng sản phẩm: Phương pháp này áp dụng cho các tài sản cố định được sử dụng trong quá trình sản xuất hoặc cung cấp dịch vụ. Mức khấu hao được tính dựa trên số lượng hoặc khối lượng sản phẩm được sản xuất hoặc cung cấp bởi tài sản đó. Điều này có nghĩa là mức khấu hao sẽ thay đổi tùy theo mức độ sử dụng của tài sản trong sản xuất, giúp phản ánh chính xác hơn sự hao mòn tài sản trong từng giai đoạn.

Thông qua các phương pháp này, Thông tư 45/2013/TT-BTC không chỉ tạo ra một khuôn khổ pháp lý để đảm bảo tính công bằng trong việc phân bổ chi phí tài sản cố định, mà còn giúp các doanh nghiệp quản lý tài sản một cách hiệu quả, tối ưu hóa chi phí và phục vụ cho việc tái đầu tư vào tài sản mới.

>> Xem thêm bài viết sau để biết thêm chi tiết: Khấu hao phần mềm kế toán liên quan đến tài sản cố định

4. Các câu hỏi thường gặp

Khấu hao tài sản cố định có phải là bắt buộc đối với tất cả doanh nghiệp không?

Không phải tất cả tài sản cố định đều phải trích khấu hao. Chỉ những tài sản cố định có thời gian sử dụng trên một năm và có giá trị lớn mới cần trích khấu hao. Việc trích khấu hao cũng tuân theo các quy định pháp lý hiện hành về kế toán và thuế.

Doanh nghiệp có thể thay đổi phương pháp trích khấu hao trong suốt quá trình sử dụng tài sản cố  không?

Doanh nghiệp có thể thay đổi phương pháp trích khấu hao, nhưng cần có lý do hợp lý và phải tuân thủ quy định của pháp luật. Việc thay đổi phương pháp phải được ghi nhận đầy đủ và làm rõ trong báo cáo tài chính, đồng thời phải được cơ quan thuế phê duyệt nếu có ảnh hưởng đến nghĩa vụ thuế.

Nếu tài sản cố định bị hư hỏng, doanh nghiệp có cần ngừng trích khấu hao không?

Khi tài sản cố định không còn sử dụng được hoặc bị hư hỏng nghiêm trọng, doanh nghiệp có thể tạm ngừng trích khấu hao. Tuy nhiên, nếu tài sản có thể sửa chữa và tiếp tục sử dụng, doanh nghiệp cần cập nhật lại kế hoạch trích khấu hao sau khi tài sản được khôi phục.

Xác định thời điểm trích khấu hao tài sản cố định là một trong những yếu tố quan trọng để doanh nghiệp tuân thủ đúng quy định kế toán và thuế. Kế toán Kiểm toán Thuế ACC có thể giúp các doanh nghiệp làm rõ vấn đề này, giúp báo cáo tài chính chính xác và tuân thủ quy định.