Kế toán doanh nghiệp là một khía cạnh quan trọng trong hoạt động kinh doanh của một tổ chức hoặc doanh nghiệp. Nó không chỉ cung cấp thông tin quản lý chính xác, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tuân thủ luật pháp và quy định kế toán. Công ty Kiểm toán Kế toán Thuế ACC đã đưa ra một số thông tin cần thiết giúp bạn tìm hiểu sâu hơn về kế toán doanh nghiệp.
1. Kế toán doanh nghiệp là gì?
Kế toán doanh nghiệp là một bộ phận không thể thiếu trong mọi doanh nghiệp. Đây là hoạt động thu thập, ghi chép, xử lý, kiểm soát và cung cấp các thông tin tài chính, kinh tế của một doanh nghiệp. Nói cách khác, kế toán doanh nghiệp như một “người ghi chép” mọi giao dịch tài chính của doanh nghiệp, từ những khoản thu nhập nhỏ nhất đến những khoản chi tiêu lớn.
Kế toán doanh nghiệp không chỉ đơn thuần là một phần của quy trình hoạch định tài chính mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc thể hiện hiệu suất kinh doanh, tài sản và nợ của doanh nghiệp, và hỗ trợ cho việc quản lý nguồn lực tài chính.
2. Một số thành phần trong kế toán doanh nghiệp
Theo pháp luật hiện hành, kế toán doanh nghiệp bao gồm các thành phần chính sau:
- Kế toán: Bao gồm việc kế toán hàng hóa, nguyên vật liệu, sản phẩm, và hạch toán chi phí cũng như giá thành. Điều này đảm bảo việc ghi nhận chính xác các khoản chi phí và doanh thu liên quan đến hàng hóa và dịch vụ mà doanh nghiệp cung cấp.
- Giao dịch: Quản lý và giám sát các giao dịch tài chính bao gồm tiền mặt, tiền gửi, tài sản cố định hữu hình và vô hình, cũng như các giao dịch ngoại tệ. Việc này giúp theo dõi và đảm bảo tính chính xác của tất cả các giao dịch tài chính của doanh nghiệp.
- Hạch toán: Thực hiện hạch toán với các đối tác như người bán và người mua, ghi nhận tiền lương cho người lao động, hạch toán các khoản ứng trước, và làm việc với ngân sách. Đây là quá trình ghi chép và xử lý các giao dịch tài chính để cung cấp thông tin chính xác cho việc quản lý và báo cáo tài chính.
3. Những công việc mà kế toán thường làm trong doanh nghiệp
Ghi chép và xử lý giao dịch tài chính: Cập nhật, phân loại và ghi nhận các giao dịch tài chính như doanh thu, chi phí, và các khoản phải thu, phải trả vào sổ sách kế toán và phần mềm kế toán.
Quản lý tiền mặt và tiền gửi: Theo dõi và kiểm soát các giao dịch tiền mặt và tiền gửi ngân hàng, bao gồm thực hiện các khoản thanh toán và thu tiền từ khách hàng cũng như thanh toán cho nhà cung cấp.
Kế toán hàng hóa, nguyên vật liệu và chi phí: Quản lý và kiểm kê hàng hóa, nguyên vật liệu, tính toán chi phí sản xuất, giá thành sản phẩm và ghi nhận các chi phí liên quan.
Lập báo cáo tài chính và quản lý thuế: Chuẩn bị các báo cáo tài chính định kỳ như báo cáo lợi nhuận, bảng cân đối kế toán, và báo cáo lưu chuyển tiền tệ, đồng thời tính toán và nộp các nghĩa vụ thuế như VAT và thuế thu nhập doanh nghiệp.
Quản lý tiền lương và hỗ trợ kiểm toán: Tính toán và xử lý tiền lương cùng các khoản phụ cấp cho nhân viên, đồng thời cung cấp tài liệu và thông tin cần thiết cho các cuộc kiểm toán nội bộ và bên ngoài để đảm bảo sự minh bạch và tuân thủ pháp luật.
4. Quy trình kế toán trong doanh nghiệp
Quy trình kế toán trong doanh nghiệp bao gồm 6 bước cơ bản để đảm bảo tính chính xác và minh bạch trong việc quản lý tài chính:
Bước 1: Tổng hợp các nghiệp vụ kinh tế thường phát sinh
Mục đích của bước này là tập hợp đầy đủ các nghiệp vụ liên quan đến doanh thu và chi phí phát sinh trong kỳ báo cáo. Đồng thời, kế toán cần kiểm tra tính hợp lệ và hợp pháp của các chứng từ kế toán trước khi đưa vào hạch toán.
