Kiểm kê tiền mặt là thủ tục kiểm toán quan trọng nhất để xác minh tính hiện hữu và đầy đủ của khoản mục tiền.
1. Thủ tục kiểm toán khoản mục tiền là gì?
Thủ tục kiểm toán khoản mục tiền là các bước được kiểm toán viên thực hiện để thu thập bằng chứng kiểm toán về tính hiện hữu, tính đầy đủ, tính chính xác, tính hợp lý và tính phân chia của khoản mục tiền trong báo cáo tài chính.
Các thủ tục kiểm toán khoản mục tiền thường bao gồm:
- Thủ tục kiểm kê tiền mặt: Kiểm toán viên trực tiếp kiểm kê số tiền mặt tại quỹ, bao gồm cả tiền mặt, tiền gửi ngân hàng, tiền gửi tiết kiệm,…
- Thủ tục đối chiếu số dư: Kiểm toán viên đối chiếu số dư tiền mặt trên sổ sách kế toán với số dư tiền mặt trên tài khoản ngân hàng.
- Thủ tục kiểm tra chi tiết nghiệp vụ: Kiểm toán viên kiểm tra tính hợp lý của các nghiệp vụ thu chi tiền mặt, bao gồm các thông tin như: ngày tháng, số chứng từ, tên đối tượng, số tiền,…
- Thủ tục gửi thư xác nhận: Kiểm toán viên gửi thư xác nhận cho các ngân hàng nơi doanh nghiệp mở tài khoản để xác nhận số dư tiền gửi ngân hàng.
- Thủ tục phân tích: Kiểm toán viên phân tích các số liệu về tiền mặt, bao gồm doanh thu, chi phí, lợi nhuận,… để xác định tính hợp lý của khoản mục tiền.
- Việc lựa chọn và áp dụng các thủ tục kiểm toán khoản mục tiền phụ thuộc vào từng mục tiêu kiểm toán cụ thể, rủi ro kiểm toán và các điều kiện cụ thể của doanh nghiệp.
Dưới đây là một số lưu ý khi thực hiện thủ tục kiểm toán khoản mục tiền:
- Kiểm toán viên cần lập kế hoạch kiểm toán chi tiết, bao gồm cả các thủ tục kiểm toán cụ thể. Kế hoạch kiểm toán chi tiết sẽ giúp kiểm toán viên xác định rõ mục tiêu kiểm toán, rủi ro kiểm toán, và các thủ tục kiểm toán cần thiết.
- Kiểm toán viên cần thực hiện kiểm tra chéo (cross-checking) đối với các thủ tục kiểm toán. Kiểm tra chéo giúp kiểm toán viên phát hiện các sai sót hoặc mâu thuẫn trong quá trình kiểm toán.
- Kiểm toán viên cần ghi chép đầy đủ, chính xác về quá trình kiểm toán. Ghi chép kiểm toán giúp kiểm toán viên lưu lại thông tin về các thủ tục kiểm toán đã được thực hiện và kết quả của các thủ tục kiểm toán đó.
2. Phân loại thủ tục kiểm toán khoản mục tiền
Thủ tục kiểm toán khoản mục tiền có thể được phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau, nhưng thường được phân loại thành hai loại chính:
Thủ tục kiểm toán chung: Là các thủ tục kiểm toán được thực hiện đối với tất cả các khoản mục tiền, bao gồm:
- Kiểm tra chính sách kế toán áp dụng đối với khoản mục tiền;
- Kiểm tra tính đầy đủ, chính xác, hợp lý của các số liệu trên sổ kế toán;
- Kiểm tra tính hợp lý của việc phân loại các khoản mục tiền;
- Kiểm tra tính hợp lý của việc trình bày các khoản mục tiền trên báo cáo tài chính.
Thủ tục kiểm toán chi tiết: Là các thủ tục kiểm toán được thực hiện đối với từng khoản mục tiền cụ thể, bao gồm:
- Kiểm tra chi tiết số dư đầu kỳ;
- Kiểm tra chi tiết các nghiệp vụ phát sinh trong kỳ;
- Kiểm tra chi tiết số dư cuối kỳ.
