chức năng bày tỏ ý kiến của kiểm toán là một phần quan trọng của báo cáo kiểm toán, thể hiện nhận định của kiểm toán viên về tính trung thực, hợp lý của báo cáo tài chính. Vậy chức năng bày tỏ ý kiến kiểm toán là gì ? Bài viết dưới đây của ACC sẽ giúp bạn dễ hiểu hơn
1. Ý kiến kiểm toán là gì ?
Ý kiến kiểm toán là kết luận của kiểm toán viên về tính trung thực và hợp lý của báo cáo tài chính đã được kiểm toán. Ý kiến kiểm toán được thể hiện trong báo cáo kiểm toán, là văn bản chính thức của kiểm toán viên trình bày kết quả kiểm toán.
Ý kiến kiểm toán có thể được chia thành 4 loại:
- Ý kiến chấp nhận toàn phần: Kiểm toán viên kết luận rằng báo cáo tài chính đã được lập, trên các khía cạnh trọng yếu, phù hợp với chuẩn mực kế toán, chế độ kế toán và các quy định pháp luật có liên quan.
- Ý kiến chấp nhận từng phần: Kiểm toán viên kết luận rằng báo cáo tài chính đã được lập, trên các khía cạnh trọng yếu, phù hợp với chuẩn mực kế toán, chế độ kế toán và các quy định pháp luật có liên quan, ngoại trừ một số vấn đề nhất định đã được nêu trong báo cáo kiểm toán.
- Ý kiến ngoại trừ: Kiểm toán viên kết luận rằng báo cáo tài chính đã được lập, trên các khía cạnh trọng yếu, phù hợp với chuẩn mực kế toán, chế độ kế toán và các quy định pháp luật có liên quan, ngoại trừ một số vấn đề nhất định đã được nêu trong báo cáo kiểm toán và các vấn đề này có thể ảnh hưởng đáng kể đến báo cáo tài chính.
- Ý kiến trái ngược: Kiểm toán viên kết luận rằng báo cáo tài chính đã không được lập, trên các khía cạnh trọng yếu, phù hợp với chuẩn mực kế toán, chế độ kế toán và các quy định pháp luật có liên quan.
Ý kiến kiểm toán có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tính trung thực và hợp lý của báo cáo tài chính. Ý kiến kiểm toán giúp các nhà đầu tư, chủ nợ và các bên liên quan khác có cơ sở để đánh giá tình hình tài chính của doanh nghiệp.
Dưới đây là giải thích chi tiết về từng loại ý kiến kiểm toán:
Ý kiến chấp nhận toàn phần
Ý kiến chấp nhận toàn phần là ý kiến tốt nhất mà kiểm toán viên có thể đưa ra. Ý kiến này thể hiện rằng báo cáo tài chính đã được lập một cách trung thực và hợp lý, trên các khía cạnh trọng yếu.
Để đưa ra ý kiến chấp nhận toàn phần, kiểm toán viên phải thực hiện các bước sau:
Thu thập bằng chứng kiểm toán đầy đủ và thích hợp để làm cơ sở cho ý kiến kiểm toán.
Đánh giá tính trung thực và hợp lý của báo cáo tài chính trên các khía cạnh trọng yếu.
Xác định rằng báo cáo tài chính đã được lập phù hợp với chuẩn mực kế toán, chế độ kế toán và các quy định pháp luật có liên quan.
Nếu kiểm toán viên kết luận rằng tất cả các điều kiện trên đều được đáp ứng, thì kiểm toán viên sẽ đưa ra ý kiến chấp nhận toàn phần.
Ý kiến chấp nhận toàn phần được thể hiện trong báo cáo kiểm toán như sau:
“Chúng tôi đã kiểm toán báo cáo tài chính của [tên đơn vị] cho năm tài chính kết thúc ngày [ngày kết thúc năm tài chính]. Báo cáo tài chính này đã được [tên đơn vị] lập và trình bày theo chuẩn mực kế toán, chế độ kế toán và các quy định pháp luật có liên quan.
Theo ý kiến của chúng tôi, báo cáo tài chính trên đã phản ánh trung thực và hợp lý, trên các khía cạnh trọng yếu, tình hình tài chính của [tên đơn vị] tại ngày 31 tháng 12 năm [năm tài chính], và kết quả hoạt động kinh doanh và dòng tiền của [tên đơn vị] trong năm tài chính kết thúc ngày 31 tháng 12 năm [năm tài chính].”
