Ý kiến kiểm toán là một phần quan trọng của báo cáo kiểm toán, thể hiện nhận định của kiểm toán viên về tính trung thực, hợp lý của báo cáo tài chính. Vậy ý kiến kiểm toán có bao nhiêu loại ý kiến ? Hãy cùng ACC tìm hiểu về vấn đề này thông qua bài viết dưới đây
1. Ý kiến kiểm toán chấp nhận toàn phần
Ý kiến kiểm toán chấp nhận toàn phần là ý kiến được đưa ra khi kiểm toán viên kết luận rằng báo cáo tài chính đã được lập, trên các khía cạnh trọng yếu, phù hợp với chuẩn mực kế toán, chế độ kế toán và các quy định pháp luật có liên quan.
Để đưa ra ý kiến chấp nhận toàn phần, kiểm toán viên phải thực hiện các bước sau:
1.Thu thập bằng chứng kiểm toán đầy đủ và thích hợp để làm cơ sở cho ý kiến kiểm toán.
2.Đánh giá tính trung thực và hợp lý của báo cáo tài chính trên các khía cạnh trọng yếu.
3.Xác định rằng báo cáo tài chính đã được lập phù hợp với chuẩn mực kế toán, chế độ kế toán và các quy định pháp luật có liên quan.
Nếu kiểm toán viên kết luận rằng tất cả các điều kiện trên đều được đáp ứng, thì kiểm toán viên sẽ đưa ra ý kiến chấp nhận toàn phần.
Ý kiến chấp nhận toàn phần được thể hiện trong báo cáo kiểm toán như sau:
“Chúng tôi đã kiểm toán báo cáo tài chính của [tên đơn vị] cho năm tài chính kết thúc ngày [ngày kết thúc năm tài chính]. Báo cáo tài chính này đã được [tên đơn vị] lập và trình bày theo chuẩn mực kế toán, chế độ kế toán và các quy định pháp luật có liên quan.
Theo ý kiến của chúng tôi, báo cáo tài chính trên đã phản ánh trung thực và hợp lý, trên các khía cạnh trọng yếu, tình hình tài chính của [tên đơn vị] tại ngày 31 tháng 12 năm [năm tài chính], và kết quả hoạt động kinh doanh và dòng tiền của [tên đơn vị] trong năm tài chính kết thúc ngày 31 tháng 12 năm [năm tài chính].”
Ý kiến chấp nhận toàn phần là ý kiến tốt nhất mà kiểm toán viên có thể đưa ra. Ý kiến này thể hiện rằng báo cáo tài chính đã được lập một cách trung thực và hợp lý, trên các khía cạnh trọng yếu.
Các vấn đề trọng yếu là các vấn đề có thể ảnh hưởng đáng kể đến quyết định của người sử dụng báo cáo tài chính. Các vấn đề trọng yếu có thể bao gồm các vấn đề về:
- Tính chính xác của thông tin tài chính
- Tính đầy đủ của thông tin tài chính
- Tính trọng yếu của thông tin tài chính
- Tính phù hợp của thông tin tài chính với các chuẩn mực kế toán, chế độ kế toán và các quy định pháp luật có liên quan
Ý kiến chấp nhận toàn phần có ý nghĩa quan trọng đối với các nhà đầu tư, chủ nợ và các bên liên quan khác. Ý kiến này giúp các bên liên quan đánh giá được tình hình tài chính của doanh nghiệp một cách khách quan và toàn diện.
2. Ý kiếm kiểm toán ngoại trừ
Ý kiến kiểm toán ngoại trừ là ý kiến được đưa ra bởi kiểm toán viên khi kết luận rằng báo cáo tài chính được kiểm toán đã được lập, trên các khía cạnh trọng yếu, phù hợp với chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán hiện hành, ngoại trừ một số vấn đề trọng yếu đã được nêu trong báo cáo kiểm toán.
Ý kiến kiểm toán ngoại trừ được đưa ra trong các trường hợp sau:
- Kiểm toán viên phát hiện một số khoản mục tài sản hoặc nợ phải trả được ghi nhận không chính xác.
- Kiểm toán viên phát hiện một số khoản mục doanh thu hoặc chi phí được ghi nhận không đúng kỳ.
- Kiểm toán viên phát hiện các sai sót trong việc áp dụng chuẩn mực kế toán.
- Kiểm toán viên không thể thu thập đủ bằng chứng kiểm toán cần thiết để đánh giá một số khoản mục tài sản hoặc nợ phải trả.
- Ý kiến kiểm toán ngoại trừ có ý nghĩa là báo cáo tài chính được kiểm toán đã được lập một cách trung thực và hợp lý, ngoại trừ một số vấn đề trọng yếu. Các vấn đề trọng yếu này có thể ảnh hưởng đáng kể đến quyết định của người sử dụng báo cáo tài chính.