Thủ tục kiểm toán chung đối với khoản mục tiền
Các thủ tục kiểm toán chung đối với khoản mục tiền nhằm thu thập bằng chứng kiểm toán về tính toàn vẹn, tính chính xác, tính hợp lý và tính phù hợp của các thông tin liên quan đến khoản mục tiền. Cụ thể, các thủ tục kiểm toán chung bao gồm:
- Kiểm tra chính sách kế toán áp dụng đối với khoản mục tiền: Kiểm toán viên cần kiểm tra xem chính sách kế toán áp dụng đối với khoản mục tiền có phù hợp với chuẩn mực kế toán và các quy định hiện hành hay không.
- Kiểm tra tính đầy đủ, chính xác, hợp lý của các số liệu trên sổ kế toán: Kiểm toán viên cần kiểm tra xem các số liệu trên sổ kế toán có đầy đủ, chính xác và hợp lý hay không.
- Kiểm tra tính hợp lý của việc phân loại các khoản mục tiền: Kiểm toán viên cần kiểm tra xem các khoản mục tiền được phân loại trên sổ kế toán có phù hợp với bản chất của các khoản mục đó hay không.
- Kiểm tra tính hợp lý của việc trình bày các khoản mục tiền trên báo cáo tài chính: Kiểm toán viên cần kiểm tra xem các khoản mục tiền được trình bày trên báo cáo tài chính có phù hợp với các quy định hiện hành hay không.
Thủ tục kiểm toán chi tiết đối với khoản mục tiền
Các thủ tục kiểm toán chi tiết đối với khoản mục tiền nhằm thu thập bằng chứng kiểm toán về tính chính xác, hợp lý của các nghiệp vụ phát sinh và số dư của các khoản mục tiền. Cụ thể, các thủ tục kiểm toán chi tiết bao gồm:
Kiểm tra chi tiết số dư đầu kỳ: Kiểm toán viên cần kiểm tra xem số dư đầu kỳ của các khoản mục tiền có khớp với số liệu trên sổ kế toán hay không.
Kiểm tra chi tiết các nghiệp vụ phát sinh trong kỳ: Kiểm toán viên cần kiểm tra tính chính xác, hợp lý của các nghiệp vụ phát sinh trong kỳ, bao gồm:
- Kiểm tra tính hợp lệ của các chứng từ gốc;
- Kiểm tra tính hợp lý của việc ghi sổ kế toán;
- Kiểm tra tính hợp lý của việc phân loại các nghiệp vụ.
Kiểm tra chi tiết số dư cuối kỳ: Kiểm toán viên cần kiểm tra xem số dư cuối kỳ của các khoản mục tiền có khớp với số liệu trên sổ kế toán hay không.
3. Vì sao cần thủ tục kiểm toán khoản mục tiền
Tiền là một trong những tài sản quan trọng nhất của doanh nghiệp. Tiền được sử dụng để thanh toán cho hàng hóa, dịch vụ, trả lương cho nhân viên, chi phí hoạt động và các mục đích khác. Do đó, việc kiểm toán khoản mục tiền là rất cần thiết để đảm bảo tính trung thực và hợp lý của số liệu trên báo cáo tài chính.
Cụ thể, thủ tục kiểm toán khoản mục tiền giúp kiểm toán viên:
- Xác định tính đầy đủ của khoản mục tiền, bao gồm cả tiền mặt, tiền gửi ngân hàng và các khoản tương đương tiền.
- Xác định tính chính xác của số dư khoản mục tiền, bao gồm cả số dư đầu kỳ, số dư cuối kỳ và các khoản tăng, giảm trong kỳ.
- Xác định tính hợp lý của việc ghi nhận các nghiệp vụ kinh tế liên quan đến khoản mục tiền.
- Phát hiện các sai sót trọng yếu trong khoản mục tiền.
