Trong hoạt động kinh doanh, công ty cổ phần thường giao cho một cá nhân cụ thể đại diện thực hiện các giao dịch pháp lý. Vậy, ai là người được pháp luật công nhận có quyền đại diện cho công ty cổ phần? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vai trò và trách nhiệm của người đại diện pháp luật trong công ty cổ phần.
1. Người đại diện pháp luật của công ty cổ phần là ai?
Theo Điều 12 Khoản 1 và 2 Luật Doanh nghiệp 2020, người đại diện theo pháp luật của công ty cổ phần có thể là các cá nhân đảm nhiệm một trong các chức danh như Chủ tịch Hội đồng quản trị, Giám đốc hoặc Tổng Giám đốc, hoặc các chức danh quản lý khác theo quy định trong Điều lệ công ty. Cụ thể:
- Người đại diện theo pháp luật là cá nhân đại diện cho doanh nghiệp thực hiện các quyền và nghĩa vụ phát sinh từ giao dịch của công ty, đại diện trong các vụ việc dân sự, đóng vai trò nguyên đơn, bị đơn, hoặc người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trước Trọng tài, Tòa án, và thực hiện các quyền, nghĩa vụ khác theo pháp luật.
- Số lượng người đại diện theo pháp luật: Công ty cổ phần có thể có một hoặc nhiều người đại diện theo pháp luật. Điều lệ công ty sẽ quy định cụ thể số lượng, chức danh và quyền, nghĩa vụ của từng người đại diện.
- Quyền và nghĩa vụ của từng người đại diện: Trong trường hợp Điều lệ không quy định rõ quyền và nghĩa vụ của từng người đại diện, thì mỗi người đại diện theo pháp luật đều có đủ thẩm quyền thay mặt công ty trước bên thứ ba. Mọi người đại diện đều phải chịu trách nhiệm liên đới về các thiệt hại gây ra cho công ty theo quy định của pháp luật về dân sự và các quy định liên quan.
- Yêu cầu về nơi cư trú: Công ty cổ phần cần đảm bảo luôn có ít nhất một người đại diện theo pháp luật cư trú tại Việt Nam. Nếu người này xuất cảnh, phải ủy quyền bằng văn bản cho cá nhân khác cư trú tại Việt Nam để đảm nhận trách nhiệm của người đại diện.
2. Công ty cổ phần có thể có nhiều người đại diện theo pháp luật không?
Theo Điều 12 Luật Doanh nghiệp 2020, công ty cổ phần có thể có một hoặc nhiều người đại diện theo pháp luật. Số lượng, chức danh quản lý, quyền và nghĩa vụ của từng người đại diện sẽ do Điều lệ công ty quy định. Trong trường hợp công ty có nhiều người đại diện theo pháp luật, nếu Điều lệ công ty không quy định rõ về quyền và nghĩa vụ của từng người, thì mỗi người đại diện đều có thẩm quyền thay mặt công ty trước bên thứ ba, và tất cả người đại diện phải chịu trách nhiệm liên đới với thiệt hại gây ra cho doanh nghiệp.
Vì vậy, công ty cổ phần có thể có nhiều người đại diện theo pháp luật và không có giới hạn tối đa về số lượng, số lượng cụ thể sẽ do Điều lệ công ty quyết định.
3. Trường hợp công ty cổ phần chỉ có một người đại diện theo pháp luật, ai sẽ đảm nhiệm chức vụ này?
Theo Điều 137 Luật Doanh nghiệp 2020, cơ cấu tổ chức và người đại diện theo pháp luật của công ty cổ phần được quy định như sau:
- Cơ cấu tổ chức quản lý: Công ty cổ phần có thể lựa chọn một trong hai mô hình tổ chức:
- Mô hình 1: Đại hội đồng cổ đông, Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát, và Giám đốc hoặc Tổng giám đốc. Trong trường hợp công ty có dưới 11 cổ đông và các cổ đông tổ chức sở hữu dưới 50% tổng số cổ phần, Ban kiểm soát không bắt buộc phải có.
