Kế toán xuất nhập khẩu không chỉ đòi hỏi kiến thức về kế toán mà còn đòi hỏi kiến thức sâu về các quy tắc và luật pháp về thương mại quốc tế. Từ việc tính toán thuế nhập khẩu đến quản lý chi phí vận chuyển, mọi thứ đều phức tạp hơn trong ngành này. Tuy nhiên, không cần phải lo lắng, vì bài viết này sẽ hướng dẫn bạn qua những bài tập kế toán xuất nhập khẩu mới nhất với lời giải chi tiết. Bắt đầu khám phá ngay!
1. Cách tính thuế Xuất khẩu, nhập khẩu phải nộp
Theo điều 5 của Luật thuế Xuất khẩu, Nhập khẩu – Luật số 107/2016/QH13 ngày 06/4/2016 của Quốc hội.
Cách tính thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu đối với hàng hóa áp dụng phương pháp tính thuế theo tỷ lệ phần trăm như sau: “Phương pháp tính thuế theo tỷ lệ phần trăm là việc xác định thuế theo phần trăm (%) của trị giá tính thuế hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu.”
Số tiền thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu phải nộp được xác định căn cứ vào trị giá tính thuế và thuế suất theo tỷ lệ phần trăm (%) của từng mặt hàng tại thời điểm tính thuế.
Số tiền thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu phải nộp = Số lượng đơn vị từng mặt hàng thực tế xuất khẩu, nhập khẩu ghi trong tờ khai hải quan x Trị giá tính thuế tính trên một đơn vị hàng hóa x Thuế suất của từng mặt hàng.
a. Về trị giá tính thuế: Các bạn có thể tham khảo các quy định về trị giá hải quan đối với hàng hóa nhập khẩu quy định tại Thông tư 39/2015/TT-BTC ngày 25/03/2015 của Bộ Tài chính:
Nếu là hàng hóa xuất khẩu: Là giá bán của hàng hóa tính đến cửa khẩu xuất khẩu KHÔNG bao gồm phí bảo hiểm quốc tế (I), phí vận tải quốc tế (F) (tức là giá FOB).
Nếu là hàng hóa nhập khẩu:
- Nếu tính theo giá FOB (tức là giá không bao gồm: phí bảo hiểm quốc tế (I), phí vận tải quốc tế (F)) => Trị giá tính thuế = Giá FOB + phí bảo hiểm quốc tế + phí vận tải quốc tế.
- Nếu tính theo giá CIF (tức là giá đã bao gồm: phí bảo hiểm quốc tế (I), phí vận tải quốc tế (F)) => Trị giá tính thuế = Giá CIF.
b. Thuế suất đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu được quy định cụ thể cho từng mặt hàng theo Thông tư 182/2015/TT-BTC ngày 16/11/2015 của Bộ Tài chính.
Cách tính thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu đối với hàng hóa áp dụng phương pháp tính thuế tuyệt đối và phương pháp tính thuế hỗn hợp:
Phương pháp tính thuế tuyệt đối là việc ấn định số tiền thuế nhất định trên một đơn vị hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu.
Số tiền thuế áp dụng phương pháp tính thuế tuyệt đối đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu được xác định căn cứ vào lượng hàng hóa thực tế xuất khẩu, nhập khẩu và mức thuế tuyệt đối quy định trên một đơn vị hàng hóa tại thời điểm tính thuế.
Phương pháp tính thuế hỗn hợp là việc áp dụng đồng thời phương pháp tính thuế theo tỷ lệ phần trăm và phương pháp tính thuế tuyệt đối.
Số tiền thuế áp dụng phương pháp tính thuế hỗn hợp đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu được xác định là tổng số tiền thuế theo tỷ lệ phần trăm và số tiền thuế tuyệt đối.
2. Bài tập kế toán xuất nhập khẩu
Bài tập 1: Lập chứng và định khoản nghiệp vụ kế toán
Công ty TNHH Thương mại ABC nhập khẩu 100 chiếc điện thoại iPhone 14 từ Công ty TNHH Sản xuất Điện thoại Apple Inc., Hoa Kỳ với giá chưa có thuế GTGT là 10.000 USD/chiếc, thuế GTGT 10%. Công ty đã thanh toán tiền cho Công ty Apple Inc. bằng chuyển khoản qua ngân hàng.
Yêu cầu:
- Lập chứng từ kế toán cho nghiệp vụ kinh tế phát sinh trên.
- Định khoản kế toán cho nghiệp vụ kinh tế phát sinh trên.