Các thủ tục kiểm toán khoản mục tiền thường được thực hiện bao gồm:
- Thủ tục kiểm kê tiền mặt: Kiểm toán viên trực tiếp kiểm tra tiền mặt tại quỹ của doanh nghiệp.
- Thủ tục đối chiếu số dư tiền gửi ngân hàng: Kiểm toán viên đối chiếu số dư tiền gửi ngân hàng trên sổ sách kế toán của doanh nghiệp với số dư trên giấy báo nợ/có của ngân hàng.
- Thủ tục kiểm tra các chứng từ liên quan đến khoản mục tiền: Kiểm toán viên kiểm tra các chứng từ liên quan đến nghiệp vụ thu, chi tiền mặt, tiền gửi ngân hàng, chẳng hạn như phiếu thu, phiếu chi, ủy nhiệm chi, sao kê ngân hàng, v.v.
- Thủ tục kiểm tra các chính sách và quy trình liên quan đến khoản mục tiền: Kiểm toán viên kiểm tra các chính sách và quy trình liên quan đến quản lý tiền mặt, tiền gửi ngân hàng của doanh nghiệp, chẳng hạn như chính sách quản lý quỹ, chính sách kiểm soát chi tiêu, chính sách kiểm soát tiền gửi ngân hàng, v.v.
4. Các ví dụ về thủ tục kiểm toán khoản mục tiền
Khoản mục tiền bao gồm tiền mặt và tiền gửi ngân hàng. Đây là một khoản mục quan trọng trong báo cáo tài chính của doanh nghiệp, vì nó phản ánh khả năng thanh toán của doanh nghiệp. Do đó, kiểm toán viên cần thực hiện các thủ tục kiểm toán thích hợp để đảm bảo tính chính xác và trung thực của khoản mục này.
Dưới đây là một số ví dụ về thủ tục kiểm toán khoản mục tiền:
- Thủ tục kiểm kê tiền mặt: Đây là thủ tục kiểm toán bắt buộc đối với khoản mục tiền mặt. Kiểm toán viên sẽ trực tiếp chứng kiến kiểm kê tiền mặt tại kho quỹ của doanh nghiệp. Sau khi kiểm kê, kiểm toán viên sẽ đối chiếu số liệu kiểm kê với sổ quỹ và sổ chi tiết tiền mặt.
- Thủ tục đối chiếu số dư tiền gửi ngân hàng: Kiểm toán viên sẽ đối chiếu số dư tiền gửi ngân hàng trên sổ sách kế toán của doanh nghiệp với giấy báo nợ, giấy báo có của ngân hàng.
- Thủ tục gửi thư xác nhận tiền gửi ngân hàng: Kiểm toán viên sẽ gửi thư xác nhận đến ngân hàng nơi doanh nghiệp mở tài khoản để xác nhận số dư tiền gửi ngân hàng của doanh nghiệp.
- Thủ tục kiểm tra các nghiệp vụ thu, chi tiền: Kiểm toán viên sẽ kiểm tra các chứng từ thu, chi tiền để đảm bảo các nghiệp vụ được ghi nhận chính xác, hợp lý và hợp lệ.
- Thủ tục kiểm tra hệ thống kiểm soát nội bộ: Kiểm toán viên sẽ kiểm tra hệ thống kiểm soát nội bộ của doanh nghiệp đối với khoản mục tiền để xác định liệu hệ thống kiểm soát này có đủ hiệu quả để ngăn ngừa và phát hiện các sai sót, gian lận hay không.
Trên đây là một số thông tin về Thủ tục kiểm toán khoản mục tiền là gì?. Hy vọng với những thông tin ACC đã cung cấp sẽ giúp bạn giải đáp được những thắc mắc về vấn đề trên. Nếu bạn cần hỗ trợ hãy đừng ngần ngại mà liên hệ với Công ty Kế toán Kiểm toán ACC, để được chúng tôi hỗ trợ nhanh chóng. ACC cam kết sẽ giúp bạn có trải nghiệm tốt nhất về các dịch vụ mà mình cung cấp đến khách hàng. Chúng tôi luôn đồng hành pháp lý cùng bạn.