Ví dụ về ý kiến kiểm toán ngoại trừ
- Kiểm toán viên phát hiện một số khoản mục tài sản cố định được ghi nhận với giá trị cao hơn giá trị thực tế.
- Kiểm toán viên phát hiện một số khoản mục doanh thu được ghi nhận trước khi thực tế phát sinh.
- Kiểm toán viên phát hiện một số khoản mục chi phí được ghi nhận sau khi thực tế phát sinh.
- Kiểm toán viên không thể thu thập đủ bằng chứng kiểm toán cần thiết để đánh giá giá trị của một khoản mục tài sản cố định.
Trong báo cáo kiểm toán, ý kiến kiểm toán ngoại trừ được thể hiện bằng đoạn kết luận sau:
Công ty kiểm toán đã kiểm toán báo cáo tài chính của [tên đơn vị được kiểm toán] cho năm tài chính kết thúc ngày [ngày kết thúc năm tài chính].
Theo ý kiến của chúng tôi, trên các khía cạnh trọng yếu, ngoại trừ ảnh hưởng của vấn đề đã được nêu trong đoạn [số] của báo cáo này, báo cáo tài chính đã được lập, trình bày một cách trung thực và hợp lý, phù hợp với chuẩn mực kế toán Việt Nam và chế độ kế toán hiện hành.
Đoạn [số] trong báo cáo kiểm toán nêu rõ vấn đề trọng yếu mà kiểm toán viên đã phát hiện.
Ý kiến kiểm toán ngoại trừ là ý kiến thấp hơn ý kiến kiểm toán chấp nhận toàn phần. Ý kiến này cho thấy rằng báo cáo tài chính được kiểm toán đã được lập một cách trung thực và hợp lý, ngoại trừ một số vấn đề trọng yếu.
Tác động của ý kiến kiểm toán ngoại trừ
Ý kiến kiểm toán ngoại trừ có thể ảnh hưởng đến quyết định của người sử dụng báo cáo tài chính. Người sử dụng báo cáo tài chính cần cân nhắc các vấn đề trọng yếu mà kiểm toán viên đã nêu trong báo cáo kiểm toán để đánh giá chính xác tình hình tài chính của đơn vị được kiểm toán.
Ví dụ, nếu kiểm toán viên phát hiện một số khoản mục tài sản cố định được ghi nhận với giá trị cao hơn giá trị thực tế, thì người sử dụng báo cáo tài chính cần cân nhắc rằng giá trị tài sản của đơn vị được kiểm toán có thể không chính xác. Người sử dụng báo cáo tài chính cũng cần cân nhắc các rủi ro tiềm ẩn liên quan đến việc ghi nhận sai giá trị tài sản cố định.
Cách xử lý ý kiến kiểm toán ngoại trừ
Đơn vị được kiểm toán cần thực hiện các biện pháp để khắc phục các vấn đề trọng yếu mà kiểm toán viên đã nêu trong báo cáo kiểm toán. Các biện pháp này có thể bao gồm:
- Điều chỉnh các khoản mục tài sản, nợ phải trả, doanh thu, chi phí theo đúng chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán hiện hành.
- Cập nhật các sai sót trong việc áp dụng chuẩn mực kế toán.
- Thu thập đủ bằng chứng kiểm toán cần thiết để đánh giá các khoản mục tài sản, nợ phải trả.
3. ý kiến kiểm toán trái ngược
Ý kiến kiểm toán trái ngược (adverse opinion) là ý kiến kiểm toán được đưa ra khi kiểm toán viên kết luận rằng báo cáo tài chính đã không được lập, trên các khía cạnh trọng yếu, phù hợp với Chuẩn mực kế toán, Chuẩn mực kiểm toán và các quy định pháp luật có liên quan.
Ý kiến kiểm toán trái ngược là ý kiến kiểm toán tiêu cực nhất, thể hiện mức độ tin cậy thấp nhất của báo cáo tài chính đối với người sử dụng.
Ý kiến kiểm toán trái ngược được đưa ra trong các trường hợp sau:
- Kiểm toán viên phát hiện ra sai sót trọng yếu trong báo cáo tài chính mà không thể loại bỏ được.
- Kiểm toán viên không thể thu thập được đầy đủ bằng chứng kiểm toán thích hợp để xác định liệu báo cáo tài chính có được lập, trên các khía cạnh trọng yếu, phù hợp với Chuẩn mực kế toán, Chuẩn mực kiểm toán và các quy định pháp luật có liên quan hay không.
