Thuế gián thu là loại thuế mà người tiêu dùng cuối cùng phải chịu, nhưng không trực tiếp nộp cho cơ quan thuế. Nó thường được tính vào giá hàng hóa và dịch vụ. Trong bài viết này, ACC sẽ giải đáp thắc mắc “thuế gián thu là gì? các loại thuế gián thu phổ biến”, để nắm rõ để quản lý tài chính cá nhân và doanh nghiệp hiệu quả.
Thuế gián thu là gì Các loại thuế gián thu phổ biến
1. Thuế gián thu là gì?
Thuế gián thu là loại thuế mà người chịu thuế không phải là người trực tiếp nộp thuế vào ngân sách nhà nước. Thay vào đó, thuế này được gián tiếp thu qua các đơn vị trung gian như doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh và được cộng vào giá của hàng hóa, dịch vụ. Điều này có nghĩa là người tiêu dùng cuối cùng sẽ là người gánh chịu khoản thuế này thông qua việc mua hàng hóa, dịch vụ.
2. Các loại thuế gián thu phổ biến
Thuế gián thu là một phần quan trọng trong hệ thống thuế của nhiều quốc gia, với sự phổ biến hơn so với các loại thuế trực thu. Dưới đây là một số loại thuế gián thu chính:
2.1 Thuế xuất nhập khẩu
Thuế xuất nhập khẩu được điều chỉnh bởi Luật thuế nhập khẩu, thuế xuất khẩu 2016, thuế xuất nhập khẩu, hay còn gọi là thuế quan, bao gồm:
- Thuế xuất khẩu: Áp dụng cho những hàng hóa mà Nhà nước muốn hạn chế xuất khẩu.
- Thuế nhập khẩu: Đánh vào hàng hóa từ nước ngoài khi nhập khẩu vào quốc gia.
Đối tượng chịu thuế bao gồm:
- Hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu qua biên giới Việt Nam.
- Hàng hóa xuất khẩu từ thị trường nội địa vào khu phi thuế quan và ngược lại.
- Hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu tại chỗ và do doanh nghiệp thực hiện quyền xuất khẩu, nhập khẩu.
Trường hợp không áp dụng thuế:
- Hàng hóa quá cảnh, chuyển khẩu, trung chuyển.
- Hàng hóa viện trợ nhân đạo, viện trợ không hoàn lại.
- Hàng hóa xuất khẩu từ khu phi thuế quan ra nước ngoài hoặc ngược lại.
- Phần dầu khí dùng để trả thuế tài nguyên khi xuất khẩu.
2.2 Thuế tiêu thụ đặc biệt
Thuế tiêu thụ đặc biệt, loại thuế này được áp dụng cho những hàng hóa và dịch vụ có tính chất xa xỉ, nhằm điều tiết sản xuất, nhập khẩu, tiêu dùng và tăng thu cho ngân sách Nhà nước. Thuế tiêu thụ đặc biệt do các cơ sở sản xuất hàng hóa nộp, nhưng người tiêu dùng là người gánh chịu qua giá bán.
Đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt bao gồm:
+ Hàng hóa:
- Thuốc lá, rượu, bia
- Xe ô tô dưới 24 chỗ, xe mô tô có dung tích xi lanh trên 125cm³
- Tàu bay, du thuyền
- Xăng, điều hòa nhiệt độ dưới 90.000 BTU
- Bài lá, vàng mã và hàng mã (ngoại trừ đồ chơi trẻ em và dụng cụ dạy học).
+ Dịch vụ:
- Kinh doanh vũ trường.
- Kinh doanh mát-xa (massage), karaoke.
- Kinh doanh casino, trò chơi điện tử có thưởng như máy jackpot, máy slot và các máy tương tự.
- Kinh doanh đặt cược thể thao, giải trí và các hình thức đặt cược khác theo quy định.
- Kinh doanh golf bao gồm bán thẻ hội viên và vé chơi golf.
- Kinh doanh xổ số.
2.3 Thuế giá trị gia tăng
Theo Điều 2 Luật Thuế giá trị gia tăng 2008, thuế giá trị gia tăng là loại thuế tính trên giá trị tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ phát sinh trong quá trình từ sản xuất, lưu thông đến tiêu dùng.
