Đối tượng kế toán của ngân hàng là gì?

Đối tượng kế toán của ngân hàng bao gồm các yếu tố có liên quan đến hoạt động ngân hàng, thể hiện tình hình tài chính, kinh doanh của ngân hàng trong một thời kỳ nhất định. Vậy đối tượng kế toán ngân hàng là gì ? Hãy để ACC giúp bán giải đáp thắc mắc này bằng bài viết dưới đây 

1. Đối tượng Kế toán ngân hàng 

1.1. Đối tượng Kế toán ngân hàng là gì ?

Đối tượng kế toán ngân hàng là các yếu tố mà kế toán ngân hàng phải phản ánh và quản lý trong quá trình hoạt động của ngân hàng. Đối tượng kế toán ngân hàng bao gồm các đối tượng kế toán chung của đơn vị sử dụng kế toán, đồng thời còn có các đối tượng kế toán đặc thù của ngân hàng, cụ thể như sau:

Tài sản: Tài sản của ngân hàng bao gồm cả tài sản cố định, tài sản lưu động, nhưng có một số loại tài sản đặc thù như:

• Tiền mặt và các khoản tương đương tiền: Là các loại tài sản có tính thanh khoản cao, có thể được sử dụng ngay để thanh toán các khoản nợ.
• Các khoản đầu tư tài chính: Là các khoản đầu tư của ngân hàng vào các công ty, tổ chức khác.
• Các khoản cho vay: Là các khoản tiền mà ngân hàng cho các tổ chức, cá nhân vay.
• Các khoản phải thu khác: Là các khoản tiền mà ngân hàng có quyền đòi các tổ chức, cá nhân khác.

Nguồn vốn: Nguồn vốn của ngân hàng bao gồm cả vốn chủ sở hữu và vốn vay, nhưng có một số loại vốn đặc thù như:

• Vốn huy động từ khách hàng: Là nguồn vốn chủ yếu của ngân hàng, được hình thành từ các khoản tiền gửi của khách hàng.
• Vốn huy động từ các tổ chức tín dụng khác: Là nguồn vốn mà ngân hàng huy động từ các tổ chức tín dụng khác.
• Vốn vay từ ngân hàng nhà nước: Là nguồn vốn mà ngân hàng vay từ ngân hàng nhà nước.

Nợ phải trả: Nợ phải trả của ngân hàng bao gồm cả nợ ngắn hạn và nợ dài hạn, nhưng có một số loại nợ đặc thù như:

• Các khoản vay và nợ thuê tài chính: Là các khoản tiền mà ngân hàng vay từ các tổ chức, cá nhân khác.
• Các khoản phải trả cho khách hàng: Là các khoản tiền mà ngân hàng phải trả cho khách hàng, bao gồm các khoản tiền gửi, các khoản lãi, các khoản phí dịch vụ,…
• Các khoản phải trả khác: Là các khoản tiền mà ngân hàng phải trả cho các đối tượng khác.

Ngoài ra, đối tượng kế toán ngân hàng còn có thể bao gồm các yếu tố khác, tùy thuộc vào đặc điểm hoạt động của ngân hàng đó. Ví dụ, đối với các ngân hàng thương mại, đối tượng kế toán ngân hàng còn có thể bao gồm các yếu tố sau:

• Doanh thu, chi phí, lợi nhuận
• Lãi suất
• Rủi ro tín dụng
• Hiệu quả hoạt động

Đối với các ngân hàng phát triển, đối tượng kế toán ngân hàng còn có thể bao gồm các yếu tố sau:

• Các dự án đầu tư
• Các hoạt động kinh doanh khác

Vai trò của đối tượng kế toán ngân hàng

Đối tượng kế toán ngân hàng có vai trò quan trọng trong việc phản ánh tình hình tài chính, kết quả hoạt động của ngân hàng, cụ thể như sau:

• Phản ánh trung thực tình hình tài sản, nguồn vốn của ngân hàng: Đối tượng kế toán ngân hàng là cơ sở để xác định giá trị tài sản, nguồn vốn của ngân hàng, từ đó phản ánh trung thực tình hình tài chính của ngân hàng.
• Giúp cho việc lập báo cáo tài chính ngân hàng được chính xác: Báo cáo tài chính ngân hàng là nguồn thông tin quan trọng cho các bên liên quan, bao gồm nhà quản lý, cơ quan quản lý nhà nước, đối tác,… Đối tượng kế toán ngân hàng là cơ sở để lập báo cáo tài chính ngân hàng được chính xác, phản ánh trung thực tình hình tài chính của ngân hàng.
• Giúp cho việc ra quyết định quản lý ngân hàng được hiệu quả: Thông tin kế toán ngân hàng là cơ sở để nhà quản lý ra quyết định quản lý ngân hàng. Đối tượng kế toán ngân hàng là cơ sở để nhà quản lý có được thông tin chính xác, từ đó ra quyết định quản lý ngân hàng hiệu quả.

1.2. Đặc điểm của đối tượng kế toán ngân hàng

Đối tượng kế toán ngân hàng có những đặc điểm sau:

 

• Tính chất xã hội cao: Đối tượng kế toán ngân hàng là tiền tệ và các khoản tương đương tiền, là phương tiện lưu thông, thanh toán và thước đo giá trị trong nền kinh tế. Do đó, đối tượng kế toán ngân hàng có tính chất xã hội cao, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống kinh tế – xã hội của đất nước.
• Tính chất đặc thù: Đối tượng kế toán ngân hàng là tiền tệ, do đó có tính chất đặc thù, khác biệt so với đối tượng kế toán của các doanh nghiệp khác. 

Cụ thể, đối tượng kế toán ngân hàng có những đặc điểm sau:

• Tính chất lưu động cao: Tiền tệ là tài sản có tính lưu động cao, có thể chuyển đổi nhanh chóng thành các loại tài sản khác. Do đó, đối tượng kế toán ngân hàng cần được phản ánh một cách kịp thời, chính xác để đáp ứng nhu cầu quản lý của ngân hàng.
• Tính chất quan trọng: Tiền tệ là tài sản quan trọng nhất của ngân hàng, quyết định đến khả năng hoạt động và phát triển của ngân hàng. Do đó, đối tượng kế toán ngân hàng cần được quản lý chặt chẽ, đảm bảo tính an toàn, hiệu quả.
• Tính chất nhạy cảm: Tiền tệ là tài sản nhạy cảm với các tác động bên ngoài, như lãi suất, lạm phát,… Do đó, đối tượng kế toán ngân hàng cần được phản ánh một cách đầy đủ, trung thực để đáp ứng nhu cầu quản lý của ngân hàng trong bối cảnh kinh tế thị trường.
• Tính tổng hợp cao: Đối tượng kế toán ngân hàng bao gồm nhiều tài khoản, nhiều loại nghiệp vụ kinh tế, tài chính khác nhau. Do đó, đối tượng kế toán ngân hàng cần được tổng hợp một cách khoa học, logic để đảm bảo tính toàn diện, đầy đủ của thông tin kế toán.

2. Nghiệp vụ của đối tượng kế toán ngân hàng

Nghiệp vụ của đối tượng kế toán ngân hàng là những hoạt động kinh tế, tài chính của ngân hàng được phản ánh trong kế toán. Nghiệp vụ của đối tượng kế toán ngân hàng được phân loại thành các nhóm sau:

Nghiệp vụ về ngân quỹ, thanh toán: Đây là các nghiệp vụ liên quan đến việc thu chi tiền mặt, vàng bạc, kim loại quý và các giấy tờ có giá của ngân hàng, bao gồm:

• Thu tiền mặt, vàng bạc, kim loại quý của khách hàng.
• Chi tiền mặt, vàng bạc, kim loại quý cho khách hàng.
• Nhận tiền gửi của khách hàng.
• Chi tiền gửi của khách hàng.
• Thanh toán séc, lệnh chi, thẻ tín dụng của khách hàng.

Nghiệp vụ về tín dụng: Đây là các nghiệp vụ liên quan đến việc cho vay, thu hồi nợ của ngân hàng, bao gồm:

• Cho vay khách hàng.
• Thu nợ khách hàng.
• Chuyển nợ khách hàng.
• Xử lý nợ xấu.