Trong trường hợp kiểm toán viên đưa ra ý kiến kiểm toán trái ngược, kiểm toán viên phải nêu rõ cơ sở của ý kiến kiểm toán trái ngược trong báo cáo kiểm toán.
Cụ thể, kiểm toán viên phải nêu rõ:
- Tính chất của sai sót trọng yếu hoặc hạn chế trong phạm vi kiểm toán.
- Tác động của sai sót trọng yếu hoặc hạn chế trong phạm vi kiểm toán đối với tình hình tài chính, kết quả hoạt động kinh doanh và các luồng tiền của đơn vị.
- Mọi nỗ lực mà kiểm toán viên đã thực hiện để giải quyết sai sót trọng yếu hoặc hạn chế trong phạm vi kiểm toán.
4. Từ chối đưa ra ý kiến
Từ chối đưa ra ý kiến là một loại ý kiến kiểm toán được đưa ra khi kiểm toán viên độc lập không thể thu thập đủ bằng chứng kiểm toán thích hợp để đưa ra ý kiến về tính trung thực, hợp lý của báo cáo tài chính của đơn vị được kiểm toán.
Cơ sở pháp lý
Theo khoản 2 Điều 4 Luật Kiểm toán độc lập năm 2015, ý kiến từ chối đưa ra ý kiến được đưa ra khi kiểm toán viên độc lập không thể thu thập đủ bằng chứng kiểm toán thích hợp để đưa ra ý kiến về tính trung thực, hợp lý của báo cáo tài chính của đơn vị được kiểm toán.
Các nguyên nhân dẫn đến ý kiến từ chối đưa ra ý kiến
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến ý kiến từ chối đưa ra ý kiến, bao gồm:
- Công ty được kiểm toán không cung cấp đầy đủ hồ sơ, chứng từ cho kiểm toán viên độc lập.
- Công ty được kiểm toán không cho phép kiểm toán viên độc lập tiếp cận một số tài sản và thông tin quan trọng.
- Kế toán trưởng của công ty được kiểm toán không có đủ kinh nghiệm và chứng chỉ kế toán viên.
- Công ty được kiểm toán sử dụng phần mềm kế toán mới và kiểm toán viên độc lập không có đủ kiến thức về phần mềm này.
- Công ty được kiểm toán đang trong quá trình giải thể và các hồ sơ, chứng từ liên quan đến hoạt động kinh doanh của công ty đã bị thất lạc.
Công ty được kiểm toán đang bị điều tra bởi cơ quan chức năng và các hồ sơ, chứng từ liên quan đến vụ việc đang bị tạm giữ.
Tác động của ý kiến từ chối đưa ra ý kiến
Ý kiến từ chối đưa ra ý kiến có tác động rất lớn đến các bên liên quan đến báo cáo tài chính, bao gồm:
- Công ty được kiểm toán: Công ty được kiểm toán sẽ gặp khó khăn trong việc huy động vốn, tiếp cận thị trường chứng khoán, và các hoạt động kinh doanh khác.
- Chủ sở hữu của công ty: Chủ sở hữu của công ty sẽ khó khăn trong việc đánh giá tình hình tài chính của công ty và đưa ra các quyết định kinh doanh.
- Nhà đầu tư: Nhà đầu tư sẽ gặp khó khăn trong việc đánh giá rủi ro đầu tư vào công ty.
Các cơ quan quản lý: Các cơ quan quản lý sẽ gặp khó khăn trong việc giám sát hoạt động của công ty.
Lưu ý
- Ý kiến từ chối đưa ra ý kiến là một loại ý kiến kiểm toán rất nghiêm trọng.
- Kiểm toán viên độc lập chỉ được đưa ra ý kiến từ chối đưa ra ý kiến khi đã thực hiện đầy đủ các thủ tục kiểm toán cần thiết.
- Công ty được kiểm toán cần có trách nhiệm cung cấp đầy đủ hồ sơ, chứng từ và thông tin cho kiểm toán viên độc lập để đảm bảo tính trung thực, hợp lý của báo cáo tài chính.
Trên đây là một số thông tin về Các loại ý kiến trên báo cáo kiểm toán. Hy vọng với những thông tin ACC đã cung cấp sẽ giúp bạn giải đáp được những thắc mắc về vấn đề trên. Nếu bạn cần hỗ trợ hãy đừng ngần ngại mà liên hệ với Công ty Kế toán Kiểm toán ACC, để được chúng tôi hỗ trợ nhanh chóng. ACC cam kết sẽ giúp bạn có trải nghiệm tốt nhất về các dịch vụ mà mình cung cấp đến khách hàng. Chúng tôi luôn đồng hành pháp lý cùng bạn