Bước 2: Lập các chứng từ kế toán gốc
Chứng từ kế toán gốc là các giấy tờ như hóa đơn, phiếu xuất nhập, lệnh thu chi tiền mặt, v.v., dùng để chứng minh và xác thực các nghiệp vụ kinh tế trong doanh nghiệp. Lập chứng từ gốc giúp xây dựng hồ sơ kế toán hoàn chỉnh dựa trên các chứng từ đã tổng hợp.
Bước 3: Ghi sổ kế toán
Ghi sổ kế toán là quá trình hạch toán các bút toán dựa trên chứng từ gốc đã được kiểm tra và đối chiếu. Việc này tuân theo các nguyên tắc kế toán và quy định pháp luật hiện hành. Ngày nay, công việc này được hỗ trợ nhiều bởi phần mềm kế toán.
Bước 4: Thực hiện các bút toán điều chỉnh và kết chuyển
Cuối kỳ, kế toán cần thực hiện các bút toán điều chỉnh để xác định đầy đủ doanh thu, chi phí và chuẩn bị các tài khoản cho báo cáo tài chính. Đây là bước quan trọng để đảm bảo số liệu chính xác cho các báo cáo sau này.
Bước 5: Lập bảng cân đối số phát sinh
Bảng cân đối số phát sinh phản ánh tổng quát tình hình tài sản và nguồn vốn của doanh nghiệp trong kỳ báo cáo. Kế toán dựa trên các số liệu ghi nhận để lập bảng cân đối theo mẫu quy định trong Thông tư số 133/2016/TT-BTC hoặc Thông tư số 200/2014/TT-BTC, tùy thuộc vào chế độ kế toán áp dụng.
Bước 6: Lập bộ báo cáo tài chính và quyết toán thuế
Kế toán phải lập tờ khai thuế, quyết toán thuế và báo cáo tài chính định kỳ theo quy định của cơ quan thuế và yêu cầu của cấp lãnh đạo. Báo cáo tài chính phải đúng mẫu và hiệu lực, phục vụ cho quản lý thuế và hỗ trợ lãnh đạo doanh nghiệp trong việc lập kế hoạch và ra quyết định.
Quy trình kế toán trong doanh nghiệp
5. Các phương pháp kế toán thông dụng
Kế toán doanh nghiệp sử dụng một loạt các phương pháp và nguyên tắc để ghi nhận và báo cáo thông tin tài chính. Dưới đây là một số phương pháp quan trọng:
Các phương pháp kế toán thông dụng giúp đảm bảo việc ghi nhận, phân loại và báo cáo thông tin tài chính chính xác và hiệu quả. Dưới đây là một số phương pháp kế toán phổ biến:
- Phương pháp kế toán dồn tích
- Phương pháp kế toán tiền mặt
- Phương pháp kế toán theo giá gốc
- Phương pháp kế toán theo giá trị hợp lý
- Phương pháp kế toán theo phương pháp định mức
- Phương pháp kế toán theo chi phí tiêu chuẩn
- Phương pháp kế toán theo phương pháp dòng tiền
6. Phân biệt kế toán tài chính và kế toán quản trị
Kế toán tài chính và kế toán quản trị có mục tiêu và ứng dụng khác nhau trong doanh nghiệp:
Kế toán tài chính tập trung vào việc báo cáo thông tin tài chính cho các bên liên quan bên ngoài, như cổ đông và ngân hàng. Nó tuân theo các nguyên tắc kế toán quốc tế để đảm bảo tính chính xác và đáng tin cậy.
Kế toán quản trị sử dụng thông tin kế toán để hỗ trợ quyết định quản lý và quản lý nội bộ. Nó có thể tập trung vào việc phân tích chi phí, dự đoán nguồn lực, và đánh giá hiệu suất kinh doanh.
Trên đây là những điều bạn cần biết về kế toán doanh nghiệp. Hy vọng với những thông tin ACC đã cung cấp sẽ giúp bạn giải đáp được những thắc mắc về vấn đề trên. Nếu bạn cần hỗ trợ hãy đừng ngần ngại mà liên hệ với Công ty Kế toán Kiểm toán ACC, để được chúng tôi hỗ trợ nhanh chóng.
