Bảng cân đối kế toán là một trong những báo cáo tài chính quan trọng nhất của doanh nghiệp, phản ánh toàn bộ tình hình tài chính tại một thời điểm nhất định. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về kết cấu của bảng cân đối kế toán, bao gồm những thành phần chính và ý nghĩa của từng thành phần đó.
1. Bảng cân đối kế toán là gì?
Bảng cân đối kế toán là một báo cáo tài chính quan trọng, phản ánh tổng quát toàn bộ giá trị tài sản hiện có và nguồn hình thành tài sản đó của một doanh nghiệp tại một thời điểm nhất định. Nói cách khác, đây như là một “bức ảnh chụp” tài chính của doanh nghiệp tại một thời điểm cụ thể, cho chúng ta thấy doanh nghiệp đang sở hữu những gì (tài sản) và những tài sản đó được hình thành từ đâu (nguồn vốn).
2. Kết cấu bảng cân đối kế toán bao gồm những gì?
Theo Điều 112 Thông tư 200/2014/TT-BTC về kết cấu Bảng cân đối kế toán, Bảng cân đối kế toán được xây dựng dựa trên nguyên tắc cân đối giữa tài sản và nguồn vốn, phản ánh toàn bộ tình hình tài chính của doanh nghiệp tại một thời điểm cụ thể. Kết cấu của nó gồm hai phần chính: Tài sản và Nguồn vốn, được trình bày sao cho tổng giá trị của tài sản luôn bằng tổng giá trị của nguồn vốn.
Phần tài sản thể hiện những gì doanh nghiệp đang sở hữu hoặc kiểm soát. Nó được chia thành tài sản ngắn hạn và tài sản dài hạn. Tài sản ngắn hạn bao gồm những khoản có thể chuyển đổi thành tiền hoặc được sử dụng trong vòng 12 tháng, chẳng hạn như tiền mặt, các khoản phải thu, và hàng tồn kho. Trong khi đó, tài sản dài hạn là những tài sản có thời gian sử dụng hoặc thu hồi lâu hơn, như tài sản cố định, bất động sản đầu tư, hay các khoản đầu tư dài hạn. Cách phân loại này giúp phản ánh khả năng thanh khoản và tính linh hoạt của doanh nghiệp trong việc sử dụng tài sản.
Phần nguồn vốn, ngược lại, trình bày nguồn hình thành các tài sản này. Nguồn vốn được chia thành nợ phải trả và vốn chủ sở hữu. Nợ phải trả thể hiện các nghĩa vụ tài chính của doanh nghiệp với bên ngoài, từ các khoản vay ngắn hạn đến các khoản vay dài hạn và trái phiếu phát hành. Trong khi đó, vốn chủ sở hữu phản ánh quyền lợi của chủ doanh nghiệp hoặc cổ đông, bao gồm vốn góp, lợi nhuận giữ lại, và các quỹ dự phòng.
Mối quan hệ giữa tài sản và nguồn vốn luôn đảm bảo tính cân đối, theo nguyên tắc:
Tổng tài sản = Tổng nợ phải trả + Tổng vốn chủ sở hữu.
Điều này không chỉ giúp doanh nghiệp quản lý hiệu quả các nguồn lực mà còn cung cấp thông tin quan trọng cho các bên liên quan, như nhà đầu tư hay cơ quan quản lý, về tình hình tài chính và mức độ tự chủ vốn của doanh nghiệp.
3. Nguyên tắc lập và trình bày bảng cân đối kế toán
Căn cứ vào khoản 1 Điều 112 Thông tư 200/2014/TT-BTC có quy định nguyên tắc lập và trình bày Bảng cân đối kế toán như sau:
Theo quy định tại Chuẩn mực kế toán “Trình bày Bảng cân đối kế toán năm” khi lập và trình bày Bảng cân đối kế toán phải tuân thủ các nguyên tắc chung về lập và trình bày Báo cáo tài chính. Ngoài ra, trên Bảng cân đối kế toán, các khoản mục Tài sản và Nợ phải trả phải được trình bày riêng biệt thành ngắn hạn và dài hạn, tuỳ theo thời hạn của chu kỳ kinh doanh bình thường của doanh nghiệp, cụ thể như sau:
– Đối với doanh nghiệp có chu kỳ kinh doanh bình thường trong vòng 12 tháng, thì Tài sản và Nợ phải trả được phân thành ngắn hạn và dài hạn theo nguyên tắc sau:
+ Tài sản và Nợ phải trả được thu hồi hay thanh toán trong vòng không quá 12 tháng tới kể từ thời điểm báo cáo được xếp vào loại ngắn hạn;
+ Tài sản và Nợ phải trả được thu hồi hay thanh toán từ 12 tháng trở lên kể từ thời điểm báo cáo được xếp vào loại dài hạn.
