Hạch toán hàng bán trả góp đúng cách là rất quan trọng để đảm bảo tính chính xác của báo cáo tài chính và tránh những rắc rối về thuế. Nếu không hạch toán đúng, doanh nghiệp có thể đối mặt với các vấn đề pháp lý và tài chính. Bài viết này Kế toán kiểm toán ACC sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về quy trình hạch toán và các lưu ý cần thiết.\
Cách hạch toán hàng bán trả góp như thế nào?
1. Mua hàng trả góp là gì?
Mua hàng trả góp là hình thức giao dịch mà người mua không cần thanh toán toàn bộ giá trị sản phẩm ngay tại thời điểm mua. Thay vào đó, giá trị hàng hóa được chia thành nhiều khoản thanh toán nhỏ hơn, thường gọi là các kỳ trả góp, trải dài trong một khoảng thời gian nhất định. Hình thức này giúp người mua có thể sở hữu ngay sản phẩm mà không phải chịu gánh nặng tài chính lớn tức thì.
2. Cách hạch toán hàng bán trả góp như thế nào?
Hạch toán hàng bán trả góp, trả chậm là cách xử lý kế toán khi doanh nghiệp bán hàng hóa/dịch vụ mà người mua thanh toán theo từng kỳ. Doanh nghiệp cần ghi nhận doanh thu, giá vốn, thuế GTGT, và lãi trả góp (nếu có) một cách chính xác theo quy định kế toán. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết:
2.1. Nguyên tắc chung
Doanh thu bán hàng trả góp, trả chậm: Được ghi nhận theo giá bán trả tiền ngay tại thời điểm giao hàng hoặc cung cấp dịch vụ.
Phần chênh lệch lãi trả góp: Là khoản chênh lệch giữa giá bán trả góp và giá bán trả ngay. Khoản này được ghi nhận vào thu nhập hoạt động tài chính theo từng kỳ thu tiền.
Thuế GTGT: Ghi nhận theo giá bán trả tiền ngay.
2.2. Hạch toán chi tiết
2.2.1. Khi ghi nhận doanh thu bán trả góp, trả chậm
Doanh thu bán hàng trả góp, trả chậm được ghi nhận theo giá bán trả ngay (không bao gồm lãi trả góp).
Bút toán:
Nợ TK 131 – Phải thu của khách hàng (Tổng giá trị phải thu)
Có TK 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ (Giá bán trả ngay)
Có TK 3331 – Thuế GTGT phải nộp (thuế GTGT tính trên giá bán trả ngay)
2.2.2. Ghi nhận giá vốn hàng bán
Giá vốn hàng bán được ghi nhận như giao dịch bán hàng thông thường.
Bút toán:
Nợ TK 632 – Giá vốn hàng bán
Có TK 156 – Hàng hóa (giá trị hàng xuất kho)
2.2.3. Ghi nhận lãi trả góp theo từng kỳ
Lãi trả góp (chênh lệch giữa giá bán trả góp và giá bán trả ngay) không được ghi nhận ngay tại thời điểm bán hàng mà được hạch toán vào thu nhập hoạt động tài chính (TK 515) theo từng kỳ thu tiền.
Bút toán: Khi thu được lãi trả góp kỳ đầu:
Nợ TK 131 – Phải thu của khách hàng (Số lãi trả góp kỳ này)
Có TK 515 – Doanh thu hoạt động tài chính (Số lãi trả góp kỳ này)
2.2.4. Khi thu tiền trả góp từ khách hàng
Khi khách hàng thanh toán từng kỳ, kế toán ghi nhận giảm khoản phải thu.
Bút toán:
Nợ TK 111/112 – Tiền mặt/Tiền gửi ngân hàng (Số tiền khách thanh toán kỳ này)
Có TK 131 – Phải thu của khách hàng (Số tiền khách thanh toán kỳ này)
3. Điều kiện khấu trừ hàng trả góp
Theo các quy định của pháp luật về thuế, đặc biệt là Luật Thuế GTGT và các thông tư hướng dẫn liên quan (Thông tư 219/2013/TT-BTC và các thông tư sửa đổi, bổ sung), thuế GTGT đầu vào của hàng hóa, dịch vụ mua trả góp hoặc trả chậm được khấu trừ nếu đáp ứng các điều kiện sau:
Có hóa đơn giá trị gia tăng hợp pháp
- Doanh nghiệp hoặc cá nhân phải có hóa đơn GTGT hợp pháp do bên bán xuất, ghi rõ số tiền hàng hóa/dịch vụ, thuế GTGT và tổng giá trị thanh toán.
