Sổ sách kế toán nguyên vật liệu là một hệ thống sổ sách, chứng từ được sử dụng để ghi chép, theo dõi các nghiệp vụ kinh tế phát sinh liên quan đến nguyên vật liệu của doanh nghiệp. Vậy cách làm sổ sách nguyên vật liệu như thế nào? Hãy cùng ACC tìm hiểu về vấn đề này thông qua bài viết dưới đây
1. Sổ sách kế toán nguyên vật liệu gồm những loại nào ?
Sổ sách kế toán nguyên vật liệu là hệ thống tài liệu kế toán dùng để ghi chép, hệ thống hóa các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh liên quan đến nguyên vật liệu trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp. Sổ sách kế toán nguyên vật liệu được sử dụng để cung cấp thông tin cho việc lập báo cáo tài chính, lập báo cáo quản trị và phục vụ cho công tác quản lý, điều hành của doanh nghiệp.
Sổ sách kế toán nguyên vật liệu gồm những loại sau:
Sổ nhật ký chung
Sổ nhật ký chung là sổ kế toán tổng hợp dùng để ghi chép tất cả các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh trong kỳ, theo trình tự thời gian phát sinh. Các nghiệp vụ kinh tế, tài chính liên quan đến nguyên vật liệu được ghi vào sổ nhật ký chung theo các chỉ tiêu:
- Ngày, tháng, năm
- Số hiệu chứng từ
- Tóm tắt nội dung nghiệp vụ
- Tài khoản, số tiền ghi nợ, ghi có
Sổ nhật ký mua hàng
Sổ nhật ký mua hàng là sổ kế toán tổng hợp dùng để ghi chép tất cả các nghiệp vụ mua hàng phát sinh trong kỳ, theo trình tự thời gian phát sinh. Các nghiệp vụ kinh tế, tài chính liên quan đến mua nguyên vật liệu được ghi vào sổ nhật ký mua hàng theo các chỉ tiêu:
- Ngày, tháng, năm
- Số hiệu chứng từ
- Tóm tắt nội dung nghiệp vụ
- Tài khoản, số tiền ghi nợ, ghi có
Sổ nhật ký xuất kho
Sổ nhật ký xuất kho là sổ kế toán tổng hợp dùng để ghi chép tất cả các nghiệp vụ xuất kho phát sinh trong kỳ, theo trình tự thời gian phát sinh. Các nghiệp vụ kinh tế, tài chính liên quan đến xuất nguyên vật liệu được ghi vào sổ nhật ký xuất kho theo các chỉ tiêu:
- Ngày, tháng, năm
- Số hiệu chứng từ
- Tóm tắt nội dung nghiệp vụ
- Tài khoản, số tiền ghi nợ, ghi có
Sổ cái
Sổ cái là sổ kế toán tổng hợp dùng để ghi chép, hệ thống hóa các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh trong kỳ theo từng tài khoản kế toán. Các nghiệp vụ kinh tế, tài chính liên quan đến nguyên vật liệu được ghi vào sổ cái theo các chỉ tiêu:
- Ngày, tháng, năm
- Số hiệu chứng từ
- Tóm tắt nội dung nghiệp vụ
- Tài khoản, số tiền ghi nợ, ghi có
Sổ chi tiết
Sổ chi tiết là sổ kế toán chi tiết dùng để ghi chép, hệ thống hóa các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh trong kỳ theo từng đối tượng cụ thể. Các nghiệp vụ kinh tế, tài chính liên quan đến nguyên vật liệu được ghi vào sổ chi tiết theo các chỉ tiêu:
- Ngày, tháng, năm
- Số hiệu chứng từ
- Tóm tắt nội dung nghiệp vụ
- Số lượng, giá trị nguyên vật liệu
- Tài khoản, số tiền ghi nợ, ghi có
Ngoài ra, doanh nghiệp có thể sử dụng thêm các sổ sách kế toán nguyên vật liệu khác, như:
Sổ kiểm kho nguyên vật liệu
Sổ kiểm kho nguyên vật liệu là sổ dùng để ghi chép, theo dõi số lượng, giá trị nguyên vật liệu tồn kho tại thời điểm kiểm kê.
Sổ theo dõi giá trị nguyên vật liệu
Sổ theo dõi giá trị nguyên vật liệu là sổ dùng để ghi chép, theo dõi giá trị nguyên vật liệu tồn kho theo từng thời kỳ.