– Đối với doanh nghiệp có chu kỳ kinh doanh bình thường dài hơn 12 tháng, thì Tài sản và Nợ phải trả được phân thành ngắn hạn và dài hạn theo điều kiện sau:
+ Tài sản và Nợ phải trả được thu hồi hay thanh toán trong vòng một chu kỳ kinh doanh bình thường được xếp vào loại ngắn hạn;
+ Tài sản và Nợ phải trả được thu hồi hay thanh toán trong thời gian dài hơn một chu kỳ kinh doanh bình thường được xếp vào loại dài hạn.
Trường hợp này, doanh nghiệp phải thuyết minh rõ đặc điểm xác định chu kỳ kinh doanh thông thường, thời gian bình quân của chu kỳ kinh doanh thông thường, các bằng chứng về chu kỳ sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp cũng như của ngành, lĩnh vực doanh nghiệp hoạt động.
– Đối với các doanh nghiệp do tính chất hoạt động không thể dựa vào chu kỳ kinh doanh để phân biệt giữa ngắn hạn và dài hạn, thì các Tài sản và Nợ phải trả được trình bày theo tính thanh khoản giảm dần.
Khi lập Bảng cân đối kế toán tổng hợp giữa các đơn vị cấp trên và đơn vị cấp dưới trực thuộc không có tư cách pháp nhân, đơn vị cấp trên phải thực hiện loại trừ tất cả số dư của các khoản mục phát sinh từ các giao dịch nội bộ, như các khoản phải thu, phải trả, cho vay nội bộ…. giữa đơn vị cấp trên và đơn vị cấp dưới, giữa các đơn vị cấp dưới với nhau.
Kỹ thuật loại trừ các khoản mục nội bộ khi tổng hợp Báo cáo giữa đơn vị cấp trên và cấp dưới hạch toán phụ thuộc được thực hiện tương tự như kỹ thuật hợp nhất Báo cáo tài chính.
Các chỉ tiêu không có số liệu được miễn trình bày trên Bảng cân đối kế toán. Doanh nghiệp chủ động đánh lại số thứ tự của các chỉ tiêu theo nguyên tắc liên tục trong mỗi phần.
4. Các câu hỏi thường gặp
Bảng cân đối kế toán thể hiện kết quả kinh doanh của doanh nghiệp trong một kỳ?
Bảng cân đối kế toán thể hiện tình hình tài chính tại một thời điểm cụ thể, còn báo cáo kết quả kinh doanh mới thể hiện kết quả hoạt động kinh doanh trong một kỳ.
Tài sản ngắn hạn bao gồm tiền mặt, các khoản phải thu ngắn hạn và hàng tồn kho?
Đây là các ví dụ điển hình của tài sản ngắn hạn, tức là những tài sản có thể được chuyển đổi thành tiền mặt trong vòng một năm kế toán.
Nợ dài hạn là những khoản nợ phải trả trong vòng một năm kế toán?
Nợ dài hạn là những khoản nợ phải trả sau một năm kế toán.
Trên đây là một số thông tin về Kết cấu bảng cân đối kế toán bao gồm những gì? vào tài khoản nào?. Hy vọng với những thông tin ACC đã cung cấp sẽ giúp bạn giải đáp được những thắc mắc về vấn đề trên. Nếu bạn cần hỗ trợ hãy đừng ngần ngại mà liên hệ với Công ty Kế toán Kiểm toán Thuế ACC, để được chúng tôi hỗ trợ nhanh chóng.