- Hóa đơn phải phù hợp với các giao dịch trả góp hoặc trả chậm được thỏa thuận trong hợp đồng mua bán.
Thanh toán qua ngân hàng (nếu giá trị từ 20 triệu đồng trở lên)
- Đối với hàng hóa, dịch vụ có giá trị thanh toán từ 20 triệu đồng trở lên, điều kiện bắt buộc là thanh toán không dùng tiền mặt. Thanh toán phải thực hiện qua hệ thống ngân hàng hoặc các tổ chức tín dụng hợp pháp.
- Các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt bao gồm: chuyển khoản ngân hàng, thanh toán bằng thẻ tín dụng, hoặc thông qua bên thứ ba theo chỉ định hợp lệ.
Hợp đồng mua bán rõ ràng
- Giao dịch mua trả góp, trả chậm phải được thể hiện trong hợp đồng mua bán hợp lệ. Trong đó, hợp đồng cần quy định rõ:
- Giá bán trả ngay (giá chưa có lãi trả góp).
- Giá bán trả góp (bao gồm cả lãi suất trả chậm).
- Thời gian và số kỳ thanh toán.
- Phương thức thanh toán (qua ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng, nếu áp dụng).
Hàng hóa, dịch vụ được sử dụng cho hoạt động sản xuất kinh doanh chịu thuế
- Thuế GTGT đầu vào chỉ được khấu trừ nếu hàng hóa, dịch vụ mua vào được sử dụng cho hoạt động sản xuất kinh doanh chịu thuế GTGT của doanh nghiệp.
- Nếu hàng hóa, dịch vụ không liên quan đến hoạt động chịu thuế (ví dụ: dùng cho mục đích cá nhân hoặc kinh doanh không chịu thuế), thuế GTGT đầu vào sẽ không được khấu trừ.
Thời điểm kê khai và khấu trừ thuế GTGT
- Thuế GTGT đầu vào được khấu trừ tại thời điểm doanh nghiệp nhận hóa đơn và đáp ứng điều kiện thanh toán. Nếu khoản thanh toán chưa hoàn thành theo quy định, doanh nghiệp phải kê khai bổ sung khi hoàn thành việc thanh toán.
4. Các câu hỏi thường gặp
Khi bán hàng trả góp, doanh thu được ghi nhận ngay tại thời điểm giao hàng cho khách hàng?
Doanh thu từ bán hàng trả góp không được ghi nhận ngay mà được ghi nhận dần theo từng kỳ thanh toán của khách hàng. Phần doanh thu chưa thực hiện sẽ được ghi vào tài khoản 3387 – Doanh thu chưa thực hiện.
Lãi suất trên hợp đồng bán hàng trả góp được hạch toán vào doanh thu?
Lãi suất trên hợp đồng bán hàng trả góp được hạch toán vào tài khoản doanh thu hoạt động tài chính (tài khoản 515). Lãi suất là một khoản thu nhập phát sinh từ hoạt động tài chính chứ không phải từ hoạt động bán hàng.
Khi khách hàng trả chậm một kỳ, doanh nghiệp phải ghi nhận doanh thu chưa thực hiện giảm tương ứng?
Việc khách hàng trả chậm không làm giảm doanh thu chưa thực hiện đã ghi nhận trước đó. Chỉ khi khách hàng thanh toán hết nợ thì doanh thu chưa thực hiện mới được chuyển sang doanh thu đã thực hiện.
Trên đây là một số thông tin về Cách hạch toán hàng bán trả góp như thế nào? vào tài khoản nào?. Hy vọng với những thông tin ACC đã cung cấp sẽ giúp bạn giải đáp được những thắc mắc về vấn đề trên. Nếu bạn cần hỗ trợ hãy đừng ngần ngại mà liên hệ với Công ty Kế toán Kiểm toán Thuế ACC, để được chúng tôi hỗ trợ nhanh chóng.
