Công ty cổ phần là một hình thức tổ chức doanh nghiệp phổ biến, đòi hỏi sự minh bạch và quản lý chặt chẽ. Để đảm bảo hoạt động của công ty luôn tuân thủ pháp luật và bảo vệ quyền lợi của cổ đông, vai trò của kiểm soát viên là không thể thiếu. Vậy, một kiểm soát viên cần phải đáp ứng những tiêu chuẩn nào? Bài viết này sẽ giải đáp câu hỏi đó.
1. Kiểm soát viên công ty cổ phần là ai?
Hiện nay, pháp luật doanh nghiệp không có quy định cụ thể về thế nào là kiểm soát viên. Tuy nhiên, có thể hiểu kiểm soát viên là một chức danh trong doanh nghiệp.
Kiểm soát viên là người có trách nhiệm giám sát các hoạt động của công ty, giám sát việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của Hội đồng thành viên, chủ tịch công ty, giám đốc và các chức vụ khác của công ty…
2. Kiểm soát viên công ty cổ phần cần đáp ứng tiêu chuẩn nào?
Theo Điều 169 Luật Doanh nghiệp 2020, các tiêu chuẩn và điều kiện đối với Kiểm soát viên trong công ty cổ phần được quy định như sau:
- Kiểm soát viên phải đáp ứng các điều kiện và tiêu chuẩn sau:
- Không thuộc các đối tượng bị cấm theo quy định tại khoản 2 Điều 17 Luật Doanh nghiệp 2020.
- Được đào tạo trong một trong các chuyên ngành như kinh tế, tài chính, kế toán, kiểm toán, luật, quản trị kinh doanh hoặc các chuyên ngành khác phù hợp với lĩnh vực hoạt động của công ty.
- Không có quan hệ gia đình với thành viên Hội đồng quản trị, Giám đốc, Tổng giám đốc hoặc các người quản lý khác của công ty.
- Không phải là người quản lý của công ty và không nhất thiết phải là cổ đông hay người lao động của công ty, trừ khi Điều lệ công ty có quy định khác.
- Đáp ứng các tiêu chuẩn và điều kiện khác theo pháp luật và Điều lệ công ty.
- Đối với Kiểm soát viên của công ty đại chúng hoặc doanh nghiệp nhà nước, theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 88 Luật Doanh nghiệp 2020, ngoài các điều kiện trên, họ không được có quan hệ gia đình với người quản lý doanh nghiệp của công ty hoặc công ty mẹ, người đại diện phần vốn của doanh nghiệp, hoặc người đại diện phần vốn nhà nước tại công ty mẹ và công ty.
3. Trách nhiệm Kiểm soát viên của công ty cổ phần là gì?
Trách nhiệm của Kiểm soát viên trong công ty cổ phần được quy định tại Điều 173 Luật Doanh nghiệp 2020 như sau:
- Kiểm soát viên phải tuân thủ nghiêm ngặt pháp luật, Điều lệ công ty, nghị quyết của Đại hội đồng cổ đông và các chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp khi thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình.
- Phải thực hiện quyền và nghĩa vụ một cách trung thực, cẩn trọng và tốt nhất để bảo vệ lợi ích hợp pháp tối đa của công ty.
- Phải trung thành với lợi ích của công ty và cổ đông; không được lạm dụng vị trí, chức vụ hay thông tin, bí mật, cơ hội kinh doanh và tài sản của công ty để phục vụ lợi ích cá nhân hoặc của tổ chức, cá nhân khác.
- Thực hiện nghĩa vụ khác theo quy định của Luật Doanh nghiệp 2020 và Điều lệ công ty.
- Nếu vi phạm các quy định trên và gây thiệt hại cho công ty hoặc bên thứ ba, Kiểm soát viên phải chịu trách nhiệm cá nhân hoặc liên đới bồi thường thiệt hại. Đồng thời, bất kỳ thu nhập và lợi ích nào mà Kiểm soát viên có được do vi phạm cũng phải được hoàn trả cho công ty.
- Khi phát hiện hành vi vi phạm của Kiểm soát viên, phải thông báo bằng văn bản cho Ban kiểm soát, yêu cầu chấm dứt hành vi vi phạm và khắc phục hậu quả.
4. Tiền lương Kiểm soát viên của công ty cổ phần được quy định như thế nào?
Tiền lương, thù lao, thưởng và các lợi ích khác của Kiểm soát viên trong công ty cổ phần được quy định tại Điều 172 Luật Doanh nghiệp 2020 như sau:
Nếu Điều lệ công ty không có quy định khác, thì việc chi trả tiền lương, thù lao, thưởng và các lợi ích khác cho Kiểm soát viên sẽ được thực hiện theo những quy định sau:
- Kiểm soát viên sẽ nhận tiền lương, thù lao, thưởng và các lợi ích khác theo quyết định của Đại hội đồng cổ đông. Đại hội đồng cổ đông sẽ quyết định tổng mức tiền lương, thù lao, thưởng, lợi ích khác và ngân sách hoạt động hàng năm của Ban kiểm soát.
- Kiểm soát viên được thanh toán chi phí ăn, ở, đi lại, và chi phí sử dụng dịch vụ tư vấn độc lập với mức hợp lý. Tổng mức thù lao và chi phí này không vượt quá ngân sách hoạt động hàng năm của Ban kiểm soát đã được Đại hội đồng cổ đông phê duyệt, trừ khi Đại hội đồng cổ đông có quyết định khác.
- Tiền lương và chi phí hoạt động của Ban kiểm soát sẽ được tính vào chi phí kinh doanh của công ty theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp và các quy định pháp luật liên quan. Những chi phí này phải được lập thành mục riêng trong báo cáo tài chính hàng năm của công ty.
5. Câu hỏi thường gặp
Kiểm soát viên có quyền gì trong công ty cổ phần?
Kiểm soát viên có quyền kiểm tra các báo cáo tài chính, yêu cầu cung cấp thông tin, tài liệu liên quan đến hoạt động của công ty và đưa ra khuyến nghị cải thiện hoạt động tài chính.
Kiểm soát viên có thể bị miễn nhiệm trong trường hợp nào?
Kiểm soát viên có thể bị miễn nhiệm nếu không đáp ứng đủ yêu cầu về năng lực, phẩm chất đạo đức, hoặc có hành vi vi phạm quy định của công ty và pháp luật.
Kiểm soát viên có phải là nhân viên của công ty cổ phần không?
Kiểm soát viên không nhất thiết phải là nhân viên của công ty mà có thể là người ngoài, nhưng phải đáp ứng đủ các yêu cầu chuyên môn và kinh nghiệm theo quy định của công ty.
Hy vọng qua bài viết, Kế toán kiểm toán ACC đã giúp quý khách hàng hiểu rõ hơn về vấn đề Kiểm soát viên công ty cổ phần cần đáp ứng tiêu chuẩn nào? Đừng ngần ngại hãy liên hệ với Kế toán kiểm toán ACC nếu quý khách hàng có bất kỳ thắc mắc gì cần tư vấn giải quyết.