Lời giải
Lập chứng từ kế toán
-
Hóa đơn nhập khẩu:
-
Ngày lập: 10/07/2023
-
Số hóa đơn: 001
-
Người mua: Công ty TNHH Thương mại ABC
-
Người bán: Công ty TNHH Sản xuất Điện thoại Apple Inc.
-
Tên hàng hóa, dịch vụ: Điện thoại iPhone 14
-
Số lượng: 100 chiếc
-
Đơn giá: 10.000 USD/chiếc
-
Thành tiền chưa có thuế GTGT: 1.000.000 USD
-
Thuế GTGT: 100.000 USD
-
Thành tiền có thuế GTGT: 1.100.000 USD
-
-
Phiếu chi:
-
Ngày lập: 10/07/2023
-
Số phiếu: 001
-
Người lập: Kế toán thanh toán
-
Người duyệt: Giám đốc
-
Nội dung: Thanh toán tiền nhập khẩu điện thoại iPhone 14 của Công ty TNHH Sản xuất Điện thoại Apple Inc.
-
Số tiền: 1.100.000 USD
-
Định khoản kế toán
- Nợ TK 156 – Hàng hóa: 1.100.000 USD
- Có TK 331 – Phải trả cho người bán: 1.100.000 USD
Giải thích
- Hóa đơn nhập khẩu được lập để phản ánh việc nhập khẩu hàng hóa.
- Phiếu chi được lập để phản ánh việc chi tiền.
Bài tập 2: Lập phiếu ghi sổ kế toán
Công ty XYZ chuyên kinh doanh hàng hóa xuất nhập khẩu. Dưới đây là danh sách các giao dịch trong tháng 10 năm 20X3. Hãy thực hiện việc kế toán cho các giao dịch này:
- Ngày 1/10/20X3: Công ty mua 500 máy tính từ một nhà sản xuất ở Trung Quốc với giá 50 triệu VND/máy. Họ đã thanh toán trước 30% giá trị đơn hàng và thỏa thuận trả 70% còn lại sau khi nhận được hàng.
- Ngày 5/10/20X3: Công ty đã vận chuyển máy tính về Việt Nam và phải trả 3 triệu VND cho công ty vận chuyển.
- Ngày 15/10/20X3: Họ đã nhận được toàn bộ đơn hàng từ nhà sản xuất và thanh toán số tiền còn lại.
- Ngày 20/10/20X3: Công ty đã bán 200 máy tính với giá 70 triệu VND/máy cho một khách hàng tại Hà Nội.
- Ngày 25/10/20X3: Họ đã xuất khẩu 100 máy tính còn lại với giá 60 triệu VND/máy cho một khách hàng ở Malaysia.
Hãy lập phiếu ghi sổ kế toán cho mỗi giao dịch trên và tính toán lãi/lỗ thu được từ việc xuất khẩu máy tính đến Malaysia.
Lời giải:
Ngày 1/10/20X3:
- Ghi nợ NCC Trung Quốc: 50,000,000 VND (500 máy tính x 50 triệu VND/máy)
- Ghi có Khoản phải trả (NCC): 15,000,000 VND (30% giá trị đơn hàng)
- Ghi có Tiền mặt hoặc Ngân hàng: 15,000,000 VND (30% giá trị đơn hàng)
Ngày 5/10/20X3:
- Ghi nợ Chi phí vận chuyển: 3,000,000 VND
- Ghi có Tiền mặt hoặc Ngân hàng: 3,000,000 VND
Ngày 15/10/20X3:
- Ghi nợ Khoản phải trả (NCC): 35,000,000 VND (70% giá trị đơn hàng còn lại)
- Ghi có NCC Trung Quốc: 35,000,000 VND (70% giá trị đơn hàng còn lại)
Ngày 20/10/20X3:
- Ghi nợ NCC Hà Nội: 14,000,000 VND (200 máy tính x 70 triệu VND/máy)
- Ghi có Doanh thu bán hàng: 14,000,000 VND (200 máy tính x 70 triệu VND/máy)
Ngày 25/10/20X3:
- Ghi nợ NCC Malaysia: 6,000,000 VND (100 máy tính x 60 triệu VND/máy)
- Ghi có Doanh thu bán hàng: 6,000,000 VND (100 máy tính x 60 triệu VND/máy)
Để tính lãi/lỗ thu được từ việc xuất khẩu máy tính đến Malaysia, bạn có thể trừ đi giá mua (ngày 1/10) và chi phí vận chuyển (ngày 5/10) từ doanh thu bán hàng (ngày 25/10):
Lãi/Lỗ = Doanh thu bán hàng (25/10) – Giá mua (1/10) – Chi phí vận chuyển (5/10) Lãi/Lỗ = 6,000,000 VND – 50,000,000 VND – 3,000,000 VND Lãi/Lỗ = -47,000,000 VND (lỗ)
Vậy công ty sẽ ghi nhận lỗ 47 triệu VND từ việc xuất khẩu máy tính đến Malaysia.
