Khi nói đến vị trí Kế Toán Trưởng, người ta thường nghĩ đến một chuyên gia kế toán có trình độ và kinh nghiệm chuyên sâu, đảm bảo tính chính xác của thông tin tài chính của tổ chức. Tuy nhiên, một số công ty và tổ chức đang xem xét khả năng bổ nhiệm Phó Phòng Kế Toán lên vị trí Kế Toán Trưởng. Trong bài viết này, Công ty Kiểm toán Kế toán Thuế ACC sẽ cùng bạn đọc tìm hiểu và trả lời cho câu hỏi này qua từng mục chi tiết.
1. Yêu Cầu và Trình Độ Của Kế Toán Trưởng
Yêu cầu của kế toán trưởng
Kế toán trưởng là người đứng đầu bộ phận kế toán của doanh nghiệp, có vai trò quan trọng trong việc quản lý tài chính, kế toán của doanh nghiệp. Do đó, kế toán trưởng cần đáp ứng các yêu cầu sau:
- Phẩm chất đạo đức nghề nghiệp: Trung thực, liêm khiết, có ý thức chấp hành pháp luật.
- Trình độ chuyên môn, nghiệp vụ về kế toán: Có bằng đại học trở lên về chuyên ngành kế toán hoặc các chuyên ngành có liên quan.
- Chứng chỉ bồi dưỡng kế toán trưởng: Được cấp bởi Bộ Tài chính.
- Thời gian công tác thực tế về kế toán: Ít nhất 02 năm đối với người có chuyên môn, nghiệp vụ về kế toán từ trình độ đại học trở lên và ít nhất 03 năm đối với người có chuyên môn, nghiệp vụ về kế toán trình độ trung cấp, cao đẳng.
Trách nhiệm của kế toán trưởng
Kế toán trưởng chịu trách nhiệm trước pháp luật và người đại diện theo pháp luật của đơn vị kế toán về toàn bộ hoạt động kế toán của đơn vị. Cụ thể, kế toán trưởng có các trách nhiệm sau:
- Tổ chức thực hiện công tác kế toán
Kế toán trưởng có trách nhiệm tổ chức thực hiện công tác kế toán trong đơn vị kế toán theo quy định của pháp luật về kế toán và các quy định của đơn vị kế toán. Cụ thể, kế toán trưởng có các nhiệm vụ sau:
* Xây dựng và ban hành quy chế, quy trình kế toán của đơn vị kế toán.
* Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ kế toán cho cán bộ, nhân viên kế toán của đơn vị kế toán.
* Kiểm tra, giám sát việc thực hiện công tác kế toán của cán bộ, nhân viên kế toán của đơn vị kế toán.
- Chịu trách nhiệm về tính trung thực, chính xác của thông tin kế toán
Kế toán trưởng chịu trách nhiệm về tính trung thực, chính xác của thông tin kế toán do mình ký tên, đóng dấu. Cụ thể, kế toán trưởng có các nhiệm vụ sau:
* Lập báo cáo tài chính, báo cáo quyết toán thuế và các báo cáo kế toán khác của đơn vị kế toán.
* Kiểm tra, xác nhận thông tin kế toán trước khi trình lên người đại diện theo pháp luật của đơn vị kế toán.
- Chịu trách nhiệm về việc chấp hành pháp luật về kế toán
Kế toán trưởng chịu trách nhiệm về việc chấp hành pháp luật về kế toán của đơn vị kế toán. Cụ thể, kế toán trưởng có các nhiệm vụ sau:
* Hướng dẫn, đôn đốc cán bộ, nhân viên kế toán của đơn vị kế toán chấp hành pháp luật về kế toán.
* Tổ chức thực hiện các biện pháp phòng ngừa, khắc phục sai sót, gian lận trong hoạt động kế toán của đơn vị kế toán.
- Chịu trách nhiệm về những sai phạm trong công tác kế toán
Kế toán trưởng chịu trách nhiệm về những sai phạm trong công tác kế toán gây ra thiệt hại cho đơn vị kế toán. Cụ thể, kế toán trưởng có các nhiệm vụ sau:
* Bồi thường thiệt hại cho đơn vị kế toán do sai phạm trong công tác kế toán của mình gây ra.
* Bị xử lý kỷ luật, xử lý vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật.