Ý kiến chấp nhận từng phần
Ý kiến chấp nhận từng phần được đưa ra khi kiểm toán viên kết luận rằng báo cáo tài chính đã được lập, trên các khía cạnh trọng yếu, phù hợp với chuẩn mực kế toán, chế độ kế toán và các quy định pháp luật có liên quan, ngoại trừ một số vấn đề nhất định đã được nêu trong báo cáo kiểm toán.
Các vấn đề được nêu trong báo cáo kiểm toán là các vấn đề có thể ảnh hưởng đến tính trung thực và hợp lý của báo cáo tài chính. Các vấn đề này có thể bao gồm các vấn đề về:
- Tính chính xác của thông tin tài chính
- Tính đầy đủ của thông tin tài chính
- Tính trọng yếu của thông tin tài chính
- Tính phù hợp của thông tin tài chính với các chuẩn mực kế toán, chế độ kế toán và các quy định pháp luật
2. Chức năng bày tỏ ý kiến kiểm toán
Chức năng bày tỏ ý kiến kiểm toán là chức năng quan trọng nhất của kiểm toán. Ý kiến kiểm toán là kết luận của kiểm toán viên về tính trung thực và hợp lý của báo cáo tài chính được kiểm toán. Ý kiến kiểm toán có ý nghĩa quan trọng đối với người sử dụng báo cáo tài chính, giúp họ đưa ra quyết định chính xác.
Chức năng bày tỏ ý kiến kiểm toán được thể hiện qua các nội dung sau:
- Cung cấp thông tin cho người sử dụng báo cáo tài chính: Ý kiến kiểm toán cung cấp thông tin cho người sử dụng báo cáo tài chính về tính trung thực và hợp lý của báo cáo tài chính. Người sử dụng báo cáo tài chính dựa vào ý kiến kiểm toán để đánh giá tình hình tài chính của đơn vị được kiểm toán, từ đó đưa ra quyết định chính xác.
- Bảo vệ lợi ích của người sử dụng báo cáo tài chính: Ý kiến kiểm toán giúp bảo vệ lợi ích của người sử dụng báo cáo tài chính bằng cách giúp họ phát hiện các sai sót và gian lận trong báo cáo tài chính.
- Thúc đẩy tính tuân thủ pháp luật: Ý kiến kiểm toán giúp thúc đẩy tính tuân thủ pháp luật của các đơn vị được kiểm toán bằng cách yêu cầu các đơn vị này phải tuân thủ các chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán hiện hành.
Ý kiến kiểm toán có thể được phân loại thành 4 loại chính:
- Ý kiến chấp nhận toàn phần: Báo cáo tài chính được kiểm toán đã được lập, trên các khía cạnh trọng yếu, phù hợp với chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán hiện hành.
- Ý kiến chấp nhận có điều kiện: Báo cáo tài chính được kiểm toán đã được lập, trên các khía cạnh trọng yếu, phù hợp với chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán hiện hành, ngoại trừ một số vấn đề trọng yếu đã được nêu trong báo cáo kiểm toán.
- Ý kiến không chấp nhận toàn phần: Báo cáo tài chính được kiểm toán không được lập, trên các khía cạnh trọng yếu, phù hợp với chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán hiện hành.
- Ý kiến từ chối đưa ra ý kiến: Kiểm toán viên không thể đưa ra ý kiến về tính trung thực và hợp lý của báo cáo tài chính được kiểm toán do không đủ bằng chứng kiểm toán cần thiết.
3. Cách thể hiện ý kiến kiểm toán
Ý kiến kiểm toán được thể hiện trong báo cáo kiểm toán, bao gồm:
- Tiêu đề: Tiêu đề báo cáo kiểm toán phải nêu rõ tên của đơn vị được kiểm toán, loại báo cáo tài chính được kiểm toán, ngày lập báo cáo kiểm toán và tên kiểm toán viên.
- Tóm tắt nội dung kiểm toán: Tóm tắt nội dung kiểm toán phải nêu rõ phạm vi kiểm toán, thời gian kiểm toán, phương pháp kiểm toán và kết quả kiểm toán.