Bài tập 3: Thực hiện kế toán các giao dịch
Công ty ABC chuyên kinh doanh hàng hóa xuất nhập khẩu. Dưới đây là các giao dịch xuất nhập khẩu của công ty trong tháng 6/2023. Hãy thực hiện kế toán cho các giao dịch này.
- Ngày 1/6/2023, Công ty ABC đã nhập khẩu 1.000 máy tính từ Trung Quốc với giá 25.000 USD/máy tính. Công ty đã trả 50% giá trị hợp đồng và sẽ thanh toán số tiền còn lại sau 30 ngày. Hãy ghi nhận giao dịch này vào sổ cái.
- Ngày 5/6/2023, Công ty ABC đã xuất khẩu 500 máy tính sang Mỹ với giá 40.000 USD/máy tính. Khách hàng đã thanh toán toàn bộ số tiền trước khi hàng được giao. Hãy ghi nhận giao dịch này vào sổ cái.
- Ngày 10/6/2023, Công ty ABC đã xuất khẩu 200 máy tính sang Đức với giá 35.000 USD/máy tính. Khách hàng ở Đức sẽ thanh toán sau 60 ngày. Hãy ghi nhận giao dịch này vào sổ cái.
- Ngày 20/6/2023, Công ty ABC đã nhập khẩu 2.000 bộ quần áo từ Ấn Độ với giá 15.000 USD/bộ. Công ty đã trả 30% giá trị hợp đồng và sẽ thanh toán số tiền còn lại sau 45 ngày. Hãy ghi nhận giao dịch này vào sổ cái.
Lời giải:
Sổ cái (sổ cái chung)
| Ngày | Sổ cái | Diễn giải | Nợ (USD) | Có (USD) |
|---|---|---|---|---|
| 1/6/2023 | Máy tính | Nhập khẩu máy tính từ Trung Quốc | 12.500 | |
| 1/6/2023 | Công nợ cung cấp | Trả trước cho nhà cung cấp máy tính | 12.500 | |
| 5/6/2023 | Công nợ khách hàng | Bán máy tính cho Mỹ | 20.000 | |
| 5/6/2023 | Doanh thu bán hàng | Bán máy tính cho Mỹ | 20.000 | |
| 10/6/2023 | Công nợ khách hàng | Bán máy tính cho Đức | 7.000 | |
| 10/6/2023 | Doanh thu bán hàng | Bán máy tính cho Đức | 7.000 | |
| 20/6/2023 | Quần áo | Nhập khẩu quần áo từ Ấn Độ | 9.000 | |
| 20/6/2023 | Công nợ cung cấp | Trả trước cho nhà cung cấp quần áo | 9.000 |
Giải thích:
Ngày 1/6/2023, Công ty ABC đã nhập khẩu máy tính từ Trung Quốc với giá trị 25.000 USD. Họ đã trả trước 50% giá trị hợp đồng, vì vậy, chúng ta ghi nợ máy tính (tài sản) và công nợ cung cấp (nợ đối với nhà cung cấp máy tính) trong sổ cái.
Ngày 5/6/2023, Công ty đã xuất khẩu máy tính sang Mỹ với giá 40.000 USD và đã nhận toàn bộ tiền từ khách hàng, vì vậy, chúng ta ghi công nợ khách hàng (doanh thu bán hàng) trong sổ cái.
Ngày 10/6/2023, Công ty đã xuất khẩu máy tính sang Đức với giá 35.000 USD, nhưng khách hàng ở Đức sẽ thanh toán sau 60 ngày, vì vậy, chúng ta ghi công nợ khách hàng (doanh thu bán hàng) trong sổ cái.
Ngày 20/6/2023, Công ty đã nhập khẩu quần áo từ Ấn Độ với giá trị 15.000 USD. Họ đã trả trước 30% giá trị hợp đồng, vì vậy, chúng ta ghi nợ quần áo (tài sản) và công nợ cung cấp (nợ đối với nhà cung cấp quần áo) trong sổ cái.
Bài tập 4: Tính toán Thuế Xuất khẩu
Một công ty xuất khẩu hàng hóa có giá trị xuất khẩu là 500,000 USD. Hãy tính toán số tiền thuế xuất khẩu nếu thuế là 10%.
Lời giải:
Số tiền thuế xuất khẩu = Giá trị xuất khẩu * Tỷ lệ thuế = 500,000 USD * 10% = 50,000 USD
Vậy, số tiền thuế xuất khẩu là 50,000 USD.
