Câu hỏi về thuế tiêu thụ đặc biệt ngày càng trở nên quan trọng trong bối cảnh kinh tế hiện nay. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và quản lý tài nguyên, câu hỏi về cách áp dụng và điều chỉnh thuế tiêu thụ đặc biệt đang thu hút sự quan tâm của nhiều người và chính phủ. Điều này đặt ra câu hỏi về cách tối ưu hóa hệ thống thuế này để đảm bảo cân bằng giữa tài chính công cộng và môi trường. Dưới đây là một vài câu hỏi Công ty Kế toán Kiểm toán Thuế ACC liệt kê và giải đáp thắc mắc của mọi người về thuế tiêu thụ đặc biệt.
Câu 1. Trình bày các đặc điểm của thuế Tiêu thụ đặc biệt? Tại sao thuế Tiêu thụ đặc biệt có tính lũy thoái song lại có vai trò làm giảm bớt tính lũy thoái của thuế tiêu dùng ?
Thuế Tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) là một loại thuế áp dụng lên một số sản phẩm hoặc dịch vụ cụ thể, thường là những sản phẩm đặc biệt hoặc có tiềm ẩn nguy cơ đối với xã hội và môi trường. Đặc điểm của TTĐB bao gồm:
Ưu đãi các loại sản phẩm đặc biệt: TTĐB thường áp dụng cho các loại sản phẩm như thuốc lá, rượu, xăng dầu, dịch vụ cờ bạc và các sản phẩm có tiềm ẩn gây hại cho sức khỏe và môi trường.
Mức thuế biến đổi: Thuế TTĐB có thể biến đổi theo loại sản phẩm và cơ sở tính thuế. Điều này đòi hỏi tính toán kỹ thuật để xác định mức thuế cụ thể cho từng loại sản phẩm.
Mục tiêu kiểm soát: TTĐB có mục tiêu kiểm soát tiêu dùng các sản phẩm đặc biệt bằng cách tăng giá thành phẩm hoặc dịch vụ, làm giảm nhu cầu sử dụng.
TTĐB có tính lũy thoái vì nó có thể dẫn đến tăng giá và giảm tiêu dùng. Tuy nhiên, nó đồng thời có vai trò làm giảm tính lũy thoái của thuế tiêu dùng thông thường bằng cách tập trung vào các sản phẩm có tiềm ẩn gây hại. Việc áp dụng TTĐB có thể giúp cân bằng nguồn thu ngân sách và kiểm soát tiêu dùng các sản phẩm đặc biệt, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng và môi trường.
Câu 2. Các đối tượng không chịu thuế tiêu thụ đặc biệt? Xe ô tô dưới 24 chỗ ngồi doanh nghiệp sản xuất trong nước bán cho doanh nghiệp chế xuất có chịu thuế Tiêu thụ đặc biệt không ? Tại sao ?
Các đối tượng không chịu thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) thường bao gồm:
Những người hoặc doanh nghiệp không mua hoặc sử dụng các sản phẩm hoặc dịch vụ chịu TTĐB. Ví dụ, nếu một người không hút thuốc lá hoặc không uống rượu, họ sẽ không phải chịu TTĐB liên quan đến các sản phẩm này.
Những sản phẩm và dịch vụ được miễn thuế hoặc hưởng thuế suất ưu đãi theo quy định của pháp luật, ví dụ như một số loại thuốc thuốc lá hoặc sản phẩm y tế có thể được miễn TTĐB.
Về trường hợp xe ô tô dưới 24 chỗ ngồi doanh nghiệp sản xuất trong nước bán cho doanh nghiệp chế xuất, nó không chịu TTĐB nếu xe này được sử dụng cho mục tiêu xuất khẩu. Điều này liên quan đến chính sách thuế và hỗ trợ cho hoạt động xuất khẩu, trong đó mục tiêu là tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp tham gia vào hoạt động này. TTĐB được áp dụng chủ yếu cho việc tiêu dùng nội địa và không áp dụng cho sản phẩm được xuất khẩu để tăng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Câu 3. Khái quát quy định về giá tính thuế Tiêu thụ đặc biệt đối với các dịch vụ chịu thuế Tiêu thụ đặc biệt? Ví dụ?
Quy định về giá tính thuế Tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) đối với các dịch vụ chịu TTĐB thường đòi hỏi tính thuế dựa trên giá trị dịch vụ hoặc một phần của giá trị đó. Giá trị này thường là số tiền mà người tiêu dùng phải trả cho dịch vụ đó. Cụ thể, quy định về giá tính TTĐB có thể bao gồm:
- Giá tính TTĐB dựa trên giá trị tương đương: Thuế TTĐB có thể tính dựa trên tỷ lệ phần trăm của giá trị dịch vụ. Ví dụ, nếu một dịch vụ chịu TTĐB với thuế suất là 10%, và giá trị của dịch vụ là 1.000.000 VNĐ, thì số tiền TTĐB là 100.000 VNĐ (10% của 1.000.000 VNĐ).
- Giá tính TTĐB dựa trên giá bán lẻ: TTĐB có thể được tính dựa trên giá bán lẻ của dịch vụ. Ví dụ, nếu dịch vụ có giá bán lẻ là 500.000 VNĐ và thuế suất là 20%, số tiền TTĐB sẽ là 100.000 VNĐ (20% của 500.000 VNĐ).