Nghiệp vụ về đầu tư tài chính: Đây là các nghiệp vụ liên quan đến việc mua, bán các công cụ tài chính của ngân hàng, bao gồm:

• Mua cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ tiền gửi,…
• Bán cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ tiền gửi,…
• Thu lãi, cổ tức,… từ các khoản đầu tư tài chính.

Nghiệp vụ về kinh doanh ngoại hối: Đây là các nghiệp vụ liên quan đến việc mua bán, trao đổi ngoại tệ của ngân hàng, bao gồm:

• Mua ngoại tệ từ khách hàng.
• Bán ngoại tệ cho khách hàng.
• Giao dịch mua bán ngoại tệ giao ngay.
• Giao dịch mua bán ngoại tệ kỳ hạn.
• Giao dịch mua bán ngoại tệ quyền chọn.

Nghiệp vụ về dịch vụ ngân hàng khác: Đây là các nghiệp vụ khác liên quan đến hoạt động kinh doanh của ngân hàng, bao gồm:

• Cung cấp bảo lãnh ngân hàng.
• Cung cấp dịch vụ thanh toán quốc tế.
• Cung cấp dịch vụ quản lý tài sản.
• Cung cấp dịch vụ tư vấn tài chính.

Nghiệp vụ của đối tượng kế toán ngân hàng có những đặc điểm sau:

• Tính phức tạp: Nghiệp vụ của đối tượng kế toán ngân hàng có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, tác động qua lại lẫn nhau. Do đó, việc ghi chép, tổng hợp và phân tích các nghiệp vụ kế toán ngân hàng đòi hỏi kế toán viên phải có trình độ chuyên môn cao.
• Tính kịp thời: Các nghiệp vụ kế toán ngân hàng thường phát sinh liên tục và diễn ra nhanh chóng. Do đó, việc ghi chép, tổng hợp và phân tích các nghiệp vụ kế toán ngân hàng phải được thực hiện kịp thời, chính xác để cung cấp thông tin cho các nhà quản lý ngân hàng đưa ra quyết định kịp thời.
• Tính minh bạch: Các nghiệp vụ kế toán ngân hàng có liên quan đến quyền lợi của các bên liên quan, do đó cần được ghi chép, tổng hợp và phân tích một cách minh bạch, rõ ràng.
• Tính an toàn: Các nghiệp vụ kế toán ngân hàng liên quan đến việc quản lý tài sản, do đó cần được bảo đảm tính an toàn, tránh thất thoát tài sản.

3. Nhiệm vụ của đối tượng kế toán ngân hàng

Nhiệm vụ của đối tượng kế toán ngân hàng là phản ánh trung thực, đầy đủ, kịp thời các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh trong quá trình hoạt động của ngân hàng, nhằm cung cấp thông tin hữu ích cho các đối tượng sử dụng.

Cụ thể, nhiệm vụ của đối tượng kế toán ngân hàng bao gồm:

Ghi chép, phản ánh kịp thời, chính xác các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh

Đây là nhiệm vụ cơ bản của đối tượng kế toán nói chung và đối tượng kế toán ngân hàng nói riêng. Kế toán ngân hàng cần ghi chép đầy đủ, chi tiết, đúng nguyên tắc kế toán các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh trong quá trình hoạt động của ngân hàng, bao gồm:

• Các nghiệp vụ tín dụng, bao gồm:

 Cho vay;

 Nhận tiền gửi;

 Thanh toán;

 Đầu tư tài chính;

• Các nghiệp vụ thanh toán, bao gồm:

 Dịch vụ thanh toán;

 Thanh toán quốc tế;

• Các nghiệp vụ khác, bao gồm:

 Mua, bán ngoại tệ;

 Quản lý tài sản;

 Chi phí hoạt động.

Tổng hợp, phân tích và cung cấp thông tin kế toán

Kế toán ngân hàng cần tổng hợp, phân tích thông tin kế toán từ các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh để cung cấp thông tin hữu ích cho các đối tượng sử dụng, bao gồm:

• Cơ quan quản lý nhà nước;
• Các nhà đầu tư;
• Các tổ chức tín dụng khác;
• Khách hàng.