Kế toán trưởng là một vị trí quan trọng trong doanh nghiệp, có vai trò quyết định đến sự thành công của doanh nghiệp. Do đó, kế toán trưởng cần đáp ứng các yêu cầu và có trách nhiệm thực hiện các nhiệm vụ được giao để đảm bảo hoạt động kế toán của doanh nghiệp được thực hiện đúng quy định của pháp luật và mang lại lợi ích cho doanh nghiệp.
2. Phó Phòng Kế Toán: Vị Trí và Trách Nhiệm
Phó Phòng Kế Toán là người đứng thứ hai trong bộ phận kế toán, chịu trách nhiệm trước Kế toán Trưởng và Ban Giám Đốc về toàn bộ hoạt động kế toán của doanh nghiệp.
Trách nhiệm của Phó Phòng Kế Toán
Phó Phòng Kế Toán có trách nhiệm thực hiện các nhiệm vụ sau:
- Hỗ trợ Kế toán Trưởng trong việc quản lý, điều hành hoạt động của phòng kế toán
Xây dựng kế hoạch, quy chế, quy trình kế toán của phòng kế toán.
Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ kế toán cho nhân viên phòng kế toán.
Kiểm tra, giám sát việc thực hiện công tác kế toán của nhân viên phòng kế toán.
- Trực tiếp thực hiện các nghiệp vụ kế toán tổng hợp
Lập báo cáo tài chính, báo cáo quyết toán thuế và các báo cáo kế toán khác của doanh nghiệp.
Kiểm tra, xác nhận thông tin kế toán trước khi trình lên Kế toán Trưởng và Ban Giám Đốc.
- Phân tích, đánh giá tình hình tài chính của doanh nghiệp
Phân tích, tổng hợp số liệu kế toán để đánh giá tình hình tài chính của doanh nghiệp.
Đề xuất các biện pháp cải thiện tình hình tài chính của doanh nghiệp.
Thực hiện các công việc khác theo sự phân công của Kế toán Trưởng và Ban Giám Đốc
Yêu cầu đối với Phó Phòng Kế Toán
Phó Phòng Kế Toán cần đáp ứng các yêu cầu sau:
- Phẩm chất đạo đức nghề nghiệp: Trung thực, liêm khiết, có ý thức chấp hành pháp luật.
- Trình độ chuyên môn, nghiệp vụ về kế toán: Có bằng đại học trở lên về chuyên ngành kế toán hoặc các chuyên ngành có liên quan.
- Chứng chỉ bồi dưỡng kế toán trưởng: Được cấp bởi Bộ Tài chính.
- Thời gian công tác thực tế về kế toán: Ít nhất 03 năm đối với người có chuyên môn, nghiệp vụ về kế toán từ trình độ đại học trở lên và ít nhất 05 năm đối với người có chuyên môn, nghiệp vụ về kế toán trình độ trung cấp, cao đẳng.
Vai trò của Phó Phòng Kế Toán
Phó Phòng Kế Toán đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo hoạt động kế toán của doanh nghiệp được thực hiện đúng quy định của pháp luật và đạt hiệu quả cao. Phó Phòng Kế Toán là người hỗ trợ đắc lực cho Kế toán Trưởng trong việc quản lý, điều hành hoạt động của phòng kế toán và thực hiện các nghiệp vụ kế toán tổng hợp, phân tích, đánh giá tình hình tài chính của doanh nghiệp.
3. Khả Năng Chuyển Đổi Từ Phó Phòng Sang Kế Toán Trưởng
Một số công ty có thể xem xét việc bổ nhiệm Phó Phòng Kế Toán lên vị trí Kế Toán Trưởng nếu Phó Phòng có đủ kinh nghiệm và trình độ. Khả năng chuyển đổi này có thể phụ thuộc vào các yếu tố như kích thước của tổ chức, sự phát triển của Phó Phòng Kế Toán trong vai trò của họ, và khả năng thích nghi với trách nhiệm mới.
4. Ưu Điểm và Nhược Điểm Của Việc Bổ Nhiệm Phó Phòng Làm Kế Toán Trưởng
- Ưu điểm của việc bổ nhiệm phó phòng làm kế toán trưởng
Tiết kiệm chi phí: Việc bổ nhiệm phó phòng làm kế toán trưởng sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí tuyển dụng và đào tạo nhân sự mới.
