Thanh lý tài sản là một trong những hoạt động quan trọng trong quá trình hoạt động của công ty cổ phần. Khi một công ty quyết định ngừng hoạt động hoặc muốn tái cấu trúc lại, việc thanh lý tài sản là điều không thể tránh khỏi. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn chi tiết về thủ tục thanh lý tài sản của công ty cổ phần theo quy định của pháp luật Việt Nam.
1. Thanh lý tài sản công ty cổ phần là gì?
Thanh lý tài sản công ty cổ phần là quá trình chuyển đổi tài sản của một công ty thành tiền mặt hoặc các tài sản khác có giá trị tương đương để thanh toán các khoản nợ của công ty và phân chia số dư (nếu có) cho các cổ đông. Quá trình này thường xảy ra khi công ty quyết định giải thể hoặc khi một phần tài sản của công ty không còn cần thiết cho hoạt động kinh doanh.
2. Các trường hợp Công ty cổ phần được thanh lý tài sản
Theo quy định tại điểm 3.2.2, khoản 3, Điều 35 Thông tư 200/2014/TT-BTC, tài sản cố định có thể được thanh lý trong các trường hợp sau:
- Tài sản cố định bị hư hỏng, không thể tiếp tục sử dụng được;
- Tài sản cố định đã lạc hậu về kỹ thuật hoặc không còn phù hợp với yêu cầu sản xuất, kinh doanh.
Khi công ty có tài sản cố định cần thanh lý, doanh nghiệp phải ra quyết định thanh lý và thành lập Hội đồng thanh lý tài sản cố định.
Doanh nghiệp có quyền tự quyết định về việc thanh lý tài sản cố định, bao gồm cả tài sản cố định đã khấu hao hết hoặc chưa khấu hao hết.
3. Thủ tục thanh lý tài sản công ty cổ phần
Khi có tài sản cố định cần thanh lý, doanh nghiệp phải thực hiện các bước sau:
Bước 1: Lập đơn đề nghị thanh lý tài sản cố định
Dựa trên kết quả kiểm kê tài sản và quá trình theo dõi, sử dụng tài sản cố định tại doanh nghiệp, bộ phận (hoặc phòng ban) chịu trách nhiệm quản lý tài sản cố định cần thanh lý phải lập đơn đề nghị. Đơn này phải trình lãnh đạo công ty phê duyệt và ghi rõ danh mục tài sản cố định cần thanh lý.
Bước 2: Quyết định thanh lý tài sản cố định
Đại diện doanh nghiệp sẽ ra quyết định thanh lý tài sản cố định.
Bước 3: Thành lập Hội đồng thanh lý tài sản cố định
Hội đồng thanh lý tài sản cố định có nhiệm vụ kiểm tra và đánh giá lại tài sản, đồng thời tổ chức thực hiện việc thanh lý tài sản theo đúng quy trình và thủ tục quản lý tài sản. Thành phần của Hội đồng thanh lý bao gồm:
- Thủ trưởng đơn vị: Chủ tịch Hội đồng
- Kế toán trưởng, kế toán tài sản
- Trưởng (hoặc phó) bộ phận cơ sở vật chất, cán bộ phụ trách tài sản
- Đại diện đơn vị trực tiếp quản lý tài sản thanh lý
- Cán bộ hiểu rõ đặc điểm, tính năng kỹ thuật của tài sản thanh lý
- Đại diện đoàn thể (Công đoàn, Thanh tra Nhân dân, nếu cần)
Bước 4: Tiến hành thanh lý tài sản cố định
Hội đồng thanh lý căn cứ vào tình hình và đặc điểm của tài sản cố định để trình người đứng đầu doanh nghiệp quyết định hình thức xử lý tài sản (như bán hoặc hủy tài sản).
Bước 5: Lập biên bản thanh lý tài sản cố định
Sau khi tiến hành thanh lý tài sản, Hội đồng thanh lý sẽ lập biên bản thanh lý tài sản cố định theo quy định.
Lưu ý: Đối với tài sản cố định là kết cấu hạ tầng có giá trị lớn, do Nhà nước đầu tư từ nguồn ngân sách nhà nước, khi thanh lý phải có sự đồng ý bằng văn bản của cơ quan đại diện chủ sở hữu nhà nước và phải hạch toán giảm vốn kinh doanh của doanh nghiệp.