2.4 Thuế bảo vệ môi trường
Thuế bảo vệ môi trường là một loại thuế gián thu đánh vào việc sử dụng hàng hóa có ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường. Các sản phẩm chịu thuế này bao gồm:
- Xăng, dầu, và than đá.
- Dung dịch khử trùng và thuốc trừ sâu.
- Thuốc diệt cỏ và các loại thuốc bảo quản lâm sản.
2.5 Thuế tài nguyên
Thuế tài nguyên áp dụng cho các tổ chức và doanh nghiệp khai thác tài nguyên, yêu cầu phải đăng ký và đóng thuế theo quy định pháp luật. Các loại tài nguyên chịu thuế bao gồm:
- Khoáng sản kim loại và không kim loại.
- Dầu thô, khí tự nhiên, và khí than.
- Động vật, thực vật, và hải sản tự nhiên khai thác từ nguồn tài nguyên.
3. Đặc điểm của thuế gián thu
Bản chất của thuế gián thu là một loại thuế mà người tiêu dùng cuối cùng phải trả, nhưng chủ thể nộp thuế là người sản xuất hoặc cung cấp hàng hóa, dịch vụ. Dưới đây là các đặc điểm chính của thuế gián thu:
- Trong hệ thống thuế gián thu, người nộp thuế (như các doanh nghiệp) không nhất thiết phải là người chịu thuế. Người tiêu dùng cuối cùng mới là người thực sự chịu thuế qua việc mua hàng hóa hoặc dịch vụ.
- Thuế gián thu được tính vào giá bán hàng hóa hoặc dịch vụ, làm tăng chi phí tiêu dùng cho người mua.
- Thuế gián thu ảnh hưởng trực tiếp đến giá cả thị trường và có thể điều tiết tiêu dùng thông qua việc làm tăng giá sản phẩm hoặc dịch vụ.
- Thuế gián thu có thể có sự dịch chuyển giữa các giai đoạn sản xuất và tiêu dùng, thay đổi tùy thuộc vào thị trường và cách thức thu thuế.
- Thường thì thuế gián thu mang tính chất lũy thoái, tức là tỷ lệ thuế không thay đổi theo mức thu nhập hoặc tiêu dùng của người tiêu dùng.
- Thuế gián thu được đánh trên cơ sở các khoản thu nhập tiêu dùng, tức là mức chi tiêu của người tiêu dùng cho hàng hóa và dịch vụ.
4. Một số câu hỏi liên quan
Tại sao thuế gián thu được coi là lũy thoái?
Thuế gián thu được coi là lũy thoái vì tỷ lệ thuế không thay đổi theo mức thu nhập của người tiêu dùng. Dù người tiêu dùng có thu nhập cao hay thấp, họ vẫn phải trả mức thuế giống nhau cho một sản phẩm hoặc dịch vụ cụ thể, điều này làm giảm khả năng đóng góp dựa trên khả năng tài chính.
Ảnh hưởng của thuế gián thu đến giá cả thị trường là gì?
Thuế gián thu làm tăng giá bán hàng hóa hoặc dịch vụ trên thị trường vì thuế được cộng vào giá sản phẩm. Điều này có thể làm giảm nhu cầu tiêu dùng và ảnh hưởng đến sự cạnh tranh giữa các nhà cung cấp.
Sự khác biệt giữa thuế gián thu và thuế trực thu?
Thuế gián thu là loại thuế mà người tiêu dùng cuối cùng phải trả thông qua giá bán hàng hóa hoặc dịch vụ, nhưng người nộp thuế thực tế là nhà sản xuất hoặc cung cấp dịch vụ. Ngược lại, thuế trực thu là thuế được đánh trực tiếp trên thu nhập hoặc tài sản của cá nhân và tổ chức.
Trên đây là một số thông tin nhằm giải đáp thắc mắc của câu hỏi “Thuế gián thu là gì? Các loại thuế gián thu phổ biến” . Hy vọng với những thông tin ACC đã cung cấp sẽ giúp bạn giải đáp được những thắc mắc về vấn đề trên. Nếu bạn cần hỗ trợ hãy đừng ngần ngại mà liên hệ với Công ty Kế toán Kiểm toán ACC, để được chúng tôi hỗ trợ nhanh chóng.