Bài tập 5: Tính toán Giá trị Hải quan
Một đơn vị nhập khẩu có một lô hàng hóa với giá trị là 300,000 USD. Hãy tính toán giá trị hải quan nếu thuế nhập khẩu là 15%.
Lời giải:
Giá trị hải quan = Giá trị hàng hóa * (1 + Tỷ lệ thuế) = 300,000 USD * (1 + 15%) = 300,000 USD * 1.15 = 345,000 USD
Vậy, giá trị hải quan là 345,000 USD.
Bài tập 6: Tính toán Công nợ và Công nghệ thanh toán
Một doanh nghiệp xuất khẩu đã giao hàng và tạo ra công nợ của 200,000 USD. Họ sử dụng thương mại điện tử để thanh toán và phải trả mức phí 2% cho dịch vụ thanh toán điện tử. Hãy tính toán tổng số tiền họ phải thanh toán.
Lời giải:
Phí thanh toán điện tử = Công nợ * Tỷ lệ phí thanh toán = 200,000 USD * 2% = 4,000 USD
Tổng số tiền thanh toán = Công nợ + Phí thanh toán điện tử = 200,000 USD + 4,000 USD = 204,000 USD
Vậy, tổng số tiền họ phải thanh toán là 204,000 USD.
Lưu ý: Các phí và thuế có thể thay đổi tùy theo quy định pháp luật và thị trường cụ thể. Đây chỉ là ví dụ để minh họa cách tính toán trong ngữ cảnh xuất nhập khẩu.
3. Cách tính thuế tiêu thụ đặc biệt đối với hàng hóa xuất nhập khẩu:
Theo Điều 5 và Khoản 2 Điều 6 Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt quy định:
“Căn cứ tính thuế tiêu thụ đặc biệt là giá tính thuế của hàng hóa, dịch vụ chịu thuế và thuế suất. Số thuế tiêu thụ đặc biệt phải nộp bằng giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt nhân với thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt.”
“Giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt đối với hàng hoá, dịch vụ là giá bán ra, giá cung ứng dịch vụ chưa có thuế tiêu thụ đặc biệt và chưa có thuế giá trị gia tăng được quy định như sau:
Đối với hàng hóa nhập khẩu là giá tính thuế nhập khẩu cộng (+) với thuế nhập khẩu. Trường hợp hàng hóa nhập khẩu được miễn, giảm thuế nhập khẩu thì giá tính thuế không bao gồm số thuế nhập khẩu được miễn, giảm.”
Số tiền thuế tiêu thụ đặc biệt phải nộp = (Giá tính thuế nhập khẩu + Thuế nhập khẩu) x Thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt.
4. Cách tính thuế GTGT hàng nhập khẩu:
Căn cứ tính thuế giá trị gia tăng là giá tính thuế và thuế suất.
Theo điều 7 Thông tư 219/2013/TT-BTC: Giá tính thuế GTGT cụ thể như sau:
“2. Đối với hàng hóa nhập khẩu là giá nhập tại cửa khẩu cộng (+) với thuế nhập khẩu (nếu có), cộng (+) với thuế tiêu thụ đặc biệt (nếu có), cộng (+) với thuế bảo vệ môi trường (nếu có). Giá nhập tại cửa khẩu được xác định theo quy định về giá tính thuế hàng nhập khẩu. Trường hợp hàng hóa nhập khẩu được miễn, giảm thuế nhập khẩu thì giá tính thuế GTGT là giá nhập khẩu cộng (+) với thuế nhập khẩu xác định theo mức thuế phải nộp sau khi đã được miễn, giảm.”
Số tiền thuế GTGT phải nộp = (Giá nhập + Thuế Nhập khẩu + Thuế Tiêu thụ đặc biệt + Thuế Bảo vệ môi trường) x Thuế suất thuế GTGT.
Kết luận
Qua bài viết trên của Công ty Kế toán Kiểm toán Thuế ACC, bài tập kế toán xuất nhập khẩu có lời giải mới nhất sẽ giúp bạn đối mặt với mọi thách thức trong lĩnh vực xuất nhập khẩu. Từ việc xác định giá trị hàng hóa, tính thuế nhập khẩu, đến quản lý hồ sơ xuất nhập khẩu, mọi khía cạnh đều được bàn luận một cách chi tiết. Hãy tự tin tiếp cận kế toán xuất nhập khẩu và tạo sự thành công trong thương mại quốc tế! Việc hiểu rõ và tuân theo quy tắc và quy định là chìa khóa để đảm bảo rằng bạn luôn bên trên trong lĩnh vực này!