Sổ theo dõi chi phí nguyên vật liệu
Sổ theo dõi chi phí nguyên vật liệu là sổ dùng để ghi chép, theo dõi chi phí nguyên vật liệu sử dụng cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.
2. Cấu trúc của số sách kế toán nguyên vật liệu như thế nào ?
Cấu trúc của sổ sách kế toán nguyên vật liệu bao gồm các loại sổ sau:
- Sổ nhật ký tổng hợp: Sổ nhật ký tổng hợp dùng để ghi chép tổng hợp tất cả các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh liên quan đến nguyên vật liệu.
- Sổ cái: Sổ cái dùng để ghi chép tổng hợp các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh thuộc một tài khoản kế toán.
- Sổ chi tiết tài khoản: Sổ chi tiết tài khoản dùng để ghi chép chi tiết từng nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh thuộc một tài khoản kế toán.
Sổ nhật ký tổng hợp
Sổ nhật ký tổng hợp nguyên vật liệu được sử dụng để ghi chép tổng hợp tất cả các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh liên quan đến nguyên vật liệu, bao gồm:
- Các nghiệp vụ mua nguyên vật liệu
- Các nghiệp vụ xuất nguyên vật liệu
- Các nghiệp vụ điều chuyển nguyên vật liệu
- Các nghiệp vụ hao hụt, tổn thất nguyên vật liệu
- Các nghiệp vụ thanh lý nguyên vật liệu
Sổ cái
Sổ cái nguyên vật liệu được sử dụng để ghi chép tổng hợp các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh thuộc một tài khoản kế toán nguyên vật liệu, bao gồm:
- Tài khoản 152 – Nguyên liệu, vật liệu
- Tài khoản 153 – Công cụ, dụng cụ
- Tài khoản 154 – Chi phí sản xuất, kinh doanh dở dang
Sổ chi tiết tài khoản
Sổ chi tiết tài khoản nguyên vật liệu được sử dụng để ghi chép chi tiết từng nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh thuộc một tài khoản kế toán nguyên vật liệu, bao gồm:
- Sổ chi tiết tài khoản 152 – Nguyên liệu, vật liệu
- Sổ chi tiết tài khoản 153 – Công cụ, dụng cụ
- Sổ chi tiết tài khoản 154 – Chi phí sản xuất, kinh doanh dở dang
- Sổ chi tiết tài khoản 152 – Nguyên liệu, vật liệu
Sổ chi tiết tài khoản 152 – Nguyên liệu, vật liệu được sử dụng để ghi chép chi tiết các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh thuộc tài khoản 152 – Nguyên liệu, vật liệu, bao gồm:
- Tên nguyên vật liệu
- Đơn vị tính
- Số lượng
- Giá trị
- Số dư cuối kỳ
Sổ chi tiết tài khoản 153 – Công cụ, dụng cụ
Sổ chi tiết tài khoản 153 – Công cụ, dụng cụ được sử dụng để ghi chép chi tiết các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh thuộc tài khoản 153 – Công cụ, dụng cụ, bao gồm:
- Tên công cụ, dụng cụ
- Đơn vị tính
- Số lượng
- Giá trị
- Số dư cuối kỳ
Sổ chi tiết tài khoản 154 – Chi phí sản xuất, kinh doanh dở dang
Sổ chi tiết tài khoản 154 – Chi phí sản xuất, kinh doanh dở dang được sử dụng để ghi chép chi tiết các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh thuộc tài khoản 154 – Chi phí sản xuất, kinh doanh dở dang, bao gồm:
- Loại chi phí
- Số lượng
- Giá trị
- Số dư cuối kỳ
Việc lập và sử dụng sổ sách kế toán nguyên vật liệu phải đảm bảo các nguyên tắc sau:
- Thống nhất về nội dung, phương pháp ghi chép, biểu mẫu và thời hạn lưu trữ.
- Phù hợp với đặc thù hoạt động của doanh nghiệp.
- Chính xác, trung thực, kịp thời.
- Chứng từ kế toán phải được lưu trữ đầy đủ, có trật tự và an toàn.