Bảo đảm tính ổn định: Phó phòng kế toán thường là người có kinh nghiệm, hiểu rõ hoạt động của doanh nghiệp và bộ phận kế toán. Do đó, việc bổ nhiệm phó phòng làm kế toán trưởng sẽ giúp đảm bảo tính ổn định cho bộ phận kế toán.
Tăng cường hiệu quả công việc: Phó phòng kế toán thường có mối quan hệ gắn bó với các phòng ban khác trong doanh nghiệp. Do đó, việc bổ nhiệm phó phòng làm kế toán trưởng sẽ giúp tăng cường hiệu quả công việc của bộ phận kế toán khi phối hợp với các phòng ban khác.
- Nhược điểm của việc bổ nhiệm phó phòng làm kế toán trưởng
Rủi ro về năng lực: Phó phòng kế toán có thể không đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về năng lực, kinh nghiệm để đảm nhận vị trí kế toán trưởng.
Rủi ro về xung đột lợi ích: Phó phòng kế toán có thể có mâu thuẫn lợi ích với các phòng ban khác trong doanh nghiệp, gây khó khăn cho việc thực hiện nhiệm vụ của kế toán trưởng.
5. Quy Định Pháp Luật Về Vị Trí Kế Toán Trưởng
Căn cứ Điều 51 Luật Kế toán 2015 quy định về tiêu chuẩn, quyền và trách nhiệm của người làm kế toán, cụ thể:
“Điều 51. Tiêu chuẩn, quyền và trách nhiệm của người làm kế toán
1. Người làm kế toán phải có các tiêu chuẩn sau đây:
a) Có phẩm chất đạo đức nghề nghiệp, trung thực, liêm khiết, có ý thức chấp hành pháp luật;
b) Có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ về kế toán.
2. Người làm kế toán có quyền độc lập về chuyên môn, nghiệp vụ kế toán.
3. Người làm kế toán có trách nhiệm tuân thủ các quy định của pháp luật về kế toán, thực hiện các công việc được phân công và chịu trách nhiệm về chuyên môn, nghiệp vụ của mình. Khi thay đổi người làm kế toán, người làm kế toán cũ có trách nhiệm bàn giao công việc kế toán và tài liệu kế toán cho người làm kế toán mới. Người làm kế toán cũ phải chịu trách nhiệm về công việc kế toán trong thời gian mình làm kế toán.”
Căn cứ Điều 54 Luật Kế toán 2015 quy định về tiêu chuẩn và điều kiện của kế toán trưởng, cụ thể:
“Điều 54. Tiêu chuẩn và điều kiện của kế toán trưởng
1. Kế toán trưởng phải có các tiêu chuẩn và điều kiện sau đây:
a) Các tiêu chuẩn quy định tại khoản 1 Điều 51 của Luật này;
b) Có chuyên môn, nghiệp vụ về kế toán từ trình độ trung cấp trở lên;
c) Có chứng chỉ bồi dưỡng kế toán trưởng;
d) Có thời gian công tác thực tế về kế toán ít nhất là 02 năm đối với người có chuyên môn, nghiệp vụ về kế toán từ trình độ đại học trở lên và thời gian công tác thực tế về kế toán ít nhất là 03 năm đối với người có chuyên môn, nghiệp vụ về kế toán trình độ trung cấp, cao đẳng.
2. Chính phủ quy định cụ thể tiêu chuẩn và điều kiện của kế toán trưởng phù hợp với từng loại đơn vị kế toán.”
6. Phó phòng có được làm kế toán trưởng không?
Câu trả lời là có, phó phòng có thể được làm kế toán trưởng nếu đáp ứng các yêu cầu về tiêu chuẩn và điều kiện của kế toán trưởng theo quy định của pháp luật.
Theo quy định tại Điều 54 Luật kế toán 2015, kế toán trưởng phải có các tiêu chuẩn và điều kiện sau:
- Phẩm chất đạo đức nghề nghiệp: Trung thực, liêm khiết, có ý thức chấp hành pháp luật.
- Trình độ chuyên môn, nghiệp vụ về kế toán: Có bằng đại học trở lên về chuyên ngành kế toán hoặc các chuyên ngành có liên quan.
- Chứng chỉ bồi dưỡng kế toán trưởng: Được cấp bởi Bộ Tài chính.