- Kết luận kiểm toán: Kết luận kiểm toán phải nêu rõ ý kiến của kiểm toán viên về mức độ phù hợp của báo cáo tài chính với Chuẩn mực kế toán, Chuẩn mực kiểm toán và các quy định pháp luật có liên quan.
- Chứng minh và tài liệu tham khảo: Chứng minh và tài liệu tham khảo phải nêu rõ các bằng chứng mà kiểm toán viên đã thu thập được để làm căn cứ cho ý kiến kiểm toán.
Thể hiện ý kiến kiểm toán
Ý kiến kiểm toán được thể hiện trong báo cáo kiểm toán theo các trường hợp sau:
- Ý kiến chấp nhận toàn phần: Ý kiến chấp nhận toàn phần được thể hiện như sau:
Chúng tôi kết luận rằng, trên các khía cạnh trọng yếu, báo cáo tài chính đã được lập theo chuẩn mực kế toán, chuẩn mực kiểm toán và các quy định pháp luật có liên quan.
- Ý kiến chấp nhận có điều kiện: Ý kiến chấp nhận có điều kiện được thể hiện như sau:
Chúng tôi kết luận rằng, trên các khía cạnh trọng yếu, báo cáo tài chính đã được lập theo chuẩn mực kế toán, chuẩn mực kiểm toán và các quy định pháp luật có liên quan, ngoại trừ các vấn đề được nêu trong đoạn [số] của báo cáo kiểm toán này.
- Ý kiến không chấp nhận: Ý kiến không chấp nhận được thể hiện như sau:
Chúng tôi kết luận rằng, trên các khía cạnh trọng yếu, báo cáo tài chính không được lập theo chuẩn mực kế toán, chuẩn mực kiểm toán và các quy định pháp luật có liên quan.
- Ý kiến từ chối: Ý kiến từ chối được thể hiện như sau:
Chúng tôi không thể đưa ra ý kiến về báo cáo tài chính của Công ty ABC vì chúng tôi không thể thu thập được đầy đủ bằng chứng kiểm toán thích hợp để xác định liệu báo cáo tài chính có được lập, trên các khía cạnh trọng yếu, phù hợp với Chuẩn mực kế toán, Chuẩn mực kiểm toán và các quy định pháp luật có liên quan hay không.
Chú ý
- Ý kiến kiểm toán phải được trình bày rõ ràng, dễ hiểu và không thể gây hiểu lầm.
- Ý kiến kiểm toán phải được trình bày theo đúng quy định của pháp luật và chuẩn mực kế toán, chuẩn mực kiểm toán.
4. Khi nào cần đưa ra ý kiến
Nên đưa ra ý kiến khi:
- Bạn có thông tin, kiến thức, kinh nghiệm liên quan đến vấn đề đang được thảo luận.
- Bạn có quan điểm, suy nghĩ riêng về vấn đề đó.
- Bạn muốn đóng góp ý kiến để cải thiện vấn đề.
Cụ thể, bạn có thể đưa ra ý kiến trong các trường hợp sau:
- Khi được yêu cầu. Khi tham gia một cuộc họp, thảo luận, bạn thường được yêu cầu đưa ra ý kiến của mình. Đây là cơ hội để bạn thể hiện quan điểm, suy nghĩ của mình về vấn đề đang được thảo luận.
- Khi thấy cần thiết. Đôi khi, bạn có thể không được yêu cầu đưa ra ý kiến, nhưng bạn thấy cần thiết phải nói lên suy nghĩ của mình. Ví dụ, bạn thấy có vấn đề gì đó chưa rõ ràng, cần được giải thích thêm; hoặc bạn có ý tưởng, giải pháp mới để cải thiện vấn đề.
- Khi có cơ hội. Nếu bạn có thông tin, kiến thức, kinh nghiệm liên quan đến vấn đề đang được thảo luận, bạn nên tận dụng cơ hội này để đưa ra ý kiến. Đây là cách để bạn thể hiện bản thân và đóng góp cho tập thể.
Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng, không phải lúc nào bạn cũng nên đưa ra ý kiến. Nếu bạn không có thông tin, kiến thức, kinh nghiệm liên quan đến vấn đề đang được thảo luận, bạn nên cân nhắc kỹ trước khi đưa ra ý kiến. Bạn cũng nên tránh đưa ra ý kiến một cách chủ quan, thiếu khách quan.