3. Cách làm sổ sách kế toán nguyên vật liệu
Cách làm sổ sách kế toán nguyên vật liệu
Để làm sổ sách kế toán nguyên vật liệu, kế toán cần thực hiện các bước sau:
- Lựa chọn loại sổ sách kế toán
Căn cứ vào quy mô, đặc điểm hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, kế toán có thể lựa chọn sử dụng một trong các loại sổ sách kế toán nguyên vật liệu sau:
- Sổ nhật ký chung: Ghi chép tất cả các nghiệp vụ kinh tế phát sinh liên quan đến nguyên vật liệu, bao gồm: nhập kho, xuất kho, sử dụng nguyên vật liệu,…
- Sổ chi tiết nguyên vật liệu: Ghi chép chi tiết từng nghiệp vụ kinh tế phát sinh liên quan đến nguyên vật liệu, bao gồm: số lượng, giá trị, thành tiền,…
- Mở sổ sách kế toán
Kế toán cần mở sổ sách kế toán nguyên vật liệu theo đúng quy định của pháp luật về kế toán. Khi mở sổ sách kế toán nguyên vật liệu, kế toán cần ghi đầy đủ các thông tin sau:
- Tên sổ sách kế toán
- Số hiệu sổ sách kế toán
- Thời gian sử dụng sổ sách kế toán
- Ký hiệu sổ sách kế toán
- Ngày mở sổ sách kế toán
- Tên, địa chỉ của đơn vị kế toán
- Ghi chép sổ sách kế toán
Kế toán cần ghi chép sổ sách kế toán nguyên vật liệu một cách chính xác, đầy đủ, kịp thời theo đúng quy định của pháp luật về kế toán. Khi ghi chép sổ sách kế toán nguyên vật liệu, kế toán cần lưu ý các vấn đề sau:
- Sử dụng bút mực để ghi chép
- Ghi chép rõ ràng, sạch sẽ, không tẩy xóa
- Ghi chép đúng nội dung, số liệu
- Ghi chép đúng thời hạn
- Kiểm tra sổ sách kế toán
Kế toán cần kiểm tra sổ sách kế toán nguyên vật liệu thường xuyên để đảm bảo tính chính xác, trung thực của thông tin kế toán. Khi kiểm tra sổ sách kế toán nguyên vật liệu, kế toán cần lưu ý các vấn đề sau:
- Kiểm tra số liệu ghi chép trên sổ sách kế toán có khớp với số liệu trên chứng từ kế toán hay không
- Kiểm tra tính hợp lý, hợp lệ của các nghiệp vụ kinh tế phát sinh
- Kiểm tra tính đầy đủ, kịp thời của các nghiệp vụ kinh tế phát sinh
- Lập báo cáo kế toán
Kế toán căn cứ vào số liệu ghi chép trên sổ sách kế toán nguyên vật liệu để lập báo cáo kế toán nguyên vật liệu theo đúng quy định của pháp luật về kế toán.
Một số lưu ý khi làm sổ sách kế toán nguyên vật liệu
- Kế toán cần phân biệt rõ giữa sổ nhật ký chung và sổ chi tiết nguyên vật liệu. Sổ nhật ký chung chỉ ghi chép tổng hợp các nghiệp vụ kinh tế phát sinh liên quan đến nguyên vật liệu, còn sổ chi tiết nguyên vật liệu ghi chép chi tiết từng nghiệp vụ kinh tế phát sinh liên quan đến nguyên vật liệu.
- Kế toán cần ghi chép sổ sách kế toán nguyên vật liệu một cách chính xác, đầy đủ, kịp thời để đảm bảo tính chính xác, trung thực của thông tin kế toán.
- Kế toán cần kiểm tra sổ sách kế toán nguyên vật liệu thường xuyên để đảm bảo tính chính xác, trung thực của thông tin kế toán.
Trên đây là một số thông tin về Hướng dẫn làm sổ sách kế toán nguyên vật liệu. Hy vọng với những thông tin ACC đã cung cấp sẽ giúp bạn giải đáp được những thắc mắc về vấn đề trên. Nếu bạn cần hỗ trợ hãy đừng ngần ngại mà liên hệ với Công ty Kế toán Kiểm toán ACC, để được chúng tôi hỗ trợ nhanh chóng. ACC cam kết sẽ giúp bạn có trải nghiệm tốt nhất về các dịch vụ mà mình cung cấp đến khách hàng. Chúng tôi luôn đồng hành pháp lý cùng bạn
