Phó thủ tướng chỉ đạo nghiên cứu đánh thuế bất động sản bỏ hoang, chậm triển khai

Tại cuộc họp với Bộ Xây dựng cùng các bộ, ngành, hiệp hội và doanh nghiệp bất động sản vào ngày 15.5, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh cần có giải pháp mạnh, thực chất hơn để xử lý những bất cập kéo dài trên thị trường bất động sản, đặc biệt là tình trạng dự án chậm triển khai và đất đai bị bỏ hoang.

Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, trong quý I/2025, thị trường bất động sản ghi nhận những tín hiệu khởi sắc. Cụ thể, có 14 dự án nhà ở thương mại được hoàn thành với hơn 3.800 căn hộ (tăng 40% so với cùng kỳ), 26 dự án mới được cấp phép với khoảng 15.800 căn (tăng 36%). Tổng lượng giao dịch thành công đạt 33.585 căn hộ, nhà ở riêng lẻ và hơn 101.000 lô nền.

Tuy nhiên, giá bất động sản tiếp tục tăng, thậm chí tăng nhanh cục bộ tại một số địa phương sau khi có thông tin về việc sáp nhập hoặc di dời cơ quan hành chính. Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh nhận định nguồn cung vẫn mất cân đối, giá nhà ở cao khiến nhu cầu thực của người dân chưa được đáp ứng đầy đủ.

Đối với phân khúc nhà ở xã hội, cả nước đã quy hoạch 1.309 khu đất với diện tích gần 9.740 ha; hoàn thành 108 dự án với khoảng 73.000 căn hộ; đang triển khai 152 dự án với khoảng 131.000 căn và có 419 dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư.

Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM Lê Hoàng Châu cho rằng thị trường vừa vượt qua giai đoạn khó khăn nhất, tuy nhiên giá nhà hiện vẫn “neo ở mức cao” và chưa có dấu hiệu hạ nhiệt rõ rệt. Dự kiến, phải đến năm 2026–2027 mới có thêm nguồn cung nhà ở thương mại giá trung bình.

Phó thủ tướng Trần Hồng Hà chỉ rõ: giá bất động sản tại Việt Nam thuộc nhóm tăng nhanh nhất thế giới, trong khi khả năng mua nhà của người dân ngày càng giảm sút. Thị trường bất động sản rơi vào tình trạng “lúc đóng băng, lúc sốt nóng”, gây hệ lụy cho hệ thống tài chính – tín dụng. Dù Chính phủ và Thủ tướng đã nhiều lần chỉ đạo, đến nay vẫn chưa có giải pháp cụ thể nào được báo cáo rõ ràng.

Ông nhấn mạnh, nếu vấn đề nằm ở đất đai thì phải xử lý từ chính sách đất đai; nếu là tín dụng thì tháo gỡ tín dụng; nếu là thủ tục hành chính thì cần cải cách thực chất. Đồng thời, cần thiết lập cơ chế kiểm soát để hoạt động của thị trường bất động sản phát triển đúng hướng.

Về lâu dài, Phó thủ tướng yêu cầu Bộ Xây dựng xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về cung – cầu nhà ở và bất động sản để làm cơ sở cho việc điều tiết, dự báo thị trường và ngăn ngừa lệch pha cung cầu. Ông đặc biệt lưu ý phải công khai, minh bạch thông tin để tránh tình trạng đầu cơ, thổi giá, làm rối loạn thị trường.

Liên quan đến chính sách thuế, Phó thủ tướng đề xuất nghiên cứu việc đánh thuế đối với đất hoang hóa, dự án treo hoặc chậm triển khai. Tuy nhiên, chính sách này cần được thiết kế cẩn trọng, tránh gây ảnh hưởng đến người dân sử dụng đất, nhà ở hợp pháp, và cần phân biệt rõ ràng giữa người đầu cơ, người sử dụng thực sự và doanh nghiệp kinh doanh chính đáng.

Ngoài ra, ông yêu cầu các địa phương chủ động dành quỹ đất cho phát triển nhà ở xã hội thay vì chỉ phụ thuộc vào phần diện tích 20% của các dự án thương mại. Đồng thời, cần rà soát, đánh giá khả năng chuyển đổi các dự án nhà ở thương mại, nhà ở tái định cư không có người ở thành nhà ở xã hội để tránh lãng phí tài nguyên đất và vốn đầu tư.