- Giá tính TTĐB dựa trên đơn vị tiêu chuẩn: Trong trường hợp các dịch vụ chịu TTĐB có giá trị khó xác định dựa trên giá hoặc giá bán lẻ, chính phủ có thể áp dụng một mức thuế cố định cho mỗi đơn vị tiêu chuẩn của dịch vụ. Ví dụ, mức thuế TTĐB cho một giờ dịch vụ máy móc có thể là 50.000 VNĐ cho mỗi giờ sử dụng.
Mọi quy định cụ thể về giá tính TTĐB cho từng loại dịch vụ có thể khác nhau tùy theo quy định của từng quốc gia và lĩnh vực kinh doanh cụ thể.
Câu 4. Cách xác định giá tính thuế Tiêu thụ đặc biệt đối với hàng hóa nhập khẩu? Ví dụ?
Xác định giá tính thuế Tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) đối với hàng hóa nhập khẩu thường dựa vào giá trị tại cửa khẩu hoặc giá trị đặt hàng tại thời điểm nhập khẩu. Quy trình này thường nhằm đảm bảo rằng TTĐB được áp dụng đối với hàng hóa nhập khẩu một cách công bằng và đúng giá trị thực tế của sản phẩm. Ví dụ:
Giá trị tại cửa khẩu (CIF – Cost, Insurance, Freight): Đây là giá trị của hàng hóa khi nó đến cửa khẩu đích. Giá trị này bao gồm giá trị sản phẩm, phí bảo hiểm, và cước vận chuyển từ nơi sản phẩm được xuất khẩu đến cửa khẩu đích. TTĐB thường được tính dựa trên giá trị CIF.
Giá trị đặt hàng (Transaction Value): Nếu giá trị tại cửa khẩu không thể xác định hoặc không thể sử dụng, người nhập khẩu cần cung cấp thông tin về giá trị thực tế của giao dịch nhập khẩu. Giá trị này bao gồm giá sản phẩm, bất kỳ phí nào mà người nhập khẩu đã trả hoặc phải trả liên quan đến hàng hóa đó, cộng với các khoản phí liên quan đến việc vận chuyển và bảo hiểm.
Giá trị chấp nhận được (Acceptable Value): Trong một số trường hợp, nếu không thể xác định giá trị tại cửa khẩu hoặc giá trị đặt hàng, người nhập khẩu và cơ quan quản lý thuế có thể thỏa thuận về một giá trị chấp nhận được dựa trên giá trị thị trường của sản phẩm tại thời điểm nhập khẩu.
Quá trình xác định giá tính TTĐB cho hàng hóa nhập khẩu thường có thể phức tạp và cần tuân theo quy định của cơ quan thuế và hải quan của từng quốc gia. Quy tắc và hướng dẫn cụ thể sẽ khác nhau tùy thuộc vào quốc gia và loại hàng hóa cụ thể.
Câu 5. Quy định khấu trừ thuế TTĐB đối với cơ sở sản xuất sử dụng “nguyên liệu chịu thuế TTĐB” để sản xuất hàng hoá chịu thuế TTĐB? Ví dụ
Cơ sở sản xuất sử dụng “nguyên liệu chịu thuế Tiêu thụ đặc biệt (TTĐB)” để sản xuất hàng hóa chịu TTĐB có thể được quy định về khấu trừ thuế TTĐB theo một số quy tắc cụ thể. Thông thường, quy định này nhằm tránh tình trạng đánh thuế lặp lại trên cùng một giá trị trong quá trình sản xuất. Ví dụ:
Khấu trừ theo tỷ lệ phần trăm: Cơ sở sản xuất có thể được phép khấu trừ một phần hoặc toàn bộ thuế TTĐB đã trả cho nguyên liệu chịu TTĐB theo tỷ lệ phần trăm. Ví dụ, nếu cơ sở sản xuất sử dụng nguyên liệu chịu TTĐB chiếm 50% giá trị sản phẩm cuối cùng, họ có thể được miễn giảm 50% số thuế TTĐB trên sản phẩm đó.
Khấu trừ cố định: Cơ sở sản xuất có thể được miễn giảm một khoản tiền cố định từ số thuế TTĐB phải trả. Ví dụ, nếu họ sử dụng nguyên liệu chịu TTĐB để sản xuất hàng hoá chịu TTĐB, họ có thể được miễn giảm một số tiền cố định từ tổng thuế phải trả.
Khấu trừ tự động: Một số quốc gia có thể áp dụng hệ thống khấu trừ tự động, nghĩa là khi cơ sở sản xuất sử dụng nguyên liệu chịu TTĐB, họ sẽ tự động được miễn giảm số thuế tương ứng từ thuế phải trả, mà không cần thực hiện thủ tục khấu trừ đặc biệt.
Quy định về khấu trừ thuế TTĐB có thể thay đổi tùy theo quốc gia và lĩnh vực kinh doanh cụ thể, và cần tuân theo quy định của cơ quan thuế và pháp luật địa phương. Mục tiêu của quy định này thường là khuyến khích sử dụng nguyên liệu chịu TTĐB trong quá trình sản xuất và đảm bảo tính công bằng trong việc thu thuế.