4. Lưu ý khi thanh toán tài sản công ty cổ phần
- Đảm bảo đúng quy trình và thủ tục pháp lý:
Công ty cần tuân thủ đầy đủ quy định về quản lý tài sản cố định và thủ tục thanh lý tài sản theo luật định. Việc thanh lý tài sản phải được thực hiện công khai, minh bạch, có sự tham gia và giám sát của các bên liên quan, bao gồm Hội đồng thanh lý tài sản và các cơ quan nhà nước (nếu có yêu cầu). - Đánh giá và xác định giá trị tài sản:
Trước khi thanh lý tài sản, công ty cần phải đánh giá lại giá trị tài sản cố định, đặc biệt là đối với các tài sản có giá trị lớn hoặc tài sản đặc thù. Việc định giá này cần phải hợp lý và thực tế, tránh tình trạng thiệt hại tài chính cho công ty. - Quyết định phương thức xử lý tài sản:
Tùy theo tình trạng tài sản, công ty có thể quyết định hình thức thanh lý như bán tài sản, hủy tài sản, hoặc chuyển nhượng cho các đối tác phù hợp. Quyết định này phải được sự phê duyệt của người đứng đầu doanh nghiệp và đảm bảo lợi ích tốt nhất cho công ty. - Thanh toán công nợ liên quan đến tài sản:
Nếu tài sản cố định còn liên quan đến các khoản nợ hoặc nghĩa vụ tài chính chưa được thanh toán, công ty cần giải quyết các khoản công nợ này trước khi tiến hành thanh lý. Điều này giúp tránh những tranh chấp pháp lý hoặc ảnh hưởng đến uy tín của công ty. - Tuân thủ nghĩa vụ thuế:
Công ty cần chú ý đến các nghĩa vụ thuế phát sinh trong quá trình thanh lý tài sản cố định. Đặc biệt, nếu có lãi từ việc thanh lý tài sản, công ty phải kê khai và nộp thuế thu nhập doanh nghiệp theo quy định của pháp luật. - Hạch toán và báo cáo tài chính:
Sau khi thanh lý tài sản, công ty phải hạch toán đúng đắn trong sổ sách kế toán và báo cáo tài chính, bao gồm việc giảm giá trị tài sản trong bảng cân đối kế toán và ghi nhận lợi nhuận hoặc lỗ từ việc thanh lý tài sản. - Đảm bảo sự đồng thuận của các cổ đông (nếu có):
Đối với công ty cổ phần, các quyết định thanh lý tài sản lớn hoặc ảnh hưởng nghiêm trọng đến tài chính công ty cần có sự đồng thuận của các cổ đông, đặc biệt trong trường hợp thanh lý tài sản có giá trị lớn hoặc ảnh hưởng đến quyền lợi của họ. - Tuân thủ các quy định đối với tài sản thuộc sở hữu Nhà nước:
Nếu tài sản cố định thuộc sở hữu của Nhà nước, việc thanh lý phải được sự đồng ý của cơ quan nhà nước có thẩm quyền và thực hiện theo các quy định của pháp luật về tài sản công.
5. Câu hỏi thường gặp
Công ty cần phải làm gì nếu tài sản cần thanh lý có giá trị lớn hoặc là tài sản công?
Nếu tài sản thanh lý có giá trị lớn hoặc là tài sản công (do Nhà nước đầu tư hoặc cấp), công ty phải xin sự đồng ý bằng văn bản của cơ quan đại diện chủ sở hữu nhà nước trước khi thực hiện thanh lý. Cũng cần thực hiện theo các quy định về quản lý và xử lý tài sản công.
Công ty phải làm gì với các tài sản chưa khấu hao hết?
Công ty vẫn có thể thanh lý tài sản chưa khấu hao hết, nhưng cần đảm bảo việc hạch toán và báo cáo tài chính hợp lý, ghi nhận lãi/lỗ phát sinh từ việc thanh lý tài sản theo đúng quy định của pháp luật.
Có cần thanh toán các khoản công nợ liên quan đến tài sản khi thanh lý không?
Trước khi tiến hành thanh lý, công ty cần phải giải quyết các khoản công nợ, nghĩa vụ tài chính liên quan đến tài sản cố định để đảm bảo việc thanh lý được thực hiện hợp pháp và tránh tranh chấp pháp lý.
Hy vọng qua bài viết, Kế toán kiểm toán ACC đã giúp quý khách hàng hiểu rõ hơn về vấn đề Ưu nhược điểm của công ty cổ phần. Đừng ngần ngại hãy liên hệ với Kế toán kiểm toán ACC nếu quý khách hàng có bất kỳ thắc mắc gì cần tư vấn giải quyết.