- Thời gian công tác thực tế về kế toán: Ít nhất 02 năm đối với người có chuyên môn, nghiệp vụ về kế toán từ trình độ đại học trở lên và ít nhất 03 năm đối với người có chuyên môn, nghiệp vụ về kế toán trình độ trung cấp, cao đẳng.
Như vậy, nếu phó phòng đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn và điều kiện trên thì có thể được bổ nhiệm làm kế toán trưởng.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, phó phòng kế toán là người đứng thứ hai trong bộ phận kế toán, chịu trách nhiệm trước Kế toán Trưởng và Ban Giám Đốc về toàn bộ hoạt động kế toán của doanh nghiệp. Do đó, phó phòng kế toán được bổ nhiệm làm kế toán trưởng cần có năng lực, kinh nghiệm, kiến thức chuyên môn vững vàng để đảm đương được nhiệm vụ của vị trí này.
Cuối cùng, quyết định về việc bổ nhiệm Phó Phòng Kế Toán lên vị trí Kế Toán Trưởng thường nằm trong tay tổ chức. Tổ chức cần xem xét cả khả năng và thâm niên của Phó Phòng, cùng với các yếu tố khác như tình hình tài chính và mô hình quản lý của họ. Việc bổ nhiệm nên được xem xét một cách kỹ lưỡng để đảm bảo tính chuyên nghiệp và hiệu quả trong công việc kế toán của tổ chức.
7. Phó phòng làm kế toán trưởng có được đồng thời hưởng phụ cấp chức vụ và trách nhiệm không?
Câu trả lời là có, phó phòng làm kế toán trưởng có thể được đồng thời hưởng phụ cấp chức vụ và phụ cấp trách nhiệm nếu đáp ứng các yêu cầu sau:
- Phụ cấp chức vụ là khoản phụ cấp được trả thêm cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý.
- Phụ cấp trách nhiệm là khoản phụ cấp được trả thêm cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động khi đảm nhận công việc có trách nhiệm, yêu cầu cao về trình độ, kỹ năng và kinh nghiệm.
Theo quy định tại Điều 2 Thông tư số 07/2013/TT-BNV ngày 28/1/2013 của Bộ Nội vụ, phó phòng là một chức vụ lãnh đạo, quản lý. Do đó, phó phòng làm kế toán trưởng có thể được hưởng phụ cấp chức vụ.
Ngoài ra, theo quy định tại Điều 1 Thông tư số 04/2018/TT-BNV ngày 27/3/2018 của Bộ Nội vụ, kế toán trưởng là một chức danh có trách nhiệm, yêu cầu cao về trình độ, kỹ năng và kinh nghiệm. Do đó, phó phòng làm kế toán trưởng cũng có thể được hưởng phụ cấp trách nhiệm kế toán trưởng.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, việc hưởng phụ cấp chức vụ và phụ cấp trách nhiệm của phó phòng làm kế toán trưởng phải được quy định cụ thể trong quy chế tiền lương, thù lao của đơn vị.
Ví dụ: Tại quy chế tiền lương, thù lao của một doanh nghiệp, có quy định như sau:
- Phụ cấp chức vụ đối với phó phòng là 10% mức lương hiện hưởng.
- Phụ cấp trách nhiệm kế toán trưởng là 15% mức lương hiện hưởng.
Như vậy, nếu phó phòng làm kế toán trưởng của doanh nghiệp này thì sẽ được hưởng tổng cộng 25% mức lương hiện hưởng.
8. Tìm hiểu thêm về Dịch vụ Kế toán tại Công ty Kiểm toán Kế toán Thuế ACC
Nếu bạn đang quản lý một doanh nghiệp và cảm thấy khó khăn trong việc quản lý tài chính và kế toán, thì tìm hiểu thêm về dịch vụ kế toán tại ACC có thể là một lựa chọn tốt. ACC là một công ty chuyên cung cấp dịch vụ kế toán chuyên nghiệp và tư vấn thuế, giúp bạn tiết kiệm thời gian và tối ưu hóa quá trình kế toán của doanh nghiệp.
Tóm lại, việc bổ nhiệm một Phó Phòng Kế Toán lên vị trí Kế Toán Trưởng phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm trình độ, kinh nghiệm, quy định pháp luật, và quyết định của tổ chức. Điều quan trọng là cần xem xét một cách cân nhắc để đảm bảo tính chuyên nghiệp và hiệu quả trong công việc kế toán của tổ chức.
