Chia lợi nhuận cho cổ đông là một hoạt động thường niên của các công ty cổ phần. Đây không chỉ là một nghĩa vụ pháp lý mà còn là một cách để công ty ghi nhận đóng góp của các cổ đông và thu hút thêm nhà đầu tư. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn chi tiết về các cách thức chia lợi nhuận phổ biến và những quy định pháp luật liên quan.
1. Khi nào cổ đông được chia lợi nhuận?
Theo khoản 5 Điều 4 Luật Doanh nghiệp 2020, cổ tức là phần lợi nhuận ròng được trả cho mỗi cổ phần bằng tiền mặt hoặc tài sản khác. Lợi nhuận ròng là số tiền chênh lệch giữa tổng doanh thu và tất cả chi phí, bao gồm cả thuế, nghĩa là khoản tiền lãi của doanh nghiệp sau khi đã đóng thuế.
Theo khoản 1 và khoản 2 Điều 135 Luật Doanh nghiệp 2020, cổ đông được nhận cổ tức nếu đáp ứng các điều kiện sau:
- Cổ tức của cổ phần ưu đãi:
- Đây là cổ phần có mức cổ tức cao hơn so với cổ phần phổ thông hoặc có mức cổ tức ổn định hàng năm, bao gồm cổ tức cố định và cổ tức thưởng. Cổ tức cố định không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của công ty.
- Mức cổ tức cố định và cách xác định cổ tức thưởng phải được ghi rõ trong cổ phiếu của cổ phần ưu đãi (theo khoản 1 Điều 117 Luật Doanh nghiệp 2020).
- Cổ tức của cổ phần phổ thông:
Theo khoản 2 Điều 135, cổ tức của cổ phần phổ thông được tính từ lợi nhuận ròng đã thực hiện và chi trả từ lợi nhuận giữ lại của công ty. Công ty chỉ được trả cổ tức cho cổ phần phổ thông khi:- Đã hoàn thành nghĩa vụ thuế và các nghĩa vụ tài chính khác theo quy định;
- Đã trích lập quỹ công ty và bù đắp các khoản lỗ trước đó theo quy định;
- Sau khi trả cổ tức, công ty vẫn đảm bảo khả năng thanh toán các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản đến hạn.
2. Cách chia lợi nhuận công ty cổ phần cho các cổ đông
Hình thức và quy trình chi trả lợi nhuận trong công ty cổ phần
2.1. Hình thức chi trả lợi nhuận
Theo khoản 3 Điều 135 Luật Doanh nghiệp 2020, cổ tức có thể được chi trả bằng tiền mặt, bằng cổ phần của công ty hoặc tài sản khác được quy định trong Điều lệ công ty. Nếu chi trả bằng tiền mặt, công ty phải thanh toán bằng Đồng Việt Nam theo phương thức pháp luật quy định.
Cụ thể:
- Chi trả bằng tiền mặt hoặc tài sản khác: Cổ đông nhận được một khoản thu nhập từ lợi nhuận kinh doanh mà không ảnh hưởng đến vốn điều lệ của công ty.
- Chi trả bằng cổ phiếu: Cổ đông sẽ có thêm cổ phiếu, giúp tăng tổng số cổ phần và vốn điều lệ của công ty. Đây là hình thức “tái đầu tư,” giúp cổ đông sở hữu nhiều cổ phần hơn và có thể nhận mức cổ tức cao hơn vào các năm tiếp theo.
2.2. Quy trình chi trả lợi nhuận
Theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 138 và khoản 4 Điều 135 Luật Doanh nghiệp 2020, quá trình chi trả cổ tức diễn ra như sau:
- Bước 1: Hội đồng quản trị đưa ra kiến nghị về mức cổ tức, thời gian và thủ tục chi trả.
- Bước 2: Đại hội đồng cổ đông xem xét và quyết định mức cổ tức hàng năm cho từng loại cổ phần trong cuộc họp thường niên.
- Bước 3: Hội đồng quản trị lập danh sách cổ đông được nhận cổ tức, xác định mức cổ tức cụ thể cho từng loại cổ phần, thời gian và hình thức chi trả, chậm nhất là 30 ngày trước mỗi lần trả cổ tức.
- Bước 4: Thông báo về việc trả cổ tức được gửi tới các cổ đông qua phương thức đảm bảo, đến địa chỉ đăng ký trong sổ cổ đông ít nhất 15 ngày trước khi trả cổ tức.