Kiểm tra, giám sát các nghiệp vụ kinh tế, tài chính

Kế toán ngân hàng cần kiểm tra, giám sát các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh trong quá trình hoạt động của ngân hàng để đảm bảo tính chính xác, hợp pháp, hợp lý của các nghiệp vụ này.

Lập báo cáo tài chính

Kế toán ngân hàng cần lập báo cáo tài chính theo quy định của pháp luật, bao gồm:

• Báo cáo tài chính năm;
• Báo cáo tài chính quý;
• Báo cáo tài chính bán niên.

Báo cáo tài chính của ngân hàng là nguồn thông tin quan trọng để các đối tượng sử dụng đánh giá tình hình tài chính, hiệu quả hoạt động của ngân hàng.

Để thực hiện tốt các nhiệm vụ nêu trên, kế toán ngân hàng cần nắm vững các quy định của pháp luật về kế toán, tài chính, ngân hàng, đồng thời cần có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cao.

4. Công việc của một kế toán ngân hàng là gì ?

Kế toán ngân hàng là người thực hiện công việc xử lý, ghi chép, tổng hợp và phân tích các nghiệp vụ kế toán, tài chính cũng như cung cấp các thông tin cần thiết cho hoạt động tiền tệ của ngân hàng.

Công việc cụ thể của một kế toán ngân hàng bao gồm các nội dung sau:

• Ghi nhận và phản ánh thông tin: Kế toán ngân hàng có nhiệm vụ ghi chép lại, phản ánh kịp thời, nhanh chóng và chính xác các nghiệp vụ kinh tế phát sinh khi tại ngân hàng. Các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong ngân hàng rất đa dạng, bao gồm các nghiệp vụ về tiền gửi, cho vay, thanh toán,…
• Tổng hợp và phân tích thông tin: Kế toán ngân hàng có nhiệm vụ tổng hợp và phân tích các thông tin kế toán đã được ghi nhận. Việc tổng hợp và phân tích thông tin giúp ngân hàng có thể đánh giá tình hình tài chính, hoạt động kinh doanh, và đưa ra các quyết định kinh doanh hợp lý.
• Cung cấp thông tin: Kế toán ngân hàng có nhiệm vụ cung cấp thông tin kế toán cho các đối tượng sử dụng, bao gồm các cơ quan quản lý nhà nước, các cổ đông, khách hàng,… Thông tin kế toán cung cấp cho các đối tượng sử dụng là cơ sở để họ đưa ra các quyết định của mình.

Ngoài ra, kế toán ngân hàng còn có thể thực hiện các công việc khác như:

• Kiểm tra tính hợp lệ của các nghiệp vụ kinh tế phát sinh.
• Lập báo cáo tài chính, báo cáo thống kê,…
• Tư vấn cho khách hàng về các vấn đề liên quan đến kế toán, tài chính.

Để trở thành một kế toán ngân hàng, cần đáp ứng các yêu cầu sau:

• Trình độ học vấn: Tốt nghiệp đại học trở lên chuyên ngành kế toán, tài chính, ngân hàng,…
• Kiến thức, kỹ năng: Có kiến thức vững chắc về các nguyên tắc, phương pháp kế toán, tài chính. Có kỹ năng sử dụng thành thạo các phần mềm kế toán. Có kỹ năng giao tiếp, thuyết trình tốt.
• Thái độ, phẩm chất: Trung thực, cẩn thận, tỉ mỉ, có trách nhiệm,…

Trên đây là một số thông tin về đối tượng của kế toán ngân hàng. Hy vọng với những thông tin ACC đã cung cấp sẽ giúp bạn giải đáp được những thắc mắc về vấn đề trên. Nếu bạn cần hỗ trợ hãy đừng ngần ngại mà liên hệ với Công ty Kế toán Kiểm toán ACC, để được chúng tôi hỗ trợ nhanh chóng. ACC cam kết sẽ giúp bạn có trải nghiệm tốt nhất về các dịch vụ mà mình cung cấp đến khách hàng. Chúng tôi luôn đồng hành pháp lý cùng bạn