Dưới đây là một số lưu ý khi đưa ra ý kiến:
- Chuẩn bị kỹ lưỡng. Trước khi đưa ra ý kiến, bạn nên chuẩn bị kỹ lưỡng, bao gồm: tìm hiểu thông tin liên quan đến vấn đề, suy nghĩ thấu đáo về vấn đề, cân nhắc các khía cạnh khác nhau của vấn đề.
- Thể hiện ý kiến rõ ràng, mạch lạc. Bạn nên thể hiện ý kiến của mình một cách rõ ràng, mạch lạc, dễ hiểu. Bạn cũng nên sử dụng ngôn ngữ phù hợp, tránh sử dụng ngôn ngữ quá hoa mỹ hoặc quá đơn giản.
- Kết hợp lắng nghe và phản hồi. Khi đưa ra ý kiến, bạn cũng nên lắng nghe ý kiến của người khác và phản hồi lại ý kiến của họ. Điều này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề và có thể điều chỉnh ý kiến của mình cho phù hợp.
5. Trách nhiệm của kiểm toán viên với ý kiến
Theo Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 700, “Ý kiến kiểm toán”, kiểm toán viên có trách nhiệm đưa ra ý kiến về báo cáo tài chính dựa trên kết quả của cuộc kiểm toán. Ý kiến kiểm toán là sự đánh giá của kiểm toán viên về việc liệu báo cáo tài chính có được lập, trình bày một cách trung thực và hợp lý trên các khía cạnh trọng yếu theo khuôn khổ lập và trình bày báo cáo tài chính được áp dụng hay không.
Cụ thể, trách nhiệm của kiểm toán viên với ý kiến bao gồm:
Chuẩn bị ý kiến kiểm toán một cách độc lập và khách quan
Kiểm toán viên phải thực hiện cuộc kiểm toán một cách độc lập và khách quan, không bị ảnh hưởng bởi bất kỳ bên thứ ba nào. Ý kiến kiểm toán phải phản ánh kết luận của kiểm toán viên về báo cáo tài chính, không bị ảnh hưởng bởi quan điểm hay ý kiến của bất kỳ bên thứ ba nào.
Thực hiện các thủ tục kiểm toán cần thiết để thu thập đủ bằng chứng kiểm toán thích hợp
Kiểm toán viên phải thực hiện các thủ tục kiểm toán cần thiết để thu thập đủ bằng chứng kiểm toán thích hợp để làm cơ sở cho ý kiến kiểm toán. Bằng chứng kiểm toán phải đủ để làm cho kiểm toán viên có thể kết luận về việc liệu báo cáo tài chính có được lập, trình bày một cách trung thực và hợp lý trên các khía cạnh trọng yếu hay không.
Trình bày ý kiến kiểm toán một cách rõ ràng và súc tích
Ý kiến kiểm toán phải được trình bày một cách rõ ràng và súc tích, dễ hiểu đối với người sử dụng báo cáo tài chính. Ý kiến kiểm toán phải phản ánh chính xác kết luận của kiểm toán viên về báo cáo tài chính.
Các loại ý kiến kiểm toán
Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 700 quy định bốn loại ý kiến kiểm toán:
Ý kiến chấp nhận toàn phần
Ý kiến chấp nhận toàn phần cho biết rằng báo cáo tài chính được lập, trình bày một cách trung thực và hợp lý trên các khía cạnh trọng yếu theo khuôn khổ lập và trình bày báo cáo tài chính được áp dụng.
Ý kiến chấp nhận có điều kiện
Ý kiến chấp nhận có điều kiện cho biết rằng báo cáo tài chính được lập, trình bày một cách trung thực và hợp lý trên các khía cạnh trọng yếu, ngoại trừ ảnh hưởng của vấn đề được nêu trong ý kiến chấp nhận có điều kiện. Vấn đề được nêu trong ý kiến chấp nhận có điều kiện là vấn đề trọng yếu đã được kiểm toán viên phát hiện trong quá trình kiểm toán, nhưng kiểm toán viên đã thu thập được bằng chứng kiểm toán thích hợp để cho phép kiểm toán viên kết luận rằng báo cáo tài chính được lập, trình bày một cách trung thực và hợp lý trên các khía cạnh trọng yếu, ngoại trừ ảnh hưởng của vấn đề đó.