- Bước 5: Tiến hành chi trả cổ tức, phải hoàn thành trong vòng 6 tháng kể từ ngày kết thúc cuộc họp Đại hội đồng cổ đông thường niên.
Lưu ý:
- Nếu cổ đông chuyển nhượng cổ phần sau thời điểm lập danh sách cổ đông nhưng trước thời điểm chi trả cổ tức, cổ đông chuyển nhượng vẫn là người nhận cổ tức.
- Nếu cổ tức được chi trả bằng cổ phần, công ty không cần thực hiện thủ tục chào bán cổ phần nhưng phải đăng ký tăng vốn điều lệ tương ứng với tổng mệnh giá cổ phần dùng để trả cổ tức trong vòng 10 ngày kể từ ngày hoàn tất chi trả.
Tóm lại, cổ đông công ty cổ phần có thể nhận cổ tức bằng tiền mặt, tài sản khác hoặc cổ phần, tùy theo Điều lệ công ty. Việc chi trả này được thực hiện hàng năm theo quy định.
3. Có quy định về giới hạn số lần chia lợi nhuận cho cổ đông hay không?
Theo khoản 2 và khoản 4 Điều 135 Luật Doanh nghiệp 2020, không có quy định về việc giới hạn số lần chia lợi nhuận cho cổ đông trong năm. Cụ thể:
- Điều kiện trả cổ tức: Cổ tức trả cho cổ phần phổ thông dựa trên lợi nhuận ròng đã thực hiện và phải trích từ nguồn lợi nhuận giữ lại của công ty. Công ty chỉ được trả cổ tức khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau:
- Hoàn thành nghĩa vụ thuế và các nghĩa vụ tài chính khác theo quy định pháp luật.
- Đã trích lập các quỹ công ty và bù đắp lỗ trước đó theo Điều lệ và quy định pháp luật.
- Đảm bảo thanh toán đầy đủ các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản đến hạn sau khi trả cổ tức.
- Thời hạn thanh toán cổ tức: Cổ tức phải được thanh toán đầy đủ trong vòng 6 tháng kể từ ngày kết thúc cuộc họp Đại hội đồng cổ đông thường niên.
- Thông báo và chi trả cổ tức: Thông báo về việc trả cổ tức phải được gửi tới cổ đông ít nhất 15 ngày trước khi thực hiện chi trả. Cổ tức có thể được chi trả bằng tiền mặt, cổ phần hoặc tài sản khác theo Điều lệ công ty. Nếu trả bằng tiền mặt, phải thanh toán bằng Đồng Việt Nam và theo phương thức quy định của pháp luật.
Như vậy, công ty cổ phần không bị giới hạn số lần chia lợi nhuận cho cổ đông trong năm, miễn là đáp ứng các điều kiện trên.
4. Câu hỏi thường gặp
Tại sao công ty phải chia lợi nhuận cho cổ đông?
- Trả lời: Chia lợi nhuận là một nghĩa vụ pháp lý của công ty cổ phần và là cách để ghi nhận đóng góp của cổ đông vào sự phát triển của công ty. Ngoài ra, việc chia lợi nhuận cũng giúp thu hút thêm nhà đầu tư và tăng giá trị cổ phiếu.
Các hình thức chia lợi nhuận phổ biến là gì?
- Trả lời: Các hình thức chia lợi nhuận phổ biến bao gồm:
- Cổ tức bằng tiền mặt: Đây là hình thức phổ biến nhất, cổ đông nhận được số tiền tương ứng với số cổ phần họ sở hữu.
- Cổ tức bằng cổ phiếu: Công ty phát hành thêm cổ phiếu để chia cho cổ đông hiện hữu.
- Cổ phiếu thưởng: Công ty tặng thêm cổ phiếu cho cổ đông.
Tần suất chia lợi nhuận là bao nhiêu?
- Trả lời: Tần suất chia lợi nhuận thường được quy định trong Điều lệ công ty. Tuy nhiên, thông thường, các công ty sẽ chia lợi nhuận hàng năm.
Hy vọng qua bài viết, Kế toán kiểm toán ACC đã giúp quý khách hàng hiểu rõ hơn về vấn đề Mẫu hợp đồng góp vốn thành lập công ty cổ phần. Đừng ngần ngại hãy liên hệ với Kế toán kiểm toán ACC nếu quý khách hàng có bất kỳ thắc mắc gì cần tư vấn giải quyết.
HÃY ĐỂ LẠI THÔNG TIN TƯ VẤN