- Mô hình 2: Đại hội đồng cổ đông, Hội đồng quản trị, và Giám đốc hoặc Tổng giám đốc. Mô hình này yêu cầu ít nhất 20% thành viên Hội đồng quản trị là thành viên độc lập và có Ủy ban kiểm toán trực thuộc Hội đồng quản trị.
- Người đại diện theo pháp luật:
- Nếu công ty chỉ có một người đại diện theo pháp luật, thì người này sẽ là Chủ tịch Hội đồng quản trị, Giám đốc, hoặc Tổng giám đốc.
- Nếu Điều lệ công ty không quy định rõ, thì Chủ tịch Hội đồng quản trị sẽ là người đại diện theo pháp luật của công ty.
- Trường hợp công ty có hơn một người đại diện theo pháp luật, Chủ tịch Hội đồng quản trị và Giám đốc hoặc Tổng giám đốc sẽ đương nhiên là người đại diện theo pháp luật của công ty.
4. Người đại diện theo pháp luật của công ty cổ phần có bắt buộc luôn có mặt tại Việt Nam không?
Theo Điều 12 Luật Doanh nghiệp 2020, quy định về sự hiện diện của người đại diện theo pháp luật của công ty như sau:
- Công ty phải đảm bảo luôn có ít nhất một người đại diện theo pháp luật cư trú tại Việt Nam. Trong trường hợp chỉ còn một người đại diện theo pháp luật cư trú tại Việt Nam, nếu người này xuất cảnh thì phải lập văn bản ủy quyền cho một cá nhân khác đang cư trú tại Việt Nam để thực hiện quyền và nghĩa vụ của người đại diện theo pháp luật trong thời gian họ vắng mặt. Người ủy quyền vẫn phải chịu trách nhiệm về các quyền và nghĩa vụ đã ủy quyền.
- Nếu hết thời hạn ủy quyền mà người đại diện theo pháp luật chưa trở lại và không có ủy quyền mới, người được ủy quyền sẽ tiếp tục đảm nhận vai trò này cho đến khi người đại diện trở lại hoặc cho đến khi Hội đồng thành viên, Hội đồng quản trị, hoặc chủ sở hữu quyết định cử người đại diện khác.
Như vậy, người đại diện theo pháp luật của công ty cổ phần không bắt buộc phải luôn có mặt tại Việt Nam. Tuy nhiên, nếu người đại diện duy nhất xuất cảnh, cần ủy quyền cho một cá nhân khác tại Việt Nam thực hiện các quyền và nghĩa vụ trong thời gian vắng mặt.
5. Câu hỏi thường gặp
Nếu hết thời hạn ủy quyền mà người đại diện theo pháp luật chưa quay lại Việt Nam, ai sẽ tiếp tục đảm nhận vai trò này?
Trong trường hợp này, người được ủy quyền sẽ tiếp tục thực hiện các quyền và nghĩa vụ của người đại diện theo pháp luật cho đến khi người đại diện trở lại hoặc cho đến khi công ty bổ nhiệm người khác làm đại diện theo pháp luật.
Người đại diện theo pháp luật có thể đảm nhiệm nhiều chức danh trong công ty không?
Có, người đại diện theo pháp luật có thể đồng thời giữ nhiều chức danh quản lý như Chủ tịch Hội đồng quản trị, Giám đốc hoặc Tổng Giám đốc, nếu Điều lệ công ty cho phép.
Người đại diện theo pháp luật có quyền hạn gì trong các giao dịch của công ty?
Người đại diện theo pháp luật có quyền thay mặt công ty thực hiện các giao dịch, ký kết hợp đồng và đại diện công ty trước pháp luật. Trong trường hợp công ty có nhiều người đại diện, Điều lệ sẽ quy định quyền hạn cụ thể của từng người.
Hy vọng qua bài viết, Kế toán kiểm toán ACC đã giúp quý khách hàng hiểu rõ hơn về vấn đề Người đại diện pháp luật của công ty cổ phần là ai? Đừng ngần ngại hãy liên hệ với Kế toán kiểm toán ACC nếu quý khách hàng có bất kỳ thắc mắc gì cần tư vấn giải quyết.