Ý kiến không chấp nhận
Ý kiến không chấp nhận cho biết rằng báo cáo tài chính không được lập, trình bày một cách trung thực và hợp lý trên các khía cạnh trọng yếu.
Ý kiến từ chối đưa ra ý kiến
Ý kiến từ chối đưa ra ý kiến cho biết rằng kiểm toán viên không thể đưa ra ý kiến về báo cáo tài chính do một số hạn chế trong cuộc kiểm toán.
6. Quy trình đưa ý kiến
Quy trình đưa ý kiến là một chuỗi các bước cần thực hiện để đưa ra ý kiến của mình về một vấn đề nào đó. Quy trình này có thể được áp dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, chẳng hạn như trong học tập, công việc, xã hội,…
Các bước trong quy trình đưa ý kiến
Có thể chia quy trình đưa ý kiến thành các bước sau:
Bước 1: Tìm hiểu thông tin
Bước đầu tiên trong quy trình đưa ý kiến là tìm hiểu thông tin về vấn đề cần đưa ý kiến. Điều này giúp bạn có được cái nhìn tổng quan về vấn đề, từ đó có thể đưa ra ý kiến một cách chính xác và phù hợp.
Có nhiều cách để tìm hiểu thông tin, chẳng hạn như:
- Tìm kiếm thông tin trên internet.
- Tham khảo sách báo, tài liệu.
- Tham khảo ý kiến của những người có kinh nghiệm.
Bước 2: Tư duy, phân tích
Sau khi đã tìm hiểu thông tin, bạn cần dành thời gian để tư duy và phân tích vấn đề. Điều này giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề và đưa ra ý kiến một cách logic, chặt chẽ.
Khi tư duy và phân tích vấn đề, bạn cần lưu ý các vấn đề sau:
- Xác định rõ vấn đề cần đưa ý kiến.
- Xác định các khía cạnh của vấn đề.
- Xác định các nguyên nhân và kết quả của vấn đề.
- Xác định các giải pháp cho vấn đề.
Bước 3: Trình bày ý kiến
Bước cuối cùng trong quy trình đưa ý kiến là trình bày ý kiến của mình. Khi trình bày ý kiến, bạn cần lưu ý các vấn đề sau:
- Trình bày ý kiến một cách rõ ràng, mạch lạc.
- Trình bày ý kiến một cách thuyết phục.
- Trình bày ý kiến một cách phù hợp với đối tượng nghe.
Một số lưu ý khi đưa ý kiến
Khi đưa ý kiến, bạn cần lưu ý các vấn đề sau:
- Hãy tôn trọng ý kiến của người khác, ngay cả khi bạn không đồng ý với họ.
- Hãy lắng nghe ý kiến của người khác một cách cởi mở và sẵn sàng tiếp thu.
- Hãy đưa ra ý kiến một cách chân thành và xuất phát từ mong muốn giúp đỡ.
Ứng dụng quy trình đưa ý kiến
Quy trình đưa ý kiến có thể được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, chẳng hạn như:
- Trong học tập, học sinh, sinh viên có thể sử dụng quy trình này để đưa ra ý kiến của mình về một bài học, một vấn đề xã hội,…
- Trong công việc, nhân viên có thể sử dụng quy trình này để đưa ra ý kiến của mình về một dự án, một vấn đề phát sinh trong công việc,…
- Trong xã hội, mỗi người dân có thể sử dụng quy trình này để đưa ra ý kiến của mình về một vấn đề chính trị, kinh tế, xã hội,…
Trên đây là một số thông tin về chức năng bày tỏ ý kiến của kiểm toán. Hy vọng với những thông tin ACC đã cung cấp sẽ giúp bạn giải đáp được những thắc mắc về vấn đề trên. Nếu bạn cần hỗ trợ hãy đừng ngần ngại mà liên hệ với Công ty Kế toán Kiểm toán ACC, để được chúng tôi hỗ trợ nhanh chóng. ACC cam kết sẽ giúp bạn có trải nghiệm tốt nhất về các dịch vụ mà mình cung cấp đến khách hàng. Chúng tôi luôn đồng hành pháp lý cùng bạn
